Het voorstel Zaandam.
Kerk en Schoolnieuws.
Offieiëele Berichten,
Voorstel.
Verantwoording van Liefdegaven.
len der taal enz. hier te lande moesten wor
den eigen gemaakt.
Inderdaad blyft de opleidingskwestie bran
dend. Moge de Synode de zaak tot een goed
eind brengen, hetzij door staande de vergade
ring de opleiding te regelen, hetzij door het
benoemen van een commissie om de oplossing
te vinden.
Yan harte hopen wij ervoor bewaard te wor
den, dat de Zendingsschool te Rotterdam ter
opleiding zou worden aangewezen
J. D. Wielenga.
In „Zeeuwseh Kerkblad" is tot nog toe (30
Maart) niet veel geschreven over bovengenoemd
voorstel. Het stuk zelf is er in opgenomen
met de toelichting der Zaandamsche broeders
en enkele officieele verklaringen van de Kam
per Hoogleeraren en den Kerkeraad van Gro
ningen A. Daarbij nog een klein ingezonden
stukje van een lezer. Dat is alles.
Nu ben ik ook niet van plan er veel van te
zeggen. Maar toch iets.
Ik wil beginnen met uit te spreken, dat ik
niet gaarne twijfel aan de goede bedoeling
dier broederen. Eenheid van opleiding achten
zy gewenscht. En wie zou dat niet verlangen
Het wenschelijke daarvan staat boven allen
twijfel vast en zal door iedereen worden toe
gestemd.
Toch spyt het mij, dat dit voorstel er ligt.
Om twee redenen. Ten eerste om de Theolo
gische School, en ten tweede om de rust en
den vrede der kerken.
Wat de eerste reden betreft, ik vrees, dat
de Theol School spoedig weg 'zou zyn, indien
dit voorstel werd aangenomen en uitgevoerd.
Yan het zelfstandig bestaan dier School blyft,
dunkt my, weinig over. Ik kan my niet voor
stellen, dat er voor zulk een overblyfsel van
de Theol. School nog heel veel gevoeld zal
worden. Door de Professoren niet, die dan aan
handen en voeten gebonden zijn, zooals Prof.
Bouwman zich uitdrukten door de kerken
niet, die dan dat laatste restantje ook wel ca
deau zullen willen geven.
De achteruitzetting der School zou my ten
zeerste smarten. Ik heb al mijn opleiding daar
genoten. Yan achter mijns vaders ploeg ben
ik naar Kampen getogen en heb alleen daar
gestudeerd. Dat moge nu wel een onweten
schappelijk en zeer gebrekkige opleiding ge
weest zijn, in veler oog, toch schaam ik mij
daarvoor niet. Naast God heb ik dus veel
aan die Kamper School (en het gymnasium
aldaar) te danken en daarom blijf ik die in
richting liefhebben en hoogachten. Niet gaarne
zie ik dus, wanneer, zij het ook met goede be
doelingen, iets voorgesteld wordt dat haar
schadelijk zou zijn. En dat vrees ik van het
voorstel der Zaandamsche broeders, gelijk ook
velen in den lande deze vrees koesteren, ja
zelfs de vaste overtuiging daarvan hebben.
Ook voor de rust en den vrede der Kerken
spijt het my, dat dit voorstel is rondgezonden.
Er is vaak zooveel wantrouwen. Maar hoe
zal men dat overwinnen, indien telkens weer
getornd wordt aan het eens gegeven woord,
aan het beding van '92. Het behoeft ons dan
waarlijk niet te verwonderen, dat het onder
linge vertrouwen niet al te sterk is.
Gelukkig begon het wat te beteren. Ten
minste er was vrede, er was rust in de kerken.
Van beroeringen hoorde men niet. Tenzij dan
op enkele plaatsen. Of daar misschien in de
eene of andere richting gedreven werd, weet
ik niet. Vermoedelijk kan dat wel mee een
oorzaak van onrust geweest zijn. Vooral de
ineensmelting van twee plaatselijke kerken is
nog al eens moeilijk. Hier in Zaamslag is de
ineensmelting het vorige jaar tot stand geko
men. Gelukkig mag ik zeggen, onder 's Hee-
ren zegen, op een zeer kalme wyze en tot ver
warring en verdeeldheid heeft het geen aan
leiding gegeven.
