Verantwoording van Liefdegaven,
Kerkbouw te Magelang.
Diakonaal Hulpbetoon
/dekenbus.
BOEKAANKONDIGING.
De Lelie van ons Vorstenhuis van Caro
line Atwater Mason. Uit hetAmeri-
kaansch door H. S. Kuyper. Vijfde druk.
Uitgave van D. A. Daamen te 's Gra-
venhage.
Wildvogel van Runa. Uit het Zweedsch
door A. Lukkien. Tweede druk.
Uitgave van D. A. Daamen te 's Gra
ven hage.
Wat het Lijstertje zong. Versjes voor
School en Huisgezin. Verzameld door
Aletta Hoog. Met prentjes van Jan
Wiegman.
De God zijner moeder door Runa. Uit het
Zweedsch vertaald door A. Lukkien.
Uitgave van D. A. Daamen te 's Gra-
venhage.
Het Christendom in woord en beeld door
D. B. Rogge, bewerkt door prof. dr.
H. M. van Nes.
Luther en Duitschland door prof. John
Viénot. Eere-Hoogleeraarder Fransche
Universiteit. Rede uitgesproken in de
Salie D'Horticulture te Parijs, 25 Febr.
1916, onder voorzitterschap van den
heer A Croiset, deken aan de Faculteit
der letteren der Universiteit van Parijs.
Met een woord vooraf van F. J. Krop,
v. d. m. te Rotterdam.
De tocht van de Deutsetiland door Paul
König, Kapitein van den handelsonder
zeeër „Deutschland".
Kerstboekjes niet minder dan 46 Kerst
boekjes zendt de heer G. F. Callenbach ons
ter recensie. Plaatsgebrek verhindert een breede
bespreking en ook het opnemen van heel de
eerbiedwekkende lijst. Onze Zondagsschoolbe
sturen zullen zeker met deze uitgaven ernstig
rekening houden. Bij bestelling van minstens
25 ex. (ook gesorteerd) wordt de helft van den
prijs berekend. De catalogus van alle Zondags
schooluitgaven wordt op aanvraag gaarne toe
gezonden. „Om twee schitteroogjes" van v. d.
Hulst is een fijne zielkundige teekening. „Nol"
door Palma zal zeker spoedig herdrukt wor
den. „Haar eerste dienst" door Amy le Feuvre
is een ideaal meisjesboek. Van heel de rij geldt
elk wat wils. Wij missen tot ons leedwezen
een zendingsverhaal. Over de wijze van uitgaaf
hebben wij slechts lofin- en uitwendig zijn de
boekjes, ook de kleintjes, aantrekkelijk voor
jong en oud.
Scheurkalenders. „De Olijftak". Onze
kleine Vertrooster. Prijs 50 cent.
Voor uitdeelingen a 30 cent.
„Wandtekstkalender". Fraai schild
met Joh. 14 1„Uw hart worde
niet ontroerd". Prijs 55 cent. Voor
uitdeelingen a 35 cent.
„Christelijk Vrouwenleven".
waarheid blaakte in de kerken der Doleantie
kwam de ineensmelting, en roen reeds domi
neerde de vraag, zal de Gereformeerde half-
uitgedoofde kool het winnen van de witgloei
endeDe uitkomst heeft geleerd, dat
afgekoeld 1834 nogal verkoelend heeft gewerkt
op 1886, sedert 1892."
Wij meenen hierin een beschuldiging te
moeten lezen tegen de vroegere Christ. Ger.,
en wel dezedat de ineensmelting van 1892
„den ijver voor de zuivere waarheid'*, welke de
Doleerenden meebrachten, heeft gedoofddat
dus die Christ. Geref. de schuld zijn van de
inzinking onzer Geref. kerken en dat de „uit-
gloeiende kool" (d.i. de Doleantie, die de zui
vere waarheid voorstondhet heeft moeten
afleggen tegen de half uitgedoofde kool (d.i.
de met het methodi3me coquetteerende Af
scheidingIndien wij het stukje van ds. v.
