DE HEMEL GEOPEND.
Dr J. C. DE MOOR.
AFDEELING ZEELAND.
Kerk en Schoolnieuws
OPENBARING VAN JOHANNES.
24
JAARVERGADERING op PAASPHMAANDAG
MAART e k,, In do Gereformeerde Kerk te GOES
Aanvang der huishoudelijke morgenvergadering,
alleen toegankelijk voor de leden, te 10 uur
Aanvang der openbare middagvergadering, waarvoor
do toegang vrij is, te 2 uur
AGENDUM: Opening door den Voorzitter.
Rede door Prof. Dr. T. HOEKSTRA van Kampen.
Slotwoord door Ds. G. W. AKKERHUIS van Ierseke.
TWEETAL
te Renkumdr. J. G. Geelkerken te Epe
ds. L. van Wyk te Krommenie,
te N. Buinen ds. E. C. v. d. Laan te Driesum
ds. D. Prins te Oudega.
te Zierikzeeds. H. Meulink te Hendrik Ido
Ambacht
ds. J. Sybesma te Bunschoten.
BEROEPEN
te Klundertds. D. Hoogenbirk Jz. te Charlois
te Nichtevecht, te Sprang, te Wyckel en te
N. Scharwoudecand. W. G. Harrenstein
te Amsterdam
te Giessen-Nieuwkerkds. T. J. Hagen te N.
Pekela
te Sliedrechtds. J. Sybesma te Bunschoten
te Kielwindeweerds. C. W. de Vries te 01-
deboorn
te Tholends. A. P. Lanting te O. Loosdrecht
te Zuidbroek en te Ambt-Vollenhoven A:
cand. D. Ligter te Kampen
te Medemblikcand. J. A. Tazelaar te Weesp.
BEDANKT
voor Zuidwoldeds. J. S. Schaafsma te Emmer
Compascuum
voor Ooster Nykerkds. J. Tiemersma te Sur-
huizum
voor Engwierum ds. W. L. Korfker te Jutrijp
Hommerts.
Terneuzen. Donderdagavond had in de Geref.
Kerk alhier een winterlezing plaats, die door ds.
Meester van Rotterdam uitgesproken werd. Ds.
van Hulstejjn opende met gebed en leidde den
spreker met een kort woord in. Ds. M. sprak
over het Licht uit het Oosten. Spreker deed
op boeiende wijze, met vele tafereelen verrekt,
scherp uitkomen 't verschil tusschen Babel en
Israël, tusschen Babel en Bijbel. Z.Eerw. begon
met op Allard Pierson te wijzen, die zegt niet
Israël maar Babel, en gaf een Interessante be
schrijving over Babylon met z\jn Venus-tempel,
over zijn reuzenmuren, over de gebakken steenen
met hare inscripties, die de wereld in beroering
brengen. In dien tijd werden ook al Leeszalen
gevonden al was 't natuurlijk in geheel anderen
vorm, n.l de tekst in den muur gegrift. Spreker
zette dit nader uiteen, welk reuzenwerk het was,
als men bedenkt dat het Syriesche alphabet
uit 384 letters bestaat en het Babylonisch Al
phabet 330 letters apart had. Met steenen is
men begonnen en met 't modernisme zou men
als een pyramide eindigen. Ten slotte eindigt
spreker met de keuze tusschen Babel en Je
ruzalem. Ds. van Hulsteijn eindigde met ds.
M. dank te zeggen voor zijn schoone rede. Ruim
een 200 tal hoorders beluisterden met diepe
stilte den redenaar.
Oftieiëele JBericliten.
Aan de leden der Geref. kerk van
Koudekerke.
De Zendingseommissie doet u weder langs
dezen weg verslag van ontvangsten en uitgaven
voor de Zending over 1912.
ONTVANGSTEN.
Contributies f 151,81
Zendingsbladen 39,17
Zendingskalenders 10,85
Zendingsbusjes G. S. f 20.22, P. v. L.
f 13,66, T. d. G. f 1,29, A. K. f 0,72,
J. B. f 14,375 r 50,265
Collecte bij de rede van ds. K. 11,20
Giften gevonden in de kerkcollecten 5,75
Gekweekte rente 1,51
UITGAVEN.
