Verslag van den Zendingsdag der
Classis Goes.
PÏÏUTLLÏÏTON.
Terechtgebracht.
Een verhaal uit het volksleven onzer dagen
J&fsrk- ca Bchweliaigaw»,
Geref. Kerk te Middelburg
Verantwoording van Liefdegaven.
Kerkbouw te Magelang.
Hercenigd.
ZENPIWO.
H.
Als tweede spreker trad op ds. Oudkerk van
Kralingen. ZEerw. had tot onderwerp De
Vrucht der Zending.
Spr. toonde aan, dat men niet om de vrucht
mag arbeiden, maar dat de drijfveer tot de
Zending moet zyn gehoorzaamheid aan het
bevel des Heeren. Vervolgens behandelde Spr
enkele vruchten voor de kerken, die de Zending
draven.
a. geloovig gebedsleven.
b. liefdeijver.
c. blijde hope.
Daarna wees hij op de vruchten voor de
Heidenwereld zooals
1. beteugeling der zonden.
2. beschaving van den Inlander.
3. bekeering ten leven.
In weerwil van alle teleurstellingen mogen
wij verwachten dat de Heere uit alle volkoren
der wereld Zijne kerk zal vergaderen. Daarom
moeten wij den dag der kleine dingen niet
verachten. Nadat een kwartier gepauzeerd was,
vroeg ds. Schuurman van 's Gravenhage de
aandacht voor: „Gods groote gebod."
Onlangs was het onder de bisschoppen van
de Engelsche Staatskerk een vraagpunt, of men
op Zondag voor den oorlog mocht werken.
Sommigen waren er tegen, anderen pleitten er
vóór, en een ging zelfs zoover dat hij verklaarde
„Gods groote gebod aan de Christenen in En
geland is, den oorlog te winnen." Men staat
verbaasd over zulk een moed.' Gods groote
gebod? Wij denken onwillekeurig aan den
wetgeleerde bij Jezus. Matt. 22. Daar staat het
anders. Gods groote gebod isliefde tot God
en den naaste. Gods groote gebod is wel oorlog,
'want Heidenen, Mohammedanen en Joden zijn
vijanden van God, maar een oorlog uit liefde.
Dit is wel eene vreemde combinatie, maar wjj
hebben dat van onzen Koning geleerd. De
zending is het werk van den H. Geest. Het is
het uittrekken der liefde Gods, en deze liefde
moet en zal het winnen.
Hierna werd gewezen op de groote moeilijk
heden welke aan de Zending, vooral ook in
onze dagen, in den weg worden gelegd. Daarna
1 werden redenen genoemd, die voor moedeloos
heid geen plaats latenom eindelijk met
kracht aan te dringen op een grooter openba
ring van geestelijke levenskracht en macht, wijl
Gods hoogste gebod aan alle Christenen van
onzen tijd is, den zendingsoorlog te winnen.
Het slotwoord werd gesproken door ds. War-
menhoven van Serooskerke.
Het slotwoord aldus begon spreken dat
ik op dezen Zendingsdag tot u spreker wil,
spreek ik tot U naar aanleiding van het slot
woord van het zendingsboek der Heilige Schrift.
Dat slotwoord luidt: onverhinderd.
Dat woord komt slechts eenmaal in de
Schrift voor. En geen wonder. De hemelsche,
eeuwige, geestelijke, goddelijke gedachten, die
in den Bijbel zjjn vastgelegd vinden op aarde
geen gereeden bodem. Ze worden weerstaan. De
wereld is vervuld met weerziü tegen die ge
dachten. Haar openbaring, baar prediking, haar
propaganda kan in deze wereld haast niet onver
hinderd zijn. Het bedenken des vleesches is
vijandschap tegen God.
