11,25. rmiPflT-PlMET. 11,25.
üiirwerken enz,
S. f. SuMerij e» UéuM
KALENDER en de PREMIE
MiÉnliijBoekli.FlllDÏ
Harderwijk. A. J. WUE8TMAN.
GROÖTE SORTEERING
„WALCHEREN".
Het Boek van den Profeet Amos"
F. P. DIIJ, Ditqeelster, Midiielbara.
PrediGatiën door Dr. A. Knyper,
Kerk en Schoolmeuws.
Officiëele Berichten.
Advertent!ën.
Taalman voor Soemba.
BOEKAANKONDIGING
De Macedoniër.
GEBRIT,
W. J. CAMPER T.h F. Keulamans.
Dlrscteur F A. HANSEN, Middslimrg.
De Christelijke Zangvereeniging „SOLI
DEO GLORIA" houdt hare repetitie
ELKEN DONDERDAGAVOND,
in de School Gravenstraat, ten 8 uur.
Jongelingen in bet bijzonder en jonge-
dochters zullen hartelijk welkom zgn.
Leeftijd boven de 16 jaar.
Beste middel tegen Hoesten
Ds. D. HOEK te Enkhuizen.
met premie f 1,00,
zonder premie - 0,4 O.
De Kalender, geb. als boek f 0,75,
met premie f 1,25.
gehouden in de jaren 1867 tot 1873 in de
Nederl. Herv. Kerk te Beesd, Utrecht en
Amsterdam.
Prijs f 3,25 in prachtband f 3,90.
dit woord merkte hij echter op, dat deze ont-
zachlyke waarschuwing, volgens het verband,
allereerst slaat op het geven van tractementen
„en die onderwezen wordt in het woord, deele
mede van alle goederen dengenen, die hem onder
wijst." Ds. Bouwman van Hallum heelt dan
ook terecht opgemerkt op den Schooldag, dat
het gebrek aan predikanten mede zit in de te
lage tractementen. Ook hierin wordt bewaar
heid, dat de Kerken maaien wat zij gezaaid
hebben.
Al schrijvend ben ik gekomen waar ik eigenlijk
niet zijn wilde. Het was mijn bedoeling je aan
dacht te vragen voor een artikel uit de NRott.
Gt. van 3 Juli. Onder de rubriek Kerknieuws
komt een artikel voor onder den titelPierpont
Morgan over de kerkelijke financiën
Morgan is, gelijk gij weet, een van de grootste
geldmannen der wereld geweest, en een der
knapste financiers. Door den paus was hij aan
gezocht eens orde op zaken te stellen aangaande
de financiën der Roomsche Kerk. De dood heeft
volkomen afwikkeling verhinderd. Wel heeft
men gevonden een dossier in zijn nalatenschap,
dat op deze zaak betrekking heeft.
Wat deze ontdekking echter nog belangwek
kender maakt, is, dat o.a. ook de Nederl.
Herv. Kerk zich tot Morgan gewend moet
hebben met een dergelijk verzoek. Dezefinan-
cieele plannen zijn nu in Morgans nalatenschap
ook ontdekt.
Wilt gij eenige staaltjes kennen, hoe deze
millionair en zakenman de Kerk wil inrichten
in financieel opzicht Hy wil alle kerkelijke
fondsen en fondsj es tot één kapitaal vereenigen,
en door een deskundige commissie laten beheeren.
Uit het kapitaal, alzoo verkregen, kunnen alle
noodlijdende Kerken afdoende worden geholpen
de rente daarvan is zelfs genoegzaam.
Ook spoort hij aan tot de grootst mogelijke
zuinigheid, dat is de kunst om rijk te worden
Dus geen twee predikantsplaatsen onderhouden,
waar men met één toe kanniet langer over
bodige baantjes, hetzij ze een koster, een voor
zanger of een professor betreffen. Ook keurt hij
af dat de Kerk met hare inkomsten beneden
marktprijs werktzaken zijn zaken
Nog een ander middel heeft Morgan gevonden,
om de Herv. Kerk rijk te maken. Hy raadt
n. 1. aan alles op één leest te schoeien een
kerkelijk bouwmeester moet over alle bouw
werken gaan. Er moet een prijsvraag worden
uitgeschreven voor modellen van goedkoope en
doelmatige plattelands-pastorieën en kerken.
