„Vrederust".
Karakter en Genade.
Een dreigend gevaar.
Saldo Zendingsdag.
Kerk- en Hchoolnienwi.
OfileiëelQ Berichten.
staan er echter op, dat als menons bestrijdt,
dat bet geschiedt met behoorlijke bewijzen.
Alle bitse woorden en scherpe aanvallen brengen
ons over en weer niet verder, maar veroorzaken
noodelooze verbittering. Kritiek is voor niemand
verkeerd en allerminst voor een kerk, doch bil
lijk is het, dat zij een opbouwend karakter heeft
en niet uit eerzucht voortkomt. Tot de vol
maaktheid is niemand ook geen kerk nog ooit
gekomen en een recht en levendig besef daar
van zal ons bewaren voor een hooghartig en
liefdeloos veroordeelen.
Op deze wijze kunnen we elkander dienen
en de persoonlijke gevoeligheden zullen ons niet
verleiden om na te laten wat onze roeping is,
vooral niet in onze dagen, waarin de afval van
God en Zijn Woord zoo ontzettend groot is.
Ofschoon het papier tegenwoordig duur is,
tcch zond „Vrederust" ons haar Twaalfde Jaar
verslag. Laten we nu dezen arbeid waardeeren
door het met nauwgezetheid te lezen. Het is
bovendien de moeite waard. De voorzitter, ds.
J. H. Donner en de secretaris de Kru\jter heb
ben zich beijverd om dit werk góed te doen.
Verslagen worden vaak terzijde gelegd, omdat
men denkt: wat heb ik aan die dorre optelling
van feiten en cijfers en het zou me spijten wan
neer dit ook gebeurde met dit verslag. Wan
neer men eenig belang stelt in de vereeniging,
welke uit barmhartigheid voor onze krankzin
nigen zorgt, dan wil men toch ook weten, hoe
het met dezen arbeid der liefde gaat. Welnu,
lees dan, wat u hier voorgelegd wordt en ge
zult u verheugen, dat God het in 't afgeloopen
jaar zoo welgemaakt heeft met onze stichting.
Ge ziet, dat de Heere de gebeden verhoort en
met Zijn zegen kroont, wat in Zijn Naam is
begonnen. Het woord van den voorzitter en de
verslagen van den secretaris en den penning
meester zeggen het u duidelijk.
De inhoud is zelfs aangenaam en stichtelijk.
Opgenomen werden de woorden, welke de heeren
van Selms van Grijpskerke en Sybesma van
Zierikzee spraken tot inleiding van het gebed
en we hebben ze met groot genoegen gelezen.
Het zijn goede woorden, zeer geschikt om u een
hoogere achting in te boezemen voor onzen
Heiland, die zich ontfermt ook over de ellendigen.
Dan is er ook nog de rede van den geeste
lijken verzorger ds. Aalders die het onderwerp
„De geestelijke verzorging aan krankzinnigen"
heeft behandeld Reeds had ik daarover met
lof hooren spreken en bij de lezing ervan werd
ik zelf overtuigd van de voortreffelijkheid. De
rede is inderdaad degelijk en zeer leerzaam.
Zij legt getuigenis af van een ernstig nadenken
over dit teedere en moeilijke werk en zij stemt
tot erkentelijkheid, dat mede aan zulk een man,
die ernstig zjjn taak opvat, de zorg voor
onze krankzinnigen is toevertrouwd.
Twee mededeelingen zijn er in het verslag,
welke mij leed deden. De eerste betrof het
heengaan van den directeur, die met groote
toewijding op onze stichting heeft gearbeid.
Nu hij heelemaal in zijn werk inzat, ging hp
weg. Dit is jammer. Doch er valt niet aan
te veranderen. We zullen met dankbaarheid
blijven gedenken wat hjj voor „Vrederust" is
geweest.
En de tweede was deze. Het geld voor de
nieuwe kerk is er nog niet. Er is heel wat
ingekomen, maar die som is niet voldoende.
Nog onderscheidene afdeelingen bleven in .ge
breke. Zij zullen misschien wel een inzameling
gehouden hebben, maar zij zonden nog niets.