Schelven goed begrepen hebben, dan noemen wij
het kortweg treurig en wij achten het tijd en
kracht verspillen om het te weerleggen.
f 1.gevonden in de collecte te Serooskerke
f2,50 in die van Middelburg C; in die van
Veere fl,en door tussehenkomst van ds.
Warmenhoven te Serooskerke van een lid der
gemeente fl.
Hartelijk dank J. D. Wielenga.
Met hartelijken dank ontvangen van N. N.
f 2,50 en van X. f 5
J. G. NetelenbosVogelzang.
In dank ontvangen uit het busje van Diaco
naal Hulpbetoon 1'7.64V2.
Mejnffr. Stevense.
ZENDING.
Middelburg C. Met vriendelijken dank ont
vangen uit het busje Vrouwenvereeniging
„Bidt en Werkt" f4.17V2.
Namens gecommitteerden,
B. Lahr, penn.
Middelburg C. In vriendelijken dank ont
vangen van Mej. N. f 1.— Zusterkring.
Middelburg C. Ontvangen in de collecte van
1.1. Zondag: 's morgens 1 bankbiljet ad f10,
en 's avonds 1 bankbiljet adflO,Dit laatste
met bijschriftArmen en Kerk.
Diakenen zeggen hiervoor hartelijk dank.
Middellurg A. Gevonden in de collecte f 5,—,
en door bemiddeling van ds. W. ontvangen
van de fain. M. den inhoud van het Zendings
busje, zijnde f 4,15. Hartelijk dank
Namens de Zendingscommissie,
S. Verlaee, penn.
Het bovenstaande is genoeg ter aanbeveling.
Goede wijn behoeft geens krans. En bijna ieder
weet wat dit werk ons geeft. De vijfde druk
is het, en dat leert ons overvloedig: het werk
wordt nog veel gelezen en dit verdient het ook.
In 't eerst, toen het bij ons bekend werd,
hoorde men haast in elk gezinhebt ge reeds
de Lelie van ons Vorstenhuis gelezen en volgde
er een toestemmend antwoord, dan was het
en wat zegt u er van en aanstonds volgde een
druk gesprek, waarin de verschillende schoone
passages geprezen werden.
En van zijn waarde heeft het nog niets ver
loren.
Het wekt de herinnering van den edelen
„Wel of u dat klaargezet heb in de consi
storie
„Ja, dat heb ik daar klaar gezet, maar op
verzoek van je moeder."
De aardigheid was er al af voor Lena zoodra
zij het hoorde.
Waarom had zij zelf niet aan de mogelijkheid
gedacht, dat de hand harer moeder hier in 't spel
was
Ja, maar hoe had zij kunnen denken, dat de
vrouw die zij zoo liefdeloos behandelde, en dat
nog wel met kwalijk verborgen opzettelijkheid,
zou trachten zich op zóó'n manier b\j haar in
de gunst te dringen?
Immers, zóó noemde zij het.
Haar oogen waren gesloten voor het edele, voor
het lieve en zachte in 't karakter harer tweede
moeder.
Zij wilde het niet zien zij wilde niet, omdat
zy in opstand was tegen God en Zijne wegen
en leidingen
Met eenige spanning wachtte vrouw Volders
Lena's tehuiskomst af.
Zij hoopte zoo dat deze eenvoudige, vriende
lijke daad het hart harer dochter voor haar zou
ontsluiten, en dat zij althans in liefde van elkan
der zouden kunnen scheiden.
„'k Zal er in 't geheel niet over spreken, net
doen of er niets gebeurd is, dan heeft zij er de
minste aardigheid van," besloot Lena op weg
naar huis.
Toen zij binnenkwam, keek vrouw Volders aan
stonds op, alsof zij op Lena's gelaat wilde lezen,
welken indruk deze verrassing op haar gemaakt
had.
