M—wii M Ie Vlissingen.
Visite- en
Huwelijkskaarten,
en Rouwbrieven
met 3350 Nummers.
Op aanvrage gratis en franco.
H. VERHOOG,
A. D. LITTOOIJ Az.,
een LEERLINGE.
Officiëele Berichten.
INGEZONDEN STUKKEN.
Verantwoording van Liefdegaven.
Advertentiëu.
J. VAN MALDE6EM,
'T SPINNEWIEL,
VJERSCHKJOEW
roorhesD CALLENBACH's Bockhandel,
NIJKERK.
worden in den kortst mogeiy-
ken UJd geleverd door
Stoom d ruk kery, Middelburg.
volgende voorstellen aangenomen:
1. Zoowel voor Soemba als voor Midden-
Java worden „algemeene" en „afzonderlijke"
vergaderingen, bedoeld in art. 15 der Zendings
orde, ingesteld
2. Die vergaderingen zullen jaarlijks één
afgevaardigde naar elkander zenden't eene
jaar één van Java naar Soemba, 't andere jaar
één van Soemba naar Java
3. Uit de Generale Kas zal ter bestrijding
der kosten van afvaardiging een gedeelte wor
den betaald
4. Art. 15 van de Zendingsorde zal dien
overeenkomstig worden gewijzigd
5. Andere wijzigingen in de Zendingsorde,
behalve wellicht art. 11, worden thans niet
aangebracht. Aan de nieuw te benoemen de-
putaten der Generale Synode voor de Zending
onder Heidenen en Mohamedanen wordt echter
opgedragen het punt van „revisie der Zendings
orde" nader onder de oogen te zien en daar
over desnoods aan de volgende Synode voor
stellen te doen.
Prof. Honig rapporteert inzake de Medische
Zending in verband met het rapport van de
kerk van Amsterdam.
De volgende conclusiën worden aangenomen
lo. De Synode betuigt aan de kerk van
Amsterdam in 't algemeen en hare deputaten
voor de Medische Zending in het bijzonder
haren hartelijken dank voor den veel omvat-
tenden arbeid in dezen in de afgeloopen jaren
verricht, en spreekt er hare blijdschap over
uit, dat deze arbeid, door den zegen des
Heeren tot dusver rijkelijk gekroond, zich thans
ook zal richten op Solo
2o. Aan de nieuw te benoemen Generale
Deputaten voor de Zending op te dragen aan
de kerk van Amsterdam jaarlijks voor den
Medischen Dienst, na ingekomen verzoek en
bij gebleken noodzakelijkheid, een subsidie uit
te keeren tot een maximum van twee duizend
gulden
Op voorstel van den rapporteur ds. Breuke
laar besluit de Syn. de toezegging van de
financieële bijdrage voor de Wed. ds. H. te
vernieuwen en ook aan ds. D. steun te ver-
leenen.
Dezelfde rapporteur leest het rapport voor
over de toekomstige positie der Keuchenius-
school waarover een breed uitgewerkt voorstel
door de Generale Deputaten voor den arbeid
der Zending is ingediend met bijvoeging van
ontwerp-reglementen. De strekking van de
voorstellen is, dat de Keuch. School in drie
afdeelingen wordt gesplitst1. tot opleiding
van inlandsche onderwijzers2. tot opleiding
van inlandsche helpers bij den Dienst desWoords
3. tot opleiding van helpers voor den Medischen
dienst.
Van den gang van zaken van de Keuclienius-
school wordt verslag gedaan, zij nam toe in
bloei en beantwoordt steeds meer aan haar
doel. De afdeeling telt thans 38 leerlingen.
De Generale Synode besluit
1. de handelingen der deputaten inzake de
Keuchenius-school goed te keuren.
2. voldoening te betuigen over den arbeid
der B. B. D. Bakker, D. Koelewyn en J. P.
Zuidema, alsmede van de Alg. Verg. en den
Raad van Toezicht,
3. te voldoen aan het verzoek aan Br. D.
Koelewijn door zijn salaris te verhoogen met
f 25 per maand ingaande met 1 Oct. a.s.
4. Aan Br. J. Zuidema eervol ontslag te
verleetien als eerste leeraar aan de Keuch.
School onder dankbetuiging voor al zijn arbeid
en hem te benoemen tot „leeraar aan de School
ter opleiding van helpers bij den dienst des
Woords", terwijl de datum waarop dit ont
slag en deze benoeming zal ingaan later zal
worden bepaald.
