L. v. Loon, Scriba.
INGEZONDEN STUKKEN.
BOEKBEOOIlDEELim
Letterlijke en practische verklaring
van het Nieuwe Testament, door Mat
thew Henry. Kampen/ J. II. Kok. Af
levering 615.
Vereeniging ter bevordering van Chris
telijke lectuur. Kampen. J. II. Kok. 1910.
Christelijke wereldbeschouwing en Mo
derne Arbeidersbeweging, floor G. Wisse.
Kampen. J. H. Kok. 1910.
Laman.
Philippus' Schild.
dat hij steeds den arbeid, dien hy met volle
toewijding des harten aan haar verricht in
blijdschap blijve voortzetten, de vereeniging
ten goede. De Geref. J. V. „Vreest God."
Baarland18 Juli 1910 De WelEerw. Heer
ds. A. P. Lanting te Oud-Loosdrecht heeft
voor het beroep naar deze gemeente bedankt.
Namens den Kerkeraad
D. db Leeüw, Scriba.
VERSLAG van de Vergadering der
Classis Middelburg.
Op 13 Juli vergaderde onze Classis weder
als naar gewoonte in de Hofpleinkerk. Op ge
bruikelijke wijze werd de vergadering geopend
door ds. Koopmans, namens de roepende kerk
van Grijpskerke. Uit het onderzoek van de
creientiebrieven bleek, dat alle kerken wettig
waren vertegenwoordigd. Westkapelle had af
gevaardigd een ouderling en een diaken, wat
geen bezwaar vondMiddelburg A twee ouder
lingen, wegens uitstedigheid van ds. Wielenga
eveneens Middelburg C twee ouderlingen we
gens ziekte van dr. Wagenaar. Oud. Punt doet
mededeelingen aangaande den droeven toestand
van dr. Wagenaar, welke door de vergadering
met leedwezen werden vernomen.
In het Moderamen nemen zitting de Pred.
Pol, Praeses, Scheele, Assessor, v. Loon, eerste
Scriba, Kuyper, tweede Scriba.
Dr. Kuyper Jr. leest de notulen der vorige
vergadering. Ze bleken, behoudens eene kleine
aanvulling, uitstekend in orde te zijn en werden
daarom goedgekeurd en geteekend.
Allereerst wordt de omvraag gehouden naar
Art. 41 K. O. Koudekerke vraagt daarbij het
oordeel der Classis inzake de afsnijding van
doopleden. De beantwoording dier vraag wordt
uitgesteld.
Meliskerke, Oostkapelle en Gapinge vragen
vacatuurbeurten aan. Aan Meliskerke en Oost
kapelle wordt ieder één Zondag per maand
toegestaan, aan Gapinge twee Zondagen. West
kapelle deelt mede, dat ds. van den Ende het
beroep heeft aangenomen en vraagt of de ker
ken de helft van de toegezegde gelden willen
storten tusschen deze en de volgende verga
dering bij den heer W. A. de Rijcke te Mid
delburg (Kromme Weele). Alzoo wordt be
sloten. Aangaande den stand der ineensmelting
in Middelburg was niets bijzonders te rappor
teeren.
Een ingekomen schrijven van br. D. uit M
een protest bevattend tegen handelingen van
zijn Kerkeraad, wordt niet in behandeling ge
nomen, omdat hij van zijn protest geen mede-
deeling heeft gedaan aan zijn Kerkeraad. Voorts
is ingekomen een schrijven van den Kerkeraad
van Vlissingen, waarin deze mededeelt, dat dr.
A. Kuyper Jr. de beroeping naar Rotterdam
wenscht op te volgen en de Kerkeraad geoor
deeld heeft in de aanneming van de beroeping
te moeten bewilligen en acte van afscheid van
de Classis voor hem vraagt. Dit schrijven, zal
later behandeld worden. Aan een tweetal ker
ken wordt advies gegeven inzake tuchtzaken.
Aan Koudekerke wordt op hare straks ge
noemde vraag geantwoord dat de classis van
oordeel is, dat ook inzake de afsnijding van
doopleden het advies der Classis noodig is.
Als nu worden de rapporten aan de orde
gesteld. De Kerken, aan wien de zorg over de
nog niet ontkomen Kerken is opgedragen,
hebben niets te rapporteeren. Br. Punt leest
een schoon verslag voor van de gehouden Part.
