Offieiëele Berichten.
Vacatorebeurten in de Classis Zierikzee.
Verantwoording van LlafdagaYgn.
Zendingscomité Koudekerke.
Christelijke School te Schiermonnikoog;.
BOEKAANKONDIGING.
Gereformeerd Theologisch Tijdschrift.
Stemmen (les Tijds. Maandschrift voor
Christendom en Cultuur. Ail. 4. Fe
bruari 1916.
Menigerlei Genade. Wekelyksche Leerre
denen. Art. 31—40.
Naar Frankrijk en liet Fransche Front
Nederl. Zendiogs-Jaarboekje voor liet jaar
1916 met alfabetische naam- en adres
lijst van Zendingsarbeiders in O. en
W. Indie.
VEREENIGINGSLEVEN.
Er wordt te Joure een nieuwe Geref. kerk
gebouwd, begroot op f 30,000grond is reeds
gekocht, terwijl voor flinke bedragen, w. o.
vier giften van f 1000 elk, wordt ingeschreven.
Op het agendum van de synode der Geref.
kerken van Zuid-Afrika komt o. a. voor het
volgende voorstel„wij gevoelen den drang
als kerk van Christus om den Naam desHeeren,
die de Regeerder en Bestuurder is van de lot
gevallen van volkeren en natiën, in de Grond
wet van de Unie erkend te krijgen, en daarom
vragen wij als Synode onze Regeering eerbie-
diglijk om daartoe de noodige stappen te nemen".
Evangelisatie. Ds. G. J. Pontier te Heer
len heeft des Zondagsmorgens een kleine 100
personen onder zijn gehoor reeds moest tot
vermeerdering van zitplaatsen worden overge
gaan voorts worden er geregeld Zondagsschool
en catechisatie's gehouden. Yoor de Belgen
heeft hij een Franschen dienst begonnen waar
van weinigen een dankbaar gebruik maken.
Onder de Duitschers wordt gearbeid door trac-
taten. Des Zondagsavonds predikt ds. Pontier
te Hoensbroek voor de talrijke uit Duitschland
uitzwermende Nederlandsche mijnwerkers.
Vrije Universiteit. Directeuren der Ver-
eeniging voor Hooger Onderwijs op Geref.
Grondslag besloten ook dit jaar tot het hou
den van eene wetenschappelijke samenkomst,
waarvoor als datum bepaald werd Woensdag
5 Juli, den dag voorafgaande aan de jaarver
gadering, welke op 6 Juli is vastgesteld
Rotterdam is aangewezen als plaats van sa
menkomst.
Voor het houden van een referaat op de we
tenschappelijke samenkomst zijn uitgenoodigd
de lieeren dr. G Chr. Aalders, pred. der Geref.
Kerk te Ermelo, en Prof. Mr. P. A. Diepen
horst, te Amsterdam.
Evenals vorige samenkomsten, kunnen aan
deze samenkomst deelnemen allen, die hunne
instemming betuigen met art 2 van de statuten
der Vereeniging en aan eene school voor Hooger
Onderwijs hunne studiën hebben voltooid of
nog ingeschreven zijn.
Leden en begunstigers kunnen deze verga
dering bijwonen.
De plaatsen-commissie der Geref. kerk Mid
delburg C hoopt zitting te houden in het
Kerkgebouw op Dinsdag 29 Februari a.s des
avonds van 89 uur.
SCHARENDIJKE
12 Maart ds. C. Staal.
30 April ds. R. Brouwer.
14 Mei ds. A. Taal.
Namens de Classis
P. J. Baaij.
Axel, 23 Februari 16Dinsdagavond was
het voor onze Zendingsorganisatie een aange
name en leerrijke avond.
Een kist met alle bezienswaardigheden uit
Groenland, Labador, Australië en Zuid Oost-
Afrika, gaf er aanleiding toe.
Nadat Ps. 86 5 gezongen was opende ds.
