Door God geleid.
FEUILLETON.
Officiëele Berichten.
zEjfDiya
De kist van ons Zendingsterrein.
Kerk en Schoolnieuws.
Buiten en in de Kerker.
Voor Boniface.
voor Wons: ds. F. Wiersma te Engwierum
voor Schiermonnikoogds. M. J. v. Dijk
em. pred. te Sneek.
Parochiestelsel. De Kerkeraad te Rot
terdam besloot over te gaan tot vorming van
zelfstandige Kerken in de verschillende deelen
der stad.
Het Zendings-Comité der Geref. Kerken van
Middelburg brengt ter kennis van alle Kerken
in Zeeland
a. dat in overleg met de Provinciale Depu-
taten voor de Zending besloten is om Magelang
te kiezen als Zendingsterrein in plaats van
Band j ar-N egar a
b. dat Deputaten der Generale Synode voor
de Zending deze verandering hebben goed
gekeurd
c. dat bet afscheid van ds. Merkelyn, die
op 1 Januari 1912 naar Indië hoopt te ver
trekken, D. V. zal plaats hebben op Woensdag
6 December's avonds 6 uur, in de Noorderkerk
alhier
d dat alle Zeeuwsche kerken worden uit-
genoodigd zich bij die gelegenheid door hare
afgevaardigden te doen vertegenwoordigen.
Namens 't Zendings-Comité voorn.,
Ds. J. D. Wielenga, Praeses.
L. Schuman, Scriba.
De kerken in de Classe Middelburg worden
verzocht, voor zoo ver daaraan niet is voldaan,
de verplichte bijdrage ten behoeve van de kerk
te Westkapelle, ten huize van ondergeteekende
te storten. Dit verzoek geldt ook voor de
kerken buiten de Classe, die financieele steun
toezegden.
Namens de financieele Commissie.
W. A. de Rijcke, Penningmeester.
Middelburg, 23 Nov. 1911.
VACATUREBEURTEN.
Classe Middelburg.
Gapinge.
7 Januari ds. Kerkhof.
21 ds. de Jager.
4 Februari ds. Pol.
18 ds. Wolf.
10 Maart ds. Koopmans.
24 ds. Wielenga.
Voor de Classe Axel.
Aardenburg-Breskens.
In November
In December
In Januari
Voor de Classe
In December
In Januari
In Februari
ds. Boeijenga.
ds. Ferwerda.
ds. Veen.
Z i e r i k z e e.
ds. Bouma.
ds. v. d. Ende.
ds. Toebes.
De Diaconie der Geref. Kerk te Veere, aan
gewezen om de eerstvolgende classicale diaco
nale conferentie saam te roepen, geeft by dezen
kennis aan de diaconieën in de classis Middel
burg
le. dat na herhaalde pogingen niemand te
vinden was voor een referaat op de te houden
conferentie
2e. dat er slechts één punt voor de agenda
is ingekomen
3e. dat zij om deze redenen de conferentie
een jaar heeft uitgesteld.
Diakenen voornoemd,
J. J. Verton.
J. M. Besuijen.
P. Caljouw.
A. Volkers Azn.
RAPPORT van de Kerkvisitatie in de
Classis Middelburg in den jare 1911
uitgebracht op de Verg. v. d. 8en Novem
ber.
WelEerwaarde en Eerwaarde Broederen.
Met dankbaarheid aan den Heere voor het
geen Hy ons in hem had geschonken, maar
ook met een gevoel van diepen weemoed over
het betrekkelijk nog vroegtijdig verscheiden
van hunnen hooggeschatten mededeputaat dr,
Wagenaar, hebben Uwe deputaten, geauthori-
seerd om de visitatie te doen volgens art. 44
U. K. de eer U het volgend rapport over hun
nen arbeid aan te bieden.
Plaatsvervanging van een hunner en van wy-
len dr. Wagenaar had plaats in de kerken van
Vrouwepolder, Grypskerke en Middelburg B
door ds. Kerkhof.
In een vijftal kerken waren al de ambts
dragers aanwezig.
In de andere sommige afwezig met en enkele
zonder kennisgeving, wegens beroepsbezigheden
of ongesteldheid, terwijl in eenigen ook nog
familiebezoek als oorzaak van afwezigheid werd
gemeld, wat door Uwe Deputaten niet als een
wettige reden kon worden beschouwd en zy
mitsdien hunne afkeuring over moesten te
kennen geven. In ééne kerk was de helft van
de leden des kerkeraads niet tegenwoordig,
zoodat deze uitgesteld moest, op welke uitge
stelde vergadering later al de broeders aan
wezig waren.
In al de kerken waren de vereischte boeken
ter tafel en werden in goede orde bevonden.
De Dienst des Woords werd in alle kerken
tweemaal, in sommige driemalen geregeld ge
houden of by ontstentenis van een Dienaar
door leesdienst hierin voorzien.