5. Aan de te benoemen deputaten voor de
Zending op te dragen om,
a. na overleg met Br. J. Zuidema, de Alg.
Verg. en de Bizondere Verg. van Dienaren des
Woords de data te bepalen, waarop het ont
slag en de benoeming sub 5 genoemd, zullen
ingaan.
b. en voorts vast te stellen de instructie
van Br. J. Zuidema als Leeraar aan de school
tot opleiding van helpers by den dienst des
Woords met dien verstande, dat daarbij Br. J.
Zuidema zijn verkregen financieele rechten zal
blijven behouden.
Ds. Bakker rapporteert over de voorstellen
inzake art. 223 van het regeeringsreglement
voor Ned. Indië, tot streking hebbende dat alle
beletselen voor de prediking van het Evangelie
in Ned. Indië moge worden weggenomen.
1. De Generale Synode stelt de beslissing
over de voorstellen van de Particuliere Synode
van Gelderland en van de Afzonderlijke Ver
gadering van missionaire dienaren des Woords
op Midden-Java uit tot de eerstvolgende Generale
Synode.
2. De Generale Synode stelt deze voorstellen
in handen van de nieuw te benoemen deputaten
voor de Zending met opdracht
a. te onderzoeken bij de Regeering of zij
geneigd is onze bezwaren tegen Art. 123 weg
te nemen,
b. te onderzoeken op welke wijze de ver
houding tusschen de Zending en de Koloniale
Regeering het best zou kunnen geregeld worden.
Inzake het zendingsconsulaat in Ned. Indië
besluit de Gen. Synode:
lo. aan ds. van B. hartelijk dank te betuigen
voor de diensten, door hem als zendingsconsul
aan onze kerken bewezen
2o. uit te spreken, dat zij, gezien den arbeid
van ds. van B., 't zendings-consulaat zeer op
prijs stelt en te besluiten, de aansluiting bij
't zendings-consulaat te bestendigen.
3o. aan de te benoemen - Depp, voor de Zen
ding op te dragen, in deze zaak te doen wat
noodig mag blijken in het belang der Zendings-
arbeid der Kerken.
In antwoord op vragen gesteld door de af
zonderlijke vergadering van Missionaire Dienaren
des Woords op Midden-Java, besluit de Synode
a. dat een echtverbintenis tusschen Christenen
en Mohammedanen of heidenen ongeoorloofd is
b. dat zulk een verbintenis niet kerkelijk
mag worden bevestigd en geregeld.
c. dat een christen of christin, die tot zulk
eene echtverbintenis, neiging of voornemen
openbaart, behoort vermaand te worden daarvan
af te zien
d. dat in de prediking en onderwijzing der
Gemeente, aan deze zaak de noodige aandacht
behoort te worden gewijden
e. en dat de moedwillige en onbekeerlyke
overtreders kerkelijk moeten worden gestraft.
En voortsa. dat een z.g n. gedwongen hu
welijk wel kerkelijk met het gewone formulier
moet worden bevestigd, b. dat echter de man
en vrouw om hun zonden kerkelijk moeten
worden gestraftc. dat hun schuldbelijdenis
voor de Gemeente behoort te geschieden d.
en dat over den tijd waarop deze schuldbelijdenis
geschieden zal, in elk geval afzonderlijk moet
worden beslist.
Inzake de tydelyke ruiling en duurzame over
plaatsing van mission.-predikanten op Java
besluit de Syn. op voorstel van de Comm. v.
advies bij monde van den rapporteur ds. v. d.
Veen
a. Op ruiling of verplaatsing van mission,
dienaren zooals die in het referaat is bedoeld,
mogen de kerken niet ingaanen
b Er kan alleen dan van ruiling of ver
plaatsing sprake komen, als zy door de miss.
predikanten zelf wordt begeerd en verzocht.
Donderdag 31 Aug. Morgenzitting
De voorz. stelt aan de orde de voorstellen van
de comm. van advies inzake de benoeming van
een vijfden hoogleeraar aan de Theol. School.
