Ds. Merkelrjn.
Van de Classis Axel.
Kerk en Schoolnieuws.
Officiëele .Berichten*
Vacaturebeurten van de Classis Zierikzee.
Evangelisatiebeorten der Classis
bioscoopvoorstellingen met dezen regel der
Schrift in (lagranten strijd is."
Met dit oordeel van ds. Schouten ga ik geheel
en al accoord. Op en voor zichzelf zijn de
bioscoop-voorstellingen niet verkeerd. Indien
ze dan ook gegeven konden worden op ons
eigen terreinwe zouden tegen een gékiatigd
gébruik geen bezwaar gevoelen. Maar met een
niet te grooten ernst moeten we waarschuwen
tegen de bioscoop-voorstellingen, zooals ze nu
voor de gemeente des Heeren tot een valstrik
worden. Men kan evengoed den schouwburg
bezoeken als het bioscope-theater. Men ver
keert in hetzelfde gezelschap, de zinnen worden
er op gelijke wijze geprikkeld, de wereldzin
wordt er in even sterke mate opgewekt en
vooral bjj godsdienstig-zwakke karakters gevoed.
Schouwburg en bioscope-theater, en der
gelijke, oefenen op de zinnen van den mensch
een machtige bekoring. Ik kan mij best begrij
pen, dat wereldsche menschen er genieten. Maar
de ondervinding heeft geleerd, dat de mensch,
hoe meer hij van deze wateren drinkt, des te
minder smaak gaat vinden in het water, het
welk Christus hem geeft. Men kan theoretisch
wel beweren, dat men 's Zaterdagsavonds kan
genieten in den schouwburg vanwege de schoon
heid der kunst, en 's Zondags met een vroom
gemoed zich verlustigen in den dienst des
Heeren maar de ervaring slaat al dit gethe
oretiseer te gruizel. Als de zonen Gods in Gen.
6 uitgaan om de schoonheid van de dochteren
der menschen te bezien, dan is dit het prac-
tische resultaat, dat door de bewondering van
de schoonheid dier dochteren der menschen de
vroomheid in het hart van de zonen Gods wordt
gedood. Gaat het maar naneemt eens jonge
menschen, gelijk er zijn, die den eenen roman
verslinden na den anderen, ge kunt er hen
bijna niet meer toe krijgen een ernstig, degelijk,
godsdienstig stuk te lezen.
Daarom is het voor den Christen en voor zijn
kinderen een kwestie van levensbehoud deze
dingen te mijden en te vlieden, de wereld te
verzaken, en den lust der zinnen te dooden. De
dienst des Heeren dringt tot afscheiding. Het is
een gevaarlijk standpunt, wanneer men een
Christen wil zijn, en toch ook nog zooveel moge
lijk wil genieten van de dingen, waarin de
wereldsche mensch zijn vermaak zoekt. Ik hoop,
dat ons volk deze dingen gelooft en betracht.
Het zijn niet de minst-geachte lidmaten en voor
gangers der gemeente, die tegen deze dingen hun
waarschuwende stem laten hooren.
Ten overvloede laat ik hier nog volgen een
gedeelte van het programma, dat in zeker
bioscoop-theater afgespeeld is. „Parijs, het
moderne Babyion, de valstrikken, welk een jong
meisje in Parijs gespannen worden, en het beste
middel daartegen, n.l. het verlaten van het
moderne Babyion". Verder het hoofdnummer
„De Barrevoets-danseres", een drama in twee
afdeelingen. Een jonge man, op het punt een
goede partij !e doen, komt onder den invloed
van de Barrevoets-danseres, een verkeerde invloed
blijkt dit te zijn hij ruineert zich, verkwist zijn
geld, ziet tenslotte de barrevoets-danseres er met
een ander van doorgaan, wil terugkeeren naar
zijn familie, schaamte weerhoudt hem, 't einde
is zelfmoord."
Voor den verstandige is dit staaltje genoeg.
Dit alles ziet men in levende beelden voor zich.
Zou dit ook opbouwend voor het geloof kunnen
zijn Vaders en moeders, denkt om de ziel uwer
gedoopte kinderen; verhindert ze er henen te
gaan. En indien misschien iemand onzer al te
onbedacht reeds van „deze gestolen wateren, die
zoet zijn", gedronken mocht hebben, hjj belijde
zijn dwaling voor God, en zette geen tweede
schrede op den verkeerden weg.