Vandaar dan ook dat woord onverhinderd geen
absolute, geen volstrekte waarheid bevat. Het
is slechts waar voor het bepaalde geval, de
bizondere omstandigheid, waarbij het vermeld
wordt. Het geldt slechts van de twee jaren,
gedurende welke Paulus, ondanks zijn gevan
genschap, de betrekkelijke vrijheid had een
gebruikte, om het evangelie van Christus te
prediken.
We weten, hoeveel zwarigheden aan die
onverhinderde prediking zijn voorafgegaan. En
ook hoe in den regel de prediking des evange
lies verhinderd wordt.
Daar wisten weinigen beter van te getuigen
van de apostel Paulus, die ergens zegtMij is
een groote en krachtige deur geopend, maar er
zijn vele tegenstanders.
En zelden kon luider geklaagd worden, over
de niet onverhinderde, belemmert de vaak
dook
ANTHONIA MARGARETHA.
44)
„Ik zal opstaan en tot mijnen vader gaan,
en ik zal tot hem zeggen: Vader, ik heb ge
zondigd tegen den Hemel en voor Uen ik
ben niet meer waardig Uw kind genaamd te
worden; maak mij als een van Uwe huurlin
gen."
Ja, tot deze daad was Lena besloten, na
menige bange worstelirg. In hare veelvuldige
benauwdheid had God telkens uitredding ge
zonden de vijand in haar werd eindelijk over
wonnen zij was verloren, maar gevonden.
Een groote straf was het echter voor haar,
dat zij nog niet in werkelijkheid „kon opstaan
en tot haar vader gaan."
Zoo nu en dan bezócht Volders zijne doch
ter eens, maar hij had juiat in dezen tijd zóó
druk werk, dat hij er zeer moeilijk tusschen
uit kon breken.
Volders had evenwel in die korte oogenblik-
ken dat hij bij Lena vertoefde zeer goed ge
merkt, dat Gods Geest thans begon door te
werken in het hart zijner dochter.
Toch sprak hjj hierover weinig tegen zijne
belette prediking des Evangelies dan in onzen
tijd, den tijd van dezen heilloozen en voor den
voortgang van het Evangelie schadelijken
oorlog. Spreker schest die verhindering en
eindigt met de bemoedigende opmerking, dat
dit onverhinderd toch ook een profetie in zich
bevat. Het laatste woord van het zendingsboek
der Schrift zal ook het laatste woord der
zendingsgeschiedenis wezen.
Nadat ds. Doekes nog woorden van dank
had gesproken, inzonderheid tot den eigenaar
van den boomgaard en den pracht voor hun
bereidwilligheid om dit schoone, lommerrijke
plekske tot het houden van den Zendingsdag
af te staan, eindigde ZEerw. met dankzegging.
Daarmede behoorde de Zendingsdag weer
tot het verleden.
Moge h\j rijke vrucht afgeworpen hebben
voor het werk der Zending. Zij de liefde ver-
wakkerd en de hope verlevendigd en worden
de gemeente des Heeren steeds meer getrouw
bevonden in het volbrengen van haars konings
bevel predikt het Evangelie allen creaturen.
Opdat de dag verhaast worde, waarop een
ontelbare schare uit alle natie en geslachten en
volken en talen binnen de poorten van het
eeuwig Jeruzalem verheffen zal den lof van
Hem, die gegeven is tot een licht der heidenen
6d tot heerlijkheid van zijn volk Israël.
I. Meijer.
TWEETAL
te LoppersuraT. L. Kroes te Coevorden
J. de Waard te Donkerbroek
te SliedrechtB. Meijer te Ierseke
K. Veen te Meliskerke.
BEROEPEN
te N. DordrechtM. Post te Gees
te Koudekerk a.d. RijnD. v. Dijk te Knype
te Loen-Vreeland W. Weener te Vianen
te Oldenboorn J. v. d. Meulen cand. te Vianen
te Sleen W. Oosterheert te Ter Apel.