Dat zjj niet langer op zich laten wachten
Die nieuwe kerk moet er komen. Dan zijner
mannen in Zeeland, die nog al extra-winsten
hebben gemaakt. Zouden zij nu ook niet eens
een extra-gave voor dit schoone doel kunnen
afzonderen? We vragen dit met eenigen na
druk. Dit zou zoo goed zijn. Het kan beter
van een stad dan van een dorp. Velen hebben
reeds geofferd, maar we zpn er neg niet. Mag
dit nu zoo halverwege blijven steken? Het
geldt onze kranken van geest. Voor hen is
een eenvoudig, doelmatig bedehuis toch geen
weelde.
Het leven van Simon van Velzen.
Het is wel teekenend, dat de levensbeschrij
ving van Simon van Velzen in het werk „De
Afscheiding" door J. A. Wormser gegeven werd
onder liet motto „Karakter en Genade", want
waarlijk deze man was een karakter en de ge
nade heeft in zijn leven uitgeblonken. Bp dezen
strijder voor de waarheid en het recht was het
karakter zoo duidelijk uitgebeeld, dat niemand
lang in 't onzekere behoefde te verkeeren, met
wien hp te doen had. Hp had een zeer vrp-
moedigen geest en hp was steeds gereed, als
het noodig was om uit te komen voor den Naam
van Jezus. Ik herinner mp, dat we eens na
de vacantie met hem reisden uit Friesland naar
Kampen en we zaten nauwelijks, of vader van
Velzen kreeg het woord naar aanleiding van een
uitdrukking, welke een jongmensch zich liet
ontvallen, van wien spoedig bleek, dat hp pre
dikant wilde worden. „Van praat komt praat"
zegt men weieens en zoo was het toen ook.
Het gesprek werd weldra algemeen en eindelijk
maakte een bejaard heer allerlei bedenkingen
tegen wat hp als zpn overtuiging met groote
warmte uitsprak. Daardoor kwam hp geheel
op dreef en nooit heb ik vergeten de ernstige
vermaning, welke hij tot zijn medereiziger richtte.
Ik geloof ook, dat alle aanwezigen onder den
indruk kwamen, wpl er niemand meer was, die
het waagde tegen te spreken. Dit was het oogen-
blik, waarop hp met klem wee3, hoe er alleen
verlossing was in Christus Jezus, en hoe nood
zakelijk het was om Hem te zoeken, nu het
nog de welaangename dag der zaligheid was.
Zelden heb ik zulk een duidelijke prediking
in een trein gehoord en toot we er aan dachten
waren we in Zwolle.
Hij was een man, die niet van weifelen hield.
Onbeschroomd drong hp bp ieder aan om be
slist te zijn. Vau halfheid had hp een afkeer.
In den grond was ieder vóór of tegen den
Christus en hp had met heel zpn hart voor den
Koning, door God over Sion gezalfd, gekozen
en hij verklaarde voor ieder, die het hooren
wilde, dat hp daarvan nooit eenigen spijt had
gehad. Welnu, wie zpn levensbeschrijving leest,
zooals zp hier ons gegeven wordt, merkt het,
dat hp overal zichzelf gelijk bleef. Van schip-
peren had hp een grondigen afkeer en lip hield
dan ook het meest van allen, die zeideD, waar
het op stond.
Een der predikanten, die als student nage
noeg dagelijks bp van Velzen aan huis kwam,
beschrijft hem zooals hp op lateren leeftijd was
Als mensch had hp een streng voorkomen, bp
het norsche af, maar bp dat stroeve gelaat, bezat
hp een zacht, teergevoelig hart. Hp was zoo
echt goedhar ig en bezat daarbij een rechtscha
pen karakter.
Wat zpn omgang met de studenten aangaat,
daarvan mag getuigd, dat hp daarmede steeds
op zeer vriendschappelpken voet leefde. Hp
had de studenten hartelijk lief en de studenten
hem. Niemand zou het ooit gewaagd hebben,
hem onaangenaam te zpn. Men droeg hem
daartoe zonder onderscheid te veel achting,
liefde en waardeering toe. 't Was weelde voor
zpn hart, temidden zijner leerlingen te verkeeren.