Van harte, t. t.,
Laman.
ZËNDINO.
Ds. Merkelijn's kind is aanmerkelijk beter
soms blijven de toevallen verscheidene dagen
weg, doch soms komen ze ook tweemaal per
dag. De Heere heeft aanvankelijk de gebeden
willen verhooren. Geve Hjj verder in vrije
gunst algeheele beterschap.
Ds. Merkelijn is nu ook naar Magelangkunnen
vertrekken, en woont in de Moordenaarslaan
geen vriendelijke naam, voorzeker
Over enkele weken hopen wij meerdere
mededeelingen te kunnen geven.
J. D. wlelenga.
De kerken der Classis Axel kwamen de vorige
week Donderdag in Terneuzeu samen. Om half
negen waren alle afgevaardigden reeds op het
appèl en werd de vergadering geopend. Het
liet zich aanzien, dat er veel werk aan den
winkel zou zijn.
De morgenzitting werd in hoofdzaak door
gebracht deels met behandeling van ingekomen
stukken en voorstellen der kerken, en het geven
van advies in ingewikkelde gevallen, deels met
eene bespreking over de Prov. kas voor be
hoeftige ideoten etc. en de behandeling van een
nieuw ontwerp-Huish. Regeling.
Eene aanvrage uit de Prov. kas voor behoef
tige ideoten etc. door eene kapitaal-krachtige
kerk, hoewel met beduidenden armenlast, zal
Deputaten dezer kas plaatsen voor de vraag:
aanspraak of barmhartigheid? Yoor een voor
stel, ter Part. Synode te brengen, betreffende
uitbreiding van de soorten van lijders met:
tuberculose-lijders, werd blijkbaar weinig ge
voeld.
Het nieuw ontwerp-Huish. Regeling, samen
gesteld in aansluiting aan de K. O. en de
vroeger genomen classicale besluiten, aangevuld
met het oog op den arbeid der evangelisatie
en Zending, ging vlug onder den hamer door.
Eenstemmig werd, behoudens een paar kleine
wijzigingen, het ontwerp als Classicale regeling
vastgesteld. Nog weinige weken en de kerken
ontvangen elk eenige gedrukte exemplaren van
deze Huish. Regeling, die met de ten vorige
jare vastgestelde regeling voor de Kerkvisitatie,
de ordening voor tuchtoefening over de doop
leden en de regeling voor den gemeenschappe-
lijken evangelisatie-arbeid een goed geheel
vormt.
De namiddag-vergadering bood ons een clas
sicalen schotel, met belangrijke rapporten ge
vuld. Het was goed, vóór we hiervan proefden,
dat we eerst recht hadden genoten van dé
gulle gastvrijheid van broeders en zusters te
Terneuzen.
Het rapport over de jaarlijksche kerkvisitatie
was naar eene nieuwe methode ssmengesteld.
Het droeg niet een algemeen karakter en zette
niet bepaalde kerkrechterlijke beginselen voor
op, om daaraan plaatselijke toestanden te toet
sen, en indien krom, naar het aangegeven be
ginsel recht te zetten, maar was meer de
samenvoeging van de notulen over de gehouden
visitatie in elke kerk. Deze methode biedt het
voordeel, dat daardoor ter classe een spiegel
wordt opgehangen van de plaatselijke toestan
den tot in bijzonderheden. Ze kan echter ook
gevaar medebrengen, en .denkbeeldig is dit
gevaar niet, dat door de wijze waarop men
licht en schaduw laat vallen, niet geheel zuiver
een bijzondere plaatselijke toestand wordt weer
kaatst, maar in dezen spiegel benevens dat niet
geheel zuivere beeld ook het subjectieve beeld
van dezen of genen visitator wordt aanschouwd.