BEDANKT
voor WitmarsumA. C. Heij te Tienhoven
voor O. en N. BildtzijlH. Fokkens te
Dronrijp
voor DrachtenL. v. Wijk te Giessen-Nieuw-
kerk
Afscheid van Baarland ds. J. Dam met
Rom. 8 :1, wegens vertrek naar Bodegraven.
Door den heer H. Bos, onlangs te Rotter
dam overleden, is vermaakt aan de Vrije Univ.
f 10.000 en aan het studiefonds der'Vrije Univ.
f 2000.
De kerkeraad van Zwolle heeft wederom,
en nu met staking van stemmen, een voorstel
verworpen, om in de vacature-Wielenga te
beroepen.
Ds. A. Steyling van Naarden heeft eme
ritaat aangevraagd.
Naar wij vernemen ligt ds. G. Kunst van
Arnhem reeds eenigen tijd wegens ernstige
ongesteldheid in „Eudokia" te Rotterdam.
Voor den bouw van een nieuwe pastorie
heeft een lid van de Geref. kerk te Rysoord
een gift van f 5000 toegezegd.
Aan de Vrije Universiteit promoveerde
de heer H. W. Smit tot doctor in de heilige
godgeleerdheid op een proefschrift„De na-
tuurphilosophie en het Atheïsme".
De gemeenteraad te Leiden benoemde den
heer J. H. Wattez te Middelburg tot leeraar
in het teekenen aan de H. B. S. en de afdee-
ling B van de Kweekschool aldaar.
Ds. H. Dijkstra te Smilde zal om gezond
heidsredenen in het najaar emeritaat aanvragen.
Intree te Heérjansdam ds. W. T. v. Dam
met Jes. 40 10b, na bevestigd te zijn door
ds. J. J. Koopmans van Raamsdonk met Joh.
16 13 en 14.
Afscheid van Nieuw-Vennep, wegens ver
trek naar Ambt-Vollenhove, ds. J. Dekker
met Rom. 8 35a.
Door de Partic. Synode te Goes werden
als afgevaardigden naar de Generale Synode
te Rotterdam gekozenAls predikanten ds. L.
vrouw. Immers, hij hechtte niet heel veel aan
die zoogenaamde ziekbed-bekeeringen. Eerst
wanneer Lena weer beter zou zijn, kon het
blijken of zij waarlijk vernederd en verteederd
was onder de kastijdingen Gods. Wel kreeg bij
zelf hieromtrent steeds meer hoop, doch om
mogelijke teleurstelling te voorkomen, achtte
hij het beter, zijne vrouw hier nog niet mede
in kennis te stellen.
Hij was nu in langen tjjd niet naar Lena toe
geweest, en besloot daarom op zekeren mooien
achtermiddag, wat vroeger van zijn werk te
komen en nog eens naar haar te gaan zien.
„Als ik nu den tram van half vijf neem, ben
ik er nog tamelijk vroeg, en dan kan ik terug
wel loopen. Ik neem de sleutel maar mee, want
je behoeft niet op mij te wachten, hoor't
Wordt allicht wat laat, want 't is nog een
heele kuier terug!"
Dat was dus afgesproken en Volders was
weldra vertrokken.
„Als het niet mijn kind was, zou ik het niet
doen," dacht hjj bjj zich zelf, „want morgen
ochtend is het al weer vroeg dag, en ik heb
zwaar werk gehad van daag."
Maar rechtgeaarde ouders hebben zoovéél
over voor hun kinderen, en Volders, die zulk
een goed vaderhart bezat, wilde om zijne zwakke
Lena te kunnen zien, gaarne zich wat inspan
nen en een groot eind loopen.
Zjjn moeite werd dan ook driedubbel beloond.
Ach, wat bad Lena haar vader al niet te ver
tellen Zij beleed haar zonden en smeekte om
vergiffenis, en kuste haar trouwen vader onder
hevig snikken de vereelte handen.
Bouma en ds R. J. v. d. Veen, primi; ds. G.
