io en mm
de lelreêpredicalie
Handelingen der iposlelen
VOOR DE ZONDAGSSCHOOL
H. VERHOOG, Halfweg (N.-H.)
De Apostelen des Lams.
Die ons uit zoo grooten dood
verlost heeft.
Het Gehed.
n
Verantwoording van Liefdegaven.
INGEZONDEN STUKKEN.
BOEKBEOORDEELING.
Vaderlandsche Geschiedenis, van J. de
Een woord van Afscheid en Inleiding.
Cliristelijke Jongelings- Vereeniging
„Herman Faukeel".
Advertentiën.
„Paulus aanbeveling van Timotheus",
A. LITTOOIJ
„Vleesch en Woord"
Os. J. O. WIELENGA.
PRIJS 25 CENT
door Ds. J. VAN ANDEL,
iS UITVERKOCHT. (De li'
lender nog niet.)
Prijs f 1,Groot 380 bladz.
Firma F. P. D'HÜIJ.
elke doopsbediening worden stipulation aange
gaan,^ die zeer nauwe banden leggen tussehen
de gedoopte en bet kerkelijk instituut. En
zulks geldt óók voor de kinderen.
4e. Voor wat de praktijk van het kerkelijk
le venmaan gaat is Uwe Commissie van oordeel
a.f dat by de bediening van den H. Doop de
ouders zélve een groote verantwoordelijkheid
op zich nemen „of gij niet belooft en u voor
neemt, dit kind, als het tot zijn verstand zal
gekomen zijn, in de voorzeide leer naar^uw
vermogen te onderwyzen/of te doen. onderwij
zen." Zij zélve hebben dus hun kinderen naar
de kerk te laten gaan, en ter catechisatie te
zenden/ó.idat by het vertrek hunner kinderen
naar elders, de ouders zeiven de_ doopattestatie
voor.hun kinderen hebben aanfte vragen, en
deze aan den betrokkenen kerkeraad hebben te
zenden, c. dat de kerkeraden in deze de ouders
hebben te controleeren, en bij geblekenlver-
zuim hebben zij in correspondentie te treden
met den kerkeraad ter plaatse^waar het ge
doopte kind zich bevindt, d. dat de ouders
zorgvuldig hebben na te gaan of bij verdere
verhuizing hunner kinderen naar een andere
plaats, ook de doop-attestatie medegaat. e. dat
het wenschelijk is doopattestaties te geven zoo
lang de gedoopten nog niet meerderjarig of
nog niet gehuwd zijn, maar meerderjarigen
en gehuwden ook kerkelijk als volwassenen te
beschouwen, aan wie, zonder meer, geen doop
attestatie behoort gegeven te worden, f. dat
men niet afsnijding van doopleden, meer of
minder formeel, nimmer lichtvaardig zij, en
zulks in geen geval doen zonder ingewonnen
advies van de meerdere vergadering.
Dr. A. Küyper Jr., Rapporteur.
Ds. J. Bobyinga
Ds. L. Bouma.
Ds. H. Meulink.
Dr. L. H. Wagenaar.
KORT VERSLAG van de vergade
ring der Classis Zierikzee, gehouden op
Woensdag 18 November 1908.
De vergadering wordt geopend door ds. P.
J. Baaij met het laten zingen van het vierde
vers van den Morgenzang het lezen van Hebreen
18 en gebed.
De lastbrieven worden nagezien en in orde
bevonden.
In het moderamen nemen zitting ds. G. de
Jager, praeses ds. P. J. Baaij, assessords. R.
Koolstra, scriba.
De notulen der vorige vergadering worden
gelezen en goedgekeurd.
Er zijn geen instructiën in de lastbrieven en
er is bij den correspondent niets ter behande
ling ingekomen.
Het onderzoek naar Art. 41 levert niets bij
zonders op.
De vacatuurbeurten worden op de volgende
wijze geregeld G e e r s d ij k, ds. F. Staal, 6
Decemberds. R. Koolstra, 10 Januarids. P.
J. Baaij, 7 Februari. W i s s e n k e r k e, ds. P.
E. van Schaik, 13 Decemberds. P. Staal, [17
Januari; ds. H. W. Laman, 14 Februari.
N i e u w e r k e r k, ds. R. Koolstra, 20 Decem
ber ds. G. de Jager, 7 Februari. Brouwers
haven, ds. H. W. Laman, 27 Decemberds.
