Ie kw. Mutsaardswisschen
Goedkoope enGoedeBoefcen.
11,25, Fhllpot-Pakkel. 11,25.
UITVOERING
FflBTASIE.
JOHS. STAAL Jz., Kapelle.
zoo juist verschenen"
Ds. J. D. van der Telden.
Boekh. FANOY, Burg B16.
Kerk en Schoolnieuws.
Ofticiëele Berichten»
Adrertenttën.
STEEDS VOORHANDEN
en andere soorten tegen billijke prijzen.
Harderwijk.
a. j. wuestman.
der Christelijke Gymnastiek-Vereeniging
„EXCELIIOR"
op WOENSDAG 26 NOVEMBER a. s.,
des avonds 8 uur in het Schuttershof.
De liederen Hammaëioth
Zestien Leerredenen door:
Prijs f 1,50, gebonden f 1,90.
Te bekomen bij
Harderwijk. A. J. WUESTMAN.
ONAFHANKELIJKHEIDSFEESTEN.
G. H. TE VELTHUIS, Borne (O.)
8 kwarto pag. PRIJS 40 Cents.
E. J. BOSCH Jbzn, Nijverdal.
Beste middel tegen Boesten
leer en werken, waarvan't gerucht geheel Pa
lestina doorliep en hoe of de Dooper zijne met
afgunst jegens Jezus vervulde jongeren, van zich
zelf af naar den door hem eenmaal aangewezen
Koning van het Godsrijk heenwees, zij bleven
door den twijfel verscheurd in hunne zielen
waarom het Johannes zoo na aan het hart lag,
om nog vóór zijn einde, dat hij weldra wach
tende is, zyne jongeren, die hy zelf niet kon
overtuigen, door Jezus eigen woord tot het
blijde licht der geloofszekerheid te brengen;
en zoo nam hij dan het voor de hand liggende
middel te baat, dat hij een tweetal vermoe
delijk wel van de ergste twijfelaars tot Jezus
zond met de in hun eigen hart levende, om
antwoord roepende vraag„Zyt Gij degene, die
komen zoude, of verwachten wij eenen anderen
't Komt ons echter voor, dat een onbevangen
lezen en nuchter oordeelen deze exegese onaan
nemelijk vinden moet; zij druischt zoo geheel
en al in tegen, wat er zonder eenige onduide
lijkheid toch zoo klaar staat, dat Johannes deze
twee discipelen tot Jezus zond en dat hij 't was,
die tot Jezus sprak, wat 't Grieksch door de
plaatsing van het hoofdwerkwoord helder in
't licht stelt. Volgens Lucas 7 20 zijn deze
twee mannen gekomen tot Jezus met deze
woordenJohannes de Dooper heeft ons tot u
afgezonden, zeggendewaaruit blijkt dat ook
volgens Lucas Johannes niet maar de zender,
doch ook de eigenlijke vrager is geweest.
Trouwens ook de korte inleiding van den
Heiland op het eigenlijke antwoord, zegt even
hetzelfde: „Gaat henen en boodschapt Johannes
weder hetgene gU hoort en ziet". Alles wijst
er op, dat deze twee jongeren waren de spreek
buizen, waarvan eerst Johannes zich bediende
om zijn woord tot Jezus te richten, en waarvan
Jezus straks gebruik maakte om zyn weerwoord
tot Johannes te spreken.
Bood de inspiratie van den profeet Johannes
bij Jezus' proclamatie als Messias geene moei
lijkheid, zoo zou iedereen hier aanstonds lezen,
dat de Dooper zelf in verwarrenden zielestrijd
was geraakt en daarom van uit het hol zijner
gevangenschap tot Jezus zond om het reddend
licht, wegvagend het akelig donker, dat bij den
uiterlyken druk innerlijk zijn geest benauwde
te meer nog, omdat de voorstelling, als zouden
de discipelen Johannes tot hun spreekbuis ge
had hebben, om hun eigen twyfel voor Jezus
te uiten, en als zoude Jezus dat zoo maar, ge
lijk bij stille afspraak, begrepen en goedge
vonden hebben, metterdaad iets van eene „voor
stelling" heeft, die wij ons tusschen Jezus en
Johannes moeilijk kunnen voorstellen.