Zij luiden aldus
De Synode, overwegende, dat het rapport van
het Curatorium aangaande het onderwijs, aan
de Theol. School, gegeven, gunstig is,
overwegende, dat de meerderheid van de Cu-
Curatoren de benoeming van een vijfden hoog
leeraar niet absoluut noodzakelijk acht,
overwegende, dat de jaarlyksche rekening van
•de Theol. School in de eerste drie jaren een
belangrijk nadeelig saldo zal opleveren,
besluit tot de benoeming van een vijfden
hoogleeraar thans niet over te gaan.
Door de minderheid der comm. van advies
wordt aan de Syn. voorgesteld dat zij over
wegende, dat, met het oog op den gevorderden
leeftijd van twee hoogleeraren, versterking van
de onderwijskrachten aan de Theol. School
wenschelijk en noodzakelijk is,
overwegende, dat de leerstoel, die in 1902
door het vertrek van Prof. Biesterveld vacant
werd, nog niet weder bezet is, en het gewenscht
is, dat de vakken die zich om het Ambt en de
Zending concentreeren door een bepaald daar
toe aangewezen hoogleeraar gedoceerd worden
overwegende, dat de financieele toestand der
Theol. School, hoewel niet gunstig, toch niet
onrustbarend is.
overwegende, dat de benoeming van een
vijfden hoogleeraar ten goede zal komen aan
de rust en de vrede in onze kerken,
thans besluit tot de benoeming van een vijf
den hoogleeraar over te gaan.
De overwegingen waarop het voorstel van de
meerderheid der comm. van advies steunt zyn
deze
lo. dat, naar het oordeel van het Curatori
um, de resultaten van het onderwijs aan de
Theol. School gunstig zijn, en de examens, die
door de candidaten in de classicale vergade
ringen afgelegd worden, er een bewijs van zijn,
dat het onderwijs aan de Theol. School op
peil staat.
2o. dat de meerderheid van het Curatorium
van oordeel is, dat de benoeming van een
vijfden hoogleeraar, hoewel op zichzelf zeer
wenschelijk, op dit oogenblik niet absoluut
noodzakelijk is en de Synode met dit oordeel
van de meerderheid van Curatoren ernstig
rekening heeft te houden.
3o. dat de nieuwe regeling, door het Cura
torium ontworpen, waardoor het aantal eollege-
urc-n van Prof. Noordtzjj met drie verminderd
is, voorloopig voldoende kan worden geacht.
4o dat de financien van de Theol. School
de benoeming van een vijfden hoogleeraar niet
toelaten, aangezien er in de schoolkas gedu
rende de eerste jaren en belangrijk tekort zal
zijn, en het uitschrijven van een extra collecte
voor de Theol. School geen aanbeveling ver
dient,' terwijl niet mag worden voorbijgezien,
dat de salarissen der hoogleeraren dringend
verhooging behoeven. Over drie jaren zal de
finantieële toestand wellicht van dien aard zijn,
dat over de benoeming van een vijfden hoog
leeraar zal kunnen beslist worden, zonder dat
de finantiën bezwaar behoeven op te leveren.
5o. dat eindelijk niet onvermeld mag blij
ven, dat aan geen enkele hoogeschool hier te
lande een afzonderlijke leerstoel voor de prac-
tische vakken gevestigd is.
Terwijl de minderheid de volgende overwe
gingen aan de Syn. voorlegt.
lo. dat de leerstoel van wijlen Prof. Biester
veld sinds 1902 onbezet is en het in het be
lang van het onderwijs aan de Theol. School
is, dat de verschillende vakken, die zich om
het Ambt en de Zending concentreeren, door
een bepaald daarvoor aangewezen hoogleeraar
worden gedoceerd, terwijl het bovendien in de
bedoeling ligt aan den te benoemen hoogleeraar
ook enkele andere vakken op te dragen, opdat
het werk van de andere hoogleeraren eenigs-
zins worde verlicht.
2o. dat, hoewel de meerderheid van Curato
ren der Theol. School het voorstel om een
vijfden hoogleeraar te benoemen, niet kan
ondersteunen, toch een sterke minderheid van
een tegengesteld gevoelen is, terwijl ook het
College van hoogleeraren eenparig adviseert
een hoogleeraar te benoemen, welk advies in
deze zaak van groote beteekenis moet worden
geacht.
3o. dat door de nieuwe regeling van de
colleges van Prof. Noordtzy wel eenige ver
lichting voor dezen hoogleeraar is aangebracht,
maar dat aan het verzoek van Prof. Linde
boom, met het oog op zijn gevorderden leef
tijd van enkele colleges te worden ontslagen,
namelijk van die colleges, welke hij sinds het
vertrek van Prof. Biesterveld in 1902 boven
het gewone getal voor zijne rekening nam,
niet is voldaan en het toch billijk is dat aan
dien wensch worde tegemoet gekomen.
