Weekblad voor de Gereformeerde Kerken in Zeeland
Ble Jaargang.
Vrijdag 9 Maart 1917.
No. 10.
Redacteuren Ds. L. BOUMA te Middelburg en Ds. G. F. KERKHOF te Oost-Souburg.
Vaste MedewerkersD.D. R. J. v. d. VEEN, J. D. WIELENGA, B. MEIJER, F. J. v. d. ENOE, 0. POL A. A. v. SCHELVEN en F. V. J. WOLF.
PERSVEREEN1G1NG ZEEUWSCHB KERKBODE.
UIT HET WOORD.
Bouma.
Een onmisbare Gids.
Abonnementsprijs: franco aan huis per half jaar 80 cent.
Afzonderlijke nummers 4 cent.
Advertentieprijs 1—5 regels 30 centiedere regel meer 5 cent
Familieberichten 10 cent per regel.
UITGAVE VAN DE
Adres van de AdministratieA. D. LITTOOIJ Az.
Middelburg,
Berichten, Opgaven Predikbeurten en Advertentiën tot
uiterlijk Vrijdagmorgen te zenden aan den Drukker A. D.
LITTOOIJ Az., Middelburg.
Als inen den huize Davids bood
schapte, zeggende De Syriërs rusten
op Eiraïmzoo bewoog zich zijn
hart en het hart zijns volks, gelijk
de boomen des wouds bewogen wor
den van den wind.
Jks. 7 2.
Het menschelijk hart kan zoo trotsch
en zoo bevreesd zijn. Als de zon licht en
warmte op onzen weg uitstraalt, als de
wind des voorspoeds in de zeilen van ons
levensscheepje blaast, als al wat we onder
nemen gelukt, dan is er blijdschap en
kracht in ons hart en zwelt het menig-
werf van trotschheid. Wij gaan opgewekt
ons pad en verrichten met moed ons werk
wij zien nergens tegen op en verbeelden
ons, dat we alles kunnen, ja, het gebeurt,
dat we bij de herinnering aan wat er tot
stand kwam de gedachten voelen oprijzen,
welke eenmaal een hoogmoedige uitsprak
in deze woordenIs dit niet het groote
Babyion, dat ik gebouwd heb. Misschien
komt het niet zoo duidelijk van onze lip
pen, maar een goed verstaander heeft het
toch wel gemerkt en Hij die het hart
doorgrond, heeft het wel gehoord. Wie
dan ook een oog heeft voor wat er in zijn
binnenste omgaat, weet wel, hoe noodig
het is om de bede gedurig te herhalen
Heerscht de hoogmoed in mij niet meer,
dan leefde ik tot uw eer, van groote
zonden vrij.
Maar versaagd kan ditzelfde hart even
eens zijn. Wanneer onheilspellende wol
ken den hemel van ons leven beginnen te
verdonkeren, de wind des tegenspoeds de
wateren ontstuimig maakt, en we stuiten
op allerlei bezwaren, welke we niet uit
den weg kunnen ruimen, dan verdwijnt
onze vreugde en ontzinkt ons de moed.
De vreeze ontwaakt met kracht en maakt
onze handen traag en onze knieën slap.
Het gevaar is nog niet eens nabij, het
leed dreigt nog maar en we gevoelen ons
reeds klein. Sombere gedachten vervullen
ons en de glans wijkt uit ons oog en de
overmoedige lach van onze lippen. De
trotsche verwachting, welke we koester
den, maakt plaats voor twijfel, welke als
een worm knaagt aan ons hart. Moede
loosheid vergezelt ons overal waar we gaan
en neerslachtigheid poogt ons geheel in
haar macht te krijgen. Wat is een menscb,
over wien de bange zorg als een gewapend
man gekomen is?
Als men den huize Davids boodschapte,
zeggende: De Syriërs rusten op Ephraïm,
zoo bewoog zich zijn hart en het hart zijns
volks, gelijk de boomen des wouds bewo
gen worden van den wind. Hier wordt
gesproken over het huis Davids allereerst.