Lammertsma de vergadering met gebed, zette
in het kort het doel van deze samenkomst
uiteen. Hierna gaf Z.Eerw. het woord aan den
heer Coumou, hoofd der Chr. School alhier.
Spreker begon met een kort overzicht te geven
van het ontstaan, het leven en het werk van
die gemeente. Vooral wat de broedergemeente
al gedaan had voor de verbreiding van het
Evangelie. Met onverdeelden aandacht werd
spreker gevolgd. Was het voor velen niet
nieuw, de wijze waarop den heer Coumou het
deed, maakte toch deze stof weer zeer aan
trekkelijk.
En vooral kwam nu die historische opfris-
sching ons allen ten goede, toen de kist werd
geopend. Wat werd er gelachen toen de heer
Coumou een van zijn dochtertjes het kleed
deed aantrekken van een Eskimo. Wat werd
er gekeken naar het ijzer waarmede de slaven
geboeid werdende trom waarmede men ten
oorlog trokhet afgodsbeeld waarvoor men in
de heidenlanden boogde boog en speer.
Kortom die kist bracht ons in een andere
wereld met onze gedachten. Wat hebben de
Hernhutters een moeilijke taak op hun schou
deren genomen. Maar rijk is ook hun arbeid
gezegend. Zij hebben de banier des Evangelies
geplant op de meest afgelegene deelen der
aarde, en in den dag der eeuwigheid zal het
eerst openbaar worden hoeveel paarlen, door
hun arbeid gehecht zijn geworden aan de Mid-
delaarskroon van JezusDs. Lammertsma,
was inderdaad de tolk der aanwezigen toen hij
den heer C. dank zeide voor de onderhoudende
wijze waarop hij ook bij het vertoonen van al
die vreemde voorwerpen ons had weten te
boeien.
En zoo echt naar waarheid was 't wat de
voorz. zeide^ „dat we heden hadden gezien
het groote voorrecht dat wij hadden boven die
heidenen".
Na het zingen van Ps. 72 11 werd deze
leerrijke samenkomst gesloten, en eindigde de
heer Coumou met dankzegging.
Nog enkele maakten van de gelegenheid, om
sommige voorwerpen van nabij eei*s te bezien,
gebruik.
Namens de Zendings-organisatie
van de Geref. kerk te Axel,
G. den Deurwaaedbr Gz., Secr.
De diaconie der Geref. Kerk A te Middelburg
zoekt voor eene hulpbehoevende oude zuster
opname in een klein gezin tegen nader overeen
te komen condities. Aanbiedingen worden in
gewacht bij dë Diaconie voornoemd, adres C.
van der Kleijn, Lange Noordstraat.
KORT VERSLAG van de vergadering der
Classis Zierikzee der Geref. Kerken op
16 Febr. 1916.
I. B\j afwezigheid van den praeses, ds. G.
Klumper, opent de assessor ds. Z. Hoek de ver
gadering, laat zingen Ps. 84 3, leest Ps. 138
en gaat voor in 't gebed, terwijl hij ds. Taal en
ds. C. Staal aanwijst om de lastbrieven na te zien.
II. Behalve Kamperland, waarvan een tele
grafisch bericht was ingekomen, de reden aan
gevend waarom 't niet kon komen, waren alle
kerken aanwezig. Geersdijk vaardigt 2 ouder
lingen af, een was maar ter vergadering.
III. De praeses komt ter vergadering. Alsnu
worden de notulen gelezen en goedgekeurd.
IV. Ingekomen stukken
a. Een missive van ds. Raman voor kennis
geving aangenomen.
b. Een missive van deputaten der Generale
Synode inzake verbetering predikants-tracte-
menten, broeder Bastmeijer als correspondent
aangewezen.
V. Een voorstel van de kerk van Zierikzee
wordt aldus gewijzigd aangenomen. Wordt een
kerk die een emeritus-dienaar of predikants
weduwe of weezen te verzorgen heeft vacant,
dan zal met zulk een kerk worden onderhan
deld of gedurende de vacature hare gewone
bijdrage niet kan verhoogd.
