Weekblad voor de Gereformeerde Kerken in Zeeland
Onder Redactie van: Ds. L. B0UM1 en Ds. H. V. LIMAN.
9e Jaargang.
Vrijdag 26 Januari 1912
No. 82.
UIT HET WOOKD.
Met medewerking van onderscheidene Predikanten.
iBOIHEMEHTSPRUS
Drukker-OItgever
A. D. LITTOOIJ Az
PRIJS DER ID V ERTENTIEN
De fersvereeniging „Zeeuwsch Kerk
blad" houdt Donderdag a.s. een vergadering
in de consistorie van de Gasthuiskerk
van Middelburg. Aan al de leden is een
kaart verzonden, om hen uit te noodigen
deze samenkomst bij te wonen.
WJj dringen er ten zeerste op aan, dat
zij komen, want er zjjn belangrijke pun
ten aan de orde. Hoe beter alle deelen
van ons gewest tegenwoordig zjjn, des te
gemakkelijker zal het vallen om tot een
goede beslissing te komen.
DE REDACTIE.
KERK, BELIJDENIS, ZENDING.
Een goede tijding.
Hervormde vrijzinnigen.
per half jaar franco per post 70 cent.
Knkele nummers 3 cent.
MIDDELBURG.
van 15 regels 30 cent, iedere regel meer 5 cent.
FAMILIEBERICHTEN van I5 regels 50 cent, iedere
regel 10 cent meer.
L. S.
TOESPRAAK IN DE WEEK
DER GEBEDEN TE MIDDELBURG.
Het verheugt my, dat gy in grooten getale
opgekomen zyt tot deze samenkomst, want wy
zullen als vrye mannen met elkander beraad
slagen over een zeer gewichtig onderwerp, dat
van zeer groote beteekenis voor ons volk kan
zijn. Ongeveer op deze wyze begon een hoofd
van een der noordelijkste Germaansche stammen
in ons werelddeel eeuwen geleden zyn toespraak
en stelde toen duidelijk in het licht, dat er een
antwoord gegeven moest worden op de vraag
of zy by het oude heidendom zouden blijven
of dat zy het Evangelie van den Christus zou
den aanvaarden. Hieruit bleek, dat de pre
dikers van het Christendom tot hen gekomen
waren, en dat hun arbeid ryke vruchten begon
te dragen.
Nadat allen uitgenoodigd waren om vry en
frank hun meening te zeggen, werden verschil
lende stemmen gehoord. De een prees het
Evangelie boven de tot dusverre gehuldigde
beschouwingeen ander oordeelde, dat men niet
zoo spoedig de oude palen verzetten moesteen
derde wilde tot geen pry's de oude goden laten
varen, en zoo ging het voort. Velen hadden
nog geen gevestigde meening en het scheen
wel, dat men zonder eenige beslissing te nemen
uiteen zou gaan.
Doch in 't laatst kwam er verandering.
Een oude van dagen vroeg Zyn onze goden
by machte geweest onze vaderen en ons van de
vreeze des doods te verlossen De stilte werd
groot. Niemand bewoog zich. Niemand durfde
een bevestigend antwoord te geven.
Na eenigen tyd gewacht te hebben ging hy
voort: Naar het schijnt, staat het voor allen
vast, dat de dood een macht is, welke onze
voorgeslachten en ons vreeze inboezemt en ons
beangst maakt, waarvan geen godenmacht ons
bevryden kan. Het Evangelie, dat vreemdelin
gen ons gebracht hebben, belooft, dat het ons
van de vreeze des doods bevrijden kan en wij
hebben reeds zooveel er van gezien, dat wij
aannemen kunnen: deze belofte is waar. Op
grond hiervan aarzel ik niet u ernstig te raden
het oude heidendom los te laten en het met
het Christendom te beproeven. Er by verliezen
kunnen we niet. Winnen wel. Dit woord
sloeg in en ondanks de tegenspraak van enkelen
kwamen byna allen tot het besluit, dat het
weieens gewaagd kon worden.
Sedert is het gegaan naar de bekende regels
Voorgeslachten kwijnden henen
En wy bloeien op hun graf;
Ras zal 't nakroost ons beweenen,
't Menschdom valt als blaad'ren af.
