Ktrk" tn School»leaws,
Vacatuurbeurten Classis Middelburg.
Voor de classis Axel.
Verantwoording van Liefdegaven.
Kerkbouw Magelang.
BOEKAANKONDIGING.
VEREENIGINGSLEVEN.
TWEETAL
te VijfhuizenN. Diemer te Gameren
N. G. Kerssies te Den Ham.
DRIETAL
te 0. Pekela: S. W. Bos te Koudum
Dr. H. Jansen te Witmarsum
M. Post te Gees.
BEROEPEN
te BoskoopD. Pol te Vlissingen
te Zuilichem E. Zwiers te Woudsend
te Alfen a.d. Rün E. Schouten te Hoofddorp
te VinkeveenE. Zwiers te Woudsend
te 's Gravenland: M. M. Horjus te 0. Loos-
dreekt
te AvereestS. Dwarsliuis te Boornbergum.
BEDANKT
voor Sckettens c.a.M. Post te Gees.
De diaconie der Ger. Kerk te Apeldoorn
ontving van wijlen mevr. de wed. Meerman
Muller een legaat van f3000.
De heer K. P. Groot hoopt 14 Maart a.s.
naar Solo te vertrekken om in het hospitaal
der Ger. Zending aldaar werkzaam te zijn.
Vele kerkeraden in het land hebben den
avonddienst naar den middag verlegd. Als nu
de gemeenten zelf ook maar meewerken, en
niet den tweeden dienst gaan verzuimen
Ds. Ph. W. H. Eskes te Genemuiden
heeft emeritaat aangevraagd bij en gekregen
van de classe Zwolle. Hij heeft meer dan 42
dienstjaren en is 65 jaren oud.
De heer W. H. den Houting Jr., cand. te
Rotterdam en ber. pred. op Marken, is door de
classe Edam na peremptoir examen toegelaten
tot den dienst desWoordsen der Sacramenten.
In „De Standaard" oppert de heer Herman
Post te Amsterdam het plan een fonds op te
richten tot verbetering van de tractementen der
Geref. predikanten. W\j kunnen het plan niet
toejuichen. Ons dunkt, dat, zooals de actie nu
gevoerd wordt, het goed gaat. Laten wij in
deze kerkelijke zaak toch asjeblieft kerkelijk
blijven. En al die berichtjes over 't lijden in
de pastorieën zijn niet geschikt voor publicatie.
Het is droevig, dat er zoo over geschreven
wordt, al is het nog droeviger, dat er zoo over
geschreven kan worden.
Predikantstractementen. Door de deputa-
ten der Synode der Geref. Kerken inzake pre
dikantstractementen is weder een ernstig
schrijven gericht aan de kerken om de tracte
menten te verbeteren. Uit het schrijven blijkt
dat er nog 21 kerken zijn, waar het tractement
nog beneden de f 1000 is. In 57 kerken bene
den de f 1100 en in 266 kerken beneden de
f 1400.
De Geref, Kerken in de classis Zutphen
hebben het besluit genomen de kerken, die niet
bij machte zijn een tractement uit te keeren
van f 1600 plus vrije woning, vrijdom van be
lasting, en kindergelden, door de linancieel
sterke kerken te doen suppleeren. Een depu
tatie is benoemd, die de kerken zal bezoeken,
opdat reeds tegen de volgende vergadering aan
de zwakke kerkeD hulp kan worden verleend,
terwijl de sterkere kerken bewerkt zullen wor
den om de tractementen der predikanten aan
merkelijk te verbeteren.
Ofliciëtlt Berichten.
KORT VERSLAG van de vergadering der
classis Tholen gehouden te Bergen op
Zoom, 7 Februari 1917.
1. Namens de roepende Kerk van A. J. P.
opent haar consulent ds. v. d. Kooi de verga
dering. Gezongen wordt Ps. 72 2. Gelezen
Ps. 72. Gebeden.