Vader des Vaderlands weer op en het teekent
ons met schoone Wekken het beeld van de
Fransche Vorsten-dochter, die eenige jaren als
zijn gemalin zjjn leven heeft veraangenaamd.
Wie dit boekje gelezen heeft, verwondert het
niet, dat zoo spoedig een tweede druk noodig
was. Wildvogel is een meisje, dat van 't begin
af belangstelling wekt en dat ons vast blijft
houden tot het einde toe. De uitbeelding van
haar karakter en levensopvatting is zeer duidelijk
en we kunnen niet nalaten van haar te houden.
Ook de strijd, welken Max voert, is aangrijpend.
Wat is die kluizenaar ook een mooie figuur.
Kortom het is een zeer boeiend verhaal dat
ieder met genoegen leest.
We willen het ook nu weer gaarne aanbe
velen.
Uitgave van D. A. Daamen te 's Gra
ven hage.
Een heele verzameling van keurige versjes.
Daar zijn oude bekenden bfj en anderen van
jongeren datum. Voor kinderen is het om niet
moede te worden van luisteren naar wat het
lijstertje zong. Laten scholen en gezinnen waar-
deeren, dat er zulk een verzameling is.
En dan die aardige prentjes, bijna bij elk
versje een. Wat zullen uwe kinderen als ge
het voor hen koopt, met een genot naar al die
plaatjes kijken en hoe gemakkelijk zullen ze
onderscheidene onthouden.
Runa wordt langzamerhand een bekende. De
hoofdpersoon in dit boek is een jonge begaafde
man, die na eerst eenigen tijd op een kantoor
geweest te zijn, studeeren gaat voor doctor in
de medicijnen. Hij bereikt niet alleen zijn doel,
maar brengt het tot Professor.
Van jongsaf heeft hij een haat opgevat tegen
Anton Gissler, een vroegeren vriend van zijn
vader, die naar hij grond heeft te vermoeden
zich op een listige wijze verrijkt heeft met zjjn
ouderlijk goed. Bij zijn vele karakter-deugden
heeft deze haat hem geheel in de macht en dit
geeft aan zijn leven iets sombers.
In het ziekenhuis leert hij een zuster kennen,
die een dochter is van Gissler, en aan wie hij
zijn hart verliest. De haat tegen den vader
staat nu tegen de liefde jegens de dochter en
dit geeft voor hem zeer moeielijke uren. Wel
trouwt hij haar, doch zonder dat het tot eenige
toenadering met den vader leidt. Die beide
mannen zijn te trotsch om te buigen.
Zijne moeder is een christin, die als vrucht
van hare verzoening met God de vergevings
gezindheid beoefent en die alles aanwendt om
hem zachter te stemmen. In haar heeft zijn
eigen vrouw een steun, voor wie het leven soms
zeer bezwaarlik is. De schoondochter heeft oogen-
blikken van diepe moedeloosheid, maar zijn
moeder troost haar, wijl deze gelooft dat deze
donkerheid eens voorbijgaan zal en haar geloof
wordt niet beschaamd.
Het is een diepe weg, langs welken de twee
vijanden er toe komen om elkander de hand te
geven en het verleden te begraven.
Uit deze opgaven kan ieder zich voorstellen
welke spannende momenten er in dit werk zijn
en Runa verstaat wel de kunst om deze te tee
kenen.
Dit boek boeit dan ook van 't begin tot het
einde en wij kunnen het met vrijmoedigheid
aanbevelen.
Of de vertaling nauwkeurig is, kunnen we
niet beoordeelen, maar wel kunnen we zeggen,
dat zü in een goed Nederlandsch kleed is ge
stoken.
De trekken op Lena's gelaat verraadden echter
nietsop luchthartigen toon sprak ze
„Wel, wel, wat is 't een weertje buiten 'k
Ben blij dat ik weer onder dak ben
Het hart van vrouw Volders kromp inéén.