Afgedragen aan ds. Kerkhof
120 Zendingsbladen
125 Zendingskalenders
Macedoniër
50 Zendingsbusjes
Honorarium en reiskosten van ds. K.
f 270,555
f 200,—
45,20
6,25
2,40
1,75
7,50
f 263,10
De Commissie zegt allen gevers en geefsters
en bijzonder wie met hun busjes zulk een aan
zienlijk bedrag samenbrachten vriendelijk dank
en beveelt de zaak der Zending voortdurend
in uwe liefde aan. De Zendingscommissie,
L. v. Loon, Voorz.
F. de Groot, Secr.
J. v. Keulen, Penningm.
Zaamslag. Zondag 16 Maart werd de vacature»
die slechts 4 maanden geduurd heeft, weder
vervuld, door de overkomst van ds. H. P. M.
de Walle, van den Helder. Na des morgens
bevestigd te zjjn door ds. G. de Jager, van Wol-
faartsdjjk, naar aanleiding van 1 Cor. 4 1 en
2, deed onze nieuwe leeraar des namiddags zijn
intrede, met een leerrede over Joh. 127. Beide
malen was eene groote schare opgekomen, die
met aandacht de dienaren volgde bij de inlei
ding tot en de aanvaarding van het dienstwerk.
Ds. Lammertsma, onze consulent, sprak hem
hartelijk toe, namens kerkeraad, gemeente en
classe. De gemeente zong haar leeraar toe Ps.
134 3. Onzen dank aan de dienaren, die ons
tijdens de vacature gediend hebben. Het adres van
den kerkeraad is voortaan ds. H. P. M. de Walle.
Namens den kerkeraad,
J. Kosten, Scriba.
Heinkenszand12 Maart 1913. Heden (Bid
dag) maakte onze geliefde herder en leeraar,
ds. F. W. H. Bramer, aan het einde van den
morgendienst de gemeente bekend vrijmoedig
heid te hebben gevonden voor de roeping naar
Renkum te bedanken. Als tolk van kerkeraad
en gemeente sprak ouderling br. C. de Schipper
in hartelijke bewoordingen zijne blijdschap uit
over dit besluit en verzocht de gemeente ZEerw.
toe te zingen Ps. 20*: 1.
L. van Yessem, Scriba.
AGENDUM voor de Diaconale Conferentie,
te houden op Donderdag 27 Maart 1913
in de Gereformeerde kerk te Terneuzen,
aanvangende 's morgens te 11 uur.
I. Opening namens de roepende Diaconie
van Axel A door ds. J. H. Lammertsma.
II. Constitueering der vergadering en be
noeming van een moderamen.
III. Inleidend woord over de vraagWaar
om is hier een Diaconale Conferentie noodig?
door diaken P. de Regt van Axel.
IV. Referaat vau den Weleerw. heer ds. J.
H. Lammertsma overDe verhouding van het
diaconaal ambt tot het ouderlingen- en leer
aarsambt.
Y. Referaat van den Edelachtb. heer L. J.
den Hollander over De samenstelling en werk
kring van een Armenraad.
VI Bespreking van de vraag of het wen-
schelijk is voor het eventueel houden eener
diaconale conferentie samenwerking te zoeken
met de diaconiën in de classe Middelburg.
In te leiden door den Weleerw. heer ds. W.
van 't Sant.
VII. Benoeming van een commissie tot het
ontwerpen eener voorloopige regeling voor het
houden eener diaconale conferentie.
VIII. Behandeling van de volgende vragen
1. Hoe moeten de gelden voor den dienst der
barmhartigheid by elkander worden gebracht
2. Hoe moet de uitdeeling der gaven ge
schieden
3. Is het niet wenschelyk, met het oog op
de tijdsomstandigheden, de categorieën van
lyders, genoemd in het reglement van de Prov.
kas voor hulpbehoevende idioten etc., uit te
breiden
4. Welke zijn de voorwaarden voor opname
van een zieke in het ziekenhuis te Terneuzen
voor rekening eener diaconie en welke zijn de
voorwaarden voor een Burgerlijk Armbestuur
Commissie van advies D.D.J. F. van Hul
steijn, J. H. Lammertsma, W. van 't Sant, H.
P. M. de Walle.
IX. Rondvraag.
X. Sluiting.
De Diaconie der Geref. Kerk te Axel AS
P. de Regt, Praeses.
J. v. Langevelde, Scriba.
VERSLAG van de Veertiende Jaarvergade
ring der Geref. Zending te Terneuzen.
In de eerste plaats dient er op te worden
gewezen, dat den 18den Juli 1910 de Geref.
Zendingsvereeniging „Zaait aan alle wateren"
te Terneuzen heeft opgehouden te bestaan. De
Raad der Geref. Kerk heeft toen den arbeid der
Zending mede krachtdadig ter hand genomen,
en de zorg daarvoor opgedragen aan eene Com
missie uit zijn midden van drie personen, welke
het recht bezit, eenige helpers te benoemen, die
met haar te zamen een Bestuur vormen.