Daarom zjj hier de opmerking gemaakt, dat
de drijving van den Heiligen Geest in de
profeten duurde zoolang als zij de openbaring
te ontvangen en te verkondigen hadden, doch
dat zy daarna ook weer ophield zij was niet
permanent maar temporeel. Voorbijzien zullen
wij niet het onderscheid tusschen de profeten
met hunne tijdelijke inspiratie by en voor hun
ambtelijk werk en de apostelen des IJeeren, die
na den Pinksterdag met de gave der onfeil
baarheid zyn begiftigd voor geheel hun ambte
lijk leven. Naar Jezus' eigen woord, gesproken
in de pleitrede ten gunste van Johannes, toen
de jongeren waren heengegaan, was de Dooper
onder al wie uit vrouwen geboren waren de
meeste, doch meerder dan hy zou zyn en is de
minste in het Koninkrijk der hemelen (d.w.z.
de minste dienaar in de Nieuw-Testamentische
bedeeling en niet, zooals ook „ontwikkelde
Bijbellezers nog wel eens denken, hy die de
laagste plaats in den zaligen hemel uit genade
heeft verkregen.)
Al stond Johannes aan den uitgang van het
Oude Testament, zyn voet zettend reeds op den
drempel van het Nieuwe Verbond, terwjjl zyn
bazuin de klanken uitstiet„Het Koninkrijk der
hemelen is naby gekomentoch leefde ook
hy nog vóór Golgotha's volbrachte zoen-offe-
rande en vóór de uitstorting van den Heiligen
Geest; zoodat by hem, wat by een apostel na
den Pinksterdag ondenkbaar is, wel mogelijk is
te achtendat hy omtrent de waarheid Godsin
Jezus Christus, die hy zelf zoo klaar en helder
had uitgesproken, een ganschen tijd later en in
geheel andere omstandigheden in ernstigen en
zwaren zielestrijd is gekomen. „By al de pro
feten des Ouden Testaments is de drijving des
Geestes min of meer transcendentzy komt van
boven en van buiten tot hen, valt op hen en
houdt daarna weer opby de apostelen daar
entegen woont de Heilige Geest immanent in
de harten, leidt en drijft, verlicht en onderwijst
hen." (Bavinck. Dogm. 2e dr. p. 462). (1)
D. Pol.
(1) Tertullianus ging zelfs zoover, dat hy
Johannes weer als een gewoon mensch be
schouwde, doordien hy de hem verleende mate
des H. Geestes weer verloren had.
BEROEPEN
te Klundertds. L. J. C. Kreyt te Huizum
te Veenendaalds. J. H. Donner te Breda;
te Zuidwoldeds. W. Bouwman te Hallum
te Pieterburen cand. W. Faber te Groningen
te Garrelsweer en te Hazerswoude ds. J. Tholen
te Hasselt
te Vianen: ds. M. A. v. Pernis te Heerjansdam.
BEDANKT
voor Doesburgds. A. Schweitzer te Buiksloot
voor Houwerzylds. G. D. Scheepsma te Roo-
deschool.
Oostburg18 November 1913. Zondag 16 No
vember maakte onze geachte Leeraar, ds. W.
van 't Sant, de gemeente bekend, eene roeping
ontvangen te hebben van de gemeente te Ter Aar.
De bede van kerkeraad en gemeente is, dat
we Z.Eerw. in de gunste des Heeren mogen
behouden, om den reeds gezegenden arbeid voort
te zetten tot eere Zyns Naams, en verdere bloei
der gemeente en uitbreiding van Gods Konink
rijk in deze streken. Namens den Kerkeraad,
I. Catsman, Scriba.
KORT VERSLAG van de vergadering
der Classis Middelburg, gehouden
den 12 Nov. 1913.
