Kerk- eii Schoolnleuws
Ofiiclëele Berichten*
Verantwoording van LUfdggavea
INGEZONDEN STUKKEN.
BOEKAANKONDIGING.
D. Z. We schelen niet veel, telt er 7 bjj.
P. M. St. Bl\j met je brief, is het druk ge
weest te Oosterland
Joh. E. B. 'kVind het best, dat je aan mij
denkt.
D. C. Vert. Heelemaal niet te oud.
Koos Fr. Wat een mooi briefje
S. C. d. J. Je ontbreekt anders niet dikwijls.
Cath. B. Je kunt nu een poosje uitrusten.
P. B. Dank voor je raadsel
Joh. P. P. Kun je het te Gr. zoo goed hooren
Jac. A. P. Hoe bedoel je dat met die on
bekende
Jac. v. W. Je ziet, ook raadselvacantie dat
valt goed.
L. O. Het kan misschien wel eens dienst doen.
Gr. B. 'k Heb je niet vergeten.
Gebr. Geervl. Probeer het te ruilen, geen ds.
J. v. Dr Altijd druk, geloof ik.
E. F. Balj. 'kZal er graag gebruik van
maken, als ik er eens plaats voor heb.
M. L. Nog niet, wat later.
P. W. Dus van den winter wat meer.
L. Litt. 'tKomt er in hoor, wanneer weet
ik nog niet.
S. v. W. 't Is goed hoor, goede reis
Jac. de J. Je zit daar goed in 't kersenland.
Fr. d. Dr. Een weinig ben je't plankje mis
geweest.
M. L. 'k Zal eens zien of het uitkomt.
Allen gegroet, tot na de vacantie.
De Jeugdredacteur.
TWEETAL
te Haarlem AII. S. Bouma te Iloogeveen
J. G. Kunst te Barendrecht.
te Schoonrewoerd J. W. v. d. Bosch te Cu-
lemborg
M. A. v. Pernis te Heer-
jansdam.
BEROEPEN
te OpperdoesR. Haitsma te Hindeloopen
te Leidendr. K. Dijk te Rijswijk
te AxelH. S. Bouma te Hoogeveen
te Beekbergen J. L. Jaspers te Moordrecht
te Vrijhoeve c. a.H. N. Basoski te Moerdijk
te Oosthem (Fr.)G. D. Seheepsma te Roode-
school (Gr)
te Schoonrewoerd M. A. v. Pernis te Heerjans-
dam
te Nieuw-Lekkerland L. II. Dui te Zweeloo
te MaasdijkG. M. v. Rennes te Dussen
te SpijkenisseJ. H. A. Bosch, cand. te Almkerk.
BEDANKT
voor 's Gravendeel en Strijen F. W. H. Bramer
te Heinkenszand
voor Rilland-BathJ. J. Westerbeek van Eerten
te Kampen
voor Emmer-Compaseuum D. v. Dijk te Knijpe
voor TzumR. Haitsma te Hindeloopen
voor Spijk J. C. Aalders te Beetgum
voor Warffum: D. Steenhuis te IJselmonde;
voor Hellevoetsluis c. a. G. v. d. Zanden te
Renkum.
Ds. H. Meijer, pred. te Alkmaar, heeft te
Apeldoorn een ongeluk met de fiets gehad en
zijn rechterarm gebroken.
Ds. J. Brouwer te O. en N. Wetering her
dacht zijn 25-jarig ambtsjubileum zijn eerste
standplaats was Naaldwijk.
De brand in ds. Krijgers woning op Soemba.
Er is nader bericht, hoe de brand ontstond.
Ons vermoeden, dadelijk geopperd, dat aan
kwaadwilligheid moest gedacht, is bevestigd.
Ds. K. werd op den tweeden Pinksterdag on
gewoon vroeg wakker en rook brandlucht. Een
dadelijk ingesteld onderzoek vond, dat het dak
van alang-alang halverwege de hoogte aan
't branden was. Aan blusschen viel niet te
denken. Het hoogst noodige, ook de gelds
waarden, konden worden gered. Een echt in-
landsche manier van brandstichten is dit: iets
smeulends op het dak werpen en dan verdwij
nen na een paar uur staat de boel in brand.