Nu vrees ik, en velen met mij, dat dit voor
stel aan die rust in pnze kerken (ik spreek in
het algemeen) geen goed zal doen. Kon er
iets gevonden, dat van weerszijden blijmoedig
werd aanvaard, dan zou ik my daar zeer in
verheugen. Maar als een voorstel duchtig be
streden wordt, omdat het velen pynly'k aan
doet, en als de Professoren van de Theol. School
eenparig hun stem daartegen verheffen, dan is
het gevaar van verstoring der* rust zeker niet
denkbeeldig, indien toch maar zulk een voor
stel werd doorgedreven. Daarom hoop ik, dat de
kerkeraden, evenals ook Zaamslag gedaan heeft,
het eenparig ter zyde leggen. Blijve alzoo de
vrede bewaardworde het vertrouwen onder
ling gesterktleve de Shool weer krachtig op
geve de Synode haar een vijfden Professor en
zy het alles tot heil der kerken en ter verheer
lijking Gods! R. Hamming.
DRIETAL
te Zwolle (vac. ds. Ploos v. Amstel)
ds. J. Douma te Leiden
ds. J. G. Meijnen te Vlaardingen
ds. W. Veder te Breukelen.
te Glanerburg ds. F. Bruinsma te Scharendijke
ds. H. Buwalda te Exmorra
ds. B. J. Lamberts te Avereest.
TWEETAL
te Hollandscheveldds. R. Sybrandy te Zalt-
Bommel
cand. W. Fokkens te
Stadskanaal,
te Hijlaardds. J. Bolman Jr. te Oostwolde
ds. O. N. Oosterhof te Westerbork.
BEROEPEN
te Westerembdends. Th. A. Bergsma te St.
Jacobi Parochie
te Wons ds. H. Buwalda te Exmorra
te Alphen: ds. J. Douma te Leiden;
te Hollandscheveld ds. R. Sybrandy te Zalt-
Bommel.
AANGENOMEN
naar Zuid-Beijerlandds. S. Greijdanus te
Rozenburg.
BEDANKT
voor Oldemarktds. O. N. Oosterhof te Wes
terbork
voor Hindeloopends. K. Oussoren te Opperdoes
voor Baarn: ds. J. L. Schouten te Watergraafs
meer.
Aan de Theol. School slaagde voor het
semi-cand. examen de heer P. Hekman, van
Zuidbroek.
De Kerkeraad der Geref. Kerk te Meliskerke
geeft kennis aan de Kerken in de Classe Mid-
burg, dat de e. k. Classicale Vergadering zal
gehouden worden op Dinsdag 2 Mei.
Punten voor het Agendum gelieve'men tijdig
te bezorgen aan, en worden ingewacht vóór
15 April bij den Actuaris den WelEerw. Heer
ds. C. J. de Kruyter te Oostkapelle.
Namens de roepende Kerk,
Ds. K. Veen, Praeses.
K. Houterman, Scriba.
Onderstaand Voorstel met Toelichtingen is in
gediend bij den Kerkeraad der Gereformeerde
Kerk van Amsterdam, en wordt aan de Gerefor
meerde Kerken ernstig aanbevolen.
De Kerkeraad der Gereformeerde Kerk te
besluit, aan de Classevoor
te stellen, het volgende voorstel te brengen
ter Particuliere Synode van
De Gereformeerde Kerken, vergaderd in Par
ticuliere Synode vanovertuigd, dat
het ten zeerste in het belang der Gereformeerde
Kerken in Nederland zal zijn, te komen tot
eenheid in zake de opleiding voor den Dienst
des Woords,
en van oordeel, dat die eenheid kan verkre
gen worden door byeenbrenging en samenwer
king van de Theol. School der Kerken en van
de Theol. Fac. der V. U., mits met eerbiedi
ging, handhaving en waarborging van beider
zelfstandigheid,
stellen aan de Generale Synode der Gerefor
meerde Kerken, die te Zwolle byeenkomt, het
navolgende voor
I. De Gereformeerde Kerken, in Generale
Synode vergaderd, besluiten, aan de Vereeni-
ging voor Hooger Onderwijs op Gereformeerden
grondslag een overeenkomst voor te stellen tot
samenwerking tusschen de Theol. School der
Kerken en de Theol. Fac. der Y. U. met be
houd van beider zelfstandigheid, en wel op de
onder a—i aangegeven wyze.
oBeide inrichtingen blyven ieder voor
zich geheel vrij in het bepalen der vakken,
die ze doceeren, en in de wyze, waarop ze hun
colleges en examens inrichten.
b. Tot de colleges der Theol. School wor
den, behoudens andere daarvoor door de Ker
ken te stellen voorwaarden, geen Studenten
toegelaten dan met bewijs, dat ze reeds gedu
rende -één"jaar'•■de colleges der Theol. Fac.
hebben gevolgd.
c. Tot het Candidaatsexamen der Theol.