In de meeste kerken zyn de schrijvers van
de gebruikte leerredenen by den kerkeraad
bekend, in enkele worden deze door den ker
keraad bepaald aangewezen.
In niet ééne kerk traden kerkelijke onbe
voegden op.
Voor het onderhoud van de Dienaren des
Woords werd in de meeste naar vermogen ge
zorgd. In sommige had tractementsverhooging
plaats, in andere werd deze in uitzicht gesteld.
De eene vacante kerk durfde wegens hare
kleinheid nog niet tot het beroepen van een
Dienaar des Woords overgaan, de andere zet
het beroepingswerk nog voort, terwyl een
tweetal kerken, waaronder eene voor het eerst
zich in de komst van een Dienaar des Woords
mochten verblijden. Over de geregelde waar
neming der vacatuur-diensten werd niet ééne
klacht geuit en de hulpvaardigheid der respec
tieve consulenten geprezen.
De vragen omtrent den Dienst der Sacramen
ten werden overal bevestigend beantwoord.
Het aantal dergenen, die belijdenis deden,
maar niet ten H. A. komen, neemt wel af,
doch het verzuim blijft allerwege nog groot,
niettegenstaande overal de verzekering werd
gegeven, dat de belijdenis des geloofs in reehts-
streeks verband met de toegang tot dit sacra
ment wordt gebracht en in sommige kerken
ook in de namiddagdienst het H. A. wordt
bediend.
In al de kerken wordt het huisbezoek ge
regeld gehouden. In de meeete zoo mogelijk
éénmaal per jaar, in ééne kerk tweemalen,
terwijl in twee kerken voor elk Avondmaal de
leden door de ouderlingen worden bezocht, en
de dienaar eens per jaar rondkomt-
De kranken werden overal trouw bezocht,
maar de klacht werd hier en daar nog al eens
honderd, en voor duizend jaren ook wel ge
beurd is maar tegenwoordig geschiedt dit toch
meer dan ooit. De minderen houden voor de
meerderen geen blad meer voor den mond,
maar wanneer de meerderen een woord hebben,
dan hebben de minderen een wederwoord. En
dit nu is een van de vele ellenden van onzen
tegenwoordigen tyd. Als de piëteit verdwijnt,
dan verdwijnt er weer een stuk levensglans.
Wanneer ge in een huisgezin komt, waar de
zoon in den zetel zijns vaders zit, en de dochter
op de stoel harer moederin een huisgezin,
waar de kinderen de ouders overschreeuwen,
dan krijgt ge een zeer onaangenaam gevoel,
en ge maakt uw bezoek aldaar niet langer dan
het noodig is. Maar wanneer ge komt in een
gezin, waar de kinderen zwijgen, terwyl de
ouders sprekendan gaat ge straks henen,
maar ge komt er morgen weer terug met aan
genaamheid en genotover zulk een gezin ligt
een glans, ook al is het huisraad er oud en
eenvoudig.
Ik zeg niet, dat de eerbied en het ontzag,
het opzien en de onderdanigheid in onze dagen
ten eenenmale ontbreekt. Gode zy dank, het
piëteitsgevoel wordt in vele harten nog ruim
schoots gevonden. Vooral by het verkeer in de
gemeente ziet en ondervindt ge daar nog dik
wijls de verb lij dendste voorbeelden van. Maar
toch is er in den breeden kring van het men-
schelyk leven een zichtbare verkwyning, een
verontrustende achteruitgang.
Is er ook oorzaak Als ik op deze vraag
wilde ingaan, werd myn brief zeker te lang.
Daarover, zoo de Heere wil, in een volgenden
brief. Van harte,
t. t.
Laman.
Ds. Merkelyn deelde ons mede, dat de kist
1 Dec. nog niet behoeft te worden in orde ge
maakt 15 Dec. was nog vroeg genoeg en tot
15 Pee. dus stellen wy ons beschikbaar tot het
in ontvangst nemen van goederen, uit liefde
en met vrijheid gegeven.
Sinds de vorige opgave werden wy nog ver
blijd door het ontvangen van: f25.vanmej.
V. te H., aldus te verdeelen: f 15.voor de
heidenen en f10.voor onzen Zendeling om
een aandenken van Zeeland mee te nemen naar
Indiëgroot pak spiegels, 2 rollen chocolade
en een bus poeder-chocolade van fam. M. te
O. en W.-S.cahiers, prenteboeken, leien,
kleuren, kraaltjes, knikkers en een pak griffels
van N. N.cahiers, prenteboeken, griffels, pot-
looden en kleuren van mej. B. B.2 doosjes
griffels van mej. K. B.plaatjes, griffels,
kraaltjes, portemonnaie's, fleschjes eau de co
logne enz. van fam. F. J. D. Wielenga.