Art. 1. Nadat op de gebruikelijke wyze door
den predikant van Domburg de vergadering
was geopend en de credentiebrieven waren na
gezien, namen als moderamen zitting ds. C. J.
de Krujjter, praesesds. L. Bouma, assessor
ds. K. Veen, le scriba; ds. F. J. v. d. Ende,
2e scriba.
Art. 2. De notulen van de vorige vergade
ring werden gelezen en goedgekeurd.
Art. 3. By de omvraag naar Art. 41 D.
K. O. ontving Gapinge de gewone vacatuur
beurten, en sprak de classis de wenschelykheid
uit op Zondag 23 Nov. een bede-uur voor de
Zending te houden, 't aan iederen kerkeraad
overlatende, deze zaak nader te regelen.
Art. 4. Enkele ingekomen stukken, zooals
die uit cl. Amsterdam, berichtende 't overgaan
van ds. J. v. d. Pol tot een anderen staat des
levens, verder een uit cl. Amersfoort en Apel
doorn werden voor kennisgeving aangenomen.
De arbeid der Evangelisatie van N.-B. en L.
werd in de belangstelling der kerkeraden aan
bevolen, terwyl naar aanleiding van de aan de
classis gezonden „Acta van 't Evangelisatie
congres" met begeleidend schrijven om gelde-
ljjken steun voor een volgend congres, de
classis de kerken opwekte op dit verzoek in
te gaan.
Voorts werd op verzoek van de broeders te
Roosendaal (N.B.) besloten, voor de komende
3 maanden 2 predikanten af te staan, om aldaar
een Zondag te kunnen voorgaan, terwyl ook
nog besloten werd in Walcheren dit jaar een
classicale Zendingsdag te houden. De classicale
Zendingsdeputaten (ds. Kerkhof, ds. Bouma, ds.
v. Loon) daartoe bijgestaan door de br. ouder
lingen de Kam van Vlissingen, IJ. Baan en
W. A. de Rycke van Middelburg, zullen dien
dag voorbereiden.
Art. 5. Instructies. Vlissingen ontvangt een
vacatuurbeurt voor de komende 3 maanden.
Op de vraag van Serooskerke om den datum
van den dankdag ook op Walcheren te ver
zetten, gaat de classis niet in, wyl uit niets de
noodzakelijkheid van zulk een verzetting blykt.
Art. 6. Alle deputaten der classis worden
by acclamatie herbenoemd.
Art. 7. Rapporten.
A. Rapport Deputaten Hulpbeh. Kerken.
Besloten wordt opnieuw aan Domburg f 250 en
aan Arnemuiden f100 steun te verleenen
B. Rapport Kerkvisitatie. Resultaat van de
besprekingen, die op de voorlezing van dat
rapport volgde, was
1. dat de classis hare afkeuring uitsprak
over de onverdedigbare handelingen van een
kerk
2. dat de classis aannam een voorstel van
dezen inhoud
de classis gehoord 't rapport der kerkvisi-
tatoren,
dringt er by de kerken op aan
a. dat by den leesdienst de stoffen door den
kerkeraad worden aangewezen
b dat op de catechisaties als leerboeken
zullen gebruikt de Heidelb. Catech. en het
Kort Begrip,
en verzoekt br. kerkvisitatoren opgave te ver
zoeken van inkomsten en uitgaven der diaco-
niën, van de predikantstractementen en het
aantal Avondmaalgangers.
Pauze.
C. Rapport Zending. Naar aanleiding van
dit rapport wordt 't den kerkeraden opgedragen
de zaak der Medische Zending in hunne ver
gadering ter sprake te brengen, en hun in over
weging gegeven, door zuster-comités gelden
daarvoor te laten inzamelen.