Synode. Bijzonderlijk wat het rapport behelsde
aangaande het beslotene inzake de Zending,
dat als Zendingsterrein zal aangevraagd wor
den Bandjar Negara en dat Middelburg A nu
definitief als Zendende Kerk is aangewezen,
werd met groote belangstelling aangehoord.
Verschillende nadere toelichtingen werden ge
vraagd, welke door br. Punt en de andere af
gevaardigden ter Synode bereidwillig werden
verstrekt. Ds. Kerkhof doet nog nadere mede
deelingen aangaande hetgeen door de Depp,
voor de Zending sinds de Synode is gedaan.
Zoo is besloten de Zendingsconferentie dit jaar
te houden in de maand September te Koude
kerke op het schoone landgoed „Der Boede",
hetwelk door eigenaars en bewoner daartoe
bereidwillig is afgestaan. Eene billijke rege
ling is gemaakt inzake de samenbrenging van
de f 6200. Door de classis Middelburg zal
worden saamgebracht f 2400, door de classis
Axel f 1400, door de classis Goes f 1100, door
de classis Zierikzee f 800, door de classis
Tholen f 500 of f 400.
Reeds werden namen genoemd van Miss.
Predikanten. Alle Kerken worden opgewekt
om de contribution te innen en af te dragen
aan den Prov. Dep. En zoodra de Zendende
Kerk het huishoudelijk reglement heeft goed
gekeurd, zullen er boekjes verschijnen waarin
de Zendingsorde, de Regeling van samenwer
king, de Huishoudelijke Regeling en de In
structie voor den Miss. Pred. zijn afgedrukt.
Verschillende vragen werden ds. Kerkhof nog
gesteld. Naar aanleiding van een vraag of de
Pinkstercollecte van dit jaar voor eigen Zen
ding mocht behouden worden of aan Gen.
Depp, moest worden afgedragen werd aan
Middelburg A opgedragen te dien opzichtte
een onderzoek bij de Gen. Depp, in te stellen.
De morgenvergadering wordt om een uur
gesloten, de middagvergadering om half drie
geopend.
Voorgelezen wordt door ds. v. Loon het
rapport inzake de vraag of aan Dienaren, geen
keurstem hebbende, maar met adviseerende stem
ter vergadering verschijnende, zitting in het
moderamen mag verleend worden. Het rapport
eindigt in de volgende conclusies.
1. De classisvergadering bestaat uit afge
vaardigden met keurstem.
2 Een Dienaar niet met keurstem afge
vaardigd, kan derhalve niet in het moderamen
zitting nemen.
3. Het moderamen wordt geregeld naar de
alfabetische orde van de namen de Kerken, die
een Dienaar des Woords afvaardigen.
Na een ampel debat 'Over deze conclusies,
waaraan vele broeders deelnemen, wordt be
sloten de Commissie te continueeren met op
dracht deze zaak nader te overwegen. Br.
Kuyper wordt als lid der Commissie gedechar
geerd en in zyne plaats benoemd br. Bouma.
Het moderamen der eerstvolgende vergadering
zal nog worden samengesteld volgens de oude
regeling.
De bespreking der tractementen wordt nu
aan de orde gesteld.
Ds. Bouma spreekt een krachtig woord in
deze aangelegenheid betoogende, dat verhooging
der traetementen niet mag uitblijven en dat
iedere Kerk in deze met naarstigheid heeft te
arbeiden.
Besloten wordt dat de Kerkvisitatoren deze
zaak plaatselijk zullen bespreken.
Koudekerke wordt aangewezen als roepende
Kerk.
De omvraag wordt gehouden.
Ds. v. Loon vraagt of nog geen betere loca-
liteit ter vergadering is gevonden. Aan Grijps
kerke wordt opgedragen in deze voorstellen
te doen.
Ds. Bouma vraagt of het kind, waarover op
de Febr.-vergadering gesproken is, door
Vrouwepolder is gedoopt. Ds. Wolf deelt meèe
dat geen betrouwbaar doopgetuige is gevon
den, weshalve het kind niet kon gedoopt wor
den. De handelingen van Vrouwenpolder wor
den goedgekeurd.
Ds. Bouma dringt bij de Kerken, die nog
niet in het bezit van een Chr. School zich
mogen verheugen, krachtig aan met het op
richten van een Chr. Sehool haast te maken.