De eigenlijke oorzaak ligt nog in het duister.
De classis Goes, bijgestaan door deputaten
der provincie heeft Donderdag geexamineerd
den heer E. J. van Voorts, candidaat aan de
Theologische School, beroepen predikant te
Borssele—Driewegen, en hem tot de bediening
des Woords en der Sacramenten in de Geref.
Kerken toegelaten.
Ierseke, 19 Juli 1915. Tot Herder en Leeraar
dezer gemeente is beroepen de WelEerw. Heer
ds. B. Meijer te Brouwershaven. Bekrone de
Heere deze roeping met Zijnen onmisbaren
zegen.
Namens den Kerkeraad,
A. M. Steketee, w.n. Scriba.
De Plaatsen-Commissie der Noorderkerk C,
hoopt zittiüg te houden D. V. op Dinsdag 27
Juli a.s. des avonds 89 ure, ten huize van
den Koster, Bogardstraat D 33.
Brouwershaven19 Juli 1915. In de gisteren
voormiddag gehouden godsdienstoefening maakte
onze beminde Leeraar, de WelEerw. heer ds.
B. Meijer, aan de gemeente bekend, dat hij voor
de tweede maal een beroep (het 6 ie) had ont
vangen van de Geref. kerk te Ierseke.
Met gemengde aandoening werd dit voor onzen
Leeraar weer strijd- en voor de gemeente zorg-
barende nieuws vernomen.
Zal h\j bij vernieuwing de roepende gemeente
teleurstellen en ons verrassen met een „ik blijf
bij u
Wij weten, kortzichtigen die we zijn, het niet.
De Heere regeert. Wij kunnen slechts hopen
en de zaak in handen stellen van Hem, die het
verloop en de uitkomst daarvan naar Zijn vrij
machtig welbehagen regelen zal.
Dat onze Leeraar zich naar die regeling met
zijn gansche hart schikken en daarmede vrede
hebben zal, is de wensch van gemeente en
kerkeraad.
Namens den Kerkeraad,
J. Nieuwdorp, Scriba.
Heinkenszand. Zondag 1.1. aan het einde van
den voormiddagdienst deed onze geliefde herder
en leeraar der gemeente de verblijdende mede-
deeling, dat hij gemeend had voor de op hem
uitgebrachte beroepen van de Geref. kerken te
Sl rijen en 's Gravendeel te moeten bedanken en
zijn dienstwerk onder ons te moeten voortzet
ten. In eene zeer hartelijke toespraak gaf
ouderling br. C. de Schipper, als de tolk van
kerkeraad en gemeente uiting van zijne blijd
schap over deze besluiten, daarbij den wensch
uitsprekende, dat de Koning der kerk Zijnen
dienstknecht verder zegene en ten uitgebreiden
zegen stelle voor dit deel van Zijnen Wijngaard.
Hierna zong de gemeente haren leeraar staande
toe de zegenbede uit Ps. 134 3.
Namens den Kerkeraad,
L. van Vessem, Scriba.
Met vriendelijken dank ontvangen uit de
busjes voor „Sanatorium Sonnevanck" te Har
derwijk f 18,(halfjaarl. opbrengst) in Souburg
en Rittliem. Mej. A. Kerkhof.
School hulp voor Zeeland en N.-Brabant.
Onder liartelijken dank heeft ondergeteekende
de eer de volgende giften te verantwoorden
Van G. v Dr. te D. f 1van P. K. te S.
f 1van Ds. W. B. te A. f5; van A. Br. te G.
f 3van P. v. N. te D. f 2,50van P. Sch. te
G. f2,50; van A. G. te B. f 2,50Collecte v.
d. Geref. kerk te B. f28,32Va door Ds. G. D.
te N. f57,50; door L. de J. te K. B. f26,15;
van I. C. te O. f 1,door J. J. K. te S.
f 10,van ds. W. B. te A. f 2,50van A.
de V. te Gr. f5,van L. K. te H. f10,
Dankoffer v. Mej. L. de Br. te O. f5,van
ds. J. H. D. te Br. f5,van ds. A. Sch. te
Y. f10,door D. H. L. te T. f 11,50; door
B. en O. te A. f 25,50van N. N. te A. f 10,
door A. E. te 's G. f 4,50door A. D. L. te M.
f25,van ds. G. D. te N. f20,door ds. B.