Doekes en ds. G. F' Kerkhof, secundi. En als
ouderlingen de brs. J, Donner en D. Mulder,
primien A. Gesebiere en B. W. de Graaff,
secundi.
Op de 113e jaarlyksche vergadering van
het Britsche en Buitenlandsche Bijbelgenoot
schap, onlangs te Londen gehouden, werd me
degedeeld, dat het genootschap aan de uitgave
of verspreidiog had geholpen van den Bijbel
in 504 talen, waarbij de geheele Bijbel in 132
talen en het volledige Nieuwe Testament bo
vendien in 11Q In de laatste elf jaar waren
er 104 nieuwe talen bij gekomen, d.i. gemid
deld een taal binnen zes weken. In de laatste
drie jaar heeft het genootschap ruim dertig
millioen Bijbels of gedeelten van Bijbels ver
spreid. Wegens de stijging van den prys van
papier, drukwerk en binden, en de verhoogde
vervoerkosten had het genootschap het laatste
jaar p.st. 30.000 meer moeten uitgeven.
Vergadering van den' breeden kerkeraad D.V.
op Donderdag 14 Juni, des avonds 7,30 in de
Consistorie van de Gasthuiskerk.
De predikanten verzoeken nogmaals vrien
delijk aan de ouders, om van de geboorte van
hun kind ook kennis te geven aan den wyk-
predikant.
Woensdag 13 Juni, 's avonds acht uur, ver
gadering van belijdende leden, die vroeger tot
de Gereformeerde kerk te Middelburg B. be
hoorden, in de Hofpleinkerk, waarin rekening
en verantwoording gedaan zal worden over
't beheer van alle stoffelijke zaken over de
maanden Jan. 1916Febr. 1917.
Een trouwe opkomst is gewenscht.
Baarland. Zondag 1.1. nam onder merkbaren
indruk van leeraar en gemeente de WelEerw.
heer ds. Joh. Dam, afscheid van onze gemeente,
hij deed dit naar aanleiding van Rom. 8:1.
Achtereenvolgens werd hij door een br. ou
derling, daarna door br. J. Bottenberg als hoofd
der chr. school te Oudelande, en ten laatste door
den consulent de WelEerw. heer ds. E. J. van
Voorst van Driewegen toegesproken. Eerstge
noemde namens kerkeraad en gemeente, br. J.
Bottenberg in betrekking tot het chr. onderwijs,
en de WelEerw. heer ds. E. J. v. Voorst namens
de classis Goes.
Onzen scheidenden leeraar werd door de
gemeente, die in grooten getale was opgekomen
toegezongen Ps. 1214.
Namens den kerkeraad
H. Schout Scriba.
CLASSIS MIDDELBURG.
De kerkeraad der Ger. kerk te Domburg
roept de kerken in de classis ter vergadering
op Woensdag 11 Juli.
Stukken voor 't Agendum worden vóór 24
Juni ingewacht aan 'fc adres van eerstonderge-
teekende.
De kerkeraad voornoemd,
B. B. van den Hoorn, Praeses.
S. Bosselaar, Scriba.
Domburg, 6 Juni 1917.
KORT VERSLAG van de Zeeuwsche
Predikanten-Conferentie, gehouden te
Goes 5 Juni.
Door schitterend zomerweer begunstigd hield
de Zeeuwsche Pred. Conf. te Goes haar gewone
jaarlyksche vergadering 21 predikanten waren
aanwezig, welk getal veel te laag genoemd
moet worden; verscheidene broeders ouderlingen
en ook eenige zusters woonden de vergadering
bij. Het eerelid ds. J. J. Koopmans van Raams-
donkveer werd met vreugde welkom geheeten,
en ds. S. Verlare van Westmaas mocht in al de
rechten van de conferentie-gangers deelen.
Ds. v. d. Veen opende als assessor der ver
gadering, daar de voorzitter ds. Bouma, door
ambtsbezigheden verhinderd was de morgen
vergadering bij te wonen. Hij liet zingen Ps.