De gewezen bestuursleden van de Zendingsver.
zijn door de Commissie uitgenoodigd, haar ter
zijde te staan en hebben zich daartoe allen
zonder onderscheid bereid verklaard. In het
nieuwe Bestuur werd br. II. van Wijck voor
zitter, de twee overige leden van den kerkeraad
secretaris en penningm.-titulair. De andere
broeders bleven hunne functiën behouden. Op
dit oogenblik telt het bestuur elf leden.
By het huisbezoek hebben predikant en ouder
ling niet nagelaten, te wijzen op ons aller roe
ping en plicht met betrekking tot het Zendings
werk en aangedrongen op het bijdragen van
eene vaste jaarlijksche contributie, het bedrag
daarvan natuurlijk te bepalen door de bezochte
personen. Het is duidelijk, wat hierbij de drijf
veer was. Met gezamenlijke krachten hebben
we den arbeid in Magelang en omstreken te
verrichten een eerste eisch is dus, dat we nauw
keurig onze krachten kennendoor het vast
stellen van eene jaarlijksche contributie blijven
we behoed voor eene overschatting onzer krach
ten, en kunnen we trachten het werk zoo doel
treffend mogelijk aan te vatten.
Een direct gevolg van de bemoeiingen van
den kerkeraad is geweest het stijgen van het
aantal contribuanten van 83 tot 159. Het ge
zamenlijk bedrag der contributies is daardoor
toegenomen van omstreeks f100 tot ongeveer
f225.
Vroeger was het bestuur der Zend. Ver. ge
woon, twee of meer wintervergaderingen, zoo
genaamde ledenvergaderingen uit te schrijven,
waarvan eene, de Jaarvergadering, steeds open
baar was. De getrouwe bezoekers dier verga
deringen kunnen getuigen, hoe aangenaam ze
veelal waren en ook, hoe weinig contribuanten
in den regel aanwezig waren. Ons huidig be
stuur heeft gemeend, de jaarvergadering te
moeten behouden. Dit jaar is ze gehouden op
den Biddag, 12 Maart, des avonds half zes in
de consistoriekamer der Geref. Kerk. Aanwezig
waren een twintigtal personen. Nadat gezongen
was Ps. 22 14, ging de voorzitter voor in gebed.
Daarna las hij Matth. 6 114 en sprak hij
een inleidend woord naar aanleiding van de
weede bede uit het allervolmaakste gebed
Uw koninkrijk kome.
Dan werden de notulen van de vorige jaar
vergadering voorgelezen en onveranderd vast
gesteld.
Vervolgens bracht de secretaris zijn verslag
uit, waaruit o. m. bleek, dat het laatste jaar
elke maand een 150-tal Zendingsbladen werden
verspreid en gratis aan alle huisgezinnen in de
gemeente een Zendingskalender is uitgereikt.
Als spreker voor de Zending is ditmaal voor
de gemeente opgetreden de WelEerw. heer ds.
Lammertsma van Axel.
Daarop volgde het verslag van den penning
meester, die ons mededeelde, dat aan het begin
van het jaar in kas was f 171,61, dat door hem
was ontvangen over 1912 een bedrag van f 384,62
en was uitgegeven f 341,35, zoodat de rekening
sloot met een batig saldo van f214,88. Met
meerderheid van stemmen werd besloten, den
kerkeraad te adviseeren, f 150 daarvan op de
Rijkspostspaarbank te plaatsen.
Vervolgens was aan de orde een bijdrage van
dhr. J. C. Jansen, het hoofd der Chr. School
te Driewegen, die de aanwezige broederen aan
spoorde tot nog meerderen ijver in het werk der
Zending. Met de grootste aandacht werd zyn
improvisatie aangehoord en eene levendige dis
cussie volgde.
Daarna wekte ds. van Hulsteijn op tot een
naarstiger gebruik van de Zendingslectuur uit
de bibliotheek. Dank werd betuigd door den
voorzitter aan allen, die hadden meeegewerkt
tot het welslagen van de jaarvergadering, ook
aan een jeugdig vriendje der Zending, dat met
zijn Zendingsbusje langs de huizen had gecol
lecteerd een bedrag van f22,98, en ten slotte
ging dhr. Jansen van Driewegen voor in dank
zegging.