Bij David denken we aanstonds aan moed
en dapperheid, waarmede deze held weleer
al de vijanden zijns volks bestreed en over
won. Doch op het oogenblik, waaraan deze
woorden ons indachtig maken, is er in
zijn huis geen schaduw van overgebleven.
Op den troon zit nog wel een zijner na
komelingen, maar hij Achaz gelijkt in 't
geheel niet op zijn doorluchtigen vader.
Ook zijn volk is beroofd van alle moeden
kracht. Allen zien de toekomst donker in
en vreezen, dat de onheilen als een gewel
dige stroom zich zullen uitstorten over het
land der belofte. Wat is de oorzaak van
hun vreeze? De Syriërs, die zoo menig
maal Israël benauwd hebben, rusten zich
toe, en hebben het zwaard geslepen om
het rijk van Juda te treilen. Het trou-
welooze Ephraïm, het rijk der tien stam
men, steunt den vijand en heeft zich met
hem vereenigd om het broedervolk in de
engte te brengen. Het gevaar was er, het
dreigde inderdaad, denkbeeldig was het
allerminst. Was het hart des konings nu
nog maar moedig geweest en het hart des
volks stork, maar dit was niet het geval.
De geruchten van den naderenden strijd
wierpen nu reeds een zwaren druk op het
leven, zoodat er allerwege versaagdheid
was. Schoon wordt dit geteekend zoo be
woog zich zijn hart en het hart zijn volks,
gelijk de boomen des wouds bewogen
worden van den wind. We kennen ook
de uitwerking van den wind op de boomen.
Onheilspellend is het geluid, als de storm
door de takken giertde zware takken
kreunen, alsof zij pijn gevoelen de krach
tigste stammen kunnen geen weerstand
bieden. Als ge op een herfstavond in uw
woning zit, en ge hoort hoe de wind huilt,
dan is het onrustwekkend. Maar zoo ver
staan we de beeldspraak nog niet geheel.
Er wordt hier gesproken over de boomen
des wouds. Voorstellen moet ge u een woud,
zooals er waren in Kans an, zooals ze er
zijn in Duitschland, waar ge uren noodig
hebt om er door te komen. Welk een be
weging ontstaat er in de boomen, als de
storm daarover losbreakt. Alle rust is ge
weken, alle vrede is ver. Het schijnt wel,
of elke boom siddert en beeft van angst.
Zij buigen zich om het geweld te ontgaan,
maar het is niet mogelijk, Voor wie ooit
in een dicht woud enkele uren doorbracht,
terwijl een storm woedde, is de beeld
spraak geheel duidelijk en hij verstaat
eeniger mate, welke onrust, welke sidde
ring, welke angst de harten van den koning
Achaz en van zijn onderdanen vervuld
heeft, toen de vijanden besloten om ge
zamenlijk het kleine rijk van Juda aan te
vallen en te overweldigen.
Het was ook een benarde toestand,
vooral omdat zij, die geroepen waren, de
grenzen te verdedigen, teneenenmale moe
deloos waren. Hun hart was nu reeds
bezweken van vrees. Wat zal het zijn, in
dien straks de geduchte en welbewapende
legers komen. Het was te voorzien, dat
de tegenstand gering zou zijn. Wat was
do oorzaak daarvan Lag het aan de over
macht, welke Juda bedreigde? Was het
het besef, dat er geen uitkomst meer was
Moest men aannemen, dat er in 't geheel
geen uitkomst meer was? Leerde de his
torie, dat een klein volk ten doode opge
schreven was, wanneer machtige tegen
standers oprukten Stond het vast, dat
een klein volk altijd zwichten moet, in
geval een grooter, een talrijker het op den
ondergang toelegde? Niemand had grond
om tot een dergelijk besluit te komen.
Menigmaal was het anders uitgekomen.