Op uitnemende wijze kwamen de Deputaten
voor evangelisatie uit den hoek. De inhoud
van hun rapport wekte bij vernieuwing op, om
met lust en volharding te blijven voortarbeiden
aan hen, die van de Gereformeerde waarheid
zijn' vervreemd of die buiten onze erve rond
dolen. Bij de regeling van de evangelisatie
diensten bleven zij het standpunt innemen,
hoewel het aantal predikanten der classe niet
groot is, dat op elke evangelisatie-post mins
tens eens in de veertien dagen dienst moet
zjjn, te Breskens eiken Zondag. De classe Mid
delburg zal dank worden gezegd voor den
belangrijken steun tijdens de vacatures in het
land van Cadzahd bij het vervullen der predik
diensten onze classe bewezen. Met de kranige
regeling van Deputaten stemden bijna alle
kerken van harte in. Yooral Oostburg maakt
deze regeling mede mogelijk. Jammer, dat één
kerkeraad een oogenblik meer naar de volks
stem hoorde, dan inzicht toonde te hebben in
eigen ambtelijke roeping, om ook anderen tot
de christelijke religie te vermanen (zie art. 23
K. O.). Bij nader indenken en overweging echter
zal ongetwijfeld dit oogenblik van zwakheid
worden goedgemaakt door wèlbewuste, krach
tige actie. Yooral de evangelisatie-commissie
te Kloosterzande mag voor deze regeling, die
zij in de gegeven omstandigheden niet ver
wacht kon hebben, Deputaten en kerken wèl
dankbaar zijn.
De behandeling van de „Handelingen der
Part. Synode van 12 Juni 1912" lokte eenige
bespreking uit. Hier en daar werd eenige
correctie aangebracht. Eenige inlichtingen
werden verstrekt. Naar aanleiding van twee
artikelen zullen een paar wagen ter eerstko
mende Part. Synode worden gesteld. Ook werd
besloten door te zenden naar de Part. Synode
het voorstel, dat, vanwege de belangrijkheid
het jaarlijksche rapport van den Curator der
Theol. School voortaan tegelijk met het agen
dum der Part. Synode en het overzicht der
Prov. kas naar art. 13, aan de kerken gedrukt
wordt toegezonden.
De namiddag-schotel was wèl wat tè vol.
Het rapport over de Zending werd er afgenomen
en binnengebracht in de drukkerijen van de
provinciale kerkbladen. Het rapport over de
zóó ingrijpende Zondagskwestie zal eerst bjj
de kerken circuleeren. Eveneens moest de be
handeling van het schriftelijk-advies over de
mogelijke oprichtingen van armenraden de-
putaten'hadden dit zeker voorzien! worden
verdaagd tot de Februari-vergadering. Enkele
korte mededeelingen in verband met art. 19
K. O. sloot voor ditmaal de rapporten-rij.
Nu kwam nog een indrukwekkend oogenblik.
De praeses sprak op pakkende wijze den ver-
trekkenden ds. Uijtenhoudt toe. We zongen
allen, in het gevoel van gemis, dezen ijverigen
Dienaar des Woords, bij het heengaan uit deze
classe en uit onze Nederlandsche kerken, staande
toe: „De Heer zal u steeds gadeslaan." Ds.
Uijtenhoudt antwoordde, geroerd. Ook zjjn
laatste woord was nog als een bede om de
éénheid van Sion. De classe verliest in hem
iemand, die positief mee arbeidde. Geve de
Heere dezen grenswachter over de grenzen
een rijken zegen.
J. H. Lammertsma.
TWEETAL
te Haamstededs. F. J. v. d. Ende te Westkapelle
ds.. C. Staal te Oosterland.
te Oldemarktds. A. Dekkers te Zevenhuizen
ds. W. F. C. van Helsdingen te
Cubaard.
te Velp B: ds. R. M. Westerink te Yoorburg
ds. J. C. Rullmann te Berkel.
te Lutjegast: ds. J v. d. Sluijs te Yarseveld
ds. G. Meijer te Marum.
te Gamerends. H. Haspers te Garrelsweer
ds. A. Voogel te Puttershoek.
BEROEPEN
te Staphorstds. A. Dekkers te Zevenhuizen
te Engwierumds. G. A. Langhout te Gees
te Donkerbroekds. J. IJ. Tiemersma te Dro-
geham
te Koog-Zaandijkcand. R. E. van Arkel te
Jutfaas.
AANGENOMEN
naar Luttends. O. Boersma te Ezinge.