M. te B. (gift van een landbouwer) f 3,50 Col
lecte van de Geref. Kerk te B. f 37,50 door ds. G.
de J. uit D. f 21,50 Gift in de collecte teT. f3,
Gift Pinkstercollecte te A. f 5,door ds. G.
de J. te W. f 18,Allen, die ons steunden
met hunne gaven, betuigen wij onzen harteljj-
ken dank.
Met vrijmoedigheid roepen wjj allen tot ver
dere hulp op
De penningmeester.
G. de Jager.
Wolfaartsdijk, 20 Juli 1915.
Ontvangen in de collecte van 1.1. Zondag een
bankbiljet van f 10,met bijschrift „voor
kerk en armen". Aan gever of geefster onzen
dank. Diakenen kerk C.
Vlissingen. In de collecte van 18 Juli is
ontvangen een gift ad f 10.met bestemming
voor de kerk f 5,— en voor de armen f 5,—.
Namens den kerkeraad,
P. G. Laernoes, Scriba.
Buiten verantwoordelijkheid der Redactie)
Middelburg, 19 Juli 1915.
Geachte Redactie.
Naar aanleiding van het artikel van ds. Kerk
hof getiteld: „IJzer en leem" en zijne recensie
van het Tijdschrift „Stemmen des Tjjds" in het
jongste nummer der Zeeuwsche Kerkbode, neem
ik beleefd de vrijheid u de volgende vraag
kenbaar te maken, die onder het lezen in mij
opkwam.
Waarom is het ons, Gereformeerden, niet
geoorloofd kennis te nemen van den inhoud van
een tijdschrift als „Voor hooger leven", dat toch,
volgens ds. Klaarhamer vele schoone bladzijden
bevat, terwijl we daarentegen wel aangespoord
worden onzen geest te verrijken met den inhoud
van „Stemmen desTijds", waarin toch ook etischen
en gereformeerden samenwerken en dat, zooals
b v. het laatste nummer, ons zelfs waardeering
leert voor de zielsuitingen eener socialistische
vrouw en de wijsgeerige stellingen van een ge
leerde als Kant, die toch allerminst gerefor
meerd zijn.
In de hoop, op deze vraag in uw blad een
antwoord te ontvangen, noem ik mij
Met Broedergroete
Uw dw. dr.,
M. Wag en a ar.
Ten antwoord.
In bedoeld artikel staat nietdat Gereformeer
den geen kennis mogen nemen van „Yoor hooger
leven", maar zij worden gewaarschuwdniet in
het onbeljjnde het ware te zoeken. O. i. ware
het beter, dat een predikant eener Geref. Kerk
zich niet leende tot medewerking aan dat tijd
schrift. Want en daarop komt het aan
het dient zich aan als biedendestichtelijke
leduurIn dat opzicht kunnen Gereformeerden
niet met Ethischen en Modernen hand aan hand
gaan. In het prospectus stond o.m. „de moderne
mensch heeft eeuwigheidshonger, waarvoor het
evangelie levensbrood heeft". Maar u als Ge
reformeerde zult mij toch wel toestemmen, dat
het baksel van moderne predikanten geen geeste
lijk voedingsgehalte bezit voor een naar genade
hongerende zielEen eerste voorwaarde om goed
geestelijk voedsel te kunnen bieden, is de H.
Schrift te beschouwen als Gods onfeilbaar Woord,
en dat doen velen dier medewerkers niet. Juist
op het erf van „stichtelijke lectuur" moet een
Gereformeerde Dienaar des Woords vierkant
staan tegenover Modernen en Ethischen, al kan
h\j misschien op menig ander gebied saamwer
king met hen vinden. En van een goed Gere
formeerde mag men niet verwachten, dat hij het
onbeljjnde in overdenkingen aan de hand van
een Schriftwoord zal stellen boven het belijnde.