Ook was hp er zeer op gesteld, dat studenten
hem Zondagsavonds kwamen bezoeken. Dan
kwamen de lange gouwenaars voor den dag en
in minder dan geen tpd was niemand meer te
zien vanwege de rookwolken, waarin alle waren
gehuld. Klokke tien moest een Psalm gezon
gen worden en in blijde stemming ging men
huiswaarts. Wat kon hp dan verhalen van de
dagen der Afscheiding. Maar ook den Heere
danken voor Zpn uitreddingen."
Die teekening is juist en onder het lezen
worden oude herinneringen weer levendig. On
willekeurig zien we weer die ruime kamer en
den bejaarden professor, die allen boeit door
wat hp uit zpn rpke ondervinding mededeelt.
Toen was hp nog groen en frisch en verkon
digde aan het komend geslacht, dat de Heere
recht en goed is. Tot welk een zegen is hp
reeds daardoor geweest voor zoovelen, die later
als Schriftgeleerde uit den schat nieuwe en oude
dingen verkondigden. Zpn beeldtenis hebben
zp bewaard en zpn liefde tot God en Zpn.dienst
spoorde 'hen aan om evenals hp trouw te zpn
in het benaarstigen.
Als de ruimte het toeliet, zou ik nog veel
meer overnemen uit deze levensbeschrijving,
welke door haar juistheid treft en ons verplaatst
in dagen, waarin God zooveel goeds heeft ge
werkt door een man, die van de eerste dagen
der Afscheiding af in de voorste gelederen heeft
gestaan. Het is maar een bladzijde uit dat rpke
boek, dat ons verhaalt de leidingen, welke God
met zpn volk heeft gehouden, maar het is een
welke niet ongelezen mag blijven.
Zonder haar te kennen, verstaan we veel van
wat er om ons heen is niet, en daarom laat
elke belangstellende het onderzoeken.
Misschien zegt iemand Maar ge hebt reeds
meermalen de aandacht op dit werk van Wormser
gevestigd en er op aangedrongen om het aan
te schaffen, waarom blijft ge aanhouden. Wel
omdat ik dit boek zoo hoogacht en er wellicht
nog zpn, die het nog niet hebben gelezen.
Gaarne zou ik willen, dat het in geen enkel
gezin ontbrak.
Het geheel verschijnt onder den titel„Een
sch -t in aarden vaten" en wordt uitgegeven bp
E. J. Bosch Jbzn. te Npverdal. Bouma.
ZENDING.
In het September-nummer van de Mac'dodiër
heeft dr. H. W. Prups, directeur van het
Petronella-hospitaal te Djocja, een zeer belang
rijk artikel: „De missionaire arts en de parti
culiere practpk". Met belangstelling en harte
lijke instemming hebben wp er kennis van
genomenonze kerkeraden, (die toch allen op
de Macedoniër geabonneerd zpn zullen goed
doen, dit artikel met aandacht te lezen het
betreft het levensbelang van den medischen
dienst.
Ook ons was het reeds eenigen tijd ter oore
gekomen, dat sommige zendende kerken in ons
land niet den goeden weg bewandelden inzake
den medischen dienstdoch wp wisten niet, of
wp van de gegevens, in vertrouwen ons ge
schonken, in het publiek gebruik mochten
makeD. Nu dr. Prups, die met de zaken zoo
uitnemend op de hoogte is, er over geschreven
heeft, behoeven wp het zwijgen niet langer te
bewaren.
De nuttigheid, wenschelpkheid en betrekke
lijke noodzakelijkheid van het oprichten van
een hospitaal ook op ons Zendingsterrein heb
ben wp reeds meermalen betoogd. Doch wp
hebben het ook noodig geacht op de bezwaren,
met name op de hooge kosten, te wijzen. Wel
vergoedt de regeering door een buitengewoon
hooge subsidie 3/4 der onkosten maar ook dan
blpven de lasten nog zeer zwaar, in elk geval
zoo zwaar, dat slechts een voorzichtig en krach
tig finantieel beheer voor een debacle kan be
waren.