BEDANKT
voor Tholen ds. G. B. Oberman te Woudsend.
De 3e zitting der Generale Synode der
Geref. Kerken, noodig geworden door het be
danken van dr. B. Wielenga voor zijne be
noeming tot Hoogleeraar aan de Theol. School,
is door het Moderamen uitgeschreven tegen
Donderdag 17 October.
Te Assen worden er pogingen aangewend
om finantiëel zoover te komen, dat men een
tweede predikant bjj de Geref. Kerk aldaar
beroepen kan.
HAAMSTEDE.
-24 Nov. F. Staal.
29 Dec. C. Staal.
GEERSDIJK.
3 Nov. P. J. Baaij.
29 Dec. F. Staal.
WISSEKERKE
27 Oct. B. Meijer.
24 Nov. A. D. C. Kok.
29 Dec. P. J. Baajj.
NIEUWERKERK.
27 Oct. C. Staal.
22 Dec. A. Taal.
SCHAREND1JKE.
A. Taal.
20 Oct.
Kamperland, 9 Oct. 1912.
P. J. Baaij.
Axel.
AARDENBURG.
13 Oct. ds. van 't Sant20 Oct. 27 Oct.
ds. Lammertsma3 Nov. 10 Nov. ds. Hul-
steijn17 Nov. 24 Nov. ds. van 't Sant
1 Dec. 8 Dec. ds. van 't Sant15 Dec.
Dec. ds. Bruins 29 Dec. 5 Jan. ds. v.
d. Wal 12 Jan. 19 Jan. ds. van 't Sant
26 Jan. 2 Febr. 9 Febr. 16 Febr.
ds. van 't Sant23 Febr.
BRESKENS.
13 Oct. ds. Kuyper20 Oct. ds. Kuyper
27 Oct. ds. Lammertsma3 Nov. ds. van 't Sant
10 Nov. ds. Hulsteijn17 Nov. ds. Kuyper;
24 Nov. ds. Kuyper 1 Dec. ds. van 't Sant
8 Dec. ds. Kuyper15 Dec. ds. Kuyper 22 Dec.
ds. Bruins29 Dec. ds. van 't Sant5 Jan. ds.
van der Wal; 12 Jan. ds. van'tSant; 19Jan.
ds. Kuyper; 26 Jan. ds. Kuyper; 2 Febr.
9 Febr. ds. Kuyper16 Febr. ds. Kuyper23
Febr. ds. van 't Sant.
KLOOSTERZANDE.
13 Oct. 20 Oct. ds. van der Wal27 Oct.
3 Nov. ds. Bruins10 Nov. 17 Nov.
ds. Lammertsma24 Nov. 1 Dec. ds. Hul
steijn 8 Doe. 15 Dec. ds. van der Wal
Dec 29 Dec. Student5 Jan. 12 Jan.
ds. Bruins19 Jan. 26 Jan. ds. Lammertsma
2 Febr. 9 Febr. Student16 Febr.
23 Febr. ds. van der Wal.
Namens Deputaten,
Ds. Chr. Bruins.
Aan de Gereformeerde Kerken der classis Axel.
WelEerw. en Eerw. Broeders
De Evangelisatie arbeid werd dit jaar op den
gewonen voet voortgezet. Weinig bijzonders is
hieromtrent mede te deelen.
De arbeid in Aardenburg bleef zich beperken
tot den kleinen kring, die in den laatsten tijd
door vertrek van enkele gezinnen eer afnam.
De arbeid in Breskenseveneens geregeld
voortgezet, maakt geen vordering. Het aantal
toehoorders bleef ruim 50.
Slechts eene geregelde, zoo mogelijk weke-
Ivjksche prediking zou, naar 't ons voorkomt,
dezen post in bloei kunnen doen toenemen.
De arbeid in Kloosterzande werd ook geregeld
onderhouden. Het aantal hoorders blijft vrij
constant (plm. 60). Yan uitbreiding is niet veel
te bemerken. Pogingen zijn hier aangewend om
door verspreiding van den „Kandelaar" meer
deren te winnen.
De Zondagsschoolarbeid moest hier helaas, door
den grooten afstand, welke de onderwijzers
hebben af te leggen, opgegeven worden.