Grvjpskerke. Hadden wjj j.l. Zondag 9 Maart
't voorrecht om als naar gewoonte, voor zoover
als wij daartoe in de gelegenheid waren, op te
mogen gaan naar de plaats des gebeds, aan den
avond van denzelven werd andermaal onze be
langstelling gevraagd, ditmaal niet zoozeer voor
den dienst des Woords, maar meer om te komen
hooren naar 't heerlijke, maar toch zoo zware
werk der Zending onder de verschillende be
woners van ons Indië. 'tWas op verzoek, dat
vanwege gecommitteerden tot de Zending onder
de Heidenen, zich de WelEd. Heer van Herp
bereid had verklaard, oné 't een en ander te
verhalen van den veel vul digen arbeid der Zen
ding, om meteen ons te laten zien, verschillende
voorwerpen, betrekking hebbende op zeden, ge
woonten enz. dier inlandsche bevolking. Velen
waren dan ook opgekomen naar de Chr. School,
waar deze samenkomst werd gehouden. De
voorzitter, de WelEerw. Heer ds. Koopmans,
opent deze vergadering, laat zingen Ps. 72 6,
leest Ps. 115 en gaat voor in den gebede. In
't kort zet ZjjnEerw. 't doel van dezen samen
komst uiteen, om daarna terstond 't woord te
geven aan 't hoofd der Chr. School den lieer
van Herp. Spreker begon aldus: Indië. Wie
heeft nog niet gehoord van Indië? Indië dat
schoone land met zijn prachtigen en weelderigen
plantengroei, met zpn warme zonnestralen, dat
uitgebreide land met zijn 50 millioen inwoners,
wel eens genoemd de schoonste parel onzer
Koningin. Welk een dure roeping heeft ons
vaderland dan ook niet tegenover ons volk dat
daar nog leeft in stikdonkeren nacht. Het laat
zich dan ook verstaan dat ons vaderland met
zijn 5 millioen inwoners niet bij machte is om
onder die schare de vaan van 't Evangelie te
planten. Wel gaan, wat onze eigen Gerefor
meerde Zending betreft, steeds meerdere mannen
daarheen, toch is dit op verre na niet voldoende
gerekend 't getal inwoners om geregeld,
en nog meerderen bekend te maken met den
Eénen waren God. Vandaar dan ook dat uit
nog andere landen 't werk der Zending ter
hand wordt genomen, om in ons Indië werk
zaam te zjjn. Met eere dient dan ook genoemd
te worden het Rynsche Zendingsgenootschap,
gevestigd te Barmen (Duitschland) by welks
arbeid spreker ons op dezen avond wenscht te
bepalen.
In onze gedachten worden wjj heengevoerd
naar enkele voorname en groote eilanden van
onze Indische bezittingen, waar de Rijnsche
Zending haar werk heeft, te weten Borneo,
Sumatra en Nias. Op zeer bevattelijke wijze,
aan de hand van verschillende voorwerpen, die
ons daarbjj worden getoond, weet spreker ons
te verhalen van de eigenaardige zeden, maar
ook van de zoo echt Heidensche gewoonten dezer
onderscheidene bevolking, dat ons een duidelijk
bewjjs levert van de diepte van 'ton- en bij
geloof waar het in verzonken ligt.
Nog meer duidelijker wordt ons dit, als wij
verder krijgen te hooren van de geschiedenis
van 't koppensnellen, en wjj met eigen oogen
zulk een moordtuig aanschouwen, dat naar de
overlevering ons meldt, meer dan eens zjjn
dienst heeft verricht. Vervolgens staat spr. nog
enkele oogenblikken stil by de eigenaardige
begrippen dezer onderscheidene bevolking, die
zjj zich vormen van de voorvaderen-vereering,
en het doodenfeest dat vooral op 't eiland Borneo
plaats vindt.
Ten slotte wil spr. nog enkele oogenblikken
stilstaan bjj 't geestelijk leven dezer menschen.
Waar wjj alzoo een en ander hadden gehoord
van de levenswijze dezer menschen, gezien
hadden aan de primitieve werktuigen welke
zij weten te vervaardigen, die getuigen ook van
hunne kunstvaardigheid, en men geneigt zou
wezen te vragen of dit alles nog zoo is op deze
drie verschillende eilanden, dan kan hierop
geantwoord worden gelukkig neen. Dank
zy den gezegenden arbeid der Rjjnsche Zending
vindt men overal Chr. scholen en zjjn velen
gebracht uit de diepte van 't on- en bijgeloof
aan den voet van 't Kruis.
Toch niet zonder moeite: Als men weet hoe
in 't jaar 1859 alle Zendelingen op 4 na jam
merlijk werden vermoord, dan behoort er moed
en kracht toe om onder die ruwe volken de
blijde boodschap des Evangelies te brengen.