Dr. Prups deelt mede, dat niet minder dan
drie zendende Kerken in hun groot verlangen
om een Zendings-hospitaal te bezitten, en niet
in staat zijnde om de hooge kosten te betalen,
hun doctoren hebben vergund bp hun dienst
in het hospitaal ook particuliere practpk uit
te oefenen, en dat in hun eigen voordeel. Het
tractement van een docter moet hoog zijn,
anders bieden zp zich niet voor Indië aaD. De
regeering geeft f3500 per man en per jaar;
doch dan moet de zendende Kerk daar nog
zooveel bp doen, dat drie zendende Kerken
hebben gezegd wp zpn niet in staat er zooveel
bp te doen, dat gij er genoegen mee neemt
tracht dus door particuliere practpk er wat
bp te verdienenNaar de gegevens in het
artikel van dr. Prups zpn deze kerken Utrecht
(voor Utrecht en Gelderland), Heeg (voor
Friesland) en Delft (voor de drie classes den
Haag, Leiden en Woerden).
Maar is de uitoefening eener particuliere
practpk dan zoo verschrikkelijk? vraagt ge.
Ja, otn verschillende redenen. Immers, de mis
sionaire artsen worden uitgezonden om het hos
pitaal te verzorgendaaraan hebben zp hun
krachten te gevenmaar als zp er wat bp ver
dienen moeten door de behandeling van zieken
buiten 't hospitaal dan zal dat noodwendig er
schade onder lijdende kerken zpn verplicht,
als zp er een hospitaal op na willen houden,
ook den arbeiders een behoorlijk tractement
te geven de zendelingen worden toch ook niet
uitgezonden met de opdracht, hun inkomsten
te vermeerderen door het oprichten van een
winkel of iets dergelijks?
Ook werkt de uitoefening van de particuliere
practpk slecht op de publieke opinie. Dr. Prups
schrijft ervan
„Op het oogenblik is ze nog zeer gunstig.
Men mag ons dwaas vinden, ons streven naar
kerstening zelfs afkeuren, maar men eert onze
personen en toont dit ondubbelzinnig.
Met Job kunnen wp zeggen„Ouden van
dagen rijzen voor ons op in de poort." De
hoogste en de laagste ambtenaren hebben altijd
tpd voor ons en verleenen steeds welwillende
medewerking. De rijke landhuurders verleenen
ons steun in den meest hoffelpken vorm, zóó
dat wp er soms verlegen onder worden.
Dit alles komt aan ons werk ten goede, moreel
en materieel.
Hoe die gunstige gezindheid ontstaan is, heb
ik reeds meer gezegd en herhaal het ook nu.
De vorstelijke belangeloosheid van onze voor
trekkers, een Bervoets, een Scheurer en anderen
heeft in onze materialistische maatschappij de
harten stormenderhand veroverd. Men was
overtuigd dat zp afstand deden van eigen voor
deel, dat zp zich vergenoegden met een vast
doch bescheiden salaris en dat al wat zp ver
dienden in de hospitaalkas ging.
Men weet tevens, dat de miss. arts een op
leiding heeft genoten, die hem iederen dag in
staat stelt om een meer bezoldigden werkkring
te kiezen Zoo lang hp in dezen strijd over
winnaar blijft, zoo lang zal de publieke opinie
over hem dezelfde blpven.
Gaat hp over in een anderen werkkring, soit,
dat is zpn zaak.
Maar hoe nu, als hp miss. arts wenscht te
heeten, te zpn en te blpven De eere van een
miss. arts oatvangt? En als hp dat dan toch
niet geheel, slechts ten deele is Als men hem
kan roepen en voor zpn diensten betalen Als
men hem gaat narakenen, hoeveel op het altaar
en hoeveel in zpn eigen zak terecht komt
Zoolang het publiek dit niet weet, verkeert hij
zelfs in valsche positie."
Zelfs dreigt het gevaar, dat de regeering de
subsidie van f 3500 voor iederen doctor zal ver
minderen, als zp hoort, dat hp al zpn tpd
niet aan het hospitaal geeftwant alleen met
het oog op het hospitaal wordt die belangrijke
subsidie verleend. En ook het ondergeschikt
personeel ziet er een slecht voorbeeld inde
loonen zijn in dien arbeid laag, in menig opzicht
te laag de arbeiders kunnen overal elders meer
verdienen dan de Zending hun geven kan maar
als zp zien, dat hun chef, de docter, er eenige
bijverdiensten bp heeft, is voor hen de ver
zoeking groot, om zulk een bijverdienste ook op
een of andere wijze te gaan zoeken.
Hoe men de zaak ook beziet, het uitoefenen
van de particuliere practpk is uit den booze,
en moet zoo streng mogelijk worden afgekeurd.