4o. dat de financieële toestand van de Theol.
School in het geheel niet onrustbarend is, wijl
het batig saldo by gewone inkomsten en uit
gaven, jaarlijks f 8000,bedraagt en daardoor
het toekomstige tekort in de kas der school
binnen weinige jaren zal zyn gedekt, terwijl
er geen twijfel bestaat, of het salaris van den
vyfden hoogleeraar zal, zoo de Synode bij de
Kerken aandringt op meerdere offervaardigheid
voor de Theol. School, kunnen worden betaald
uit de verhooging der collecten en de stijging
van de contributiën.
5o. dat de benoeming van een vijfden hoog
leeraar zeer bevorderlijk zal zijn aan de rust
en den vrede in onze kerken. Zulk een besluit
zal in de kerken in 't algemeen en inzonder
heid op hen die prijs stellen op de handhaving
en bevesting der Theol. School een gunstigen
indruk maken. Indien de Synode aan deze
voortreffelijke stichting hare volle aandacht
schenkt, en de onderwijskrachten versterkt zal
zij er toe medewerken, dat het vertrouwen, dat
geschokt is, weder wordt hersteld.
Ds. Landwehr dient het volgende voorstel
bij de Synode in
De Generale Synode, van oordeeldat een
vijfde hoogleeraar aan de Theol. School noodig is,
overwegende, dat de toestand der financiën
van dien aard is, dat geen gelden voorhanden
zijn, om den vijfden hoogleeraar te salarieeren,
besluit op vermeerdering der financiën bij de
kerk aan te dringen, opdat de e.k. Gen. Synode
over de mogelijkheid eener benoeming kan
worden geoordeeld, en draagt aan de Curatoren
op deze zaak voor te bereiden en de volgende
Synode te dienen van advies.
De conclusie der meerderheid werd verwor
pen met 26 tegen 22 stemmen. Die der min
derheid eveneens met een gelijk aantal stem
men. Daarop werd het voorstel van ds. Land
wehr aangenomen met 42 tegen 6 stemmen.
CLASSIS ZIERIKZEE.
Op de Classicale vergadering van 20 Sept.
a.s. zullen door ondergeteekende de half-jaar-
lijksche bijdragen voor de Provinciale Emeriti-
kas worden geïnd. Het te storten bedrag be
draagt voor
Brouwershaven f 14,30 Bruinisse f 21,50
Colynsplaat f 17,90 Geersdyk f 9,— Haam
stede f 9,— Kamperland f 23,30 Nieuwer-
kerk f 9,Oosterland f 12,50 Scharendyke
f 16,10; Wissekerke f 7,10; Zierikzee f25,
Zonnemaire 14,30.
De Deputaat naar art. 13 D. K. O.
Ds. B. Meijer.
Zierikzee 4 Sept. Onze geliefde leeraar, ds.
Laman, heeft het beroep naar Assen aangeno
men. Hoe gaarne we dat ook anders hadden
begeerd, we wenschen evenwel te berusten in
het bestel des Heeren, van wien, ook voor de
toekomst onzer gemeente, alleen onze verwach
ting is.
Namens den kerkeraad,
D. Mulder, Scriba.
Buiten verantwoordelijkheid der Redactie.)
Mijnheer de Redacteur.
Er zfjn dit jaar gehouden de gewone Prov.
Synodes der Geref. Kerken. Deze waren be
langrijker dan anders, omdat ook gehouden
stond te worden de Generale Synode. Met meer
dan gewone belangstelling werden de werk
zaamheden dier Prov. Synodes nagegaan door
de leden der Geref. Kerken, die kerkelijk mee
leven. De aandacht trok vooral, als men een
verslag las van zulke Synodes, dat meestal ko
lommen gevuld werden met het bekende Zaan-
damsche voorstel. Was het niet, dat de armen
wet er geweest was, dan zou men haast kun
nen zeggen, dat alleen daarover werd gehan
deld. Men stelt het wel eens voor, alsof die
kwestie „de opleiding door de kerk" een kwestie
is van niet zooveel gewicht, maar die verslagen
lezende, is er in onze Kerken geen kwestie zoo
gewichtig als deze. Dat deze kwestie ook
veelal beheerschte het feit wien men ter Gen.