De kerkmeubels, stoelen, stoven, banken enz.,
zouden op een afzonderlijke, vanwege de Kerk
door een deskundige commissie gedreven fabriek
dienen te worden vervaardigd enz. enz. Ook de
psalmboeken, en de goederen, aan de armen ge
geven, moeten coöperatief worden ingekocht.
Sterker nog: de Kerk moet een eigen boek
handel hebben
Natuurlijk is hij ook voor kerkelijke belasting
en hoofdelijken omslag.
Wat zegt gij ervan Ik wil wel zeggen, dat
mijn eerste indruk waseen navolging van de
Roomsche geitenfokvereenigingen, waarmee
vooral de Hervormden zoo den spot hebben
gedreven. Alles moet kerkelijk, kerkelijk en
nog eens kerkelijk worden. Het riekt niet naar
Rome, doch His Roomsch.
Hoe wordt zoodoende ook god-mammon in
de Kerk gehaald. Alles draait dan om het geld.
Alle zelfstandigheid der plaatselijke Kerken gaat
te loor. En de rijke verscheidenheid, waarmede
God de schepping en het menschelijke leven
heeft willen tooien, wordt in doode eenvor
migheid opgelost.
Voortgaande op dat spoor, door Morgan aan
gewezen, kan de Herv. Synode ook een Hervormd
kleedingmagazjjn inrichten, waar alle predikan
ten, ouderlingen en diakenen hun gewaden
kunnen betrekken. En wie weet, wat er dan
nog meer ontdekt wordtalles voor het voor
deel, weet je. En wat een heerlijk gevoel zal
het zijn, als men dan zoo in het geld kan grab
belen. De bede „geef ons heden ons dagelijksch
brood", kan dan wel afgeschaft. Eerst is Chris
tus in de Herv. Kerk onttroond, en de Synode
koning geworden; nu wordt de Synode een trapje
lager gezeten de mammon gekroond. De
financieele commissie zal regeeren.
Er is echter niets zoo kwaad, of er is nog
wel een goede zijde aan. Wordt er niet inder
daad geld, veel geld letterlijk vermorst En
dat mag toch nietdat is niet te verdedigen.
Laat alle dingen met orde, ook naar financiëele
regeling en met verstandig overleg geschieden.
En is dat geen vermorsen van geld en van in-
tellectueele krachten, als bij u in Kampen pro
fessoren zijn, die in dezelfde vakken doceeren
als professoren aan de V. Universiteit? Ter-
wille van den „vrede" mag niet meer worden
aangedrongen op vereeniging van School en
Theol. Faculteitdoch dat wij als Geref. Ker
ken ons de weelde mogen veroorlooven van
twee opleidingsscholen te hebben, wil er bij
mij maar niet in.
Maar over de opleidingskwestie wil ik niet
schrijven. God zegene onze Theol. School en
onze Vrije Universiteit en onze Geref. Kerken.
Met hartelijke groete,
t. t.
Criticus.
TWEETAL
te Ezingecand. J. G. Feenstra te Koudum
ds. M. A. v. Pernis te Heerjansdam.
BEROEPEN
te Zuidwoldeds. D. Steenhuis te IJselmonde
te Hardinxveld en te Schoonebeekcand. J. G.
Feenstra te Koudum
te Garrelsweerds. W. Bouwman te Hallum
te St. Jacobi Parochie: cand. dr. C.N. Impeta
te Katwijk aan Zee
te Klundertds. J. G. Kunst te Barendreckt
te Hijumds. F. H. Boersma te Geldermalsen.
te Ambt-Vollenhove Ads. C. J. Wielenga te
Rurhrort.
AANGENOMEN
naar N. Buinends. J. A. Berghuis te Oosterend
naar Berkel en Rodenrijsds. D. Fleurke te
Ter Aar.
Ds. H. S. Bouma, van Hazerswoude, hoopt
20 Juli afscheid van zijne gemeente te nemen
en 3 Aug. te Hoogeveen intrede te doen, na
bevestiging door zijn vader, ds. L. Bouma.