De afgevaardigden van Mideelburg C ver
zoeken den weiwillenden steun van de Kerken
der Classis met het oog op de ziekte van haar
Dienaar des Woords.
De afgevaardigden van Oostkapelle deelen
mede, dat de Kerkeraad eene beroeping heeft
uitgebracht op ds. Merkelijn van Schoondijke.
Ds. de Jager verzoekt de redacteuren van
Z. Kerkbode en Zeeuwsch Kerkblad te willen
schrijven over de loterij. Ds. Bouma herinnert
dat zulks reeds gedaan is.
De afgevaardigden van Vlissingen verzoeken,
dat ds. Pol wordt vrijgesteld van de vervulling
van vacatuurbeurten, om reden Vlissingen
straks zelve een vaeature heeft. Goedgevonden
wordt, dat ds. van den Hoorn deze beurten
waarneemt.
Aan dr. Kuyper Jr. wordt nu acte van ont
slag verleend. De Praeses maakt van deze ge
legenheid gebruik dr. Kuyper te felieiteeren
met zijne roeping te Rotterdam. Hij betuigt
hem het leedwezen der vergadering, waar hij
ons gaat verlaten. Door zijn vriendelijken om
gang heeft hij toch ons aller hart gewonnen
en door zijn verschillende rapporten de classis
aan zich verplicht. De Praeses spreekt den-
wensch uit, dat hij in de Kerk van Rotterdam
een plaats der eere moge innemen. Nadat ook
ds. de Jager als oudste Dienaar der Classis
nog een waardeerend woord tot dr. Kuyper
gericht heeft, verkrijgt deze gelegenheid om
een woord van afscheid te spreken. Hij dankt
voor de vele hartelijke woorden hem toege
sproken, verklaart deze vier jaren met veel ge
noegen in Vlissingen en de classis Middelburg
gearbeid te hebben en wenscht allen broeders
den zegen des Heeren toe. De vergadering
zingt nu staande hem de bekende zegenbede
toe uit Ps. 134 3.
Censure naar art. 43 K. O. behoeft niet te
worden gehouden.
Nadat de korte notulen gelezen en goedge
keurd zijn en de afgevaardigden van Middelburg
1 verklaard hebben bezwaren te hebben tegen
de getroffen regeling inzake Nieuwland en
Aagtekerke, sluit de Praeses ongeveer zes uur
de vergadering met gebed.
Namens de Classis,
{Buiten verantwoordelijkheid der Redactie.)
Den WelEerw. Heer Ds. Laman te Zierikzee.
Hooggeachte Vriend en Broeder.
De wijze Spreukendichter zegt in een van
zijn vele schoone woorden, een vriend heeft
ten allen tijde lief; gedachtig hieraan was het
dan ook, dat ik mij in een particulier schrijven
tot u wendde, zooals u weet, om mij eenige
bronnen te openen die ik begreep dat u bezat,
en waaruit ik eenigszins zou kunnen putten,
hetgeen ik meende noodig te hebben, om te
voldoen aan de opdracht door de plaatse
lijke Zendingscommissie alhier mij gegeven-,
dat ik mij niet teleurgesteld zou zien, begreep
ik voor ik de pen opnam om het u te vragen,
daarvoor ken ik te goed uw open hart voor
al wat de zaak des Heeren en de uitbreiding
van Zyn Rijk aangaat, ten anderen waagde ik
het u te vragen, omdat u als scriba moest fun-
geeren en dientengevolge veel in uw bezit had
wat andere Brs. niet bezaten, maar ook en
vooral, omdat onze vriendschap van dien aard
is, alhoewel we elkaar niet meer als voorheen
dikwijls te Kr. ontmoeten, deze nochtans een
blij venden indruk heeft achtergelaten, die niet
licht weer ware verbroken, voor die openba
ring van liefde, voortspruitende uit oude vriend
schap, dan ook bij dezen mijn beleefden dank,
want wat u gaf was meer dan ik begeerde of
vroeg. U weet, ik was zeer bescheiden in mijn
vraag, ik vroeg UErw. och geef mij eenige
bescheiden waardoor ik mij zelf aan 't werk
kan stellen, voor 't werk mij opgelegd, maar
wat is nu het geval dit, dat het werk mij
opgedragen vrijwel nutteloos is, ten minste wie
bij ons lezer van Zeeuwsch Kerkblad is, en mij
zou hooren, zou zeker wel vragen, maar man,
wat begin je nu, weet je dan nog niet, dat
het gras u van voor de voeten is weggemaaid,
en zult ge dit nu weer op gaan zamelen?