Ach, zij had zich zelve al gevleid met de ge
dachte dat Lena misschien regelrecht op haar
toeloopen zou, de armen om haar hals slaan, en
haar met den moedernaam op de lippen voor deze
vriendelijkheid dank zou zeggen.
Eéns moest dat hartje toch verteederd worden,
misschien zou 't van avond zijn, naar aanleiding
dezer verrassing en met het oog op de spoedige
scheiding
Helaasniets van dit alles. Zonder verder een
woord te spreken deed Lena haar doek af, hing
haar hoed weg, en zette zLh bij tafel neder.
Vrouw Volders boog het hoofd weer over haar
naaiwerk heen, en had dien avond weinig lust aan
het gesprek deel te nemen.
Eevenwel gingen er gedurig verzuchtingen op
tot den Heere, haren God.
„Ach, Heere zuchtte zij, „geef dat ik Lena's
liefdeloos en zondig gedrag haar met een oprecht
hart mag vergeven. Gij wilt dat wij de een den
ander wel zeventig maal zevenmaal vergeven
zullen schenk mij genade, o Godom daarnaar
te trachten, opdat ik het„vergeef ons onze
schulden, gelijk ook wij vergeven onzen schulde
naren," in mijn gebed niet behoef te ontwijken.
Laat m\j maar veel op eigen zonden, op eigen
overtredingen, op mijn vaak zoo weerspannig ge
drag ten opzichte van U zien, dat alleen zal mij
geduldig makenten opzichte, van haar. Ach,Heere
Jezus, mocht ik maar steeds meer van U leeren
zachtmoedig te zijn, en nederig van hart en be
denken hoe Gij als een heilig God nog arme
zondaren trekken wilt door koorden der liefde."
(Wordt vervolgd.)
De uitgever heeft voor stevig papier en voor
een duidelijke letter gezorgd. Dit komt na
tuurlijk aan de lezing zeer ten goede.
J. M. Bredée's Boekhandel en Uitge
vers-Maatschappij te Rotterdam.
Meermalen vestigden we de aandacht onzer
lezers op dit werk. We ontvingen nu afleve
ringen 11 en 12, welke ook weer een lust voor
de oogen zijn alle keurig en ik zou niet graag
durven te zeggen, welke het van de andere wint.
Die van Luther als knaap bij mevrouw Cotta"
is al zeer levendig. Wat is die groep mooi.
Treffend van teekening is ook de Afbeelding
van den ellendigen staat der Nederlanden onder
de wreede tyrannie van den Hertog van Alva".
Daarbij komt nog een korte en duidelijke
beschrijving van de geschiedenis.
Wie een sierlijk boek in zijn huiskamer wil
hebben, een boek, dat steeds zijn waarde houdt,
schafte dit zich aan.
De geschiedenis moet zich wachten voor
verschen haat en actueele belangen.
Agrippa D'Aubigné.
Uitgave van J. M. Bredée's Boekhan
del en Uitgevers-Mij.
Van Roomsche zijde heeft men in Frankrijk
dezen oorlog willen gebruiken om de bevolking
op te zetten tegen het Protestantisme. Prof.
Viénot heeft tegen dit streven zich verzet in
een rede, welke er wezen kan. Wjj hebben
haar met genoegen en meestal met instemming
gelezen. De verdediging van Luther tegen de
lasterlijke aantijgingen van sommige Roomsche
schrijvers is inderdaad schitterend, en we zijn
er erkentelijk voor, dat zij ook in onze taal ver
schenen is.
Die rede is leerzaam. Allereerst om ons te
doen zien, welk fanatisme aan 't woord is ge
weest tegen den grooten Hervormer. Vervol
gens wegens het historisch materiaal, waarover
de spreker blijkbaar te beschikken had. En
eindelijk vanwege de wijze, waarop de aanval
tegen Luther en de Hervorming afgeslagen werd.