Grijpskerke. Om steeds meerdere belang
stelling in 't werk der Zending te verkrijgen,
en vooral deszelfs liefde daardoor hoe langer
hoe meer op te wekken, zoo werd j.l. Zondag
30 Juni, een openbare vergadering gehouden
in de Consistoriekamer der Geref. kerk, waarop
br. Wijnands ons sprak over Een reis naar
Mekka. Als naar gewoonte opende de Voor
zitter de Weleerw. Heer ds. Koopmans deze
vergadering op de gebruikelijke wijze, en spreekt
daarbij een kort en kernachtig openingswoord.
Inzonderheid bepaalde Z.Ew. ons bij de echte
liefde die dient gevonden te worden voor 't werk
der Zending. Men zou kunnen spreken ten
eerste van een nieuwsgierige belangstelling in
dien arbeid, verder van een medehelpende, een
inlevende, maar inzonderheid, en zoo mocht
het wezen, van een wezenlijke geheiligde be
langstelling in het werk der Zending, en dit
wordt nog zoo veel gemist. Na dit opwekkend
woord geeft Z.Eerw. br. Wijnands gelegenheid
zijn onderwerp ter vergadering voor te lezen
die in korte trekken ons een ondernomen pel
grimsreis voor oogen stelt, ondernomen naar
Mekka, de stad van den grooten profeet.
Eenige van de voornaamste leerstellingen van
Mahomeds leer worden ons opgesomd, wiens
leer de Islam vervat in de Koran, en tot grond
stelling geeftEr is geen God buiten Allah
en Mahomed is zijn grootste Profeet, ontzet
tend veel aanhangers heeft gevonden, die zoo
ons verder uit 't onderwerp doen zien hoe het
een geduchte stormram tegen het Christendom
in zich bevat. Vervolgens gaat gen. br. nog
meer in den breede na de vele verordeningen,
die door de pelgrims, eer hij de reis naar
Mekka onderneemt in acht worden genomen,
die zoovele zijn, dat wjj zeer verre ons bestek
zouden overschrijden, wilden wy die allen op
noemen. Een enkele zij nog genoemd. Het
gebed is een van de voornaamste plichtplegin
gen van den Mahomedaan, het aangezicht naar
Mekka gericht, het aantal juiste buigingen
gemaakt, op een reine plaats, en op juisten
tijd opgezonden, ziehier, een van de voornaam
ste eigenschappen.
Uit dit alles blijkt dan ook, hoe in den Islam
een godsdienst schuilt in wien men een fana-
tieken tegenstander der Zending vindt. Op dit
met aandacht gevolgde onderwerp volgde nog
een leerzame bespreking, en mochten wy hoe
wel niet in zeer grooten getale, en er zeker
nog meerdere belangstelling had kunnen wezen,
toch goed voldaan huiswaarts keeren. Wy
zongen nog van Ps. 86 6, en eindigde op
verzoek br. J. H. Geschiere deze vergadering
met dankzegging.
Namens Gecommitt. tot de Zending,
Jn. JakobSen Lz.. Secretaris.
KORT VERSLAG van de vergadering der
Classis Middelburg, gehouden den 9en
Juli 1913.
Art. 1. Nadat ds.. Boeyenga op de gebrui
kelyke wyze de vergadering geopend had, en
door de predik. Scheele en Wielenga de cre-
dentialen waren nagezien en in orde bevonden
werd de vergadering geconstitueerd.
Aan den diaken, door Domburg afgevaardigd
werd, redenen gehoord, keurstem verleend.
Art. 2. Het moderamen was aldus saamgesteld
Ds. J. J. Koopmans, praeses
G. F. Kerkhof, assessor
K Veen, le scriba;
J. B. Netelenbos, 2e scriba.
Art. 3. Ds. de Kruyter werd met zyn beroep
naar Fynaart van den praeses gefeliciteerd en
de blijdschap der classis uitgesproken over zyn
blyven, terwyl ds. Pol door hem werd verwel
komd by zyn behouden terugkeer in 't vaderland
Art. 4. De notulen der vorige vergadering
wordt gelezen en goedgekeurd.
Art. 5. Gapinge ontvangt de gevraagde va
catuurdiensten.