252, las 1 Cor. 12114 en ging voor in
gebedds. Koopmans las de notulen, nog door
„O God, ik dank u, dat Gij dit uur van
vreugde voor mij hadt weggelegd!" stamelde
Volders ontroerd.
Na een lang en heerlijk, echt vertrouwelijk
gesprek, waarin vader en dochter als om strijd
Gods ondoorgrondelijke wegen groot maakten,
kwam zuster Christine binnen.
Toen zy zag dat Volders en Lena zoo van
hart tot hart met elkander zaten te praten,
wilde zy zich, bescheidenheidshalve, weer on
gemerkt verwijderen. Maar Lena riep haar te
rug en zei
„Vader, zuster Christine's goede invloed is
mede oorzaak geweest, dat ik mijn gedrag aan
Gods geboden ging toetsten, en toen zyn de
schellen my eindelijk van de oogen gevallen."
Bij deze woorden stond Volders op, liep op
de verpleegster toe en drukte haar eerbiedig
de hand.
„God vergelde u," zei hjj bewogen, „wat gij
aan mijn kind hebt gedaan naar ziel en lichaam
beide. Voor zooveel gij dit één van de minsten
gedaan hebt, zoo hebt gy dat My gedaan,
zegt de Zoon de3 Mensehen. Ik kan het u nooit
vergelden, maar Hy zal uw loon zijn."
Zuster Christine dankte Volders op vriende
lijken toon voor zyn goede woorden, en zei een
oogenblik later
„En heeft Lena U het blijde nieuws al msê
gedeeld, dat zy, by leven en welzijn, de vol
gende week naar huis mag?"
„Neen," zei Lena, „want ik had nog betere
tyding, en die heb ik eerst overgebracht. Maar,
het is waar vader, ik mag de volgende week
naar huis komen, hoe vindt u dat
ds. van Loon, naar Aarlanderveen vertrokken
opgesteldds. v. Loon zal een dankend
schrijven worden gezonden. Tot scriba wordt
gekozen na eenige stemmingen ds. Wielenga,
die de benoeming aavaaardde
Na een kort en pittig welkomstwoord van
den waarn. voorz. krijgt ds. Sybesma van
Zierikzee het woord tot het houden van zyn
referaat „de tegenwoordige oorlogen deprofeii0.'
heldere en levendige wijze behandelt hij zyn
actueel onderwerp. Hy beschouwt den oorlog
als „een beginsel der smarten," waarvan Jezus
sprak, ziet hiermede een nieuw tijdperk inge
luid, acht het groote gevaar gelegen in de
opkomst van de heidensche Aziatische machten
die in bond zullen gaan met de anti-christeïyke
machten in de Europeesche christen-landen, en
wekt op te letten op de teekenen der tijden. Op
dit leerzame referaat volgt een levendige discus
sie, waaraan deelnemen D. D. de Walle, v. d.
Kooy, Wielenga, v. d. Hoorn, de Graaf, Kerkhof,
v.d. Endeen de voorz.vooral worden besproken
de puntenwat met den anti-christ. en zyn
macht wordt bedoeld, hoe wij de uitdrukking
„beginsel der smarten" te verstaan, hebben en
welke de roeping is van de kerk inzake deze
oorlog.
Terecht herinnert de voorz. aan het einde der
discussiën eraan dat nu wel niet strakke lynen
zyn getrokken, maar de referent toch ons allen
grootelyks aan zich verplicht heeft, daar hy ons
veel stof tot nadenken heeft geboden vooral
inzake de beteekenis der profetie.
Na de pauze bezet ds. Bouma den presidenten
zetel, en geeft hst woord aan ds. v. d. Ende van
Westkapeïle, die nu een doorwrocht referaat
houdt over de Canonische beteekenis van Jez. 1
1 verschillende verkeerde opvattingen worden
weerlegd en de belangrijkheid van dit vers
duidelijk betoogd. Aan de discussie nemen deel
D. D. Wielenga, Kerkhof, Nieboer, de Graaf,
Doekes, v. d. Veen, Koopmans en de voorzitter.
