Kerk en Schoolnieuws.
.Herman Fankeel" en hare Winterlezingen.
Ned. Militaire Bond.
Verantwoording van Llefdagaygn.
BOEKAANKONDIGING
Institutie op de onderwyzing in de Chris
telyke Religie, in vier boeken beschreven
door Johannes Calvijn. Naar de beste
vertaling opnieuw nauwkeurig nagezien,
verduidelijkt en overgebracht in de
thans gebruikelyke spelling door J. H.
Landweer, predikant by de Gerefor
meerde kerk van Rotterdam. Uitgave
van D. Bolle te Rotterdam.
Advertentiën.
is zoo moeilijk en 't kost geld; maar zeg my
eens, waar en wanneer zyn er nu eens geen
bezwaren?
Laat ons by de ingebrachte ernstige beschul
diging tegen het methodisme, die gemakkelijk
uit te spreken is, ook de ernstige les ter harte
nemen, die het ons predikt, dat wy als Kerken
geroepen zyn, om Jezus' Woord te vervullen:
Gaat henen in de wegen, de heggen en de
steggen en dwingt ze om in te komen.
Verwachten mogen wy dan, dat ons eigen
kerkelyk leven, inplaats van schade en nadeel,
zegen en gunst van God zal ontvangen, naar
de belofte des Heeren, dat de zegenende ziel
vet gemaakt zal worden.
D. Pol.
TWEETAL
te Kielwindeweerds. L. H. Duin te Zweeloo
ds. C. W. de Vries te Olde-
boorn
te Herwynends. H. v. d. Zanden te Andel
ds. M. A. van Pernis te Heer-
jansdam
te N. Weerdingeds. H. Haspers te Garrels-
weer
ds. P. H. de Jonge te Sleeuwyk.
BEROEPEN
te Zalt-Bommelds. O. J. Geerling te Randwijk
te Niezijl ds. L. S. Jongsma te Middelstum.
te Avereestds. P. H. de Jonge te Sleeuwyk.
BEDANKT
voor Ezingeds J. S. Schaafsma te Emmer
Compascuum.
AANGENOMEN
naar O. en N. Bildtzyl: ds. G. A. Langhout
te Gees.
Middelburgs' Jongel. Vereen, was van oude
tyden her gewoon, behalve hare wekelyksche
vergaderingen, waarop gearbeid wordt aan de
vorming der Geref. Jongelingschap, eenerzyds
ter ontspanning voor haar zelve, en mede ter
bereiking van het door haar nagestreefde ideaal,
en andererzyds, als blyk van waardeering tegen
over hare begunstigers, buitengewone vergade
ringen uit te schrijven, waarop een of andere
algemeen gevierde spreker op zou treden.
Deze vergaderingen gaf men den gezellig
klinkenden naam van „Winterlezingen."
Wanneer we spreken met hen, die het teere
plantje „Faukeel" hebben zien opgroeien tot
een sterken breedgearmden boom, dan hooren
we vaak met zekere geestdrift vertellen van de
bijzonder geslaagde lezingen, die in den loop
der tijden werden gehouden.
En geen wonder, Faukeel verstond wat wijlen
Prof. Biesterveld met het oog op de leden van
onzen bond neerschreef:
.De Jongeling moet kennen zyn By bel, ver
staan de belijdenis der kerk, geen vreemdeling
zyn in de ryke historie van kerk en vaderland,
weten uit welke beginselen en hoe het volks
leven moet worden gebouwd, zelfskennis maken
met de uitnemende voortbrengselen der kunst"
en zy hield dien regel vast, zoowel in de
vergaderingen als in hare Winterlezingen. Want
slaan wy onzen blik op den weg die achter
ons ligt, dan kunnen wij ook op dit gebied
gewagen van heerlijke dingen. Of was men in
de keuze der onderwerpen gehecht aan eene
bepaalde categorie Immers neen Want wie
herinnert zich niet de behandeling van ge-
Telkens en telkens weer kwamen hem de
dreigende woorden van den burgemeester te
binnen. Wat zou hy aanvangen? Waar was
zoo spoedig iemand te vinden, die de hypotheek
zou willen overnemen en zoo al, het zou weer
vele extra-uitgaven vorderen, die hy niet zoo
wist te bestrijden. Maar de hoofdzaak bleef,
wie zou helpen willen?