Maar eveneens is uitgekomen, dat het Evan
gelie houdt, wat het belooft.
Tegenwoordig zijn er velen, die niet meer
danken kunnen voor het Evangelie, omdat zy
niet meer gelooven aan zyn reddende kracht.
Zy meenen, dat het oud en verouderd is. Hoe
is het by ons?
Bij een der tien plagen, door God gezonden
om het hart van Pharaö te vermurwen, heerschte
er een tastbare duisternis over het gansche
Egyptische land, maar in Gosen was het licht
in de woningen der kinderen Israels. In gees
telijk opzicht beweren we is het zoo nog. Het
oude woord van den profeet Jesaja blijft voor
ons nog ten volle waar Maakt u op, wordt ver
licht, want uw licht komt en de heerlijkheid
des Heeren gaat over u op. Want ziet de duis
ternis zal de aarde bedekken en donkerheid de
volken, doch over u zal de Heere opgaan en
Zyne heerlijkheid zal over u gezien worden.
Wij weten het wel, dat de priesters in vóór-
en achter-Indië tegen onze missionaire dienaren
zeggenHoe, zouden we van u moeten leeren,
het tegendeel is waar, want wy zyn uit het
hoofd van Brama, maar gij uit zyne voeten
geschapen. Wy weten wel, dat de aanhangers
van het Budhisme op de congresssen van de
wereldgodsdiensten hooghartig en luide ver
kondigen wy willen met de christenen samen
werken tot uitbreiding van licht en waarheid,
van recht en vrede, maar onder de voorwaarde,
dat de christenen ons als hunne gelijken zullen
erkennen, en dat zij aan onzen godsdienst een
even eervolle plaats toekennen als aan de hunne.
Wy weten het helaas zeer wel, dat er duizenden
onder de christenen zijn, die even beslist het
eenige en volstrekte karakter van het Evan
gelie loochenen, maar dit verhindert ons niet
om het luide te verkondigen, dat het Evangelie
de eenige en algenoegzame boodschap des heils
is en blijft.
Wy zouden van dit gevoelen op verschil
lende wyze rekenschap kunnen geven, maar
sta my toe,dat ik het in deze vergadering op
dezelfde practische gronden doe als de oude
Germaan, van wien ik zooeven melding ge
maakt heb. Dat het Evangelie ons verlost van
de vreeze des doods, wordt ons duidelijk ge
leerd. Ik haal uit de vele plaatsen slechts deze
enkele aanOvermits dan de kinderen des
vleesches en des bloeds deelachtig zyn, zoo is
Hy ook desgelijks dezelve deelachtig geworden,
opdat Hy door den dood teniet zou doen den-
gene, die het geweld des doods had, dat is den
duivel, en verlossen zou allen, die met de vreeze
des doods door al hun leven der dienstbaar
heid onderworpen waren. En de ervaring aller
eeuwen heeft er haar stempel op gezet. Wy
hebben pas Kerstfeest gevierd en allicht ge
dacht aan den ouden Simeon, die^ aan 't einde
zijner dagen gekomen was. Hij stond destijds
met den eenen voet in 't graf en met den
anderen op den rand. Hy wist bovendien, dat
het uur van zyn sterven naby was. Welk een
vriendelijke verschijning is hy, als hij het Kin-
deke van Bethlehems kribbe in zijn armen
heeft. Met den glans der blydschap op het
gelaat en in 't oog komt uit zyn bewogen
gemoedNu laat Gy Heer uw dienstknecht
heengaan naar Uw woord, want myne oogen
hebben Uwe zaligheid gezien, een licht ter
verlichting der heidenen en tot heerlijkheid
van uw volk Israël. By hem is de vreeze des
doods wel geweken. Zonder angst kan hy heen
gaan door het dal der schaduwen des doods.
Hoort nog naar een anderen discipelIk heb
een begeerte om ontbonden te worden en met
Christus te zyn, want dat is verreweg het beste.
