Weekblad voor de Gereformeerde Kerken in Zeeland
29e Jaargang.
Vrijdag 13 Augustus 1915
No 33.
UIT HET WÖOR1).
Redacteuren Ds. L. BOUMA te Middelburg en Ds. G. F. KERKHOF te Oost-Souburg.
Vaste MedewerkersD.O. R. J. v. d. VEEN, J. 0. WIELENGA, F. J. v. d. ENOE, A. D. C. KOK, J. H. LAMMERTSMA, L. v. LOON, D. POL en F. W. J. WOLF.
Abonnementsprijsfranco aan huis per half jaar 70 cent.
PERSVEREENIGING ZEBUWSCHE KERKBODE.
Adres van de AdministratieA. I). LITTOOIJ Az.
Middelburg.
DE AFGEZONDERDE ZIJNER
BROEDEREN.
IV.
De dag, dat Jacob zijn zoon Jozef uit
zendt naar Sichem, om inlichtingen te
winnen aangaande den welstand der broe
ders en der kudde, is de dag, dat Jacobs
God Jozef nog wat verder zenden wil dan
naar Sichem, namelijk naar 't voor hem
bestemde koninklijk gebied. Naar Egijpte
was de reis, die Jozef maken zou en die
beginnen zou dien eigen dag, volgens 't
reisplan, dat God ontworpen had. Jozef
zelf kende dat plan niet, vóór dat hij aan
kwam in Egypte, en Jacob ontdekte het
eerst vijftien jaar later. En al de menschen,
die volgens dat plan handelend optreden
en het helpen uitvoeren, doen dat met
miskenning van dat plan of tenminste in
argelooze onwetendheid ten opzichte van
den opzet Godsslechts hun eigen voor
nemen en inzicht volgend. Zelfs de broe
ders, die Jozef opzettelijk naar Egypte
verkoopen, weten niet, wat ze doen en
zien niet, dat ze bezig zijn tot in bijzon
derheden alles klaar te maken voor Jozefs
reis, zooals de Heere die te voren geregeld
en besloten had, voor Jozefs reis naar
Egypte.
't Is niet alleen zoo bij Jozefs reismen
kan er op aan, dat alle menschelijk han
delen een onderdeel vormt van een God
delijk plan, dat veel verder gaat dan men
schelijk uitdenken, en ook hooger en hei
liger is. Achter ieders leven en achter
ieder levensdoel schuilt een hooger opzet,
een wil, een bestek van Eén, Die in een
heid van plan en doel alle dingen samen
bond en ze ondergeschikt, dienstbaar maakt
aan het door Hem gestelde einde. Men
kan er op aan, als menschen hunne rede
nen hebben voor wat ze doen, de Heere
Zijne redenen heeft om dat menschelijk
doen te ordineeren. En die redenen waren
bij Jozefs reis naar Egypte vol van heer
lijkheid en vol van genade ook voor die
zelfde menschen, die zulke slechte redenen
haddendie Goddelijke redenen waren
vol van heerlijkheid voor Jozef, maar ook
van behoudende en ontfermende liefde tot
een groot maar onwaardig volk, ja tot
vele volkeren, want Jozef werd afgezon
derd van de broederen, opdat Gods zege
ningen zouden rusten op alle broederen.
En nu moge de leiding, waardoor God
de Heere onzen levensgang en onze levens
richting bepaalt, niet zoo wonderbaar zijn
en niet zoo buitengewoon als bij Jozef
als men 't wel beziet, zijn alle Gods ge
dachten, ook in ons gewone leven te be
speuren, vol van genade en recht en wijs
heid en heerlijkheid; en we zullen dat
eerst dan recht verstaan, als we eenmaal
ons leven in panorama zien, gelijk dat
van Jozef thans.
Er sprak ongetwijfeld vrees en bezorgd
heid uit de opdracht, die Jacob aan Jozef
gaf, toen hij hem naar Sichem zond. De
naam Sichem zal, na de bloedbruiloft, daar
gevierd, wel een ontrustenden klank voor
Jacob hebben behouden, waarschijnlijk. En
hoewel daar ook de uitreddende hulpe van
den Machtige Jacobs was gebleken, als Jacob
weet, dat de patriarchen in de buurt van
Sichem de kudde weiden, weet hij, dat er
gevaar dreigt, minder denkelijk van de zij
der Sichemieten, dan wel van die zijner
zonen zelve. En zoo zond Jacob Jozef uit.