Vanwege de ongesteldheid van ds. v. d. Hoorn
vraagt Domburg hulp in den predikdienst. Beslo
ten wordt zoo noodig iederen Zondag van classis-
wege een predikant één beurt aldaar te laten
vervullen.
Art. 6. Een schrijven van de classis Zierikzee
wordt voor kennisgeving aangenomen.
Naar aanleiding van een schrijven van de
Part. Syn. van Noord-Brabant en Limburg wordt
besloten voor 't volgend kwartaal aan Roosendaal
twee Zondagen toe te staan.
Art. 7. Het rapport aangaande de laatstge
houden Part. Synode van Zeeland, uitgebracht
by monde van br. J. Louwerse, lokt geen be
spreking uit.
Art. 8. Domburg wordt aangewezen als roe
pende kerk voor de volgende classicale verga
dering in November.
Art. 9. Op voorstel van ds. Wielenga wordt
naar aanleiding van 't Rapport Part. Syn. be
sloten, een rapport te laten uitbrengen over de
beteekenis van Art. 33 D. K. O. De predd.
Kerkhof en Netelenbos worden als rapporteurs
aangewezen.
Op een drietal vragen door Vrouwepolder ge
daan in verband met de op de Part. Syn. gevallen
beslissing inzake de grensregeling Serooskerke-
Vrouwepolder, geeft de classis haar advies.
Art. 10. Nadat de korte notulen waren gele
zen, en de praeses door den assessor was ge
feliciteerd met zyn a. s. huwelijk, werd nog ge
zongen Ps. 84 3 en ging ds. Kerkhof de ver
gadering in dankzegging voor.
Namens de Classis,
K. Veen, Scriba.
De Deputaten der 3 Provinciën voor de Zen
ding op Soemba brengen langs dezen weg ter
kennis van belangstellenden, dat door genoemde
Zending gezocht wordt een jongmensch, die het
eind-examen van het Gymnasium of het daarmee
gelijkstaand Staatsexamen heeft volbracht en
lust gevoelt om aan de Leidsche Universiteit
zich verder te bekwamen tot Doctor in de Oos-
tersche Letteren, teneinde als zoodanig eenmaal
naar Soemba te gaan en zich daar uitsluitend
te wyden aan taalkundigen arbeid, tot steun
voor de Zending.
De kosten aan deze studie verbonden, worden
gedragen door het Nederl. Bijbelgenootschap,
dat zich tevens bereid verklaard heeft dezen
„Missipnair-Taalman" later in zyn dienst en
voor zyne rekening te laten arbeiden.
In aanmerking kunnen alleen zy komen, die
lid zyn van de Geref. Kerken in Nederland en
attesten van goede gezondheid en van goed le
vensgedrag kunnen overleggen.
Sollicitatiën worden vóór 1 Aug. e. k. inge
wacht by den ondergeteekende, die tevens bereid
is nadere inlichtingen te geven.
Namens Deputaten voornoemd
Ds. M. Meijering, Scriba.
Wildervank, Juni '13.
De Juli-aflevering van „DeMacedoniër" wordt
geopend met een artikel van ds. Bakker Zelf
standigheid van de Zendingskerk" het is het
vervolg van zyn artikel uit de vorige aflevering
„De ontwikkeling van een eigen kerkelijk leven
op het Zendingsterrein". Het blykt duidelijk,
dat ook hier de man aan het woord is, die met
kennis van zaken oordeelten ook een GerefoA
meerd man. Hij vereenigt zich niet alleen met de
algemeen gevestigde opinie, dat zelfstandigheid
eener Zendingskerk in zich sluit en met zich
brengt zclfonderhoudzelfbestuur en zeifuitbret-
ding doch ook het bezit eener eigen Belijdenis
en Kerkenorde Ds. Bakker acht het gewenscht
voorloopig aan de Zendingskerk onze Belijdenis
te geven, en onze Kerkenorde, met de duidelijk
noodig blijkende veranderingenin den loop
der jaren (of eeuwen?) zullen dan uit de In-
landsche Kerken vanzelf een eigen Belijdenis,
Kerkenorde en ook Liturgie opkomen.
Het 2e artikel, dat den titel „Islam" draagt,
is van de hand van ds. de Jonge van Heeg.