Was het een wonder, dat de gedachte meer
malen oprees in zyn hartik zal maar toegeven.
De school is er immers toch nog nietlicht
komt ze er nooitzult ge by zoo groote onge
wisheid uw gezin in moeiten brengen wie weet,
is het dan later niet alles vergeefs geweest, zoo
fluisterde een stem in zyn binnenste. Moest
hy zyn verstand niet gebruikenmocht hy, waar
de uitkomst zoo onzeker was, daaraan de be
langen van zich zelf en de zynen roekeloos op
offeren? En bovendien, (zóó sprak een vrome
duivel), als het Gods wil was, dat er een chris
telijke school kwam God had hem daar toch
niet voor noodig.
Heins onderkende deze verleidelijke stemmen
zeer goedhy wist, dat ze valsch waren, maar
zou hy er tegen bestand zyn! Want wat
stond er niet voor hem op het spelzyn neen
tegenover den burgemeester zou wellicht zyn
ondergang wezen.
(Wordt vervolgd.)
deelten uit de historie, uit de geschiedenis der
kerk, uit de letterkunde.
Thans echter was het om verschillende re
denen, ongeveer drie jaren geleden, dat wy ons
zeiven, onze begunstigers en belangstellenden
weer eens op iets extra's konden vergasten.
Ingevolge onze uitnoodiging, trad Woens
dagavond voor ons opdr. J. C. de Moor uit
's Gravenhage met eene boeiende rede over
.Het Geweten". Iets over het zedelyk leven dus.
Na het zingen van Psalm 1191, ging ds.
L. Bouma voor in het gebed, waarna hy tot
spreker en vergadering een kort welkomstwoord
sprak, om daarna dr. de Moor gelegenheid te
geven zyne rede te houden.
Spreker begon met de opmerking, dat het
door hem gekozen onderwerp noch nieuw, noch
onbekend mag worden geacht.
Immers, veel is er over geschreven, gesproken
en gedacht, en toch, het meest bekende is vaak
onbekend, zoo gaat het veelal met verschillende
begrippen, als geest, tyd enz., zoo gaat het ook
met geweten.
Aan de hand van een drietal punten zal
spreker het onderwerp behandelen le. (ter
orienteering.) De geschiedenis v. d. leer van
het geweten. 2e. De gegevens v. d. H. S. in
dezen. 3e. Uit die gegevens, enkele punten voor
eene Christelijke beschouwing, betreffende het
geweten. In zyn verhandeling der historie, doet
spreker ons zien de gedachte der oude Grieken
en Romeinen, de beschouwingen in de Middel
eeuwen, de tyd der Hervorming, de opvatting
van den grooten Duitschen wijsgeer Kant en
de evolutie-theorie.
Punt voor punt wordt breedvoerig besproken
en toegelicht, en hier en daar met voorbeelden
geillustreerd.
By de opsomming der gegevens uit de H.
Schrift, vestigt spreker er de aandacht op, dat
in het O. T. het .woord" niet voorkomt, wel
de gedachte.
Zoo spreekt in Job 27 6 het verontschul
digend, in 1 Sam. 24 6 en 2 Sam. 24 10
het beschuldigend geweten.
Als eene der meest schoone teksten noemt
spreker: Spr. 20 27.
De ziel des menschen is eene lamp des Heeren.
By Kaïn is de gedachte der gewetenswroe
ging sterk op den voorgrond dringend, hy
doolde rond, zoekende rust.
In Jezus uitspraken, evenals in de Evangeliën
komt het .woord" evenmin voor, behalve Joh.
8:9 wél de gedachte, denk slechts aan Petrus
berouw, aan Judas kwelling.
In de .brieven" daarentegen vinden wy her
haaldelijk sprake van de consciëntie. Hoe kon
het ook anders, Paulus, de apostel der heidenen,
moest hen aangrijpen in hun natuurlijken
godsdienst.
.Bij het spreken over beschouwingen hebben
wij rekening te houden met het feit der zonde."