Het deed ons goed, dat er nog zulke mannen
zijn, die de belagers van Luther staan kunnen.
Dat zijn oordeel over den Duitschen Keizer
en het tegenwoordig Duitsche volk niet gunstig
is, zullen we dezen Franschman niet al te hoog
aanrekenen. Hoe zou hij te midden van dezen
vreeselijken oorlog haast onpartijdig kunnen zijn.
Uitgave van W. ten Have, Amsterdam.
Wie heeft niet gehoord van den tocht van
de „Deutschland" naar Amerika? In heel de
wereld is er over gesproken en ieder heeft de
stoutmoedigheid van zfjn bemanningbewonderd.
Niemand dacht, dat deze onderzeeër de plaats
van zijn bestemming bereiken zou, wijl de waak
zaamheid van Duitschlands vijanden groot is.
Hoe zou een schip aan deze waakzaamheid ont
snappen, bijna onmogelijk werd het geacht.
Reeds zijn behouden aankomst in Amerika ging
de verwachting te boven, maar allen schier oor
deelden dat de terugreis nog minder mogelijk
was. Doch het stoomschip, dat een kostbare
lading naar het Westen gebracht had, kwam
met even kostbare lading in een van Duitsch
lands havens terug. De stoute onderneming
was volkomen geslaagd.
Kapitein König, die getoond heeft een ervaren
zeeman te zijn en die zijn belagers heeft weten
te verschalken, is ook een onderhoudend ver
teller. Hij heeft dezen tocht beschreven op een
zeer aantrekkelijke manier en voor ieder valt
hier iets te leeren. Het boekje heeft dan ook
een geweldigen opgang gemaakt en wij kunnen
verklaren, dat we het met groot genot hebben
gelezen. De bladen hebben zich gehaast om ge
deelten er van ter kennis van het publiek te
brengen en dit heeft er toe bijgedragen dat ieder
het lezen wil. Welnu, de gelegenheid staat thans
voor allen open. Bouma.
H. Kraijer van Aalst. Van een Ceram-
sclien Jongen. Prijs 30 cent; bij 25
en meer ex. halve prijsr
Mary Entwistlk. Kleine Kleuters in de
Zendingslanden. 3e druk. Prijs 40 ct.
bij 25 en meer ex. halve prijs.
Uitgegeven door den boekhandel van
den Zendings-Studie-Raad, Den Haag,
Javastraat.
Twee keurig uitgegeven boekjes, vol met be
langrijke plaatjes. De heer Kraijer van Aalst
Heeft de geschiedenis van een heidensch jon
getje, dat tot bekeering kwam en goeroe werd,fijn
verhaald; wij leven geheel met den jongen mee
en een schat van wederwaardigheden wordt al
lezende ons bijgebracht. Natuurlijk is dit boekje
allereerst voor onze jongens bestemddoch de
ouders gullen het ook met veel genoegen en,
naar wij meenen, ook met zegen kunnen lezen.
Wij geven aan onze Zondagsschoolvereenigin-
gen in overweging om met de a.s. Kerstfeest-
uitdeeling ook met deze boekjes rekening te
houden.
Van de „Kleine Kleuters" behoeven we niets
meer te zeggen; het boekje is er „ingegaan"
dat bewjjst de derde druk.
De Zendingsstudie-Raad legt met deze twee
boekjes weer alle eer in. Over de uitgave valt
slechts te roemen.
P.S. Voordat gij de „Kleine Kleuters" in
de handen uwer kinderen geeft, is het gewenscht
te lezen wat op het losse blaadje, vóór in het
boekje, staat gedrukt.
J. D. wlelbnga.
Goes. Oosterbaan en le Cointre.