Eenparig is men van gevoelen, dat het zoo
grondig bewerkte onderwerp waard is nog eens
rustig overdacht en bestudeerd te worden en
het dan gewenscht is, dat het in druk verschijnt.
Bezwaar wordt vooral gemaakt tegen de
conclusie dat een ieder die niet aanneemt, dat
het opschrift van geheel het werk van Jezaja is,
tekort doet aan het woord van God.
Aan het einde der vergadering gekomen, wordt
met instemming het voorstel van den praeses
begroet, om aan de Part. Syn. ook voor het
volgend jaar dezelfde gunstige conditiën te
vragen voor onze conferentie.
Als referenten worden aangewezen ds. Doekes,
om te spreken over „De toekomst der Joden
volgens de Schrift" en als zyn secundus ds. van
Voorst, en ds. Nieboer, die zelf een onderwerp
zal kiezen met ds. de Walle tot secundus.
De voorz. spreekt het slotwoord. Hy stelt ef
prijs op dat bejaarde dienaren gelijk ds. Toebes
en ds. Baay zoo trouw de conferentie bezoeken,
by verzoekt ds. Baay voor te gaan in dank
zegging en gebed, en sluit de vergadering.
J. D. Wielenga, Scriba.
Midd. 6 Juni, 1917.
Ontvangen Geref. Kerk Oostburg, gevonden in
de Collecte Voor Kerkbouw Magelangf3.
Zending-Vereeniging Trifosa te Ierseke voor
't Hospitaal f55.—
C. J. HoNDiuSj penningmeester.
Met vriendelyken dank vermeld ik de giften
van f 2,50 gevonden in de collecte te Seroos
kerke en f 1,— gevonden in de collecte te
Zierikzee; 10 stuiverstukjes van Abraham de V.
en 100 halve centen van Samuel de V. te O.-
kapelle.' J. D. Wielenga.
Vlissingen4 Juni Onder hartelijke
dankzegging gevonden in de laatstgehouden
collecte in Mei f 1,—
Namens den kerkeraad,
A. A. Roos, Scriba,
In vriendelyken dank ontvangen van br.
J. H. Geschiere te Grypskerke een gift van
f 10,Kerkhof.
Ontvangen door ds. G. de Jager Pinkster
collecte Geref. kerk Wolfaartsdyk f 8,—.
C. J. Hondiüs, penningm.
„Kind, daar dank ik God voor," evenals
voor de eerste goede tyding. Wat zal ik, met
Gods gunsten overlaun, dien trouwen Heer
voor zyn gena vergelden
„'kZal by den kelk des heils, Zijn Naam
vermelden, en roepen Hsm met blyde erken
tenis aan," antwoordde Lena dankbaar en
blijmoedig.
Ongemerkt was de tyd verstreken. Volders
schrok, toen hy zag dat het al zóó laat was,
en zei tot Lena
„Kind, ik moet me haasten weg te komen,
'k heb nog een lange wandeling vóór de borst,
en bet is zeer donker, 'k moet dus noodig
weg."
Lena sloeg haar beide armen om haars vaders
hals, kuste hem en fluisterde
„De groeten aan moeder
Die laatste groet, zie, dat was nu de kroon
op alles.
„De groeten aan moeder!"
Wel honderd maal herhaalde Volders die
woorden op zyn donkeren weg naar huis, en
dan haalde hy zyn rooden zakdoek uit den zak
en wischte zich de tranen uit de oogen.
HOOFDSTUK XV.
Reeds vroeg was Volders heden morgen op
reis gegaan om Lena te halen. Om een uur
of drie konden zij samen tehuis verwacht wor
den.
Volders was bytyds gegaan om Lena vol
doende hulp te kunnen bieden by het inpakken