BEROEPEN,
te Hindeloopen en Stavoren ds. T. L. Kroes
te Kielwindeweer
te Nieuw Dordrechtds. D. Prins te Oudega
te Blokzijlds. N. Diemer te Dr onrijp
te Tholen: ds. H. N. Boukema te Neede;
te Oakland (N. Am.)ds. H. de Bruyn te
Enschedé.
AANGENOMEN,
naar Rotterdamds. H. Kajan te Bussum.
BEDANKT,
voor Oosterzeeds. R. Koolstra te Numansdorp
Een verhaal uit de eerste helft der 16e eeuw
door Zelandia.
11) HOOFDSTUK VI.
„Neem u dubbel in acht, Antonio. Hy zoekt
uw ondergang. Ik meen dien avond in de
herberg te hebben opgemerkt, dat hy u geen
goed hart toedraagt."
„Gewis niet. 'tls een luie deugniet en leeg-
looper. Waar hy het geld vandaan haalt, weet
ik nietmaar hy maakt steeds goede sier en
is een vaste klant van allerlei kroegen en wijn
huizen, terwyl zyn vrouw en kinderen honger
lyden. Dat ik hem eenige malen duchtig daar
over de les heb gelezen, schynt hy my niet te
kunnen vergeven."
„Wees voorzichtig", maant Curione nogmaals
aan, „en laat hy toch vooral niet bemerken,
dat de Heilige Schrift in uw bezit is. Ook raad
ik u aan, mij wat minder druk te bezoeken,
hoezeer ik uw gezelschap waardeer't mocht"
Julio ter oore komen en zyn argwaan voedsel
geven."
„Ach, edele heer, dat ik kon vergeten, wat
my zoo zeer ontstelde", herneemt Antonio,
„Myn bezoeken zullen niet vele meer zyn
Monseigneur Boniface is hedenmorgen terug
gekeerd en zeker zal spoedig uw zaak onder
zocht worden."
„Des Heeren wil geschiede", klinkt het van
Curione's lippen. „Op Hem verlaat ik my."
Antonio verwijdert zich, ten einde zyn rond
gang door de gevangenis te vervolgen.
Curione is weder alleen.
Hy voelt, dat nu zal komen, wat zoolang reeds
hem beurtelings met vrees en hoop vervulde.
Straks zal hij getuigenis moeten afleggen van
de hope, die in hem is, tegenover den gevreesden
kerkvoogd.
De gedachten vermenigvuldigen zich.
Maar 't einde is, dat hy de knieën buigt, en
in bidden en smeeken en dankzegging zich
wendt tot den troon der genade
Nooit onverwinbaarder held, dan die knielt
voor zyn God.
HOOFDSTUK VII.
In zyn ryk en weelderig gemeubeld studeer
vertrek zit Monseigneur Boniface.
Eenige papieren liggen vóór hem op de tafel.
Een trek van misnoegdheid is op zyn gelaat
waar te nemen.
Zoo pas van Rome teruggekeerd en gemaan
tot verscherpten dienstijver, komen deze papieren
hem in een moeilijke positie dryven.
't Zyn de brieven, door de vrienden van
Curione aan Monseigneur gericht, om den ge
vangene te sparen, zoo mogelijk de vrijheid te
hergeven.
Curione's vrienden behooren tot den hoogsten
adel. Deze zelf ook. Zal het wys zyn, een
groot deel der aanzienlijken tegen zich in 't har
nas te jagen, door Curione als eerste slacht
offer te kiezen Bovendien, de bisschop heeft
aan enkele dezer vrienden persoonlijk groote
verplichtingen.
En aan den anderen kant staat de besliste
aanschrijving van den Heiligen Yader. Hoe
thans voorzichtigheid en eigenbelang te ver
eenigen met gehoorzaamheid aan de pauselijke
breve
Boniface schynt eindelijk een oplossing voor
dit moeilijk probleem te hebben gevonden. Zyn
hand trekt aan het schelkoord en byna oogen-
blikkelyk wordt de zware, met fraaie reliefs
besneden deur geopend, en een bediende ver_
toont zich in deemoedige houding aan den ingang
van 't vertrek.
„Zeg den cipier, dat hy den gevangene Cu
rione binnenleide".
Een stomme hoofdknik getuigt van de ge
dweeë onderdanigheid van den dienaar.
Weinige oogenblikken later treedt Curione,
vernomen, dat zoo weinigen hun roeping toonen
te verstaan, met behoorlijk kennis te laten
geven van hunne ongesteldheid.
Behalve in de stadskerken, worden, uitge
zonderd die voor de kinderen, de catechisaties
alleen des winters gehouden. In meer dan ééne
kerk had verlenging door vervroegden aanvang
en langere voortzetting met gunstig gevolg
plaats, maar in sommige wilde dit niet al te
best vlotten.