C. Staal, 14 Februari. S c h a r e n d ij k e, ds.
P. J. Baaij, 20 Decemberds. P. E. van Schaik,
31 Januari.
De volgende vergadering zal D.V. gehouden
worden medio Februari en door de kerk van
Bruinisse samengeroepen worden.
De Praeses sluit de vergadering met dank
zegging, nadat gezongen is Psalm 909.
Namens de Classis,
P. J. Baaij, Assessor.
KORT VERSLAG der op Woensdag
18 November 1908 gehouden Diaconale
Conferentie in de Gereformeerde Kerk
te Grijpskerke.
Klokke 10 uur, zijnde 't gestelde uur van
aanvang, waren bijna alle Diakoniën present,
een enkele ontbrak nog. De vergadering werd
geopend door Abr. Francke, als voorzitter der
roepende Diakonie, die vooraf liet zingen, be
geleid deor prachtige orgelklanken, het le en
5e vers van Psalm 146, vroeg 'sHeeren zegen
in den gebede, en las vervolgens ons voor uit
Lucas 10 van 25 tot 38ste vers, die treffende
gelijkenis van den Barmhartigen Samaritaan, en
van dien wetgeleerde, die aan den Heiland
kwam vragen, wat hy doen moest om het
Eeuwige leven te beërven. Naar aanleiding van
'tgelezene, sprak hij een woord van welkom,
wees op 't gewicht der armenverzorging, hoopte
dat ook deze Conferentie onder 's Heeren Zegen
iets bij mocht dragen, dat ons als Diakenen
tot winst zij in de uitoefening van 't ambt der
Barmhartigheid, den armen tot heil, maar bo
venal ter eer en verheerlijking van 's Heeren
Naam.
Na lezing der presentielijst werd het mode-
ramen saamgesteld, en bestond uit br. de Kruy-
ter van Middelburg, tot voorzitter C. Polder
man van Meliskerke en Abr. Francke tot het
houden van aanteekeningen.
Als adviseurs waren de Conferentie ten dienste
de WelEerw. heeren ds. Koopmans en ds.
Meulink, en als referent trad op den WelEerw.
heer ds. Pol van Vlissingen, met het onderwerp
„Ouderdoms- en invaliditeitsverzekering".
De punten op het Agendum aangegeven,
werden druk besproken en onder de oogen ge
zien, de eene meer, de andere minder, een en
kele om des tijds wil bleef zonder behandeling
en aangehouden tot de volgende Conferentie,
waar, naar wy hopen, dan wel tijd zal wezen,
aangezien deze is gesteld op eene der langste
zomerdagen, en niet meer op eene der kortste
dagen van den Herfst waar dikwijls tijd te
kort is.
Als roepende Diakonie voor de a. s. Confe
rentie werd aangewezen Oostkapelle, die be
reids dat op zich nam. De voorzitter sluit deze
Conferentie, waarop ds. Meuliük, op verzoek,
eindigt met dankgebed.
C. Polderman, Scriba.
Vlissingen BOntvangen van de meisjes-
vereeniging Dorcas" alhier voor de Kerk f 10.
Voor het Suppletiefonds f4.17.
Namens den Kerkeraad,
P. G. Laernoes, Scriba.
Buiten verantwoordelijkheid der Eedactie.)
Zeer geachte Eedactie.
't Zjj mij vergund een rectificatie te geven
van een gedeelte uit het „officieel" verslag
der laatste elassicale vergadering. De verslag
gever laat het voorkomen alsof 't voorstel van
Middelburg A verworpen is, en dat wel uit
oorzaak van kerkrechterlijke bezwaren. Ik mag
zeker wel opmerken, dat dit heslist onjuist is.
De „korte notulen", aan het einde der verga
dering voorgelezen, hebben 't juist gezegd.
Verwerping veronderstelt stemming. Doch er
is niet gestemd. De vorm en inkleeding van
het voorstel brachten ons in botsing met de
D. K. O.daarom hebben de afgevaardigden
het voorstel ingetrokken. Van verwerping is
dus geen sprake.
Met vriendelijken dank voor de opname
dezer regelen.
Hoogachtend
Ds. J. D. wlelenga.
Middelburg, 24 Nov. 1908.
Hooggeachte Heer Eedacteur.