Synode afvaardigde, weet ieder. In enkele
bladen heeft men zich warm gemaakt over het
feit, dat de predikanten- en ouderlingen van
'86 in de minderheid waren, met name Zeeland
alle afgevaardigden, zonen der Scheiding. Nu
behoor ik tot die bekrompen menschen, die
meenen, dat de Kerk hebbe haar eigen oplei
ding tot den Dienst des Woords. Gewoonlijk
worden die menschen dan genoemd van '34,
anderen die vinden, dat de Kerk van een ver-
eeniging haar leeraars moet betrekken, zyn
dan van '86. Men weet, dat deze voorstelling
min juist is, dat heeft daar niets of niet veel
meer mee te maken. Toen ik dan ook las
welke personen Zeeland ter Generale Synode
afvaardigde, vreesde ik, dat van deze zonen
der Scheiding niets té wachten was ten op
zichte van de School der Kerken. De eene
predikant is curator dier School, maar dat
waarborgt allerminst liefde voor de te verzor
gen School en de andere behoorende tot de
bekende twintig predikanten, die dit zomer
saam plannen beraamden de School nagenoeg
op te ruimen.
Deze Synode dan durfde niet wel aan de
School naar Amsterdam over te brengen en
onder te brengen, gezien de velen, die hangen
in onze kerden aan de School te Kampen, maar
onze hoogste kerkelijke vergadering was klein
genoeg om haar School niet vooruit te willen I
brengen en een 5den Professor te geven. Na
heftige bestrijding viel dit voorstel 26 tegen
22. Alle Zeeuwsche afgevaardigden stemden
tegen. Wel eigenaardig, als men weet, dat de
Prov. Synode van Zeeland aannam wel een
5den Professor te benoemen. Hoe konden nu
allen tegenstemmen? Het moeten gewichtige
redenen geweest zyn, die onze afgevaardigden
noopten tegen het besluit van de hun afvaar
digende provincie in te gaan. De gewichtige
reden is deze. De kerken konden 3 of 4000
gulden niet opbrengen! De finantieële toestand
ten opzichte van de Theol. School werd te
zorgelijk genoemd. Maar nam de Synode aan
gaande de Keucheniusschool niet een besluit
van ingrijpend finantieele beteekenis, terwijl
de Zendingskas tobben moet, om rond te komen,
zonder dat het finantieële bezwaar overwegend
heette
Hulde moet gebracht aan mannen als Prof.
Geesink en dr. de Moor, die als leden der
Geref. Kerk hun best deden, de School dier
kerken tot meerderen bloei te brengen.
Met dank, Mijnheer de Redacteur, dat U
deze regelen wel heeft willen opnemen.
Hoogachtend,
Uw dw.
.1 »t thai?!?
Middelburg, 4 Sept. 1911.
Vlissingen. Ontvangen opbrengst der busjes
voor 't orgelfonds van 1 Juli—15 Aug. 1911,
zijnde f 30.33.
Namens den Kerkeraad,
P. G. Laernoes, Scriba.
CORRESPONDENTIE.
Door plaatsgebrek moet een en ander tot de
volgende week blijven liggen. Red.
Heden behaagde het den Heere van
leven en dood na een langdurig doch
geduldig lijden van mijne zijde weg te
nemen mijn geliefde Echtgenoot en zorg
volle Vader
in den ouderdom van 32 jaar, my na
latende een eenig kindje, te jong om het
verlies te beseffen. De Heere, die geen
rekenschap geeft van Zyne da^n, doe
ons in Zijnen wil berusten.
Mede namens wederzijdsche familie,
Wed. J. VAN MALDEGEM-
Mesu.
Arnemuiden, 3 September 1911.
Uitgeloot van de 4 pCt. leening twee obli-
gatiën ad f 100,flos 3 en 10 en van de
rentelooze leening vyf aandeelen ad f 5.
flos. 80, 86, 102, 108 en 110.
Ter inwisseling dezer stukken en betaling
der vervallen coupons zal zitting worden ge
houden in de Consistorie der Nieuwe Middel-
kerk op Maandag 11 September, a. s. van
78 uur nam.
P. G. LAERNOES, Scriba.
In het magazyn van Dameshandwerken
Korte Delft A 84, bestaat gelegenheid tot plaat
sing van