2. De credentialen doen blijken, dat al de
Kerken door de primi-afgevaardigden vertegen
woordigd zijn. De Kerk van O. V. is niet
vertegenwoordigd. Een schrijven van leedwezen
zal over die afwezigheid aan die Kerk, namens
de classis, gericht worden.
3. Het moderamen bestaat uit ds. A. H.
v. d. Kooi, praeses, ds. A. H. Nieboer, scriba,
en br. B. W. de Graaff, assessor.
4. De notulen der vorige vergadering wor
den gelezen en onveranderd goedgekeurd.
5. Naar aanleiding van de missive van het
Comité van het 2e Congres voor Gereformeerde
Evangelisatie wordt overeengekomen, om op
de volgende vergadering te rapporteeren wat,
volgens het oordeel der kerkeraden, binnen
ons ressort, ten aanzien van de Evangelisatie,
kan gedaan.
neutrale Staatsschool moest bezoeken. Maar
toen kon het niet anders, en de jongen, moest
toch naar school!"
„Geen mensch kan je dwingen, hoor, dat
zeg ik maarwe leven in een vrjj gevochten
land," hield Volders vol.
„Dwingen kan niemand je, maar overreden
misschien wèl, en overtuigen kan de Heilige
Schrift je."
„Dat zou u me dan eerst nog eens duidelijk
moeten maken."
„Je herinnert je toch, dat er hier verleden
najaar een rede over 't Christelijk onderwijs
gehouden is? Toen was je toch zeker ook in
de kerk? 't Is merkwaardig zooveel als die
ééne rede uitgewerkt heeft onder Gods zegen.
Er is een heele opwaking onder 't volk geko
men, dat hoort men algemeen. Maar herinnert
gij u waarlijk niets meer, van wat er toen zoo
al in 't midden is gebracht?"
„Om u de waarheid te zeggen, dominé, ben
ik wel present geweest naar het lichaam, maar
niet naar den geest. Mijn hoofd en hart was
toen vol met andere dingen't was kort vóór
ik mijn tegenwoordige vrouw ten huwelijk
vroeg."
(Wordt vervolgd).
6. Ds. A. H. Nieboer rapporteert aangaande
het zilveren jubileum van ds. A. H. v. d Kooi,
als vertegenwoordiger der classis.
Ter bezegeling der toen uitgesproken wen-
schen, hebben sommige kerken hom een aan
merkelijk bedrag ter hand gesteld, hetwelk hij
met een passende toespraak den ex-jubilaris
overhandigt. De praeses zegt voor beiden
hartelijk dank.
7. Het ingekomen stuk van de Kerk van P.,
behelzende aanvrage om financieëlen steun van
de Classis voor het pensioen van mevrouw de
weduwe Meulink, wordt behandeld. De resp.
bijdragen vastgesteld. De class. Dep. zal zich
voor het ontbrekende wenden tot Depp, van
de Part. Synode, onder overlegging van de
classicale approbatie.
8. Bij de rondvraag naar art. 41 D. K. O.
stellen de afgevaardigen van de Kerk A. J. P.
een tweetal vragen, welke bevredigiud worden
beantwoord.
9. De classisbeurten worden zóó geregeld
dat ieder der aanvragende kerken 2 classis
beurten zal ontvangen.
10. Collecten en quota worden geïnd.
De Kerken, die voor Hulpbeh. Kerken of
voor de Theol. School nalatig bleken, beloven
dat zij de achterstallige collecte aan den de-
putaat ad hoe zullen nazenden.
11. De collecten, die op de volgende ver
gadering moeten gestort, zijn die voor de
Theol. School, voor de Theol. Faculteit en
voor de Jodenzending. Over de collecte voor
Hulpbeh. Kerken zal alsdan nader worden beslist.
12. De kerk van Bergen op Zoom is voor
de volgende vergadering saamroepende Kerk.
Zjj zal D.V. te Tholen gehouden worden op
Woensdag 2 Mei en aanvangen te 10 uur.