D. Rapport Art. 33 D. K. O. Besloten wordt
dit rapport, except het slot, in de kerkel. bladen
te laten afdrukken en 't in de volgende ver
gadering te bespreken.
E. Rapport ineensmelting der kerken Mid
delburg A, B en C.
De conclusie van dit rapport
„De kerkeraden uit te noodigen, ieder uit
hun midden een tweetal afgevaardigden te be
noemen, ten einde op te stellen een concept-acte
van ineensmelting, waarin, zoo mogelijk, de
thans nog bestaande bezwaren uit den weg
worden geruimd, terwyl indien bedoelde com
missie het advies van kerk-visitatoren gewenscht
acht, de classis hen gaarne de opdracht verleent,
tot dat doel mede te werken",
wordt aangenomen en besloten afschrift daar
van te zenden aan de betrokken kerkeraden en
ze te verzoeken, zoo ze op die uitnoodiging in
gaan zouden, en advies van kerkvisitatoren ge
wenscht achten, daarvan mededeeling te doen
aan ds. J. J. Koopmans van Grypskerke.
Art. 8. Als roepende kerk voor de volgende
verg. wordt aangewezen Gapinge.
Art. 9. De classis spreekt by de omvraag
de wenschelykheid uit, dat Serooskerke Vrouwe
polder zou uitnoodigen tot een samenspreking.
Art. 10. Nadat de korte notulen nog waren
gelezen, ds. v. d. Ende door den praeses was
gefeliciteerd met zyn beroep naar Hoogvliet,
en de assessor zyn blijdschap er over had uit
gesproken dat ds. de Krujjter vrijmoedigheid
had gevonded voor de roeping naar Vianen te
bedanken, werd de verg. gesloten en ging ds.
Bouma in dankzegging voor.
Namens de Classis Middelburg,
K. Veen, Scriba.
RAPPORT in zake art. 33 K. O., uitge
bracht in de vergadering der classis
Middelburg, 12 November 1913.
Weleerw. en Eerw. Broeders.
Uwe vergadering wenscht van uwe commis
sie nadere toelichting omtrent art. 33 K. O.,
omdat dit artikel naar veler oordeel aan dui
delijkheid te wensohen overlaat.
Uwe commissie gaat uit van de veronder
stelling, dat het eerste gedeelte van dit arti
kel luidende„Die tot de samenkomsten afgezon
derd worden zullen hunne credentie-brieven en
instructiën, onderteekend zjjnde van degenen
die ze zenden, medebrengen, en deze zullen
keurstem hebben" duidelijk is. Deputaten
kunnen in geen meerdere vergadering zitting ne
men tenzy voorzien van behoorly k onderteekende
geloofs- en lastbrieven. En deze gedeputeerden
hebben het recht over alle voorkomende zaken
hun stem uit te brengen.
Hierop wordt in de staart van dit artikel
een uitzondering gemaakt. En in de be-
teekenis van dien beperkenden bijzin schuilt
de moeilijkheid, waaromtrent voorlichting be
geerd wordt. Die slotclausule luidt: „ten
ware in zaken, die hunne personen
of Kerken in het bizonder aan
ga a n".
Dit slotgedeelte vond in vroegere redactiën
van onze K. O. een verkeerde plaats, namelijk
aan het einde van art. 42, aldus luidende:
jWaar in een kerk meer predikanten zyn dan
één, zullen ook zy, die niet volgens het voor
afgaande artikel afgevaardigd zyn, in de classis
mogen verschijnen en adviseerende stem heb
ben." In dit artikel is dus sprake van predi
kanten, die in eene meerdere vergadering wel
zitting ontvangen maar er geen keurstem heb
ben. Aan het slot van dat artikel had de clausule:
,ten ware in zaken, die hunne personen of
kerken in het bizonder aangaan" een beteekenis
die lijnrecht in stryd is met de beginselen van
ons Gereformeerd kerkrecht. Ze was er dan
ook door verschrijving aan toegevoegd.