VI. Ds. Staal van Colynsplaat brengt als
Zendings-deputaat rapport uit. Hierin wordt
opgemerkt dat samenwerking tusschen de
Zeeuwsche kerken en de kerken van N.-Brabant
en Limburg werd verkregen.
VII. Bij 't uitbrengen van 't rapport inzake
evangelisatie door ds. Sybesma, terwijl de ijver
van onzen evangelist br. de Vries zeer wordt
geprezen, worden de volgende voorstellen ge
daan
a. Om 't mandaat van br. de Vries 3 maanden
te verlengen.
b. f150,voor dien arbeid toe te staan.
c. Inplaats van ds. Kok ds. Hoek te benoe
men als deputaat in de commissie van evan
gelisatie.
Deze voorstellen worden aangenomen.
Den kerken, die nog niet collecteerden voor
de Evangelisatie wordt op 't hart gebonden dit
alsnog te doen. Terwijl de collecte voor de
Evangelisatie wordt aangeraden, als verplicht
op te nemen op het collecten-lijstje en in Mei
of Aug. ter classis te storten.
VIII. Rapport uitgebracht inzake de com
missie ad hoe bij monde van ds. Sybesma. De
deputaten worden gedechageerd.
IX. Een instructie van Zonnemaire wordt
aldus gewijzigd aangenomendat de Classe
Zierikzee er op aandringt ter Prov. Synode dat
ieder jaar 't percentage inzake regeling art. 13
zal worden herzien, zoodat de eene classe niet
boven de andere bezwaard worde.
X. Bij de rondvraag naar art. 41 wordt
enkelen kerken advies gegeven.
XI. Wissenkerke vraagt aan en verkrijgt
f100,ondersteuning uit de kas voor hulp
behoevende kerken.
XII. De administratie van verschillende
quaestores wordt gerapporteerd in orde te zijn.
XIII. De dienaren des Woords van Haam
stede en Zonnemaire worden aangewezen om
met Scharendijke te onderhandelen inzake 't
aangenomen voorstel van Zierikzee.
XIV. Brouwershaven vraagt en verkrijgt 2
vacatuur-beurten.
XV. Bij de rondvraag komen de rechten en
plichten van 't consulentschap ter sprake. Den
algemeene consulenten wordt opgedragen een
regeling daarvan ter volgende vergadering te
brengen.
XVI. De volgende vergadering zal worden
gehouden Woensdag 10 Mei, terwijl zij om 10
uur zal aanvangen.
XVII. 't Kort verslag wordt gelezen en vast
gesteld.
XVIII. De vergadering wordt gesloten met
dankzegging door den praeses.
Op last der Classis,
Z. Hoek.
De ontvangsten in 1915 bedroegenCon
tributies f 16Ï,51 V2Zendingsbladen f38,97;
Kalenders f 10,25; Giften f4,54; Busjes P. v.
L. f 22,35VsL. J. f 15,21V2 J. B. f 10,03; F.
d. G. f 0,511/2 Collecte Rede ds. Ingwersen
f 7,30Rente f 1,79Totaal f 272,48.
De uitgaven warenAfgedragen aan de
Classe f200; Zendingsbladen f 43,40 Zendings
kalenders f 5,55 Macedoniër f 2,40Honora
rium en reiskosten ds. I. f 12,50; Portefeuil
les en boekjes f 2,671/2 Totaal f266.52y2
Er worden plm. 120 Zendingsbladen gelezen,
terwijl door 127 personen een driemaandelij k-
sche of jaarlijksche bijdrage gegeven wordt.
In het Comité kwam voor A. Wielenmaker
Hz. die bedankte C Geljon in de plaats. Het
Comité dankt allen hartelijk voor bijdragen en
giften. Moge deze arbeid strekken tot de komst
en uitbreiding van Gods Koninkrijk op Java.