Maar, zoo zal men vragen, geldt hierin niet
het spreekwoord: „een half ei is beter dan een
leege dop" Een hospitaal, niet in volle krachts
ontplooiing, met een docter, die zpn tpd ver
deelt tusschen de zieken in het hospitaal en
daarbuiten, is toch beter, dan in het geheel
geen hospitaal en in het geheel geen docter
Met het oog op de genoemde bezwaren die dr.
Prups in den breede uitwerkt, moeten wp zeg
gen in dit geval gaat het spreekwoord niet
opbeter geen medische dienst dan zulk een,
die de Zending zeker zedelpke en geestelijke
schade aanbrengt.
Bovendien, vergeten wp het niet, al achten wp,
ook voor Zeeland, de medische dienst hoogst
begeereuswaardig en zelfs betrekkelijk noodza
kelijk, absoluut noodzakelijk is de medische
dienst toch nietwp kunnen, desnoods, zonder
hospitaal; de medische dienst is en blijft hulp
dienst. En wp hopen dat Zeeland's kerken er
voor bewaard blpven, om het kwade voorbeeld
te volgen, hierboven geschetst. Zelfs het feit,
dat een zendende kerk bepaald heeft, dat de
helft van de opbrengst der particuliere practpk
in de kas van het hospitaal moet worden gestort,
brengt geen verandering in ons oordeel brengen
de omstandigheden het, bp uitzondering, mede,
dat de missionaire arts zich een enkele maal
aan de particuliere practpk geeft, dan moet de
geheele opbrengst gestort in de hospitaalkas.
Wp bidden van God, dat nog eens de tpd
aanbreke, dat ook Zeeland te Magelang een
Zendingshospitaal oprichtdoch het zp dan,
omdat wp het gansche benoodigde salaris van
een docter boven de subsidie kunnen betalen,
en tevens de andere onkosten kunnen dragen.
Wp eindigen met het aanhalen van het oordeel
van onzen zendeling ds. Merkelpn, die in zpn
laatsten brief o. a. schreef: „Dat onze doctoren
goede tractementen krijgen is mooi en noodza
kelijk, maar ze moeten betaald kunnen worden
uit de gelden, die voor het hospitaal worden
gegeven kan men dit niet, dan is het beter j
om niet met een Zendingshospitaal te beginnen. H
'tKan er de Zending niet om te doen zpn, om 8
maar een hospitaal te hebbenals wp voor die j
hospitalen geen toegewijde persoonlijkheden
kunnen krpgen, die zich geheel geven voor hun
taak als missionair-arts, dan is de beteekenis
voor de Zending al heel geriDg en de moeite
van het oprichten niet waard." J. D. Wielenga.
De ontvangsten op den Zendingsdag, 19
Juli gehouden onder Koudekerke, bedroegen
f306.86V2. Daaronder behoort ook wat de can-
tine, die ditmaal onder eigen beheer stond,
heeft opgebracht. Het totaal der uitgaven be-
broeg f 266.40, waaronder begrepen zpn de
voorraden voor de cantine aangeschaft.
Het batig slot bedroeg alzoo f 40.46 l/s.
Zeer zeker, een mooi overschot, als in aan
merking genomen wordt, dat de toegang slechts
tien cents kostte en de prp'zen der consumptie
laag gesteld waren. Kebkhof.
TWEETAL
te Hendrik-Ido-AmbachtDr. D. J. v. Katwijk
te PpnackerNootdorp;
G. D. Scheepsma te
Roodeschool.
te OenkerkS. W. Bos te Koudum
G. D. Scheepsma te Roodeschool.
te ArnhemJ. P. Klaarhamer te Wommels
J. G. Kunst te Barendrecht.
DRIETAL
te ZutphenJ. Koelewpn te Dedemsvaart
H. A. Munnik te Bunschoten
J. Waterink te Appelscha.
BEROEPEN
te EchtenJ. Post cand te Sexbierum
te Schettens c.a.J. Post cand. te Sexbierum;
te Zuilichem: G. de Jager te Wolfaartsdpk
te Bodegraven J. Waterink te Appelscha
te BunschotenJ. H. Rietberg te Koudekerke
a.d. Rpn
te SliedrechtF.W. H. Bramer te Heinkenszand;
te WateringenL. M. Wynia cand. te Npe-
mirdum.