School worden, behoudens andere daarvoor
door de Kerken te stellen voorwaarden, geen
Studenten toegelaten dan die gedurende min
stens twee jaar de colleges der Theol. School
hebben gevolgd en bewys overleggen, dat zij
met goed gevolg het Candidaatsexamen heb
ben afgelegd voor de Theol. Fac. der Y. U.
d. Yoor wat het aantal college-uren der
Theol. School en der Theol. Fac. aangaat,
wordt een overeenkomst getroffen, die de goed
keuring heeft der Gereformeerde Kerken eener-
zyds en der Yereen. voor Hooger Onderwys
anderzjjds.
e. Jaarlijks wordt de regeling der uren voor
de colleges vastgesteld door overleg tusschen
de Hoogleeraren der Theol. School en der
Theol. Fac., na goedkeuring, voor wat de Theol.
School aangaat, door haar Curatorium,
Yoor wat de college-gelden betreft, wordt
overeengekomen, dat de Studenten, in de The
ologie hoogstens vier jaar college-geld zullen
betalen, voor de helft aan de Vr. Un. en voor
de helft aan de Theol. School.
g. Hoogleeraren zijn niet tegelyk benoem
baar aan de Theol. Fac. en aan de Theol. School.
h. Zoolang deze overeenkomst geldt, zal aan
de Theol. School geen Doctoraal examen wor
den ingesteld.
i. Deze overeenkomst is over en weer op
zegbaar.
II. De Gereformeerde Kerken in Generale
Synode besluiten, indien de overeenkomst sub
I genoemd getroffen is, de Theol. School te
verplaatsen naar Amsterdam.
III. De Gereformeerde Kerken in Generale
Synode besluiten, dat, indien de overeenkom st
sub I getroffen is, het tegenwoordig Praepa-
ratoir examen vervangen zal worden door een
Proponentsexamen, waarvoor de voorwaarden
zullen gelden, die thans gelden voor het Pe
remptoir examen. Voor toelating tot dit Pro
ponentsexamen wordt, behoudens verdere bepa
lingen door de Generale Synode te stellen, en
vbehoudens uitzonderingsbepalingen, door haar
gemaakt, gevorderd overlegging yan de Candi-
djaatsbul der Theol. School. Het tegenwoordig
Peremptoir examen vervalt.
IY. De Gereformeerde Kerken in Generale
Synode besluiten, zoo spoedig mogelyk aan de
Theol. School een leerstoel te vestigen voor
Zending en Evangelisatie, en machtigen Cu
ratoren der Theol. School, hiervoor voorstellen
te doen.
Toelichtingen.
1. Eenheid in zake de opleiding voor den
Dienst des Woords in onze Gereformeerde
Kerken, zoozeer en zoolang gewenscht, is in de
bestaande omstandigheden slechts te verkrijgen
door bijeenbrenging en samenwerking van de
Theol. School der Kerken en de Theol. Fac.
der V. U., met eerbiediging, handhaving en
waarborging van beider zelfstandigheid. Hierby
moet door de Gereformeerde Kerken voldoe
ning gegeven worden aan het beding van 1892
in zake een eigen inrichting der Kerken voor
de godgeleerde vorming van toekomstige Die
naren des Woords, en aan het bepaalde aan
gaande de Theol. School door de Generale Sy
node van 1893. Aan deze eischen voldoet bo
venstaand voorstel.
2. Bij samenwerking van de Theol. School
en de Theol. Fac., als boven is voorgesteld,
kan de Theol. Fac. haar colleges en examens,
overeenkomstig haar aard en doel, meerspeci-
aal richten op de vorming der Studenten tot
wetenschappelijke mannen en de Theol. School
kan haar colleges en examens, overeenkomstig
haar aard en doel, meer speciaal richten op de
opleiding der studenten als toekomstige Die
naren des Woords. In verband hiermee kan
het goed zyn, dat voor de Studenten in de
Theologie de studie aan de Theol. Fac. een
jaar vroeger aanvangt en dat hun vierde stu
die-jaar geheel vrijgelaten wordt voor hun
studie aan de Theol. School. De handhaving
der vryheid en zelfstandigheid van de Theol.