Namens het Comité
L. v. Loon, Voorz.
F. d. Geoot, Secr.
Koudekerke, 21 Febr. 1916,
Vlissingen Voor dit doel werd mij deze
week door eenige Catechisantjes het mooie be
drag van f 32,05 ter hand gesteld, opgehaald
per prikkaartn.l. van L. K. f 2,50M. de K.
f 7.50 P. K. f 2,- A. P. f3,40 L. S. f 7,10
T. de W. f 9,55. Hartelijk dank aan alle gevers
en geefsters.
A. A. van Schelven.
23 Febr. 1916.
Vlissingen Met dank aan den Heere zij ver
meld, dat de collecte voor de watersnoodlijdende
kerken in Nederland bedroeg f 249,00, terwijl
bovendien f 1,als nagift inkwam, zoodat
een bedrag van f 2,50 aan onze zusterkerken
kon worden afgedragen. Bovendien werd in
de collecte een bedrag van f 5,gevonden
voor de kerk.
A. Roos, Scriba.
De collecte voor de kerken, die door den
watersnood geleden hebben, heeft te Souburg
opgebracht f 100,74.
A. I. II.
Ziekenbus.
In dank ontvangen van ds. N overschot
Collecte Lidm. Catechisatie f 0,50.
Mejulïr. Stevense,
Penningmeesteresse.
Middelburg A. Met vriendelijken dank, door
bemiddeling van ds. Wielenga, ontvangen de
som van f7,50 van de Zendingsclub „Het Mos
terdzaad".
Namens de Zendingscommissie,
S. Verlare, Penningm.
Ds. F. J. van den Ende. (V.D.M. te West-
kapelle). De Geschiedenis van een
vierkanten cirkeL Eene beschouwing,
naar aanleiding van den te zoeken
„modus vivendi" voor de Ned. Herv.
Kerk. Oosterbaan en Le Cointre, Goes,
Januari 1916. Prijs f 0,40.
De vierkante cirkel is de volkskerkidee. Wij,
Gereformeerden, slaan met belangstelling gade
wat in de Herv. kerk gebeurt en hebben daar
over onze eigen beschouwing. Niet alleen cri-
tiek, maar ook sympathie. In het voorwoord
zegt de schrijver: „Wat in de Herv. kerk ge
schiedt, is voor de leden der Geref. kerken niets
anders dan de verdere ontwikkeling van het
proces ter vrijmaking hunner eigene Kerk, van
de Kerk, waartoe zij behooren en die hun zeer
ter harte gaat, wijl zij daarin zien en zoeken
de zuiverste instituaire openbaring van het li
chaam van Christus."
De Westkapelsche Peraar zet in een duidelijk
betoog zijn gedachten uiteen. Hij toont aan,
hoe de volkskerkidee de bron van al de ellende
is in de tegenwoordige Hervormde Kerk.
Na een historisch overzicht gegeven te heb
ben, vat hij kortjsaam de onderscheidene quaes-
tiën, die tegenwoordig in de Herv. Kerk zich
voordoen, en eindigt met enkele conclusiën te
trekken.
Deze kerkrechterlijke studie, die van scherp
nadenken getuigt, is eene poging om zoo mo
gelijk ook de Herv. broeders in het rechte spoor
te brengen.
AH. 10. Febr. 1916.
Heusden. Gezelle Meerburg.
Dr. G. Ch. Aalders schrijft een artikel over
Hugo Winckler, de vader van het pan-baby-
lonisme.
Ds. Lindeboom levert een exegetische studie
over Joh. 1 15, 17, 30: „Die na mij komt, is
voor mij geworden". Dan volgt een stukje over
de organisatie der verstrooide Gereformeerden
in Indië, dat beter in een Kerkbode paste dan
in dit tijdschrift. Ds. Rullmann levert weer
een smakelijk geschreven Kroniek, waarin hij
ons ook een en ander vertelt van de Ned. Geref.
Kerk van Z. Afrika. Recensiën. De eerste „re
censie" is eene aankondiging van prof. Gros
heide van zfjn eigen boekBijbelvertalen.