13. Nadat br B. W. de Graaff geëindigd
heeft met dankzegging, sluit de praeses de
vergadering.
Namens de classis, voornoemd
Ds. A. H. Nieboer, Dep.
Vacaturebeurten, vastgesteld op bovengenoemde
vergadering, voor Februari—April 1917.
Anna Jacoba Polder.
18 Februari ds. A. H. v. d. Kooi.
4 Maart ds. A. H. Nieboer.
Rilland-Bath.
18 Maart ds. A. H. v. d. Kooi.
29 April ds. A. H. Nieboer.
Tholen.
1 April ds. A. H. Nieboer.
22 April ds. A. H. v. d. Kooi.
CLASSIS ZIERIKZEE.
Met het oog op ijsgang en gebrekkige reis
gelegenheid is de vergadering der classis Zie-
rikzee uitgesteld tot Woensdag 28 Febr. D. V.
Namens de roepende kerk,
J. Sybesma, Praes.
D. Mulder, Scriba.
GAPINGE.
15
April
ds. Warmenhoven.
29
April
ds. Scheele.
6
Mei
ds. Toebes.
20
Mei
ds. Wolf.
3
Juni
ds. Pol.
17
Juni
ds. Bouma.
GRIJPSKERKE.
25
Maart
ds. van Schelven.
29
April
ds. Veen.
20
Mei
ds. v. d. Ende.
KOUDEKERKE.
11
Maart
ds. Kerkhof.
22
April
ds. Wielenga.
13
Mei
ds. Netelenbos.
AARDENBURG.
8 Mei ds. Runia.
Baarland. Zondag 1.1. werd andermaal aan
de gemeente bekend gemaakt, dat onze geliefde
Herder en Leeraar de WelEerw. heer ds. Joh.
Dan een roeping heeft ontvangen, ditmaal van
de Geref. kerk te Waarder.
De Koning der- kerk schenke aan Zijnen
dienstknecht licht en wijsheid tot het doen
eener Hem welbehagelijke keuze.
Mocht het zijn dat 's Heeren hand het zoo
bestiere dat wy straks uit den mond van onzen
leeraar mogen hooren dat hij met vrijmoedig
heid, èn voor de roeping van de Geref. kerk
te Koudekerk èn voor die naar de Geref. kerk
te Waarder heeft kunnen bedanken.
Namens den kerkeraad,
H. Schout, Scriba.
KORTE NOTULEN van de vergadering
van de Classis Middelburg, op Woens
dag 14 Februari 1917.
Ds. v. d. Ende van Westkapelle opent namens
de roepende Kerk de vergadering. ZEerw. laat
zingen Psalm 118:8; leest Psalm 110 en gaat
voor in den gebede.
De predikanten Veen en van Schelven zien
op zijn verzoek de credentialen na. Alle kerken,
waarvan een enkele door een secundus, zijn
wettig vertegenwoordigdGrijpskerke, West
kapelle en Koudekerke hebben een instructie.
Het Moderamen wordt aldus vastgesteld
praeses ds. Kerkhof, assessor ds. v. d. Ende,
le scriba ds. v. Schelven, 2e scriba ds. Wör-
menhoven.
De scriba der vorige vergadering leest de
notulen, die na eene kleine aanvulling worden
goedgekeurd.
De rondvraag naar art. 41 D. K. O. heeft nu
plaats. De vacante kerken vragen vacature
beurten de kerkeraad van Oostkapelle dankt
voor de verleende hulp gedurende de onge
steldheid van den Dienaar des Woords. Ook
aan Aardenburg zal één Zondag worden toe
gestaan.
iDgekomen stukken, a. Van het Evangelisa
tie-comité verzoek om ook classicaal aan het
werk der Evangelisatie meer aandacht te wijden.