Deputaten adviseeren de classis met hulp
van de moederkerken voort te gaan en hebben
de eer u de volgende regelingloopende van
Oct. 1912Oct. 1913, aan te bieden.
De kerk van Schoondvjke, geholpen door haar
predikant geeft 24 beurten aan Breskens.
De kerk van Oostburggeholpen door haar
predikant geeft 12 beurten aan Aardenburg en
12 beurten aan Breskens.
De kerken van Axel A en B, HoekTerneuzen
en Zaamslag geven ieder twee Zondagen aan
Aardenburg en Breskens en 5 beurten aan Kloos
terzande.
In 't geheel krijgt Aardenburg dan 22, Bres
kens 46 en Kloosterzande 25 beurten.
Met de bede dat ook dit jaar de Evange-
l'isatiearbeid voorspoedig en gezegend moge
zijn,
De Deputaten,
Chr. Bruins, Praeses.
M. Uijtenhoudt, Scriba.
I. Catsman.
Vlissingen, 9 Oct. 1912 Het feit, dat 7 Oc
tober 1887 alhier gebroken werd met de syno
dale organisatie van 1816, gaf den Kerkeraad
aanleiding om in eene gezamenlijke godsdienst
oefening zulks te gedenken en dat te doen op
eene wijze, dat de gemeente zooveel mogelijk
daarbij zou kunnen tegenwoordig zijn. Maar
niet alleen zou herdacht worden hoe voor 25
jaar hier door de Doleantie het Synodaal juk
werd afgeworpen, maar ook hoe voor 60 jaar
(in 1852) de eerste losmaking van de synodale
banden plaats had. Deze samenkomst had plaats
Zondag 6 Oct. j.l. des avonds. De gemeente
kwam in groot getal op, de N. Middelkerk
was vol.
Ds. Pol trad eerst op en had te spreken over
1834, om verder meer in 't bijzonder te spreken,
wat in en na 1852 op kerkelijk gebied hier
plaats greep. Z.Eerw. nam als tekstwoord
Exodes 3 2b, niet om op een ljjn te stellen
het verdrukte en vervolgde Israël van toen, met
de vaderen der scheiding, maar omdat de ge
schiedenis van Gods kerk ten allen tijde denken
doet aan den braambosch, die brandde maar
niet verteerde. Hij sprak over het ontstaan
der afscheiding, haar doorwerking, de vervol
gingen, den onderlingen strijd, die zich al
spoedig opdeed in de moeilijkheden, die daar
door ontstonden, maar ook op den kennelyken
zegen, dien zij schonk. Komende tot de ge
schiedenis van de plaatselijke kerk, mochten wij
nog een historisch overzicht vernemen, dat van
blijvende waarde is voor de Geref. kerk alhier.
Klein was het begin, eenmaal was zij de
verdwijning nabij, f°en de Rijks Marinewerf
werd opgeheven. Toch hield zij stand en was
het ten tijde van nu wijlen ds. B. Yeenstra,
dat er gezegende opleving en bloei kwam.
Eenig was de wijze waarop de persoon en de
arbeid van ds. Yeenstra ons werden voorgesteld.
Over de plaatselijke ineensmelting, nu voor
twee jaren, wenschte Z.Eerw. niet te spreken
als zijnde daar persoonlijk in betrokken. Dit
echter moest worden uitgesproken, was het toen
eene oorzaak van blijdschap, door Gods genade,
mogen wij ons bij den voortgang gezegend
rekenen. Met een ernstig woord van vermaning,
om toch te geraken tot een levend bewustzijn
van het kindschap Gods en om toch niet te
vreden te zjjn met het uitbreiden van Gods
koninkrijk, zonder daarvan de kracht in eigen
ziel te ervaren, eindigde Z.Eerw.
Daarna sprak ds. Ferwerda, die tot taak had
de reformatie van 1886 te bespreken, die aan
leiding gaf, dat op vele plaatsen gebroken werd
met de synodale organisatie. Z.Eerw. wees op
de nauwe betrekking, die er was in de afschei
ding van '34 en de reformatie van 1886.
In beide was de overtuiging, in de Christe
lijke kerk geèn ander gezag, dan die van Koning
Jezus. De beweging van 1834 stond in het