In het prospectus nu schreef de Redacteur,
de heer Smink van Delft
„Historische beschouwingen en dogmatische
inzichten hebben waarde, voor zoover en voor
zoolang ze gedragen worden door de ervaring
van de levende gemeenschap met den levenden
Heer.
Op die ervaring komt het aan.
Dat is Christusleven.
Machtig pulseerend in hen, die misschien
allerlei bezwaren hebben om het zoo te noemen.
Machtig pulseerend in elk, die het lied der
aanbidding vermag te beluisteren, dat opwaakt
uit het dogma.
Dat leven is uit God.
Maar hoe nader wjj komen tot Hem, des te
nader komen wjj ook tot elkander. En zoo wil
het Tjjdschrift voor stichteljjke lectuur die Gods
ontmoeting en die onderlinge ontmoeting mo
gelijk maken voor menig menschenhart."
Dat is mooi gezegd, en toch is het phrases-
logie. Het is goed bedoeld, en toch berust het
op eene fictie. Uitwissehing van grenzen op
een terrein, waar het niet mag en niet kan De
zwevende „stichteljjke ontboezemingen van der
gelijke sclirjjvers zjjn geen kost voor degeljjke
Gereformeerden, en in 't geniep voeren ze gif
mee in bjj de lezersin 't geniep worden de
lezers Zos gemaakt van den band aan Gods Woord.
Inplaats van te stichten, ontwricht zulke lectuur.
Daarom de waarschuwing van vele vertrouwbare
dienaren des Woords in onze Gereformeerde
Kerken. En ware het niet, dat juist één onzer
Zeeuwsche predikanten tot de medewerkers be
hoort, we zouden er in onze Kerkbode niet van
gerept hebben. Nu achtten we het noodig.
Un homme averli en vaut deuxd. w. z. een
gewaarschuwd man telt voor twee. Wie nu
wil kennis nemen van „Yoor hooger leven",....
die doe het, doch wane niet nu het ware gees
telijke voedsel te ontvangen.
Ten tweede iets over het aanbevelen van
„Stemmen des Tjjds". Dit tjjdschrift dient zich
aan voor het breede terrein van „Christendom
en Cultuur". En bjj de beschouwingen over
tegenstanders van de Christelijke cultuur ont
breekt in dit maandschrift de critiek dan ook
niet. En ds. Wielenga én dr. de Moor lieten
in bedoelde aflevering de antithese uitkomen.
Het kwam in vroegeren jaargang wel eens voor,
dat de critiek van christelijk standpunt o. i.
niet voldeed (als bjj artikelen van ds. P. J.
Molenaar) en dan hebben we in onze recensie
daarop ook gewezen. Waar nog bjj komt, dat
voor zoover wjj weten, geen enkele moderne
medewerker aan „Stemmen des Tjjds" behoort.
Tegen sommige wat vage artikelen in bedoeld
Tjjdschrift is gedurig van Gereformeerde zjjde
in de recencies bedenking geopperd. Om het
vele goede evenwel, dat Rujjs' maandschrift
levert voor het breede terrein van de cultuur,
we zjjn op dat gebied nog zoo arm tegen
over de weelde der vrijzinnigheid bljjven
we ons in zjjn verschijning en verbreiding ver
heugen, ook al behouden we ons voor, gepaste
critiek te oefenen op den inhoud.
Bovenstaande zal ons standpunt en ons
schrjjven, naar we hopen, voldoende rechtvaar
digen.
Voor een medidatie wordt strengere maat
staf aangelegd dan voor een artikel over oeco-
nomie of litteratuur.
Een Kerkbode voor ons Gereformeerd volk
houdt rekening met degenen, aan wie leiding
gegeven wordt. Kerkhof.
Den Heer H. G. T. Hiermee is ook uw
later ingekomen stuk beantwoord. K.