Van den kant, vanwaar inderdaad de
beproeving over den aartsvader komen zou,
vermoedde hij echter blijkbaar niets. (Zoo
gaat het dikwijls). Anders had hij Jozef
zeker niet gezonden, 't Kan zijn, dat hij
na Jozefs droomen meende te mogen ver
trouwen Naar Gods bedoeling zullen de
broeders Jozef vast niet overheerschen. Doch,
hoe het zij, Jozets reis naar Sichem bracht
een keerpunt, een crisis in het patriarchale
leven, een crisisnaar den schijn ten kwade
in waarheid ten goede. Eenigszins op gelijke
wijze als het te voren was geschied bij den
moord van Sichem. Met hoe smartelijke
ervaringen voor Jacob toen alles gepaard
was gegaan en hoeveel afbreuk d$ heele
geschiedenis scheen gedaan te hebben aan
den Naam des Heeren, hoe zeer het geleek,
dat alles slechts kwaad had uitgewerkt,
het was alles toch omgekeerd ten goede
geweest. Er was toen een groot heil ge
wrocht. Jacobs huis is toen gered geweest,
want er is toen, wat noodzakelijk was,
een scheur getrokken tusschen Kanaan en
Israël en de vermenging, die ten onder
gang van het Bondsvolk ware geweest, is
gestuit.
De groote crisis moest echter nog volgen.
En die kwam nu, nu Jozef naar Sichem
werd gezonden door Jakob. Bij die crisis
zou 't nu op dezelfde wijze toegaan of
liever die crisis moest hetzelfde uitwerken,
maar nu in het groot. De scheur, die
scheiding waarborgde voor goed tusschen
Kanaan en Israel moest volkomen worden
doorgetrokken. Want Israel zelf, heel Israel
moest afgezonderd worden van alle volken
van den aardbodem, om aan zijne bestem
ming te kunnen beantwoorden, om in den
afgezonderde zijner broederen«, bij uit
nemendheid, in den Christus Gods, tot zegen
en behoudenis te zijn voor de aarde.
Voor dat groote doel, de afzondering van
Israel en daarin van den Christus Gods
moest nu Israel naar Egypte om daar te
worden gevormd als zelfstandig eigen volk,
en daar te worden gelouterd in den vuri-
gen oven.
En voor dat doel, van hoogeren aard,
ging God de Heere nu een andere, een
oeconomische crisis beschikken, die 't maat
schappelijk leven van heel 't Oosten, ge
slachten door, beheerschen zou7 jaren
hongersnood en brood in Egypte. En voor
dat doel zond Hij nu in voorbereiding op
die crisis, den man uit, die regeeren zou,
als 't regeeren zoo moeilijk was, Jozef, den
afgezonderde zijner broederen. En daarom
zond onder Gods leiding Jacob zijn zoon
naar Sichem, maar zond de Heere hem
verder, op welwillende aanwijzing van een
man in zijn eenvoud zond Hij hem naar
Dothan, den grooten heir weg der volkeren,
en door den nijd der patriarchen verkracht,
werd Jozef daarom geslingerd naar de voet
van den troon, waarop hij zitten zou.
F. J. VAN DEN ENDE.
Aan de Daders en Opvoeders van kinderen,
J. D. Wielenga.
Prediking onder Militairen
II.
Afzonderlijke nummers 3 cent.
Advertentieprijs 15 regels 30 centiedere regel meer 5 cent
Familieberichten 10 cent per regel.
UITGAVE VAN DE
Berichten, Opgaven Predikbeurten en Advertentiën tot
uiterlijk Vrijdagmorgen te zenden aan den Drukker A. D.
LITTOOIJ Az., Middelburg.
Jozef nu werd naar Egypte af
gevoerd.
Gen. 39 1.
Z E ID I N G.
De Zendingsstudie-Raad heeft, in aansluiting
met „Kleine kleuters in de Zendingslanden",
van welk boekje wy in dit nummer een recensie
geven, een circulaire gericht aan de ouders en
opvoeders van de kinderen, waarvoor dit boekje
geschreven is. Wy ontleenen er het volgende
aan, dat waard is overwogen te worden.