Maar er is aan dezen uwen arbeid nog een
andere goede zijde verbonden, n.l. dat u schreef,
onze Zendingsvrienden in Zeeland mogen het
allen wel weten, wat er op de particuliere Sy
node te Middelburg alzoo behandeld is, en dit
is volkomen juist want zonder uw schreven
was er juist zeer weinig ter algemeene kennis
gekomen.
En nu de zaak haar beslag krijgt, hoop ik
dat dit spoedig moge wezen.
En nu schreef u in uw eerste schrijven,
vondt ge het geen heerlijk moment, dat met
algemeene stemmen besloten werd Bandjar-
Negara te aanvaarden Zeker geliefde Br. vond
ik het heerlijk, alleen maar vond ik het niet
heerlijk dat na zooveel tyd van voorbereiding,
het nog uren van pijnlijke onzekerheid moest
kosten of er nu nog wel iets van zou komen.
Ja of neen. Ja, dat men nog haast voor zou
stellen nog maar een jaar uit te stellen gelijk
dit nog besproken werd, maar we hopen en
verwachten, we zijn nu over deze bezwaren
heen, zullen we nu over het financieele niet
struikelen
U schryft in uw laatste schrijven, als u wat
te vragen hebt, doe het maar gerust. Nu las
ik heden nog in De Wachter (doch dit was
overgenomen) dat al wat wij doen nog maar
volstrekt den naam van mannenwerk niet mag
dragen en dat onze meergegoeden juist het
minste geven ook voor de zaak der Zending.
Hoelang zal die aanklacht tegen de rijken en
gegoeden nog moeten herhaald worden, die wel
zilver kunnen vergaderen als stof, maar voor
den opbouw van Gods Koninkrijk, in vele ge
vallen koud en gevoelloos blijven. Daarom
waarde Br. begreep ik ds. Wielenga best, toen
hy sprak namens Middelburg om nimmer als
zendende Kerk op te treden voor de benoo-
digde 6200 gulden gewaarborgd was.
Was het niet J alleszins gerechtvaardigd, en
billijk tevens de eisch Ik meen van ja. En
nog' eëns^ is-het; geéü'Echand'é "om: f"6200zoo"
te moeten bedelen over een geheele provincie,
dewijl men verzekert dat er rijken in zijn en
tot de kerk gerekend worden, wien het geen
knoop van hun jas zou zjjn indien ze het voor
een keer alleen deden en die nu ook wat doen.
Nu ja ze doen watdan geven ze soms f5, kij-
len u heel triomfantelijk aan en zouden haast
willen vragen indien men ze niet netjes bedankt,
nu wat zegt ge nu van me Zie, dit zijn er nu
wel van den kouden grond, maar ze zijn er nu
toch eenmaal, en men heeft ze zoo zeer noodig
en men heeft er de minste steun aan. Zie
dit moest me even van het hart, dit kon toch
waarlijk anders, men heeft tegenwoordig alles
over voor allerlei zingenot en moet daarbij de
zaak des Heeren achter staan, en soms haast
een halve gemeente moeten opgeroepen wor
den om dienst te doen als bedelmonnikom een
landvol zilver op te loopen voor een uit te
zenden Dienaar Zie waarde ds. Laman, ik
com eigenlijk waar ik niet van plan was te
comen en u zeide vraag maar, misschien ken
nen we elkaar te goed, vroeger toen we elkaar
meer ontmoetten vroeg ik u ook, maar ik deed
dit veelal in mijn onnoozelheid, daarom vraag
ik nog maar, en ook nu weer. Vindt u niet
dat het zoo erg stil is, we hooren zoo weinig
en het gaat zoo op September aan, zit het wel
alles goed? Moge er spoedig heerlijk licht op
gaan, alle nevelen verdrijven en de zon der
gerechtigheid in volle glans gezien worden van
de zee tot aan de zee, en van de rivieren tot
aan de einden der aarde, opdat alle volken den
Naam des Heeren love en bekennen de liefde
Gods die alle keimis te boven gaat.