Hy noemt den dood een ontbinding. Het doet
ons denken aan iemand, die jaren lang ver
wijderd is geweest van familie, vrienden en
kennissen en die eindelijk in de gelegenheid
komt om naar de zijnen terug te keeren. Hy
bevindt zich reeds aan boord van een schip,
dat hem naar de vaderlandsche kusten zal
voeren. Geen oog heeft hy meer voor de schoon
heid der stad, voor de drukte welke er aan de
haven heerscht. Hy ziet alleen uit naar het
oogenblik, waarop de ankers gelicht en de
touwen losgemaakt zullen worden, want hij
verlangt naar de wijde zee, welke het schip
dragen zal naar de plaats zyner begeerte. Zoo
beschouwt Paulus den dood, geloovende, dat
deze hem brengen zal tot Christus, die zijn
leven is en in wiens zalige gemeenschap ein
delyk het brandend verlangen van zyne ziel
volkomen gestild zal worden.
Het zou my gemakkelijk vallen een menigte
van voorbeelden hieraan toe te voegen, die allen
dienen kunnen tot staving van deze waarheid.
Doch waartoe? Gy zyt er evengoed van over
tuigd als ik en gy behoeft niet eens het verre
verleden te raadplegen, want zelf hebt gij ge
staan, vertrouw ik, by sterfbedden, welke u
deden zeggenHoe zacht zien wy de vromen,
Den dood hier zonder schromen, Blijmoedig
tegengaan.
Roept u nog eens voor den geest een
naastbestaande, een vriend, een kennis, die in
woord en daad toonden, dat ook zij de kracht
verstonden van dezen zegezangDood, waar is
uw prikkel Hel, waar is uwe overwinning
De prikkel nu des doods is de zonde en de
kracht der zonde is de wet. Ik danke God door
Jezus Christus onzen Heere, die ons de over
winning gegeven heeft.
Laat twijfelen, wie wil, maar ondervinden
zullen z:j, dat er nergens anders een eenigen
troost in leven en sterven te vinden is en daarom
willen wy niet vergeten de groote weldaad ons
in het Evangelie geschonken. Ook onze vaderen
waren eens blinde heidenen, zonder God, zonder
Christus, zonder hoop in de wereld, tot de
goden y deler dan de y delheid zelve heengewend,
maar de Ontfermer Israëls erbarmde zich en
deed het licht uit de duisternis voortkomen en
het leven uit den dood. Wy mogen niet zeggen,
dat wy het Evangelie danken aan de bereid
vaardigheid, waarmede onze voorgeslachten het
tegemoet gekomen zijn, want wy weten, hoe
bittere vyandschap alles aangewend heeft om
een goede ontvangst te verhinderen wy mogen
zelfs niet zeggen, dat de volgende geslachten
steeds trouw zyn geweest om het zuiver te
bewaren, want de vaderlandsche Kerkhistorie
bevat donkere bladzijden, bladzij deD, welke
spreken van trouweloosheid en afval. Neen,
dat het hier kwam en tot op dezen dag hier
bleef, moeten we toeschrijven, uitsluitend toe
schrijven aan de onkreukbare, onwankelbare
trouw onzes Gods.
Maar om het te waardeeren moet die bly-
mare ook in ons hart weerklank gevonden
hebben en daarom mag het ons wel aansporen
tot een nauwgezet onderzoek, of het Evangelie
ons reeds uit ons zelf deed gaan in het oot
moedig bewustzijn, datwy de verlossing, door
het Evangelie gepredikt behoeven, zoodat we
gekomen zijn tot Hem, die de weg, de waarheid
en het leven is, zonder Wien er niemand tot
den Vader komen zal. Weet ge hoe het komt,
dat er zoo weinig voor het Evangelie gedankt
wordt Hoort het antwoord in de krasse be
schuldiging van den verhoogden Heilandgy
meent ryk en verrijkt te zyn, maar gy weet
niet, dat gij arm, naakt, jammerlijk en blind zyt.