„Het is moeilyk, om kleine kinderen iets te
doen verstaan van de behoefte der volkeren
aan het Christendom, want wy kunnen hun
hier niet vertellen van de gruwelen en wreed
heden van het heidendom.
Wij kunnen slechts trachten een liefdevol
medeleven met het gekleurde ras tot stand te
brengen, dat in later jaren het ingewortelde
vooroordeel tegen, en den afkeer voor dat ras,
overwint.
Dit toch reeds is een groot doel, om den
kindergeest te doordringen van de waarheid,
dat alle volken kinderen zijn van den Hemel-
schen Vader. Vooral in dezen tyd is zulks
van bizondere beteekenis te achten.
In verband hiermede, bedoelt deze uitgave
een proeve te zyn van goede opvoedende Zen-
dingslectuur voor kinderen, zoowel ten dienste
van het Zendingsonderwys op Zondagscholen
en in de eerste klassen der Lagere Scholen
als, en niet het minst, ten gebruike in de ge
zinnen.
Men kan de verhalen aan de kinderen ver
tellen of voorlezen, alsook het boekje zelf den
(ouderen) kinderen in handen geven. Verder
verdient het aanbeveling, om aan de kinderen
gelegenheid te geven de belangstelling en het
medeleven in hen gewekt, ook te kunnen uiten
zy zullen over het gehoorde vragen doen of
het zelf (aan anderen) willen terug verteller
ook zullen zy het meer plastisch willen uit
drukken, door het een of andere in het verhaal
te willen uitteekenen naar eigen trant en keuze
of wel door van kneedklei, papier enz., een
huis, een Afrikaansche of Eskimosche hut, een
kano, een koraaleiland enz. te maken er zullen
er zyn, die zich gedrongen zullen voelen iets
voor die kindertjes in verre landen te willen
doen en geven, en hen in hun avondgebedje
willen gedenken.
By verstandige leiding, is het hier genoemde
van zeer veel beteekenis. Het gebied van de
verbeelding is het ryk van het kinddat kun
nen wy het niet ontnemen veeleer moeten wy
het helpen, om zyn verbeelding te beheerschen
en te besturen.
Dit is maar niet in het algemeen waar wy
moeten dat ook in toepassing brengen by de
Zen iingsopvoeding der jeugd. Ook daarbij
moeten wy het kind doen zien „al wat liefelijk
is, al wat welluidt", opdat het dat „moge be
denken" en het navolgen.
Daartoe moge onder Gods zegen dit boekje
een bruikbaar hulpmiddel zyn."
We hebben allereerst, met namen en data
voor oogen, gezien dat er gedurende den tyd
der mobilisatie, die achter ligt, door middel
der prediking nog al wat is gearbeid onder de
militairen in Zeeuwsch-Vlaanderen oostelijk
deel. Zoo vele malen als er is opgetreden, zóó
vele malen is dat optreden vermeld, omdat de
sprekers daarop recht hadden. Ook ter wille
van de waarheid was het noodig, daarop het
volle licht te laten vallen. Geschiedde dit niet,
dan kon het den schijn krijgen, alsof er voor
de geestelijke verzorging der Protestantsche
militairen oostelijk deel door middel der pre
diking tot dusver niets geschiedde, en die schijn
nu was, blijkens de opgave der gehouden preek
beurten, niet geheel overeenkomstig de nuchtere
feiten.
Verder moet worden uitgesproken, dat pre
diking onder de militairen hier in de grens
plaatsen van groote beteekenis is, maar dat er
m. i. toch iets is, dat in beteekenis nog uitgaat
boven de prediking in den afgesloten kring der
militairen. Meer nog dan het gaan van een
predikant tot de militairen is in Z. Vlaanderen
noodig, dat alle middelen ten einde toe worden
beproefd en alle wegen ten einde toe worden
bewandeld, om de militairen op Zondag tot de
gemeente des Heeren te brengen. Niets is scha
delijker voor het geestelijk leven onzer jonge
mannen, dan dat zy aan de uiterste grenzen
van ons gewest geheel uit het verband met de
gemeente des Heeren worden uitgerukt, en er
voor hen niets anders overblijft dan kameraad
schappelijke omgang. Dat losrafelen van den
band met de gemeente des Heeren is zelfs niet
door aparte prediking goed te maken. Daarom
moet liet zóó lang mogelijk worden voorkomen.