Mag ik in uw veel gelezen blad een klein
plaatsje verzoeken voor het onderstaande, waar
voor bij voorbaat mijn oprechten dank.
Vele lezers van Z. Kerkblad hebben in het
nummer van j. 1. Vrijdag met groote verbazing
het verslag van Ds. Netelenbos over de Classis
Middelburg, gehouden den llden dezer in de
Hofpleinkerk, gelezen.
Met recht zeg ik velen, en met evenveel
recht met verbazing.
We vraagden ons af, is dat een dominé,
die zoo schrfift! Het schrijven van een derge
lijk verslag is een predikant onwaardig!
En, is dat over een Classicale vergadering
der Geref. Kerken, dat er zoo geschreven wordt
Bij nauwkeurige lezing er van zou men zeg
gen het is stijl en taal zooals men in de
nieuwere romans aantreft.
Het lijkt bespotting van sommige predikan
ten ja erger noghet lijkt bijkans op min
achting van verschillende zaken, die nog wel
juist ernst verdienen.
Beleedigend, insinueerend wordt geschreven
over een „voorbarigen student". En dat al
les „op last der Classis."
Zondag in het bedehuis, vóór de godsdienst
oefening begon, vraagt een buurman mij
„hebt ge dat verslag van Ds. Netelenbos ook
gelezen Het getuigt van weinig ernst en dat
over een kerkelijke vergadering."
Er werd gedoeld o. m. op deze zinnen
„Argumenten van nóg minder allooi dan „kan-"
sel-argumentenEn „Nu volgt eene
tuchtzaak.
De vergadering gaat in comité!
Twee jongelui worden door de hand eens
wijzen vaders wégge wenkt. Ze gaan."
De verslaggever schrijft o. m. „wat zijn wij,
bewoners der lage landen bij de zee, toch kalm
en bezadigd!"
Doch ZEerw. zelve schijnt van die bezadigd
heid niet al te veel te kennen.
Ware het verslag zonder die algebraïsche-
berekening van Vlissingen in haar totaliteit
(a b 1) niet degelijker geweest?
En dan het slot, dat is ook zéér „modern"
geschreven.
„In mist en avonddonker rijdt men naar
laren en penaten (dat zijn immers huisgoden,
geachte redacteur terug, drinkt thuis een
geurig kop thee, leest de kranten en gaat naar
bed, om 's nachts te droomen van rapporten,
censuurvoorstellen en van het vervelende
eener lange vergadering."
Me dunkt van een boek in dat genre zou
men zeggenveel woorden doch weinig van
beteekenis.
Is dat eerbied voor een droeve zaak n. 1.
droomen over „censuur?"
Zou Ds. N. daar waarlijk een ernstige droom
over gehad hebben
Waarlijk, het persverslag mag voortaan wel
aan betere handen worden toevertrouwd!
Zie, mijnheer de redacteur, dit moest uit
mijn pen omdat ik weet dat velenzeer vélen
zich aan dit verslag gestooten hebben, en mij
dunkt volkomen te recht.
Nogmaals mijn beleefden dank voor de op
name en met broedergroeten,
Een getrotjw Lezer.
Dr. A. Kuijper Jr De Vastigheid des Ver-
bonds. Uitgave van W. Kirchner,
Amsterdam.
Op welke wjjze de schrijver zich van zyn
taak gekweten heeft, kan reeds blijken uit de
indeeling van den inhoud. Na een inleidend
hoofdstuk, dat handelt over een „Nagel in Zyn
heilige Plaats", bespreekt hij in het tweede
"hoofdstuk „De leer der Verbonden", in het
derde „De vastigheden des Verbonds" in het
vierde „Het Hoofd des Verbonds" en in het
laatste het Besluit.