Een commissie wordfc benoemd ter voorberei
ding van een Evangelisatie-dag. Ze wordt ge
vormd door de predikanten Netelenbos en
Wielenga en een door de kerk van Vlissingen
aan te wijzen derden broeder.
b. Mededeeling der drie Middelburgsche
kerken van de door haar genomen besluiten
met het oog op de ineensmelting dier kerken,
vragend daarover de goedkeuring der Classis.
De gevraagde goedkeuring wordt met groote
blijdschap en onder toebidding van des Heeren
zegen voor de ingesmolten kerk, verleend. De
bedoeling is, dat de ineensmelting op 1 Maart
inga.
Instructies. De kerk van W. vraagt de hulp
der Classis tot dekking van het tekort. Na toe
lichting van de finantieele commissie wordt
deze aanvraag toegestaan. Vacaturebeurten
worden verleend.
Rapport van de commissie tot vaststelling
van het percentage. Het voorstel in dat rapport
vervat wordt niet aangenomen. Een andere
commissie wordt benoemd, om een nieuw per
centage vast te stellen volgens door de Classis
aangenomen opdracht. Ds. v. Schelven, War-
menhoven en de ouderlingen Ton, Louwerse en
Pelle zullen die commissie vormen, ds. v.
Schelven zal saamroepen.
De commissie voor redactie-wijzigingen in
het concept-reglement heeft met het oog op
de ineensmelting der kerken het afdrukken
uitgesteld. De daardoor noodig geworden wij
zigingen zullen door de commissie worden ver
zorgd. Het reglement zal 1 Mei in werking
gaan.
Ds. Wielenga rapporteert over het archief.
Ds. Wielenga wordt tot archivaris benoemd,
en de conclusiën van het rapport worden aan
genomen.
De namiddag-vergadering wordt begonnen
met het zingen van Psalm 84 3.
De commissie tot onderzoek van de rekening
en verantwoording van de classicale kas rap
porteert het in orde zjjn van deze rekening en
stelt goedkeuring voor. Aangenomen met dank
aan den quaestor.
Gerapporteerd wordfc van het onderzoek door
de kerken van Middelburg ingesteld aangaande
een alumnus voor art. 19.
Ds. Kerkhof rapporteert over de Zending.
Het voorstel van de kerk van Vlissingen, op
het agendum vermeld, wordt met kleine wijzi
ging, wat de bewoordingen betreft, aangenomen.
Roepende kerk voor de volgende vergadering
is Arnemuiden. Ze zal Dinsdag 8 Mei gehou
den worden. Praeses ds. De Kruijter, assessor
ds. Kerkhof, le scriba ds. v. d. Hoorn, 2e
scriba ds. v. d. Ende.
B\j de omvraag vestigt ds. Bouma de aan
dacht op de wijziging in de aanvrage der
hulpbeh. kerken. Voorstellen moeten schriftelijk
ingediend worden.
De korte notulen worden gelezen en goed
gekeurd. Namens de Classis,
P. WARMENnovEN, h. t. le scriba.
Kapelle—Biezelinge9 Febr. Er is een tijd
om te weenen en een tijd om zich te verblijden.
Hebben wij dagen gehad waar de'droeve mare
werd gehoord. Geheel anders was het Vrijdag
9 Februaridat was voor ons een dag van
groote blijdschap. Ten eerste door de gunst
en de zegen des Heeren was het ons blijdschap
des harten dat Zjjn dienstknecht, onze
vroegere leeraar tot ons was overgekomen,
onder wiens leiding wij zooveel goeds hadden
genoten Ten andere zou hij voor ons optreden,
om een woord van troost, moed, dank en op
wekking te spreken in verband met het in
gebruik nemen van het nieuwe kerkorgel, ge
plaatst in het nieuwe kerkgebouw en geleverd
door dhr. A. S. J. Dekker uit Goes, wien dank
en lof en aanbeveling toekomt voor zfjne nette
uitvoering en broeder J. Potje wijt hoofd der
bijzondere school voor zijne liefde en bereid
willigheid der vrije begeleiding van het orgel,
hetgeen door hem netjes en pracfcisch ten ge
noegen van alle tegenwoordige hoorders werd
gedaan en de rede die ds. B. A. Knoppers bij
deze plechtige gelegenheid heeft uitgesproken,
naar aanleiding van Ps. 6825 tot en met vers
28 was gloedvol, opwekkend, moedgevend en
naar omstandigheden pakkend, zoo dat een
ieder verblijd kon huiswaarts keeren.