Eén van de wegen, die daartoe kan worden
bewandeld, is, om op officiëele wijze zich in
verbinding te stellen met een plaatselijken com
mandant en op zyn welwillendheid een beroep
te doen, opdat deze vergunningen voor bijwoning
van de godsdienstoefeningen en het vieren van
het H. Avondmaal in de dichtsbyzynde Geref.
kerk zóó ruim verleene, als het maar eenigszins
met de belangen van den dienst vereenigbaar is.
Bovendien hebben de militairen nu en dan
een „verlof-Zondag", en deze is als vanzelf aan
gewezen om te worden doorgebracht in den
kring van de broeders en zusters in het geloof.
Dan mogen ze weer de weelde smaken met het
volk des Heeren heel den dag gemeenschappelijk
God te dienen en met sommige huisgezinnen
eener gemeente mede te leven, vanwaar zy
's avonds, versterkt in het geloof en verkwikt
door het voelen van den broederband, met dank
in 'thart aan God weer heengaan naar hun
kantonnement.
Voor zoover er des Zondags in het kantonne
ment moeten achterblijven, die geen wachtdienst
hebben, vinden deze als vanzelve hun verzamel
plaats in hun Tehuis. Ook in hun Tehuis moet
het op velerlei wyze uitkomen, dat het Zondag
is. Het is uitvoerbaar, dat op een bepaald uur
een gedeelte uit den Bijbel wordt gelezen en
besproken door een der militairen, na vooraf
gegaan gebed en gevolgd door dankzegging.
Hulst geeft hierin een navolgenswaardig voor
beeld. Verwerpelijk is het ook niet, dat door
een der oudste of der leidende broeders een
predicatie, b.v. uit „Menigerlei Genade" gelezen
worde. Wie predicatiën noodig heeft, kan zich
wenden tot den kerkeraad der Geref. kerk te
Axel.
Behalve deze arbeid dient er op verschillende
grensplaatsen, waar en zoodra zulks uitvoerbaar
is, voor de militairen te worden gepreekt, en
wèl by voorkeur niet op Zondag, tenzij Zondags
avonds, maar by voorkeur midden in de week.
Op het program van actie inzake den arbeid
der prediking staat, in aansluiting aan hetgeen
tot nog toe is geschied, voor de komende maan
den het volgende
le. prediking eiken Zondagavond te Zuiddorpe
door de zorg van de kerk van Axel, die daarbij
den steun zal inroepen van predikanten, die
dienst doen tijdens de bestaande vacature, ter
wijl door de welwillendheid van ds. de Walle
te Zaamslag de diensten, als geen predikant van
elders aanwezig is, met den pastor loei te Axel
naar gelykheid van lasten zullen worden ver
deeld
2e. prediking eiken Woensdag te Nieuw Na
men door een combinatie van Hervormde en
Gereformeerde predikanten (de laatsten in
breeden zin genomen), waarvoor twee Woens
dagen in de maand een predikant van over de
Schelde, allereerst de dichtstby wonenden, wor
den uitgenoodigd, en nu en dan ook een pre
dikant uit een buurt, vanwaar nogal militairen
herkomstig zyn, hetzij in hetzij buiten Zeeland
terwijl de twee of drie resteerende Woensda
gen de diensten beurtelings zullen worden
vervuld door de samenwerking van een zeven
tal predikers in Z. Vlaanderen oostelijk deel,
waaronder vier Gereformeerden en drie Her
vormden
3e. prediking, mogelijk geworden sinds de
laatste troepenverplaatsing, eiken Woensdag te
Hulstin verband met het optreden van pre
dikanten te Nieuw-Namen, zoodat op denzelf
den dag in deze beide kantonnementen op
een verschillend uur dezelfde prediker het
Evangelie zal brengen.
In deze drie plaatsen, Zuiddorpe, Nieuw-
Namen en Hulst, kunnen we dus spreken van
geregelde predikdienst.
Thans zou kunnen worden gezegd, wat nog
meer op het program van actie kan worden
geplaatst. Maar het verdient de voorkeur om