Waarom is die nu niet opgenomen, als men
dan toch eenmaal dat onderscheid maken wil,
onder de rubriek „boekaankondiging" Prof.
Ridderbos recenseert enkele in ons land ver
schenen boeken. Dr. Keizer vestigt de aan
dacht op Meyer'sKirche, Volk und Staat.
Prof. Sill. Smitt geeft een leerzame beschouwing
over een bundel zoogenaamde Gereformeerde
preeken „Tot de Wet en tot de Getuigenis"
van Hervormde predikanten. Leerzaam vooral
voor die predikanten zeivenMaar ik denk,
dat ze wel zullen voortvaren in hun droesige
methodeDeze aflevering besluit met „Boek
aankondiging" van C. L.Onze twee kerkelijke
jaarboekjes, uit Goes en Nijverdal, welke door
een misverstand ter drukkerij niet in de Januari
aflevering opgenomen werd. Moge er van 's re
censenten aanmerkingen nu meer nota genomen
worden dan ten vorigen jare.
Utrecht. G. J. A. Ruys.
Prof Anema zet zijne studie voort over Au-
gustinus' Rechts- en Staatsleer, en behandelt
in deze aflevering de rechtsleer. Daaruit blijkt
in hoeverre deze kerkvader zich aansloot by het
bestaande Romeinsche recht en in hoeverre hy
rekening hield met de beginselen der Heilige
Schrift. Op de middeleeuwen heeft veel invloed
geoefend Isidorus van Sevilla, twee eeuwen na
Augustinus levende. F. de Bas levert een opstel
over Marjorie Bowen, de gevierde schrijfster
van historische romans. Dr. Slotemaker de Bruine
behandelt naar aanleiding van periodieken de
verhouding van religie en socialisme. G. J. A.
Pool vervolgt zijn interessant reisverhaal „Dwars
door Centraal-Afrika". Dr. Norel behandelt
„het godsdienstig element by Feehner", den
schrijver van het boek over het zieleleven der
planten, en over het bezield zyn van de sterren
en van de aarde. De buitenlandsche Kroniek
van den heer Baarbé behandelt op klare wyze
het brandende vraagstuk van den drang naar
het Oosten, de worsteling die op ditoogenblik
in Perzië en aangrenzende landen plaats grijpt.
De Leestafel biedt eenige beschouwingen over
pas verschenen boekwerken.
't Is weer een artevering, die degelijk werk
biedt en ryk is aan afwisseling, ook al ont
breekt ditmaal het poëtische element.
Kampen. J. H. Kok.
Deze nummers verschenen tusschen 23 No
vember en 25 Januari. Er is rekening gehou
den met den kalenderadvents- en Kerstpre-
diking. Daartusschen in de laatste predicatie,
die de ontslapen ds. Hoekstra in Arnhem ge
houden heeft (tenminste als wy afgaan kunnen
op een bericht, dat in een der bladen voorkwam).
Of het met de exegese van den Oudej aarstekst
van ds. de Geus wel heelemaal pluis is, betwij
felen we. Het stichtelijke woordje in overeen
stemming met dien avond, maakt veel goed.
Ds. Kok van Bedum schreef een voorbereidings
predikatie. En behalve van de beide redacteuren
komt nog in dit tiental voor een predicatie van
ds. Landwehr van Rotterdam over 1 Cor. 2
9—11. Vacante kerken vinden in dezen jaar
gang weer ryke variatie van bediening des
Woords. De predicaties zyn opbouwend, ook
al boeit de eene meer dan de andere door hare
degelijkheid. Kerkhof.
door F. J. Knoi>, Hervormd predikant
te Rotterdam.
Uitgave van J. Amesz te Rotterdam.
Al dadelyk krygt men in dit boekje iets, dat
men volgens den titel niet zou verwachten een
korte teekening n.l. van Duitschland, welke op
deze wyze begintIk zag vooreerst een machtig
volk, rijkelijk gezegend van God, bedeeld met
de kostbaarste eigenschappen, met de schoonste
gaven van kunst en wetenschap, door de zuig
kracht van een heidensch materialisme, waarvan
een zeker militairisme of machtsaanbidding,
slechts een openbaring is, op den weg des ver-
derfs gebracht.