Soli Deo Gloria. J. Zegebs, scriba.
ZENDING.
Middelburg B. Met dank ontvangen van
Jae Baan de som van f 1,50, verzameld bij
den Kerstboom.
Namens gecommitteerden,
P. B. Tazelaar.
Middelburg G. Ontvangen in de collecte van
Zondag 4 Febr. 1.1. 1 bankbiljet ad f 10,— met
bijschrift „voor de armen" en in die van Zon
dag 11 Februari fl,met bijschrift „uit
dankbaarheid voor de armen", een dienstmeisje.
Diakenen zeggen hiervoor hartelijk dank.
Ontvangen van dhr. H. Both 't Zondagschool
busje Venlo f 14,gevonden in de collecte
Geref. kerk te Sprang f 1,50; idem f 1,
idem f 1,
Van ds. H.Brouwer voor Kerkbouw Magelang
van Dientje van Tatenhove Fd. f —,78 en van
Dientje van Tatenhove Gd. f ,55.
Van ds. W. F. van Dam voor Zendingska
lenders Zevenbergen f 2,09idem Dinteloord
f 5,45.
Van ds. A. H. Nieboer voor Kerkbouw Ma
gelang opbrengst "Jaarfeest Jonged. Vereen.
Dorcas" te Krabbend\jke f 5,50opbrengst
verkoop kiekjes Jonged. Vereen, te Anna-
Jacoba-Polder f 7,C. J. Hondius.
Met harfcelijken dank ontvangen voor de te
bouwen kerk te Magelang100 halve centen
van Pietje de V.200 halve centen van Pou-
lina L., beiden te Domburg; 5 dubbeltjes van
Jacobus de V. Lzn. te Aagtekerke; f 1,ge
vonden in de collecte van Middelburg C en
f 1,gevonden in de collecte van Meliskerke.
J. D. Wielenga.
In dank ontvangen een gift van f 1,uit
de collecte te Koudekerke en een gift van f 1,
uit de collecte te Vlissingen. Van de Getef.
kerk te Vlissingen, genomen uit de Zendings-
kas, een gift van f 100,
G. F. Kerkhof.
Dr. M. G. Kyle. Oosterscli Licht bJJ
Westerseh Schriftonderzoek. Uit
het Engelsch vertaald door E. J. H.
van Leeuwen, pred. te Arnhem. Met
een voorrede van Dr. A. Noordtzij,
hoogl. aan de Rijks-universiteit te
Utrecht.
Utrecht. G. J. A. Ruys. 1916.
Dr. N. deelt in zijn woord ter inleiding mede,
dat hij bij de eerste kennismaking met het boek
van Dr. Kyle tersond meende dat het waard
was in broederen kring bekend te worden.
Een vertaler werd gevonden. Het Nederlandsche
handschrift was klaar. Toen brak de oorlog
uit. Toch had de uitgever den moed te zorgen
voor de uitgave, die nu in een boek van plm.
270 bladzijden voor ons ligt.
Men moet een deskundige zijn om de waarde
van dit boek eenigermate te .kunnen beoor-
deelen. Prof. N. acht Dr. Kyle een betrouw
baren gids. Hfj schrijft op pag. VII„Wat
tot dusver hoofdzakelijk alleen aan hen bekend
was, die zich aan het bestudeeren van het O.