Bladzijden in de geschiedenis spraken er
van dat Juda uit groote moeilijkheden gered
was. Wisten zij het niet? Gewis. Zij ken
den het verleden. Maar en ziehier de oor
zaak van hun vrees. Zij geloofden niet,
zij geloofden niet aan het woord der pro
feten, zij geloofden niet aan Gods mach
tige hand en aan Zijn onkrenkbare trouw.
Zij hadden den Sprinkader des levens ver
laten, en daarom vonden zij in deze bange
dagen geen steun en geen sterkte; zij
hadden het woord des Heeren verworpen
en daarom ontbrak het thans aan kloeke
wijsheid. Zij rekenden alleen met getallen.
Hun tegenstanders waren velen en zij zelf
weinigen, en het was derhalve duidelijk,
aan welke zijde de overwinning en aan
welke zijde de nederlaag komen moest.
Dagen van spanning heeft ook ons volk
doorleefd en wij wagen niet te veel, wan
neer we zeggen, dat veler hart ook bewo
gen werd als de boomen des wouds be
wogen worden van den wind. Welk een
onrust, welke vrees, welke bange zorg
heerschten in veler leven. Aan de taal
viel het te beluisteren, aan de houding
was het te bemerken, op het gelaat spie
gelde het zich af. In woord en beeld gaf
men uiting, van wat men dacht en wat
er omging in het binnenste. Zoodra het
bleek dat men zich al te bezorgd had ge
maakt, kwam er weer verandering. Even
als tijdens het woeden van een storm het
eenige oogenblikken stiller kan worden,
maar het duurt niet lang, de wind valt
op nieuw aan. Een enkele gebeurtenis en
opnieuw keert de onrust terug. Met een
vurige begeerte naar vrede luistert men
naar al de geruchten, welke tot ons komen,
let men op al de verschijnselen en telkens
moet men tot zich zelf zeggenwe zijn
er nog niet. Voorzoover menschen er over
oordeelen, kan de toestand ook voor ons
eigen vaderland ernstiger worden. Voor
velen is het reeds een bange vraagWat
zullen we eten en waarmede zullen we
ons verwarmende sombere gestalte van
»Vrouw Zorg" klopt aan de deuren van
alle woningen en menig hart krimpt ineen,
als het den klopper hoort vallen. Neen,
wie alleen let op wat er gebeurt, verliest
licht allen moed en alle kracht.
Zulke tijden, welke we beleven en zulke
ondervindingen, als we opdoen, zijn zeer
geschikt om ons te leeren, hoe het staat
met ons geloof. We belijden de waarheid,
we houden vast aan het woord des Heeren,
we vinden het treurig, dat er zoovelen
onder ons volk zijn, die niet vragen naar
den Heere en Zijn sterkte, en dit is goed.
Maar hoe staat het nu eigenlijk met uw
geloof Heeft het u kracht en moed ge
geven, heeft het de bange onrust uit uwe
ziel gehouden
Verstaat ge, hoe vaak we ons verlaten
op wat we nog hebben en hoe ons hart
opleeft, als er weer eenig licht in de don
kerheid komt? Is er geen reden om u
te schamen over uw klein geloof en over
de groote macht van uw wantrouwen en
ongeloof? Waarlijk, gij hebt geen recht
om met minachting neer te zien op den
twijfelzuchtigen Achaz en de wantrouwende
bewoners van Juda, want als ge nauwge
zet uw eigen hart naspeurt, zult ge moeten
zeggen, dat er nog veel in u is, dat u af-
keerig maakt van het onbepaalde vertrou
wen op den eenigen Rotssteen des heils.
Geooven is niet gemakkelijk, zich in waar
heid verlaten op God is in strijd met ons
natuurlijk bestaan, alle schepsel te laten
varen en enkel te zien op den Onzienlijke,
is heel iets anders dan we willen. Laat
dit dan de winste voor u zijn, dat ge door
de schokkende gebeurtenissen hebt leeren
zien, hoe armzalig het er bijstond met uw
geloof, opdat gij veel behoefte moogt heb
ben tot den Heere de toevlucht te nemen
en Hem te zeggenik geloof Heere, kom
mijn ongeloovigheid te hulp. Gij zult het
noodig hebben, bij al wat u nog wacht
en gij zult tevens het voorrecht genieten
om door het geloof te steunen op Hem,
die u nooit beschaamd zal doen uitkomen,
indien gij op Hem wacht.