School vordert echter, dat by een eventueele
overeenkomst met de Yereeniging voor H. O.
de Kerken zich de volle vryheid voorbehouden
om de colleges der Theol. School geheel naar
eigen oordeel in te richten, ook wat de vak
ken aangaat, en om door de Theol. School een
eigen Candidaatsexamen te doen afnemen. Zou
het Candidaatsexamen der Theol. School weg
vallen, zoo zou daarmee de Theol. School als
School feitelijk zijn opgeheven. Werd voor het
Candidaatsexamen der Theol. School een Pro
ponentsexamen in de plaats gesteld, zoo zou
daarenboven naar de School zyn overgebracht,
wat behoort tot de Kerkelijke Vergaderingen.
Het Candidaatsexamen der Theol. School als
inrichting der Kerken tot opleiding voor den
Dienst des Woords moet natuurlijk zijn afge
legd door hen, die tot den Dienst des "Woords
in de Gereformeerde; Kerken bege'eren te wor
den toegelaten. Het Candidaatsexamen der
Theol. Fac. kan dan den toegang tot hetPro-
ponentsxamen der Kerken niet meer ontsluiten.
De Candidaatsbul der Theol. Fac. kan daarom
gerekend worden tot de voorwaarden, waaraan
de Studenten moeten voldoen, om tot het Can
didaatsexamen der Theol. School te worden
toegelaten. Maar vooral behoort als voorwaarde
voor het Candidaatsexamen der Theol. School
gesteld te worden, dat de Studenten minstens
twee, liefst drie jaar de colleges der Theol.
School hebben gevolgd. De Theol. Fac. blyft
vrij, voor haar colleges en examens de bepa
lingen te stellen, die zij noodig acht. Yoorts
behoort haar bij overeenkomst verzekerd te
worden, dat zoolang de samenwerking der
Theol. Fac. met de Theol. School voortduurt,
door de Kerken aan haar Theol. School geen
Doctoraal-examen zal worden ingesteld. Yerder
is voor samenwerking van Theol. School en
Theol. Fac. met wederzydsche zelstandigheid
slechts noodig een overeenkomst tusschen de
Kerken eenerzyds en de Vereen, voor H. O.
anderzijds omtrent het aantal college-uren, dat
voor de colleges der Theol. School door de
Theol. Fac., en omgekeerd, zal worden vryge
laten, b.v. zóó, dat dit aantal over en weer
gelijk zy, opdat de Studenten in de gelegen
heid zyn de colleges te volgen, die zij behoe
ven, en opdat de Hoogleeraren ongehinderd
werken kunnen. De regeling der uren voor
de verschillende colleges kan jaarlyks door
overleg tusschen de wederzydsche Hoogleeraren
worden vastgesteld, mits voor zooveel de Theol.
School aangaat onder goedkeuring van kaar
Curatorium. Door een en ander zou een goede
samenwerking der Theol. School en der Theol.
Fac., elk naar haar eigen aard en doel, wor
den verkregen, met geheele eerbiediging van
beider zelfstandigheid. Voor dit laatste is
echter ook noodig, dat de overeenkomst, waar
door deze samenwerking tot stand komt, over
en weer opzegbaar is.
3. Voor de handhaving der zelfstandigheid
van Theol. School en Theol. Fac., en voor de
uitvoering van beider onderscheiden taak, elk
naar eigen aard en doel, en daarom ook naar
eigen methode, moet het ongewensclit gerekend
worden, dat dezelfde Hoogleeraren door beide
inrichtingen voor één of meer vakken benoemd
zouden worden.
4. Indien het eerste studiejaar der Studen
ten in de Theologie vry gelaten wordt voor de
Theol. Fac., het vierde voor de Theol. School,
terwyl voor de beide tusschenliggende jaren de
college-uren d oor goede overeenkomst en rege
ling zoo worden bepaald, dat de Studenten de
colleges van Theol. Fac. en Theol" School zon
der bezwaar te gelyk kunnen volgen, en toch
eenige speling hebben, die zich naar hun stu
die regelt, zoo brengt de boven voorgestelde
samenwerking voor hen geen bezwaar mee.