Hoewel het er niet by staat, maakt het wel
den indruk van een referaat te zyn geweest, op
een of andere Conferentie gehouden. De titel
is zeer algemeen, maar de inhoud bevat twee
bijzondere zakenbetoogd wordt, dat de Islam
is eene, door Mohammed ingevoerde, irreligieuse
godsdienst, en dat de Christelijke Kerk voor
haar stryd tegen den Islam het meeste heil heeft
te verwachten van het Calvinisme. Het stuk
toont, dat ds. de Jonge het onderwerp zelfstan
dig heeft ingedacht en bewerkt. Dat hy van
Calvinisme spreekt, wyst er op dat hy niet
alleen de prediking van het Evangelie beoogt,
doch het brengen van alle vruchten der Calvi
nistische ontwikkeling. In tegenstelling met
den ex-hoogleeraar dr. Kuyper, waarop hy zich
herhaaldelijk beroept, wil ds.de Jonge, (indien
wy hem wel hebben begrepen), dat de Kerk haar
meest geduchte wapenen gebruike tegen den
Islam. Dr. Kuyper toch in De Standaard heeft
voer eenigen tyd betoogd, dat de Kerk zich in
onze dagen vooral op de heidenen moet werpen,
omdat de Mohammedaansche Zending toch by na
geen resultaten gaf, en de Islam zulke ontzach-
lyke vorderingen maakte. De redeneering op
blz. 211 van den Muzelman als een verkapten
heiden lykt ons erg spitsvoudig toe. Het geeft
zeker reden tot blijdschap dat ook onze predi
kanten hun bijdragen schenken aan dit keurige
Zendingsty dschrift.
Van ds. Dijkstra is er in dit nummer geen
„Uit myn Camera", hetwelk het gevoel geeft
dat de aflevering niet compleet is. Hy geeft
het eerste deel van een overzicht van dr. War-
neck's nieuw boek„Paulus, im Lichte der
heutigen Heidenmission." J. D. Wielenga.
Heden overleed tot ons allerdroefheid
onze innig geliefde Zoon, Broeder, en
Behuwdbroeder
in den nog jeugdigen leeftyd van 17 jaar
en 3 maanden.
Dat zyn heengaan vrede was, lenigt
onze smart.
Uit aller naam,
G. VAN DIJK.
O. W. Souburg, 10 Juli 1913.
Philpot. Ie Zestal Leerredenen f 0,50
2ef 0,35
3ef 0,35
4ef 0,35
Wat is het, dat een zon
daar zalig maakt f 0,30
Wonderen aan dooden f 0,15
In de plaats van voor f 2,
zend ik alle bovenstaande boeken franco post
wissel van f 1,25 zoolang de voorraad strekt.
LANGEDELFT H 20.
Aanbevelend,
Dagelijks Zaden verkrijgbaar bij den Heer
G. DEKKER, Vlasmarkt K 156a, Middelburg.
Des Donderdags op de Markt.
Standplaats tegenover Café „de Eendraoht".
is bet voortdurend gebruik van ROGGE
BLOEM des morgens vóór bet ontbyt.
Deze Roggebloem is en wordt onderzocht
door bet scheikundig bureau alhier en is vol
komen zuiver be>onden.
Verkrijgbaar Magazijn „Groenen Draak",
hoek Langeviele te Middelburg. Pakjes van
5 ons a 13 cent en by de verdere Wederver-
koopers
De inteekening op den
van het
is weer in vollen gang. De premie is getiteld
i»
door
Deze kostelijke premie, die van blijvende
waarde is, zal ongeveer 240 pag. groot zyn.
Het schild van den Kalender is een sieraad
voor de wand. Het is een uitbeelding der
gelijkenis van den barmhartigen Samaritaanen
daarom een dagelyksche opwekking in onze
huisgezinnen tot het werk der Christelijke liefde.
De prys is:
Men vrage proefschild en inteekenlyst aan.
By tijdige bestelling kan men van de uit
voering der orders verzekerd zyn.
Voor uitdeeling op Zondagsscholen wordt uit
sluitend geleverd op onderteekende bestelbil-
jetten van 't bestuur der Zondagsschool. Deze
biljetten worden op aanvrage door de uitgeefster
gratis verstrekt.
Namens het Geref. Tractaatgenootschap
„Filippus"