De Utrechtsche synode van 1905 heeft die
clausule terecht uit art. 42 weggenomen en
verplaatst, waar ze behoorde te staan, n.l. aan
het slot van art. 33. Dat was geen eigenwil
lige noch willekeurige verandering van de
Utrechtsche Synode, maar herstelling van een
in vroeger eeuw gemaakte fout. Thans staat
dit gedeelte op zyn rechte plaats. Het noemt
eene uitzondering, nadat eerst de regel
is aangegeven. Regel is, dat afgevaardigden
omtrent alle zaken keurstem hebben. Uitzon
dering is, dat zy van dit recht afstand moeten
doen. In die uitzondering wordt een beginsel
uitgesproken, dat op velerlei wyze in ons ker
kelijk leven zyn toepassing vindt.
Om de beteekenis dier woorden te vatten,
moet onderscheid gemaakt worden tusschen
zaken, die alle personen van een kerkeraad of
alle kerken vaii een classis of allen classis van
een particuliere Synode of allen provinciën in
een Generale Sydode aangaan en daartoe
behooren ook onderlinge quotisatie en onder
linge grensregeling en zaken, die één enkelen
persoon, één enkele kerk, één enkele classis,
één enkele provincie in uitsluiting van de
overige personen, kerken, classis of provincies
aangaan. Uit den aard der zaak komen de
laatste gevallen alleen voor by tuchtkwes-
ties, geschillen of protesten. En
daaromtrent bevat deze clausule den algemeenen
regel, dat geen persoon, geen kerk, geen clas
sis, geen provincie welke zelf ten nauwste in
het ter beslissing te brengen geval betrokken
is door het uitbrengen van keurstem rechter
in eigen zaak kan of mag zyn, maar kiesheids
halve het oordeel omtrent eigen zaak overlate
aan anderen.
Het duidelijkste voorbeeld ter illustratie kun
nen we geven door te wijzen op gevallen van
protesten. Een broeder ambtsdrager, die
protesteert tegen een besluit van zyn kerkeraad,
een kerk, die protesteert tegen een beslissing
harer classiseen classis, die protesteert tegen
eene handeling der particuliere synode, moeten
volgens het beginsel in deze uitzonderingsclau
sule uitgedrukt, van het recht om mee de be
slissing tot stand te brengen door keurstem,
afstand doen om zelfs niet den schijn op zich
te laden van ooit als rechter in eigen zaak
te willen optreden.
Op de vraag of de praktijk onzer kerkelijke
vergaderingen altoos aan dit goede beginsel
beantwoordt, moet ontkennend geantwoord
worden. Veelal werd het zich onthouden van
stemming aan der broederen of aan der kerken
bescheidenheid overgelaten. Het kwam ook
op uwe vergadering meermalen voor, dat per
sonen en kerken uit oorzake van een krachtig
rechtsgevoel zich by de beslissing hunner eigen
zaak van het uitbrengen eener keurstem ont
hielden. Vaak ook moet de schuld van niet-
handhaving van dit beginsel geweten aan de
leiding van den praeses der vergadering, die in
al te groote vrjjgevigheid wel eens eene vry-
heid verleent welke beter niet verleend ware.
Het komt uwe commissie dan ook gewenscht
voor, dat dit kerkrechtelijk beginsel voortaan
niet meer door onze kerken in hare mindere
of meerdere vergaderingen verwaarloosd worde.
J. B. Netelenbos.
G. F. Kerkhof, Rapporteur.
"Verantwoording vaTLlefdsgaven.
ZENDING.
In dank ontvangen behalve de gewone bij
dragen der Kerken in de Classis Middelburg
een extra-gift uit Domburg van f 1,en f 6,
uit het busje van mej. F. C. van den Hoorn.