Er is een machtige beweging in de heiden
wereld ontstaan, welke deuren, eeuwen achter
elkander gegrendeld, opent, en velen de handen
doet uitstrekken naar Jezus. Oude leugenen,
hecht als graniet naar het scheen, wankelen en
moeten plaats maken voor andere en wat nog
beter is voor de waarheid des Evangelies. Op
dien ontzachlyken doodenakker komt er ont
waking, onder de doodsbeenderen beweging, alles
wyst er op, dat binnen afzienbaren tyd het
Evangelie gepredikt zal zyn aan alle volkeren
tot een getuigenis.
Dit is een oorzaak van blydschap en dank
zegging en doet denken aan het schoone woord
velen zullen komen van het Noorden en van
het Zuiden en zy zullen aanzitten met Abraham,
Izaak en Jacob. Vergeet gy echter het ont
roerend toevoegsel nietde kinderen des Ko-
ninkryks zullen buiten geworpen in de buitenste
duisternis, waar weening en knersing der tanden
zal zijn. Neemt het ter harte, want het zou zoo
ontzettend zyn, als gy eens onder de laatsten
gerekend moest worden. God gebiedt, datwy
gelooven zullen in den eenigen Naam onder
den hemel gegeven.
De Zaligmaker zelf wacht om genadig te zyn.
Het blijkt u uit Zyn stemKomt herwaarts
tot Mij allen, die vermoeid en belast zyt en
Ik zal u rust geven. Bouma.
Uit Poortvliet kwam de tyding, dat daar een
vergadering gehouden was, teneinde te komen
tot de oprichting eener Christelijke School. De
„Middelburgsche Courant", die dat bericht ook
bracht, voegde er aan toe, dat de Hervormden
niet mee doen. Dit zou natuurlijk jammer zyn,
want met eenig wys beleid kunnen Gerefor
meerden en Hervormden, die dezelfde belijdenis
hebben, best en gemakkelyk samenwerken om
een Christelijke School in het leven te roepen
en te houden. Doch wy behoeven ons daarover
niet te verontrusten, wyl dit bericht tegenge
sproken is en bovendien is er gemeld, dat er
aanvankelijk een goede samenwerking verkregen
is. We verblijden ons daarover. Het Thoolsche
land heeft groote behoefte aan Christelijk on
derwijs. Te lang heeft men daar reeds gewacht.
Doch nu in Poortvliet een flinke actie ontstaan
is, mogen we er op rekenen, dat daar weldra
een school verrijzen zal. Het kan er gemak
kelijk. Daardoor wordt het ys er gebroken en
wy voorzien, dat er wel meerdere plaatsen volgen
zullen. De bevolking houdt er over 't algemeen
nog vast aan de oude Gereformeerde belijdenis
en zoodra zy zich recht bewust wordt van haar
roeping, dan zal nog een groote verandering
aanschouwd worden.
Wy hebben meermalen gedachtzal dat daar
altyd zoo blijven zullen er nooit mannen komen,
die ernst maken met deze zaak Doch nu is
er een wolk als eens mans hand, die naar we
hopen zich weldra uitbreiden zal over dat gan
sche land en malsche regen zal brengen over
die tot dusver in dit opzicht zoo dorre en on
vruchtbare oorden.
Het wacht daar alles op enkelen, die leiding
weten te geven en van aanpakken niet wars
zyn. Daar is plaats voor onderscheiden scholen,
die zich aansluiten by de belofte, welke de
ouders nog altyd by den doop van hunne kin
deren afleggen.
Poortvliet, ga kalm maar met beslistheid door.
Het heeft nog zulk een schoone en heerlijke
toekomst, als het slechts met beide voeten op
den weg blyve, dien God zoo duidelijk aanwyst
in Zyn Woord, want ondervinden zal het de
waarheid van dit woordWie zyn weg wel
aanstelt, die zal Ik mijn heil doen zien.
Geheel op zichzelf beschouwd is het een goed
verschijnsel, dat de vrijzinnigen nog gevoelen
voor de religie en zich beijveren om hun positie
ook kerkelijk vaster te maken. Op ons eiland
heerscht in de Hervormde kerk de orthodoxie.
In geen enkele kerk beroepen zij moderne pre
dikanten. Dit is natuurlijk niet naar den zin
van de vrijzinnigen, die toch ook leden zyn. In
Middelburg hebben zjj een kerk gebouwd en