.God liet een zedelyk besef by den mensch, en
prikkelde dit, door het geweten."
.De wet moet niet overbodig worden geacht,
het geweten moet op de wet reageeren.
Geweten komt in beschuldigenden zin het
meest voor, Adam had voor den val geen ge
weten, hy deed geen zonde.
Het geweten is de reactie op de zondige daad.
Velen verklaren, dat dwaling van het ge
weten niet mogelijk is.
Wanneer we deze gedachte echter vergelijken
met Hand. 26 9 en Joh. 16 2 dan moeten
wy dezelve al aanstonds verwerpen.
De consciëntie kan ons bedriegenen de oor
zaak is eenvoudig, dat wy te weinig inzicht
hebben, in de wet van God. De vraag, als het
geweten kan dwalen moet ik het dan op
volgen, ja of neen beantwoordt de spreker
bevestigend
.Handel nooit tegen het geweten."
Wy moeten vrijstaan voor God, naar de in
spraak van ons geweten, en als we letten op
deszelfs feilbaarheid, bidden we.Reinig ons
van de verborgen afdwalingen."
Na den gever alles goeds te hebben gedankt,
gingen wij uiteen, tevreden, want wy hadden
een leerrijke avond doorleefd.
.Faukeel, ge moogt op deze vergadering met
blijdschap terugzien, zy ze dienstig geweest tot
verrijking van uw kennis, en tot nauwkeurig
acht geven op de stem van uw geweten.
Wij hopen van harte, dat deze eerste lezing
in 1913 door meerderen mag worden gevolgd.
1913
Mogen wy den wensch uitspreken van een
herinneringsrede?
't Zou schoon zyn.
Begunstigers, „Herman Faukeel" trachtte u
weer wat te geven, waardeert het, en waar wij
pogingen in het werk stellen om Uw aantal
uit te breiden, geef ons daar Uwe medewerking,
opdat velen ons steunen.
Wie weet wat de toekomst ons dan ook in
verband met de winterlezingen brengen kan.
J. C. W.
Afdeeling Middelburg.
Woensdagavond, 5 Februari j.l. hield de ge
noemde afdeeling hare algemeene jaarvergade
ring. Uit het verslag van den secretaris bleek,
dat de afdeeling in bloei verkeert en haar
Mil. Tehuis onder de voortreffelijke leiding van
den huisvader Lukas, gaarne en getrouw door
tal van militairen wordt bezocht. Het getal
bezoekers bedroeg dit jaar 6193 terwijl heel
het jaar door een prettige en opgewekte stem
ming in het Tehuis heerschte Er werd gezorgd
voor lectuur, gezelschapsspelen, goede en goed-
koope consumptie. Tijdens de Kermis werden
4 gezellige samenkomsten georganiseerd, die
zeer geslaagd mogen heeten. De Chr. Mil.
Jongelings-Vereen. telde 14 leden en ge
legenheid werd gegeven catechetisch onderwijs
te ontvangen.
Hulde werd gebracht aan de Dames, die
het Bestuur ter zyde stonden by den verkoop
van „de Oranjebloem" op den jaardag van
H. M. onze geërbiedigde Koningin. Hunne
welwillende toewijding was mede oorzaak, dat
de verkoop een succes werd voor ons Tehuis
en de Penningmester dit jaar zyn rekening
sloot met een flink batig saldo van f 179.995.
Ontvangen werd f1230,615. Uitgegeven
f 1050.62.
Naar aanleiding van de actie in den lande
gevoerd tegen den verkoop v. d. Oranjebloem
werd er dén nadruk op gelegd, dat het Mil.
Tehuis open staat voor iederen militair en de
arbeid van de afdeeling „Christelijk" doch niet
„kerkelyk" wil zyn. Door de vergadering wer
den tot bestuursleden herkozen de H.H. ds. de
Ligt, voorz.mr. A. A. de Yeer; W. A. de
Rycke en den secr. ds. Tjebbes. De voorzitter
sloot met den wensch, dat de afdeeling met haar
Mil. Tehuis steeds meer haar kracht zou mogen
ontplooien ten bate onzer militairen, door de
toenemende belangstelling en steun der Zeeuwen.