AANGENOMEN
naar Anjum Tj. Petersen te Purmerend;
naar Roden H. Haspers te N. Weerdinge
naar Ylaardingen (A)K. Schilder te Ambt-
Vollenhove (A).
BEDANKT
voor Nieuw-DordrechtJ. Voerman te Warns
voor WezepN. Postema te Beilen
voor GrijpskerkeW. H. Bouwman te Neder-
horst den Berg.
Afscheid van Stavoren ds. R. Haitsma,
met 1 Petr. 1 24 en 25, en van Hindeloopen
dezelfde, met Ef. 3 1417.
Ds. B. A. Knoppers hoopt 29 Oct. afscheid
van Kapelle-Biezelinge te nemen, en 5 Novem
ber intree te doen te Almelo, na bevestigd te
zpn door Prof. Dr. H. Bouwman van Kampen.
Weer eenDe Geref. kerk te Kamerik
besloot aan de classe Breukelen toestemming
te vragen om ds. R. de Jager van Seherpenzeel
voor de tweede maal te mogen beroepen.
Wegens overspanning had ds. H. Bui
tenhuis van Vreeswijk emeritaat aangevraagd.
De classe meende dat het beter was een jaar
verlof te geven, terwijl de predikanten de kerk
van Vreeswijk om de 14 dagen zouden dienen.
De kerk van Amsterdam heeft voor haar
arbeid op Midden-Java nog een Dienaar des
Woords noodig; te Djocja arbeidt ds. Zwaan
en te Solo dr. v. Andel. De kerken in de
classe zullen overwegen of deze uitbreiding der
taak op de schouders kan worden genomen.
Ook van andere Zendingsterreinen, o. a. van
Wonosobo, kwam aanvrage om uitbreiding aan
het werk te mogen geven naar men verklaarde
in de vergadering der deputaten „dat wij er
op dit oogenblik niet aan kunnen denken."
Men komt alzoo voor een groote moeilijkheid
te staanals men bidt om de komst van Gods
Koninkrijk op het Zendingsterrein en de Heere
verhoort het gebed, dan moet het werk uitge
breid worden en dat geeft meerdere kosten
en als het zoover komt, ontbreken de middelen
om van den zegen des Heeren gebruik te maken
Moet men dan ophouden te bidden voor den
komst van Gods Rijk? Of hebben wij te ge-
looven, dat, als de Heere ginds zegent, Hij ook
hier de noodige middelen schenkt?
Er schijnt goede hoop te zijn, dat er spoe
dig te Laren (classe Amsterdam) tot instituee-
riug der kerk kan worden overgegaan.
De Geref. kerk te Oosterland heeft het
z.g. „hooge huis" met daarbij behoorende wo
ningen gekochtna slooping zullen daar een
kerk en pastorie worden gebouwd.
Intree te Gaast c. a. ds. R. Haitsma, over
gekomen van Hindeloopen, met 2 Cor. 4 7,
na bevestigd te zijn door ds. Prins van Bols-
ward met Hoogl. 5 16.
Te Bleiswijk zal een nieuwe Geref. kerk
gebouwd worden.
Droevige statistiekin de Geref. kerken
zjjn 119 vacatures; in de Herv. kerk 121.
Ds. H. v. Dijk te Nes en Wierum her
denkt zijn 25-jarig ambtsjubileum.
De lessen aan de Vrije Univ. zijn geopend
met een toespraak van prof. van Gelderen over
Heinrich Ewald.
KORT VERSLAG van de vergadering der
classe Zierikzee, gehouden 13 Sept 1916.
1. De vergadering wordt door ds. F. Staal
geopend met gebed nadat gezongen was
Ps. 84 3 en gelezen Ps. 84.
2. De credentialen worden nagezien door
D.D. Z. Hoek en A. Taal. Alle kerken zijn
wettig vertegenwoordigd. Ds. G. Klumper van
Nieuwerkerk was verhinderd door krankheid
in zijn gezin. Nieuwerkerk vaardigde een
diaken af, aan wien keurstem wordt verleend.
3. Moderamen ds. F. Staal, praeses, ds. C.
Staal, scriba, ds. J. Sybesma, assessor.