In de leer der Verbondentvolgt hy deze orde
Het Verbondsleven van God Drieëenig, de
Raad des vredes, het Verbond der werken,
het Verbond der Gemeene Gratie, het Verbond
der Genade. Hier kan de vraag rijzenwat
is de oorzaak, dat het Verbond der Gemeene
Gratie aan het Verbond der Genade voorafgaat,
en men vindt daarop niet een antwoord,
dat geheel bevredigt. Immers men kan
denkeD, dat wy hier te doen hebben met een
historische orde. Eerst toch behandelt hy het
Verbond der werken, zeker omdat dit het eerst
te voorschijn komt in den tijd, en nu voort
gaande in de geschiedenis krygt het Verbond
der Gemeene Gratie zyn vorm in de dagen van
Noaeh, terwijl het Verbond der genade in zjjn
eigenlijke gestalte pas optreedt in den tyd van
Abraham. Doch de schrijver en dat zeer terecht,
begint niet met een beschrijving van het Ver
bond der Gemeene Gratie by Noaeh, maar doet
den lezer gevoelen, dat het metterdaad reeds
aanstonds na den val zijn werking deed ge
voelen. Is dit niet zoo, en niemand twijfelt
daaraan, dan krijgt de vraag eenige klem was
dit niet de vrucht van het Verbond der Genade,
dat uitging in het woord tot de slang: Ik zal
vijandschap zetten tussehen u en deze vrouw,
tussehen haar zaad en uw zaad, en datzelfve
zal u den kop vermorzelen en gij zult het de
verzenen vermorzelen. Deze belofte werd uit
gesproken alvorens het vonnis over de vrouw
en den man geveld werd en wegens die open
baring van de genade kon er een tyd van ver
draagzaamheid intreden. Wy zouden deze vraag
achterwege gelaten hebben, indien er niet mede
in verband stond een andere, die geenszins van
belang ontbloot is, n.l. in welke verhouding
staan deze beide verbonden tot elkander Wordt
het Verbond der Gemeene Gratie voorop ge
sehoven als de breede basis waarop het Verbond
der Genade rust en dient het enkel tot steun
punt in de historie, tengevolge waarvan het
slechts een tydelyk karakter draagt, of is het
zelf een gevolg van het Verbond der Genade,
komt het daaruit voort en blijft het dus ook
in zyn vrucht daarmede vereenigd. Wy kun
nen er nog wel bijvoegen, dat wy deze vraag
laten drukken uit waardeering voor den arbeid
aan dit boek besteed, dat ons de vastheid van
het Verbond zoo duidelijk teekent.
Daarmede kom ik tot den inhoud van het
boek zelf, en dan wil ik gaarne al aanstonds
uitspreken, dat het gedeelte, 't welk ik er van
gelezen heb, zeer helder is. Het is geen dor
betoog, dat bij het lezen groote inspanning
vordert, maar het is frisch en opwekkend. Er
ligt over elke bladzijde een aantrekkelijkheid,
welke bekoort en men proeft de toewijding,
waarmede het onderwerp is behandeld. Wie de
werken van d*. A. Kuyper Sr. kent, merkt, dat
deze zoon een zijner getrouwe leerlingen is,
maar hy geeft die gedachte ons weer op eene
hem eigene wyze. Ook is het een verdienste van
dit werk, dat het zich niet al te veel inlaat met
hen, die anders over het Verbond hebben ge
oordeeld en geschreven, al blykt het klaar, dat
hy zeer goed hun gevoelen kent. Kalm en be
zadigd gaat hy zyn weg en elke lezer kan hem
op dien weg volgen.
Er is alzoo reden te over om den schrijver
erkentelijk te zyn voor deze zyn pennevrucht
en ik wensch, dat hy nog menig boek voor ons
Gereformeerd volk mag sehryven. Wy twijfelen
niet, of dit werk zal in menig gezin gelezen en
overwogen worden en het verdient dit ten
volle.
Ook de uitgever heeft aanspraak op een woord
van dank voor de uitvoering. De vorm, het pa
pier en de druk mogen er zyn. Bouma.
Liefde, bewerkt door W. Sohüijnenburg.
geïllustreerd. Uitgave van D. A. Daamen,
te 's Gravenhage.
By het verschijnen van het eerste deel hebben
'wy dit werk reeds aangekondigd en met warmte
aanbevolen. Wy konden dit doen, omdat wy
het reeds jaren kenden. Deze vaderlandsche
geschiedenis, die kort, helder en zaakrijk ons
het roemrijke verleden van ons volk teekent,
behoort in de lange winteravonden in menigen
huiseljjken kring gelezen te worden. Het zal
dienen om Gods groote daden in ons klein land
in gedachtenis te bewaren, de liefde tot het
Vaderland en onze heerlijke historie te verster
ken en onze jeugd te helpen vormen, om flinke
burgers te worden.