De reeds vroeger door ons aangekondigde
scheurkalenders zijn nu verschenen en zien er
keurig bewerkt uit. De inhoud van beide ka
lenders is dezelfde. Moge 1917 den gewensch-
ten op dezen kalender gesymboliseerden vrede
brengen in ons werelddeel. Het meest trekt
ons aan de wandtekstkalender, waarop het
kalenderbloc los bevestigd wordt. Aan het
einde van het jaar blijft de fraaie wandtekst
ongeschonden over. Ons bleek, dat aan de
bewerking van voor- en achterzijde der blaadjes
goede zorg werd besteed. Dus van harte aan
bevolen.
R. van Wageningen Pzn. Het reserveeren
van zitplaatsen in onze kerkgebouwen.
Firma Jan Haan, Groningen.
Een brochure van 75 bladzijden over een be
kend geschilpunthet verhuren van zitplaatsen.
De Schrijver is lid der Gereformeerde kerk
te Zuidwolde in Groningen. Hij zet in een
20-tal hoofdstukken dit punt helder en prin
cipieel uiteen, en wijst op de vele misstanden
die bestaan, terwijl hij allerlei practische be
zwaren en overwegingen, die er bij in aan
merking komen, ook behandelt. De stijl is
helder. Het leest gemakkelijk. In het „Besluit"
worden de hoofdzaken nog eens kort saamge-
vat. De Schrijver mikt op een ideaal, dat niet
zoo gemakkelijk bereikt zal worden in alle
kerken. Toch is het goed van dit boekje ken
nis te nemen. Onze kerkelijke praktijken mogen
zoo nu en dan wel eens critisch gepolst. Dat
werkt goed, kan bevorderlijk zijn om bestaande
misstanden uit den weg te ruimen. In som
mige kerken zou dit onderwerp aan de hand
van deze brochure op een mansledenvergadering
wel eens besproken kunnen worden. Is de
gemeente goed voorgelicht, dan neemt een
kerkeraad gemakkelijker goede besluiten.
Matthew Henry. Letterltyke en practicale
Verklaring van het Oude Testament.
2e gedeelte. Afl. 2636 met band V.
Kampen. J. H. Kok. 1916.
Dit tweede deel bevat de verklaring van Jesaja
tot en met de Klaagliederen, 758 bladzijden
druks.
Ondanks de duurte van papier heeft de uit
gever de prjjzen van deze prachtige uitgave niet
verhoogd. En ongestoord gaat hij voort op tijd
de afleveringen te laten verschijnen. De intee-
kenaren zullen daarvoor ten zeerste dankbaar
zijn.
Wie van het begin af is ingeteekend op deze
bijbelverklaring, krijgt een rei mooie pracht
banden.
Bjj de nalezing van een paar gedeelten bleek
ons hoe echt practisch deze verklaring is ook
van meer ingewikkelde deelen der profetie. Het
is een stichtelijk huisboek. Aan de vertolking
is zoo goede zorg besteed, dat men nauwlijks
bemerkt met vertaald werk te doen te hebben.
Kerkhof.
Reeds in het voorjaar van 1914 werden plan
nen gemaakt om te komen tot uitgave van een
blad voor de Christelijke Vrouw. Het uitbreken
van den wereldoorlog bracht echter ook hier
stoornis. Thans zijn de plannen zoover gevor
derd, dat met 1 Januari a.s. het eerste nummer
van het maandschrift „Christelijk Vrouwen
leven" kan worden tegemoet gezien. De uit
gever E. J. Bosch Jbzn. te Nijverdal vond de
dames Anthonia Margaretha, Jonkvrouwe F.
Bar. van der Borch van Verwolde, Johanna
Breevoort, A. C. Diepenhorstde Gaay Fort
man, M. M Havelaarvan Beeck Calkoen, A.
van HoogstratenSchoch en W. Klinkert be
reid in de redactie zitting te nemen, terwijl
meerdere bekende Christelijke vrouwen vaste
medewerking hebben toegezegd.
De bedoeling is een positief Christelijk (geen
politiek) blad te stellen tegenover de vele z.g.n.
„neutrale" Vrouwenbladen.