Wordt vier jaar collegegeld van hen gevorderd,
en het bedrag aan Vr. Un. en Theol School
ieder .voor de helft toegewezen, zoo wordt ook
het financieel bezwaar voor de Studenten niet
grooter dan het thans is. Zoowel de Vr. Un.
als de Theol. School worden voor het verlies
van collegegelden over meerdere studiejaren
schadeloos gesteld door het grooter aantal
Studenten. Worden eindelyk het Praeparatoir
en het Peremptoir examen der Kerken tot één
Proponentsexamen samengevoegd, dan vervalt
het tegenwoordig pynlyk examen voor een
reeds beroepen Dienaar des Woords, zonder
dat de Kerken eenigen waarborg, dien zy be
hoeven, missen. Het aantal examens voor aan
staande Dienaren des Woords wordt dan in
zyn geheel niet grooter dan het thans is, ter
wyl het Proponentsexamens der Kerken zeker
zonder bezwaar onmiddelyk na het Candidaats
examen der Theol. School zal kunnen worden
afgelegd.
5. Terecht is gewezen op de noodzakelyk-
heid, om zoo spoedig mogelyk een Theologi
schen leerstoel op te richten voor de studie
der Zending en der Evangelisatie. Mocht de
Generale Synode thans kunnen besluiten om
zoodanigen leerstoel te vestigen aan de Theol.
School, zoo wordt door dit besluit in een ern
stige behoefte voorzien, terwyl daarmee tevens
door de Generale Synode een ondubbelzinnig
blijk gegeven zou worden van het voornemen
der Gereformeerde Kerken tot handhaving en
bevestiging van de eigen inrichting der Ker
ken voor de opleiding van Dienaren des Woords.
Ondergeteekende beveelt bovenstaand Voorstel
met Toelichtingen ernstig ter overweging aan.
Hy verzoekt den bladen, dit Voorstel met
Toelichtingen te willen opnemen in hun kolom
men, opdat het zoo ter kennis van alle Gere
formeerde Kerken in Nederland kome, zonder
dat hiervoor bijzondere kosten van circulaires
behoeven gemaakt te worden.
En voorts vraagt hy, daarby mee te deelen
zijn verzoek aan Ambtgenooten, Kerkeraadsle-
den en Kerkeraden, die met bovenstaand Voor
stel instemmen, om het als Voorstel met de
Toelichtingenliefst ongewyzigd, ter Classicale
Vergadering, ter Particuliere Synode, en ter
Generale Synode te brengen.
J. C. Sikkel.
Amsterdam, Maart 1911.
Ontvangen collecten van de Gereformeerde
Kerken in de Classe Middelburg voor verple
ging van hulpbehoevende Idioten en andere
ellendigen.
Arnemuiden f 4,55Domburg f 1,60Ga-
pinge f 2,55V2Grypskerke f 11,83Koude-
kerke f 10,50St. Laurens f 3,Meliskerke
f 9,07 Middelburg A f 21,49V2 Middelburg
B f 13,44V2 Middelburg C f 19,30Oostka
pelle f 9,50 Serooskerke f 14,40 Souburg
(Oost- en West) f 14,25; Veere f 6,98; Ylis-
singen f 10,46Vrouwenpolder f 3,41West-
kapelle f 1,57V2.
De Correspondent voor de Class, collecten,
A. Punt.
Zendings- Vereeniging Middelburg A. Drie
busjes werden me in de afgeloopen maand
ter lediging gegeven. Het busje van de Jonged.
Yereen. „Doet wel aan allen, enz." bevatte
f 4,27V2, dat van Mey. P. f 10,42, en dat van
M. f 1,75. Met vriendelyken dank,
A. D. Littooij Az.,
Penningmeester.
Vlissingen. Yoor de Zending ontvangen 100
halve centen van N. N.
Namens den Kerkeraad,
P. G. Laernoes, Scriba.
Meliskerke. Met blydschap en dankbaarheid
ontving de Kerkeraad voor enkele weken be
richt, dat door wylen Joh. Dommisse aan de
Kerk alhier vermaakt was de som van f 250,
die dan ook door de erfgenamen ons is ter
hand gesteld.
Yinde dit edele voorbeeld navolging.
Namens den Kerkeraad der Geref. Kerk,
Ds. K. Veen, Praeses. j
K. Houterman, Scriba.