T. hebben gewijd, en in verschillende geschrif
ten verstrooid was, heeft hij verzameld en op
zaakkundige wijze geordend. Daarbij heeft hij
als zelfstandig beoefenaar der Semitische ar
cheologie de stof bewerkt, en door oordeel
kundige rangschikking daarvan licht doen val
len op zijne hoofdstellingdat aan het getui
genis der archeologische gegevens meer dan
voorheen een beslissende stem moet worden
ingeruimd bij het Schriftonderzoek. Dat dö
Schrift in haar O. T isch gedeelte dat onder
zoek niet te vreezen heeft, maar juist in haar
waarheidskarakter zich handhaven zal, staat
daarbij voor hem en niet minder voor mij
vast, niet op grond van een vooropgezette idee
maar op grond van de tot dusver verkregen
uitkomsten van het archeologisch onderzoek".
Daaruit is duidelijk, met wat soort van boek
we te doen hebben. Begint ge nu het boek
zelf te lezen, dan treft reeds aanstonds de on
derhoudende stijl. En dat blijft zoo heel het
boek door, ondanks de taaiheid van het onder
werp. Het wordt verdeeld in 3 deelenI. De
Taak, II. De Geschiedenis, III. Nieuwe gege
vens der Archeologie. Het is den schrijver
gelukt uit den chaos van onderwerpen, die hier
ter sprake komen, een kosmos te scheppen
er zit eenheid en orde in de behandeling. Ook
maakt een tweetal registers, een van namen
en zaken en een van bijbelplaatsen het naslaan
gemakkelijk.
Tal van wetenswaardige meedeelingen komen
in dit boek voor, welke tot beteren kijk op het
O. T. leiden. Om maar eens iets als voorbeeld
te noemenop blz. 66/67 is sprake van den
mysterieusen persoon Melchizedek, zonder vader,
zonder moeder, zonder geslachtsrekening, noch
beginsel der dagen, noch einde des levens
hebbende."
Elke moeielijkheid wordt nog niet opgelost,
alle mysterie nog niet verklaard, maar de Tell-
Amarna tafels maken ons bekend met een reeks
van koningen, die omstreeks het midden van
het verblijf van Israël in Egypte den scepter
voerden te Jeruzalem, slechtsr bij de gratie der
koningen van Egypte. Zij hadden een zeer
bijzonderen titel, terwijl zij zichzelf ieder erfe
lijk recht op de kroon ontzegden en aldus
spraken „Het was niet mijn vader en niet
mijne moeder, die mij op deze plaats verhieven,
maar het was de machtige arm van den koning
zeiven, die mij heer en meester maakte van de
landen en bezittingen mijns vaders." Deze
titel komt niet slechts één keer voor, maar
schijnt verplicht geweest te zijn b\j elke for-
meele vermelding van des konings souverei-
niteit." Enz.
Het standpunt van den schrijver komt vooral
uit in hfdst. IX Dwalingende oorzaken van
tegenstrijdige conclusies bij eerlijke en ernstige
onderzoekers. Hij toornt tegen hen, die er
z.g.n. wetenschappelijke speculaties op na houden
(blz. 155). Hen, die met bijbelonderzoek ernst
maken, kunnen we raden dit boek ook te be
studeeren. Daarmee zeggen we allerminst, dat
elk resultaat waartoe Dr. Kyle komt, onvoor
waardelijk behoeft te worden aangenomen.
Men komt op de hoogte van wat de opgravingen
in Egypte en Babylonië aan het licht hebben
gebracht. Kerkhof.
Vergadering van den bondsring Serooskerke
en omstreken op Donderdag 22 Febr. 's avonds
7 uur in de Geref. Kerk te Gapinge.
1. „Het gebruik der bondsleiddraden" door
Gapinge. Inl. P. Wattel.
2. „De beteekenis der Geref. Jongel.ver. als
oefenschool voor de doorwerking onzer
Geref. beginselen" door Vrouwepolder.
Inl. A. J. Davidse.
Daarna verkiezing van een secr. Worde deze
laatste ringverg. door allen trouw bezocht op
dat uw belangstelling getoond wordfc in den
arbeid van onzen ring en ons getal verdubbeld
worde. De waarn. Secr.