Hulst, 15 Juli '15.
Geachte Redactie.
Mogen wjj nogmaals eens gebruik maken
van uw blad, om onze ondervindingen mede
te deelen aan onze trouwe en mededeelzame
Zeeuwen
Bjj voorbaat onzen welgemeenden dank.
Wjj hebben wederem ondervonden, dat alles
wisselt en verandert, maar dat God niet ver
andert.
Wat is er voorgevallen. Na een 14 dagen
van genieten in ons nieuw Militair-Tehuis te
Nieuw-Namen, hooren we het bericht bekend
maken dat we naar Hulst zouden worden ver
plaatst. O, o, wat jammer, welk een tegen
valler Dit tehuis nu te moeten verlaten, en
dan naar een plaats waar we geen tehuis zou
den vinden.
Het tehuis meenemen, geljjk onze Comman
dant voorstelde En de militairen dan die in
onze plaats kwamen die verkeerden dan toch
in hetzelfde geval Ver van een huis Gods
waar ze konden gesterkt worden.
Wat nu? Weer gaan naar het „comité voor
Tehuizen in Zeeland" en vragen om ook te
Hulst zoo'n tehuis van 600 gulden voor ons
te zetten Deze vragen op te lossen was niet
gemakkeljjk voor ons, neen, absoluut onmoge
lijk. Gelukkig is er altjjd een geopende weg
voor ons, maar dat was dan ook de eenige
„bidden en werken". We hebben het God ge
zegd en het comité er mee in kennis gesteld.
En zie welk een verrassende uitkomst. Niet
alleen voor ons die van Nieuw-Namen kwamen,
maar ook voor de militairen die van Zuiddorpe
naar hier waren verplaatst.
Acht dagen later, j.l. Maandag 12 Juli, te
Hulst gearriveerd zjjnde, daar vonden we des
avonds een tehuis gereed, nog grooter dan te
N. N. (9 X 12), netjes gemeubileerd met 3
groote schrjjt- en leestafels, en 8 kleinere speel
tafels een volledig ingericht buffet, en
een prachtig Amerikaansch orgel, ons gezonden
door den Heer A. S. J. Dekker van Goes.
Kon het anders of uit ons hart bruiste het
loflied
Prjjst den Heer met bljjde galmen,
Gjj mjjn ziel hebt rjjke stof.
Maar ook het volgende gedeelte past ons te
zingen en te doen
'k Zal zoolang ik leef mjjn psalmen
Vrooljjk wjjden aan Zjjn lof,
'k Zal zoolang ik het licht geniet,
Hem verhoogen in mjjn lied.
U begrjjpt wel dat zulks niet geschiedde me-
gesloten deuren. Neen de Heere heeft heert
ljjke dingen daaraan verbonden.
Ds. Jansen, de veldprediker van onze divisie
(Ille) zou het tehuis Dinsdagavond 13 Juli
officieel openen.
Om zes uur was het tehuis propvol. Tegen
woordig waren ook, onze Commandant le lui
tenent Yan lieerde, de Commandant van de
landweer, ds. G. van Dis van Zaamslag, voor
zitter van het Tehuizen-comité voor Zeeuwsch-
Vlaanderen, en ds. den Boer van Hulst.
Boeiend en treffend was de toespraak van
ds. Jansen, waar hjj ons de heerlijke beteekenis
in het licht stelde van de eenvoudige woordjes
rust, vrede en tehuis.
Welk een rjjke beteekenis bevatten die
woordjes voor ons soldaten, vooral in zulk een
mobilisatietijd, en bizonder het woordje „tehuis".
Wat is voor velen hun ouderljjk tehuis dier
baar geworden, waar ze voorheen avond aan
avond uit weg liepen, en ander gezelschap
zochten. Vele heer ljjke getuigenissen van
moeders en soldaten deelde ds. Jansen ons mee.