En dat hen moed bezielde wordt ons verder
duidelijk, als wij hooren hoena deze moord
zich weer anderen met liefde en volle toewij
ding wilden geven om den arbeid voort te
zetten, waar eertijds hunne voorgangers moch
ten arbeiden.
Ja bewonderenswaardigen moed was het die
deze mannen bezielde als ons verder nog wordt
verhaald hoe op 't eiland Nias, Zendeling Krum
't was die daar de banier des Evangelies plantte,
in aanmerking genomen de vele gevaren, waar
aan hjj bloot stond, te meer waar eveneens zjjn
voorganger Zendeling Let was vermoord.
Met den wensch om 't werk der Zending in
den gebede te gedenken, waar, zoo wjj onze
oogen opheffen, wjj zien hoe velden en landen
wit zijn om te oogsten, eindigt de heer Van
Herp zjjne met aandacht gevolgde rede.
Onze Voorzitter ds. Koopmans was dan ook
zeker aller tolk om dhr. Van Herp zijn dank
te brengen voor den heerlijken avond, die hij
ons bezorgde.
Na nog gezongen te hebben Ps. 87 4
eindigt op verzoek dhr. Van Herp met dank
zegging en keerden wij hoogst voldaan huis
waarts.
Dat nog velen zich mogen geven om te ar
beiden onder de Heidenen waarvan zoovelen,
zooals wij hoorden, nog leven in stikdonkeren
nacht, opdat straks waar eenmaal toch alle
knie zich zal moeten buigen voor den Koning
der Koningen en de lofpsalm zal klinken
langs 't ongemeten hemelruim van allen die
Hem hebben gediend, ook de stem van den
Heiden zich mag paren, die wel is waar eer
tijds Hem niet kende maar nu mede mag aan
heffen de Lofpsalm ter eere van Hem wien Hij
op deze aarde heeft gediend.
Namens Gecommitteerden tot de Zending,
Jn Jakobsen Lz., Secretaris.
INGEZONDEN STUKKEN.
Buiten verantwoordelijkheid der Redactie
Hooggeachte Heer Redacteur!
Sinds een jaar bestaat in ons goede Middel
burg ook een Knapenvereeniging, „Samuel"
geheeten. Dank zij het initiatief van „Herman
Faukeel" werd door een Oudervereeniging tot
oprichting besloten en het kleine broertje onder
de vele vereenigingen hier ter stede maakt het
zoo na een jaar van allerlei schommelingen
vry goed. De vrienden-leiders, die zich iedere
week de moeite willen getroosten met vasten
hand het werk voor de ouders waar te nemen,
kunnen hierover interessante mededeelingen
doen. En zij willen dat ook gaarne. De Ouder
vereeniging heeft nu een avond vastgesteld om
alle ouders of voogden en al wie belang stelt
in deze vergadering bijeen te roepen en wel
D. V. op Vrijdag 28 Maart, ten 8 ure, in de
consistoriekamer van de Hofpleinkerk. Tot deze
bijeenkomst op te wekken is het doel van dit
stukje en het zal zoowel voor de leiders als
voor de commissie uit de ouders aangenaam
zijn als U door uw bezoek toont dezen arbeid
op prjjs te stellen.
U, geachte Redactie, voor de opname in uw
blad hartelijk dank.
Namens de waarn. Commissie,
C. W. v. d. KUIP.
CORRESPONDENTIE.
Men verzoekt ons te melden dat ds. Kapteijn
de uitdrukking „een vreemd heer en doodelijken
haat" niet in zijn rede gebruikt heeft. Red.
Advertentfëii.
Heden overleed zacht en kalm, na een
kortstondig lijden, tot onze diepe smart,
onze veel geliefde Vader, Behuwd- en
Grootvader, de Heer
AARNOUT AARNOUTSE,
in den gezegenden ouderdom van ruim
88 jaren.
De Heere doe ons in zijnen wil berusten.
L. MELISAarnoutse.
W. MELIS Pz.
J. WONDERGEM.
M. WONDERGEM—
Polderdijk.
P. MELIS Wz.
J. P. MELIS Wd.
Serooskerke (W.), 18 Maart 1913.
Heden verscheen bij J. H. KOK te Kampen
PREDIKATIËN
over de
TWEEDE DEEL. -
HOOFDSTUK XIV 14-XXII 21
door
Prijs in Stempelband gebonden f2,75.
Voor inteekenaars op het eerste deel is de
prijs f2,40.
Met enkele dagen komt ook het INLEIDEND
DEEL gereed en daarmede is dan het geheele
werk compleet.
Het Bestuur
A. S. J. DEKKER, Voorzitter.
N. J. BASTMEIJER, Penningmeester.
J. P. KöGELER, Secretaris.