Deze zinsnede zegt genoeg om u te doen ver
staan, waar de schaduw valt.
En als ik nu ook nog mededeel de eerste
zinsnede van het deel dat aan Frankrijk gewijd
is, dan weet ge, dat al het licht valt aan de
laatste zyde. „Ik Z9g een zwaar beproefd en
geteisterd Frankrijk, maar ook een gelouterd
en radicaal veranderd Frankrijk, waarvan enkele
der beste vertegenwoordigers my verklaarden
„Wy herkennen ons eigen land niet"; een
Frankrijk, dat enkele zijner schoonste eigen
schappen thans aan het licht doet treden en door
zyn ernst, zyn ingetogen kracht, zyn onverzet-
telyken wil, zyn uithoudingsvermogen, zyn
vast geloof en onwrikbaar vertrouwen de ver
wondering en de bewondering der gansche
wereld gaande maakt."
Het geheel zoudt ge kunnen noemeneen
smaad-rede op Duitschland en een loflied op
Frankrijk. Onnoodig was het derhalve, dat
de schrijver ons de verzekering gaf, dat hy
warme sympathie gevoelt voor Frankrijk, maar
een andere vraag is, of iemand, die zich uitgeeft
voor een leidsman in 't midden van ons volk,
zoo mag toegeven aan zyn voorliefde voor een
bepaald volk, dat hy het zoo bovenmate prijst
ten koste van een ander. Wy althans kunnen
een zoo verregaande eenzijdigheid niet loven en
daarom durven wy ook niet zeggen luister naar
wat deze man te zeggen heeft, want hy is een
betrouwbare gids. Bouma.
Uitgegeven door den boekhandel van
den Zendings-Studieraad te den Haag.
Wy volstaan ditmaal met een korte aankon
diging. Het Zendings-Jaarboekje is een goede
oude bekende en onmisbaar voor ieder, die met
de Zending meeleeftook onze Zendingsclubs
en -commissies zullen goed doen het zich aan
te schaffen. Met genoegen zagen wy, dat naar
de opmerkingen, die wij een vorig maal omtrent
het Jaarboekje gemaakt hadden, geluisterd is.
Dit boekje van meer dan 200 bladz. kost
slechts 50 ct.als premieboek wordt erby aan
geboden „LiefdeMacht", waarvan wy enkele
maanden geleden een recensie gaven, 't Jaar
boekje en LiefdeMacht kosten samen slechts
75 ct. J. D. Wielenga.
Wy vernemen dat er in den loop van dit jaar
by den Uitgever J. H. Kok te Kampen een
zeer belangryke uitgave het licht zal zien.
In 1917 zal het 400 jaar geleden zyn dat de
Hervorming tot stand kwam, en met het oog
op die herdenking zal ds. J. H. Landwehr te
Rotterdam een uitgebreid werk schrijven over
de Reformatie, en daarbij vooral ook de Refor
matie in ons land behandelen. Het werk zal
versierd worden met talrijke bijzondere en zeld
zame gravures, platen en portretten, waarvoor
de Uitgever thans reeds een contract heeft ge
sloten met verschillende uitgevers in Duitsch
land. De uitgave belooft een waar Standaard
werk te zullen worden.
BONDSRING SEROOSKERKE en Ornstr.
Vergadering 2 Maart, 's avonds kwart over
zeven, in de Geref. kerk te Oostkapelle.
Punten van behandeling
1. Het onderwerp: „De Geref. Jongver. en
de teekenen van onzen tyd". Door de veree
niging van Gapinge.
2. „Vaderlandsliefde". Door de vereeniging
van Grypskerke.
Alle bezoek is ons aangenaam. Trouwe
opkomst dringend verzocht.
W. Louwerse, Se.:r.