L B. Tjebbes, Secretaris.
Middelburg, 6 Febr. 1913.
Officiëele .Berichten.
AGENDA voor de op Woensdag 12 Fe
bruari a. s. in de Gasthuiskerk te
Middelburg te houden vergadering
der classis Middelburg.
Praeses ds. S. de Jager.
Assessor
le Scriba: ds. T. Ferwerda.
2e Scriba: ds. J. B. Netelenbos.
1. Opening door de roepende Kerk.
2. Onderzoek der credentiebrieven.
3. Constitueering der vergadering.
4. Lezing der Notulen.
5. Omvraag naar Art. 41 D. K. O.
6. Ingekomen stukken hulpaanvrage van
de Classis Zierikzee en van Roosendaal
en aanvrage om advies van een lid der
Geref. Kerk (C) te Middelburg.
7. Rapporten.
8. Voorstel van de Geref. Kerk te Middel
burg A
De Classis besluite om aan de eerstko
mende Particuliere Synode van Zeeland
te verzoeken dat deze ter tafel van de
D. V. in 1914 te houden Generale Synode
brenge het voorstel
Voor elk der Deputaten van de Ge
nerale Synode tot de Zending worde een
Secundus aangewezen.
9. Adviesaanvrage van Serooskerke Seroos-
kerke vraagt advies hoe te handelen
inzake een aanvraag om huisdoop van
een ziek kind.
10. Inning van de Zendingsbydragen le
kwartaal 1913.
11. Aanwijzing der oproepende Kerk.
12. Omvraag.
13. Censure naar Art. 43 D. K. O.
14. Lezing der Korte Notulen.
15. Sluiting der vergadering.
De Actuaries der Classis
C. J. de Kruijter.
CLASSIS ZIERIKZEE.
Ter Classicale vergadering van 19 Febr. a.s.
moet gestort worden de 2e collecte voor de
Theol. School. Ds. B. Meijer,
Classicaal correspondent
v. d. Theoh School.
CLASSIS ZIERIKZEE.
Op de Classicale vergadering van 19 Febr. a.s.
moet gestort worden de halfjaarlyksche bijdrage
voor de provinciale Emeriti-kas. Deze bydrage
bedraagt voor
Brouwershaven f 15,Bruinisse f 22,50
Colynsplaat 18,75; Geersdyk f 9,40 Haamstede
f 9,40 Kamperland f 24,40 Nieuwerkerk f 9,40;
Oosterland f 13.10Scharendyke f 16,85
Wissekerke f 7,40Zierikzee f 26,20Zonne-
maire f 15,
De Deputaat ad art. 13 D. K. O.,
Ds. B. Meijer.
VERGADERING der Classis Goes, 30 Jan. 1913.
1. Opening door den consulent van Driewe
gen, die na psalmgezang en voorlezing van
Psalm 87 voorgaat in gebed, en nevens de afgev.
den examinandus (den hr Pontier) en de Depp,
ad exam, verwelkomt.
2. De credentialen zyn in orde. Op eene
uitzondering na zyn alle primi tegenwoordig.
3. Naar toerbeurt fungeert ds. Bramer als
praeses, ds. de Jager als scriba en ds. Doekes
als assessor.
4. De notulen der vorige vergadering worden
onveranderd goedgekeurd en geteekend.
5. Het examen wordt afgenomen in Exegese
O. T. (Jerem. 2) door ds. de Jager, N. T. (Col. 2)
door ds. Doekes, in Dogmatiek door ds. v. d.
Veen en in Kerkgeschiedenis door ds. Doekes.
6. Overeenkomstig het advies der Depp, wordt
de hr Pontier tot den Dienst des Woords en
der Sacramenten toegelaten. De praeses deelt
hem dezen verblijdenden uitslag mee, en na de
onderteeking van de acte van verbintenis, zingt
de vergadering hem de zegenbede uit Psalm
134 toe.
7. De boeken der resp. quaestors worden
nagezien en in orde bevonden.