G. F. Kerkhof,
Zendingsdep.
Middelburg A. Gevonden in de collecte f 2,50
voor „De Unie" en f2,met bijschrift „voor
de plaats".W. A. de Rijcke Sr.
VERGADERING van den Bondsring „West-
Zuid-Beveland en Noord-Beveland", te houden
D. V. op Woensdag 26 November 1913,
(Dankdag), 's avonds 6 uur in de Ger. Kerk
te Heinkenszand.
Punten van behandeling o. a.
„Improviseeren en Memoriseeren" op de J.V.
door vr. S. Melse, Heinkenszand.
„Demas, 2 Tim. 4 10" door vr. C. van
Strien van Wolfaartsdijk.
Allen die belangstellen in den arbeid der
Jongelingsver. zyn hartelijk welkom.
R. C. JANSEN, Secretaris.
Ons werd een flinke Zoon geboren. De
Heere zy gedankt.
G. DOEKES
en EcHTGENOOTE.
Nieuwdorp, 19 Nov. 1913
Zoo de Heere wil, hopen onze geliefde
Ouders, Behuwd- en Grootouders
CORNELIS HARINCK
en
ELISABETH VALK
27 Nov. a. s. hunne 40-jarige Eclit-
vereeniging te herdenken.
Hunne dankbare Kinderen,
Behuwd- en Kleinkinderen.
Vlissingen, November 1913.
St. Jacobstraat 6.
Van Ronkel's Bijbellezingen over Ruth
gr. form. 480 blz. in pl v. f2,50 nu f 1,25
Nahuis P., 12 Leerredenen 205 blz. in
pl. van f 1,25 nu - 0,75
Gunning's Kinderbijbel in prachtband
met platen, kwarto, in pl. van f 2,90 - 1,25
Smytegelt. Een woord op zjjn tijd, 88
Leerr. in 2 dln gebonden f 5,75 nu - 4,50
Hutcheson. Over de kleine profeten 1200
blz. kwarto in 2 dln. geb. f 9,50 nu - 2,90
Bunjan's Christen- en Christinnereize m.
pl. in pl. van f 1,25 nu - 0,60
H. Hoekstra Catechismus in Leerrede
nen geb. in pl. van f4,75 nu - 3,75
J. de Jong. Geschiedenis des Vaderlands
ruim 500 blz. 3 dln. in één band
in pl. van f3,50 - 1,90
Sill. Smit. Paulus en Filippi, 20 Leer
redenen 417 blz. in pl. van f2,70 - 1,50
Bovenstaande boeken worden binnenslands
franco thuis gezonden op ontvangst van post
wissel door
Toegangsbewijzen bij de Boekhandelaren
en des avonds aan de Zaal.
PHILPOT. le Zestal Leerredenen f 0,50
2e - 0,35
3e -0,35
4e -0,35
Wat is het dat de zondaar
zalig maakt - 0,30
Wonderen aan dooden - 0,15
Voor slechts f 1,25 franco thuis thuis op ont
vangst van postwissel.
Ter herinnering aan de
Voor ORGEL (PIANO).
Gecomponeerd door
Door de pers zeer gunstig beoordeeld
Opgewekte, vlot speelbare muziek. De Amster
dammer. Overheerlijk om te hooren. Friesche
Kerkbode. Elk Oranjehart streelendDe
Getuigeenz. enz.
Overal verkrijgbaar en na ontvangst van
postwissel by den Uitgever
s het voortdurend gebruik van ROGGE
BLOEM des morgens vóór het ontbijt.
Deze Roggebloem is en wordt onderzocht
door het scheikundig bureau alhier en is vol
komen zuiver be jonden.
Verkrijgbaar Magazijn „Groenen Draak",
hoek Langeviele te Middelburg. Pakjes van
5 ons a 13 cent en by de verdere Wederver-
koopers.