En nu geliefde Br., nogmaals myn hartely-
ken dank voor al uw moeite, ik weet ook, het
is u niet te veel, God doe u verder met blijd
schap arbeiden in Zijn dienst, tot zegen uwer
gemeente, waar ge thans arbeidt, en kon het
zijn ook tot de zaak der Zending.
Steeds uw Vriend en Broeder J. V.
S.
Het is met een bijzonder genoegen, dat we
bij vernieuwing deze belangrijke uitgave van
den heer J. IJ. Kok by ons Gereformeerd pu
bliek kunnen aanbevelen.
Reeds eerder wezen we er op, hoe gemakke
lijk onze huisgezinnen thans in het bezit kun
nen komen van een degelijke bijbelverklaring.
Het werk wordt uitgegeven in 50 afleveringen
a 30 cent. Elke drie weken verschijnt één af
levering. Voor 10 ets. per week krijgt men dus
binnen 3 jaren een uitstekende Schriftuitlegging
over het Nieuwe Testament. Henry's verklaring
is beproefd. Bovendien is deze nieuwe vertaling
aangenaam te lezen.
Aflevering 15 is nu verschenen. Hierbij her
inneren wij er aan, dat alle inteekenaars, die
vóór het verschijnen van aflevering 20 hebben
ingeschreven, de drie prachtbanden gratis ont
vangen. Deze banden zullen zijn een nabootsing
van een antieken bijbelband, uitgevoerd in zeer
sterk linnen.
De ondernemende uitgever, die reeds zooveel
uitstekende lectuur op de markt bracht, verdient
het, dat ook dit werk grooten aftrek vindt.
Iedereen kan niet alles koopen, maar voor zulk
een bijbelverklaring moest men zyn laatste dub
beltje willen geven. Hoe aangenaam is het,
wanneer ge, in den bybel lezende, iets niet recht
verstaat, dat ge dan terstond zulk een kostelijke
uitlegging kunt raadplegen. 'Deze aanbeveling
leide tot ruime inteekening. Niemand zal zich
van achteren beklagen.
Evenals Callenbach, Daamen en vroeger Hö-
veker heeft de heer Kok een vereeniging op
gericht, die jaarlijks voor f 5.00 boeken uitgeeft,
waarbij men uit een fonds nog voor f 5.00 kiezen
mag. Men ontvangt dus voor f5.ruim f 10.
waarde. En de boeken zyn goed. Dit jaar ver
schijnen „Oud Holland en de Revolutie" van
J. Postmus, „Erfgenamen van het Verbond"
door B. Wielenga, „De Christen vervolging"
van J. Visser, „Ken de Heere in al uwe wegen,"
van E. Schrenk, „Waarom en Waartoe door
G. Elzenga. No. 1 en 2 zyn verschenen en hoo-
gelyk geroemd. Terecht. Het boek van Postmus
is een halve foliant, leest smakelijk, en leert
uitnemend. En Wielenga's boekje is een parel.
No. 3, 4 en 5 zyn, meen ik, nog niet verschenen,
maar de inhoudsopgave doet iets goeds ver
wachten. Dit zijn boeken voor het Christelijke
luisgezin. Wie geld uitgeeft voor boeken, die
geve het uit voor dergelijke lectuur.
Dit drietal lezingen ontvingen we. We komen
er op terug, wanneer wy ze gelezen hebben.
De auteur waarborgt ons iets, dat het lezen
waard is. De uitvoering is royaal.
Het schild van Philippus' Kalender werd
ons toegezonden. De vier tafereelen er op
voorgesteld zijn alle aan Paulus tweeden Brief
aan Thimotheüs ontleend. De teekeningen zyn
aantrekkelijk en de kleuren juist. Onder het
eene staatvan kinds af de Heilige Schriften ge
weten en dit wordt voorgesteld door twee
vrouwen, Timotheüs' moeder en grootmoe
der en een aardig knaapje. Dit treft door
zyn eenvoud en waarheid en is verreweg naar
't ons voorkomt het beste. De andere zyn ook
goed, maar geven niet karakteristiek weer, wat
er onder staat. Een sprekender harmonie tus
schen het woord en het beeld is gewenscht.
Al veroorloofden we ons deze opmerking,
toch durven we wel te zeggen, dat het schild
in zijn geheel den wand van een woonkamer
zal versieren.
Wij bevelen dezen kalender ook thans weer
ten zeerste aan. Bouma.