De illustration geven een nieuwe bekoorlijk
heid aan dit werk. Bouma.
„Paulus aanbeveling aan Timotheus"
door Ds. A. Littooij en de Intree-predi-
catie „Vleesch en Woord", door Ds. J.
D. Wielenga. Beide uitgesproken te
Middelburg, 25 October 1908. Uitgave
van A. D. Littooij Az., Middelburg.
Wy vertrouwen, dat velen graag zullen lezen
wat ds. Littooij in de gemeentelijke samen
komst, waarin ds. Wielenga bevestigd werd,
gesproken heeft. Voor hem en voor de gemeente
was het een zeldzame ure. Het gebeurt weinig
dat een predikant meer dan veertig jaar in een
en dezelfde gemeente het Woord Gods bedienen
mag, gelyk dit met ds. Littooij het geval is
geweest, en dat hy dan nog krachtig genoeg
is, om by gelegenheid, dat een jeugdig broeder
diezelfde taak aanvaardt, zulk een woord te
spreken. Is het in al die jaren gebleken, dat
het Zeeuwsehe Gereformeerde volk gaarne lui
sterde als ds. Littooij spraken gaarne las, als
hy schreef, dan ligt het voor de hand om aan
te nemen, dat het ook wil lezen, wat hy thans
nog te zeggen heeft.
Op zyn verzoek heeft onze broeder Wielenga
ook zyn intree-predicatie gepubliceerd. Een
waardige redeGelyk zy een uitnemenden in
druk gemaakt heeft op allen, die haar mochten
hooren, zoo zal zy ook by aandachtige lezing
stichtelijk werken en ingang by velen vinden.
De uitgever zorgde voor een passend kleed.
Zoo zullen deze beide toespraken hun weg
wel vinden en naar wy hopen een zegen in
menig gezin brengen. Bouma.
Ledenvergadering D.V. Woensdag 2
December 1908, des avonds 8 uur, in de con
sistorie der Gasthuiskerk.
Afd. MIDDELBURG.
LEDENVERGADERING D. V. Dinsdag 1
December a. s. des avonds 8 uur in het
Militair Tehuis, Nieuwstraat.
AGENDA
O.m. Inleiding door het Lid M. Sanderse,
onderwerp Zondagsheiliging
Voorts bespreking Ringorganisatie en ver
kiezing 2 Bestuursleden voor den Ring.
Voorstel tot adhaesie-betuiging inzake afschaf
fing der kermis en meer.
Dringende opkomst gewenscht.
Namens het Bestuur,
J. C. Wondergem, Secretaris.
Tengevolge van de buitengewoon groote
oplaag, heeft de verzending van de aange
vraagde Kalenders naar beurte plaats, en kun
nen bestellingen nog ingewacht en geregeld
uitgevoerd worden.
Voor uitdeeling op Zondagscholen enz. kun
nen insgelyks de bestellingen nog worden uit
gevoerd.
Namens het Bestuur
van het Traktaatgenootschap,
Firma F. P. D'HUIJ.
Middelburg, November 1908.
Verschenen by den Uitgever A. D. LITTOOIJ
Az. te Middelburg:
door
en
door
Beide uitgesproken te Middelburg 25 Oc
tober 1908.
Groot 42 pag. druks.
Het woord van afscheid is door Ds LITTOOIJ
breeder uitgewerkt dan het uitgesproken is.
hebben we weer een koopje, n.l. 100 verschil
lende ZONDAGSSCHOOLVERHALEN, allen
met gekleurde platen en gekleurden omslag, van
de beste schrijvers, als Hoogenbirk, de Liefde
enz., welke vroeger f24,kostten, thans voor
slechts f 6,25 franco thuis. Alleen by vooruit
betaling door
Onderstaande werken van Ds. G. DÖEKES te
flieuwdorp zijn te bekomen by eiken Christel.
Boekhandel en by de Uitgevers J. OLTHOFF
te Hardenberg en J. OLTHOFF te Middelburg
Een karakterstudie.
Gebonden f 1,40. Ingenaaid f 1,
Gebonden f0,80 Ingenaaid f 0,50.
Gebonden f 0,90. Ingenaaid f 0,60.
De 'PREMIE van den Filippus Kalender
Een herdruk wordt opgelegd by genoeg
zame bestelling.
Namens het Traktaatgenootschap,
Middelburg, November 1908.