KERKELIJK LETEJy.
Eindelijk, na twee maanden wachtens, ver
scheen het Jaarboek ten dienste van de Gere
formeerde kerken in Nederland voor 1917 onder
redactie vao de predikanten G. Doekes en J.
C. Rullmann b|j de firma Oosterbaan en le
Cointre te Goes.
Waarschijnlijk zjjn buitengewone omstandig
heden de oorzaak der vertraging in het ver
schijnen. 't Is niet te hopen, dat gebrek aan
concurrentie de oorzaak is want dan zou men
er ook een volgend jaar tevergeefs weken naar
uitzien. Gewoonte was vroeger, dat het Hand
boek en het Jaarboekje einde December of
begin Januari het licht zagen. Eu dat is de
gewenschte t|jd.
De inhoud en de uitvoering voldoen aan de
te stellen eischen. In dat opzicht kunnen we
geheel tevreden z|jn met het verschenen Jaar
boek Eene verrassing er b|j is de ingevouwen
kaart van Nederland met duidelijke opgave van
al de classes en de binnen haar ressorteerende
kerken. Naamlijst en toelichting op die kaart
geven de noodige vingerwijzing, zoodat ieder
zich terstond kan oriënteeren omtrent de lig
ging der verschillende gemeenten.
Zulk een kaartje heeft blijvende waarde.
Het is ook tegen een kwartje afzonderlijk
verkrijgbaar gesteld.
De volgorde der rubrieken onderging eene
kleine verandering. Voorop gaat nu (op bid.
1G) eene alphabetische naamlijst der kerken,
en daarna (op bladz. 22) eene van de predi
kanten. Voorts wordt gegeven een Statistisch
Overzicht (blz 29—32). Daar in Middelburg
nog 3 kerken staan opgegeven, is de opgave
voor onze provincie 54 kerken, 38 predikanten,
16 vacatures, 25010 leden (waaronder 11354
gerechtigden tot het avondmaal).
Het aantal vacante kerken in ons land steeg
weer en bedraagt nu reeds 186 op de zeven
honderd.
Vier kerken werden geïnstitueerd, n.l. te
De Glindhorst, te Eist, te Bloemendaal en te
Velseroord.
Een 25-tal predikanten zullen, zoo God hun
het leven spaart, in dit jaar meer dan 40 dienst
jaren vervuld hebben. Ds. Sieders van Vlaar-
dingen is de oudste dienstdoende predikant.
Op de breedvoerige statistiek van de ver
schillende kerken volgt eene necrologie van
predikanten sedert 1841, en een afzonderlijk
lijstje der in 1916 ontslapenen.
Dan komen aan de beurt opgaven omtrent
de Zending, de kerkelijke Pers, Theol. School,
Vr|je Universiteit en verschillende Stichtingen
van Barmhartigheid en Vereenigingen.
Op bladz. 304307 geeft ds. Rullman een
kerkelijk overzicht over 1916. Daarna volgt
een bibliographisch overzicht, dat volgende
jaren nog voor uitbreiding vatbaar is omdat
dan ook met meerdere kerkelijke bladen zal
rekening gehouden worden. Nu werd alleen
Bazuin en Heraut er in opgenomen. Door
deze rubrieken heeft het Jaarboek o.i. aan be-
teekenis gewonnen.
De rubriek „In Memoriamfc geeft weer levens
beschrijvingen van de overleden Dienaren des
Woords. Kleine portretten z|jn er bijgevoegd
in den tekst, en niet zooals vroeger in het
Handboek op een apart blad van kunstdruk
papier.