In slechts enkele kerken werd de catechis
mus gebruikt. In de meeste het Kort Begrip
en in sommige Hellenbroek en De Cock, en
voor het onderwijs in de Bijb. Gesch. Borstius,
Djjksterhuis, Donner en De Cock.
Over 't algemeen worden de catechisaties
trouw bezocht, en wordt vry goed geleerd,
maar in meer dan ééne kerk werd de opmer
king gemaakt, dat de kennis der waarheid niet
altyd gelijken tred houdt met wat men van
vele andere dingen meent te weten.
Nu ook te St. Laurens en Westkapelle een
Chr. School geopend is, kunnen in al de kerken
de kinderen Chr. onderwijs genieten, wat dan
ook op een heel enkele uitzondering na door
allen geschiedt. Het verband tusschen kerk en
school is nog niet in al de gemeenten geregeld.
De kerkeraadsverg. werden geregeld gehou
den met behoorlijke aanteekeningen van het
verhandelde door de respectieve scribae.
De Formulieren van Eenigheid werden on
derhouden en geteekend door al de leden der
kerkeraden.
Yoor elk H. Avondmaal werd censura morum
gehouden. De tucht gehandhaafd naar Gods
Woord en de K. O. zonder aanzien des per-
soons. Het classikaal advies betreffende een
tuchtzaak in een der kerken werd opgevolgd.
Onderscheidene christ. vereenigingen staan
onder kerkelijk toezicht. Yooral van sommige
J. Y. werd met waardeering melding gemaakt,
en op hoogen pry's gesteld de belangrijke steun,
die een Jongedochtersvereeniging en een Yrou-
wenvereeniging de diaconie bood.
In de meeste kerken werden geregeld één a
twee malen per jaar, in enkele by voorkomende
gelegenheden vergaderingen met gemeenteleden
gehouden.
Tucht op de doopleden werd geoefend en
desgevraagd aan vertrekkenden doopattest ver
strekt, maar geklaagd werd in vele kerken dat
er nog al nalatige ouders zyn, die verzuimen
van het vertrek hunner kinderen behoorlijk
kennis te geven, en ook nog niet al onze jonge
lingen en jongedochters hunne roeping in dezen
toonen te beseffen.
De collecten door de meerdere vergaderingen
uitgeschreven werden getrouw gehouden.
Uit onderscheidene kerken werden weezen,
krankzinnigen, idioten en ouden van dagen in
gezinnen of gestichten verzorgd, terwyl vele
diaconiën als zoodanig begunstigers zyn van
verschillende stichtingen van barmhartigheid
en in alle kerken voor die inrichtingen wordt
gecontribueerd.
Op de vraag wat voor de uitbreiding van
Gods Koninkrijk in eigen omgeving gedaan
wordt, werd meestal schoorvoetend geantwoord,
en in vele sterk het verlangen uitgesproken
naar de verschijning van de van classiswege
toegezegde brochure. In de beide stadskerken
wordt iets gedaan door Zondagsschoolarbeid en
tractaatverspreiding. De belangstelling voor de
Zending neemt toe.
Alle kerkeraden onderhielden wat op de
meerdere vergaderingen besloten is.
De kerkeraad van Ylissingen getuigde met
door Antonio begeleid, het vertrek binnen.
„Je kunt je verwy deren, wacht in de voorzaal
op nadere orders", klinkt 'ttot den cipier.
Deze verwydert zich.
Daar staat Curione voor den gevreesden ket-
terhater.
De zon, reeds laag aan den hemel gedaald,
schiet haar stralen door een boogvenster, en
beschynt den gevangene.
Wat de gevangenislucht doen kan. Wat ge
mis aan beweging, gebrek aan zuivere, frissche
lucht kunnen uitwerken in zoo weinige dagen
De blozende gelaatskleur van een week geleden
is verdoft tot een bleekgeel, wat goud-mengeling
de zon er over spelen lateEn die zon, ze
herinnert Curione aan de vryheid, aan zyn
levensidealenEn ze roept hem tot genieting
van 't leven, ze doet hem hunkeren naar de
weelden der jeugd, ze doet hem smachten naar
de vervulling van zyn vurige begeerte, ze maakt
den hartstocht wakker in zyn hart, denreinen
hartstochtom te dienen zyn Koning in de
wereld daarbuiten!
„Kom nader, Curione, en zet u neer."
Deze woorden, op fluweel-zachten toon uit
gesproken, roepen Curione tot de werkelijkheid
terug. Werktuiglijk doet hy, wat vragend hem
bevolen werdhy zet zich in den armstoel, hem
gewezen. Zyn oogen ontmoeten die van Boniface.
Yriendelyk ziet deze hem aan. Zyn gelaat