Zoo wenschte hjj dat velen dit tehuis als hun
tehuis zouden beschouwen, om daar elke avond
te vertoeven, om met elkaar Gods Woord te
lezen en Hem te bidden. Na ds. Jansen heb
ben ook onze Commandant, ds. G. van Dis,
en ds. Den Boer, nog het woord gevoerd. Het
was een heerlijke avond, die niet spoedig ver
geten zal zjjn. Ook de limonade en sigaren
waarop ds. Jansen ons tracteerde, was den
soldaten een verrassing en genot. Maar ons
stond nog meer te wachten. Onze veldprediker
zou den nacht in Hulst doorbrengen, en den
volgenden morgen voor ons optreden. Wederom
was ons tehuis meer dan vol, en met gespannen
aandacht werd geluisterd naar hetgeen ds.
Jansen tot ons sprak naar aanleiding van de
vervolging door Saul us, en diens bekeering.
Zeer rjjk aan roepstemmen was deze lezing,
en we gelooven Gods Woord dat zegt, dat we
dat levensbrood zullen vinden na vele dagen.
Na ons danklied aan God, past ons een woord
van innigen dank aan ds. Jansen voor hetgeen
hjj voor ons heeft gedaan, en de heerljjke
woorden ons toegesproken. God stelle hem
verder voor vele militairen tot een eeuwigen
zegen. Ook danken wjj het comité, dat zoo
ving, ja op zoo Amerikaansche manier, ons van
dit tehuis voorzag.
Ook onzen Commandant komt een woord
van harteljjken dank toe voor zjjn verleende,
en verder toegezegde medewerking. Ook u
Redactie nogmaals dankend, teeken ik namens
de bezoekers,
D. ROOZE,
Mil. Sergt.
J. T. Wouters (Arts.) Kouvatten en
Verkoudheden. Tweede vermeerderde
druk. Gebonden, in zakformaat f 0,60.
La Riviere en Voorhoeve, Zwolle.
Een praktisch boekje, geschreven door een
homoeopathisch geneesheer, dat voor verschil
lende gevallen de vereischte behandeling voor-
schrjjft. Ongetwijfeld zal dit velen, die er een
huisapotheekje op na houden, een welkome
gids zjjn. Het feit, dat een nieuwe druk noo
dig werd, bewjjst, dat deze gids reeds menigen
dienst bewees. Gaarne vestigen we op het in
mooi bandje uitgegeven boekske de aandacht.
Gereformeerd Theologisch Tijdschrift.
Afl. 3. Juli 1915.
A. Gezelle Meerburg, Heusden.
Een tameljjk taaie aflevering. Twee heeren,
die breed van stof zjjn, berjjden oude stokpaard
jes. Dr. Greydanus bespreekt een boek van
den Luthersehen theoloog dr. Ihmel over de
„christelijke waarheidszekerheid" en wjjst meteen
op een artikel van prof. Warfield, die 't met
dr. G. eens is. Daar zjjn een twaalftal blad
zijden mee gemoeid. Van dito taaiheid is het
meer dan twintig bladzjjden lange artikel van
ds A. M. Diermanse„Twee ljjnen in ons
kerkeljjk beljjden", waarin niet één nieuwe ge
dachte wordt te berde gebracht en dat uitloopt
in een soort verwijzing naar de tevoren door
D. over hetzelfde onderwerp geschreven breed
sprakige tractaten. Zulke artikelen verhoogen
de aantrekkelijkheid van ons Geref. Theol.
Tjjdschrift niet.
Tusschen die beide in staat een artikel van
ds. F. Kramer te Beverwjjk, die voor een tien
tal jaren een werk uitgaf over „Het Gebed"
en nu gaat behandelen: „Het gebedsleven van
Immanuëlwat bljjkens den opzet een belang
rijke verhandeling belooft te worden. Is dat
een „vergeten hoofdstuk" uit zjjn vroeger ge
leverd werk? We zien met belangstelling de
verdere psychologische uiteenzetting tegemoet.
Prof. Hoekstra geeft een drietal breedere boek
besprekingen en een viertal korte boekaankon
digingen. Daarmee is deze aflevering gevuld.
Het vervolg van prof. Honigs artikel over
Wilhelm Herrmann liet helaas op zich wachten.
Kerkhof.