8. Vacatuurbeurten. Driewegen en Weinel-
dinge zullen gediend worden door D.D. Bramer,
Doekes en de Jager, Borssele door de Jager,
Lanning en v. d. Veen, 's Gravenpolder door
v. d. Veen, Akkerhuis en Bramer, en Biezelinge
door Lanning en Akkerhuis.
9. Kr. vraagt, hoe te handelen met personen,
die reizen op 's Heeren dag met den trein. Een
parig is de overtuiging, dat het zonder noodzaak
reizen op den Zondag een voortwoekerend kwaad
is, dat bestreden moet worden.
10. De Kerk van K.-B. ontvangt vryheid
tot toepassing van de 2e trap van censuur in
twee gevallen.
11. Rondvraag naar Art. XLI. Baarlands
bedehuis is byna gereed, de kerken worden uit-
genoodigd zich te doen vertegenwoordigen by
de in-gebruik-neming op 28 Febr. a. s. Ds.
Akkerhuis zal D. V. de Classis vertegenwoor
digen by de intree van ds. Pontier te Kruiningen.
En de praeses herinnert aan de roeping tot
Evangelisatie.
12. De volgende vergadering, door Goes by een
te roepen, wordt bepaald op Donderdag 17 April.
13. De korte notulen worden gelezen.
14. Sluiting. De praeses gaat voor in dank
zegging. Namens de Classis voornoemd,
G. Doekes.
Baarland. In vriendelyken dank ontvangen
uit de Zendingsbusjes van Maatje De Jager
en Jozua Elenbaas resp. f 1,75 en f 1,12%.
J. Traas Cz.,
Penningmeester.
Vlissingen. Ontvangen de opbrengst der
busjes voor 't Orgelfonds over December '12
en Jan. '13, Vyf-en-twintig gulden en 4072 cent.
Namens den Kerkeraad,
P. G. Laernoes, Scriba.
De laatste afleveringen van dit werk zyn
verschenen. Het boek is thans compleet. Wy
waardeeren dat het in zoo geregelde orde ge
gaan is en we bevelen het nog eens aan alle
onze lezers aan.
„Calvjjn" zegt Prof. Bouwman in zyn boek
over de Kerkelijke Tucht „heeft zyne grond
beginselen neergelegd in zyn Institutie chris-
tianal, die reeds in Augustus 1535 was uitge
werkt en in Maart 1536 voor het eerst te Bazel
verscheen. Dit meesterwerk heeft Calvyn in
latere jaren herhaaldelijk omgewerkt en verrijkt,
maar in het wezen der zaak niet veranderd.
Hy heeft zyn beginselen duidelijk ontwikkeld
en gespecificeerd, maar hy heeft geen enkel
element behoeven te herroepen. Wat reeds
in de eerste uitgave was geschreven, is in de
volgende byna woordelijk overgenomen."
Wy behoeven er niets meer van te zeggen.
Het is in alle landen bekend en heeft een in
vloed uitgeoefend, als byna geen ander men-
schelyk boek. Wie de Gereformeerde belijdenis
liefheeft, leze het want hier hoort ge den man,
die terecht haar vader genoemd is.
Bouma.
BONSRING SEROOSKERKE en Omstreken.
Openbare Vergadering Vrijdag 14 Februari,
des avonds half 7, in de consistorie te Gryps-
kerke.
1. Het 25-jarig bestaan van den Bond, door
St. Laurens. 2. De beteekenis der gebeurte
nissen van 1813, door Serooskerke.
HET BESTUUR.
De Jongelings-vereeniging op Geref. Grond
slag „Herman Faukeel" te Middelburg verga
dert iederen Zondagavond te 8l/4 uur in de
consistoriekamer der Gasthuiskerk aldaar. Ge
reformeerde Jongelingen boven de 16 jaar zyn
allen hartelijk welkom.
CORRESPONDENTIE.
Een verslag van de Zendingsvergadering te
O. en W. Souburg kwam te laat, om nog in
dit nummer opgenomen te worden.
De Uitgever.
Heden werden wy verblijd met de geboorte
Van een flinken Zoon.
F. A. HANSEN.
J. W. HANSEN-Verhulst.
Middelburg, 5 Februari 1913.
