Kantoor Vlasmarkt K 146
Vereen, lol Chr. Verz. ran Krankzinnigen
O. J. HONDITJS,
Offieiëele Berichten.
Verantwoording van Liefdegaven.
BOEKBEOORDEELING.
Iii 's levens Opgang door Seerp Anema.
Het Hoek der Waarheid door F. Bettex.
Kribbe, Kruis en Kroon, uit Gerok's lie
deren. Uitgelezen en op muziek gezet
door E. Gerhardt. Naar den vierden
druk uit het Duitsch vertaald en be
werkt door Dr. J. van der Valk. Tweede
herziene en vermeerderde druk. Uit
gave van J. H. Kok, Kampen.
Christelijke Jongelingsvereeniging
„Herman Fankeel".
Advertentiën,
AGENDA
3de Jaarvergadering
op Vrijdag 13 December 1907,
IN HET SCHUTTERSHOF
MIDDELBURG,
li eens het geheim verraden zyn, dat die goede
man zoo zorgvuldig heeft bewaard. Daar
ga ik dus niet toe over. En een valschen titel
opgeven en de jeugdige lezers en lezeressen
opzettelijk misleiden Foei, ik mag het niet in
de gedachten nemen. Maar ik kom weer tot
het Prijsraadsel en de oplossingen daarvan.
Laat ik u echter eerst behoorlijk groeten als
mijn
Zeer gewaardeerde Neven en Nichten
De oplossing van het raadsel, als geheel ge
nomen, is door u allen gevondenik wensch
u daar geluk mede. En nu de onderdeelen
1. Zelfzucht vernedert, zelfverloochening ver
hoogt den mensch.
2. In iedere gemeente heeft men ouderlingen
en diakenen ©n meestal ook een predikant.
3. De bruid is het zinnebeeld van de gemeente
des Heeren.
4. In de Syrofenicische vrouw werd een groot
geloot gevonden.
5. Jojachin was koning van Juda en David
van Israel.
6. Wat van de spijsoffers overbleef, werd door
Aaron en zijn zonen gegeten.
7. Van korban lezen wij in Marcus VII.
Als g\j deze oplossing ingezonden hebt, ben
ik natuurlijk over u tevreden. Zulk een oplos
sing is voldoende. Maar ijverige onderzoekers
van de Heilige Schrift kunnen er nog wel wat
bijvoegen, waardoor de waarde van hun werk
belangrijk toeneemt. Zoo deed b.v. de neef, die
(ten onrechtemeent, zijn oom Adriaan nooit
gezien te hebbenP. O. te M. Die goede
jongen noemt bij 1 opLuc. 14 11Job 2229
Spr. 2923Matth. 2312 Luc. 18 14Jac.
4:6; 1 Petr. 5:5. Achter 3 zet hij tusschen
haakjesHooglied achter 4Mare. 7 26. Bij
Jojachin vermeldt hij2 Kon. 246; in 1 Kron.
316 Jechonia genaamdin Jer. 2228 met
verachting Chonia genoemd. By David verwijst
hij naar 2 Sam. 5:3. Achter 6 staat de
tekstLev. 23 en achter 7n.l. vs. 11.
Nu moeten de neven en nichten maar eens
in den Bijbel nagaan, of al deze aanhalingen
goed zijnen mag Piet overwegen, of het mooi
is, mij eerst gul te begroeten als oom en dan
zijn brief te sluiten als (mijn mij) achtend
vriendje. Zijn uw vriendelijke gevoelens zoo
gauw bekoeld, Piet? Die laatste vraag kan
ik ook richten tot mijn neef Jan de P. te M.,
voor wiens ijver ik ook lof heb. Die heeft ook
aardige, degelijke bijschriften geleverd. Maar
Jan mag nooit schrijvenziyzelven en moet bij
gelegenheid eens nakijken, of in den Bijbel wel
staat(J geschiedde, gelijk gij wilt." Daar en
in de derde bede van het Onze Vader spellen
wijgeschiede met één d. Spreek er maar eens
met den meester over, Janl Dientje 1. C.,
ook te M., is met den nieuwen oom ook nog
niet recht op streek. Eerst noemt ze mij (deftig
en niet deftig)Geachte Oom Adriaanlater
heet ikWaarde Heer en teekent zij zich mijn
(gelukkig nog toegenegen) vriendinnetje. Maar
uw werk is niet kwaad, Dienhoewel niet zoo
pittig als van de jongens uit M. Dat zijn echter
blijkbaar al oud-gedienden. Zoo kom ik vanzelf
bij neef Nico even buiten M. Dat is zeker een
trouwe jongenhij aanvaardt zonder aarzeling
den nieuwen Oom en noemt zich bij 't scheiden
diens neefje.
Jammer, dat Nico 'tzoo druk had met zijn
schoolwerk. Anders had hij er zeker wat meer
bijgeschreven. Nu was zijn werk voldoende.
Maar daar zijn nog cijfertjes boven op
school, is 't niet Nico En 't schrift Maar
hoe oud zy't ge, Neefje Ik weet dat zoo goed
niet, als de vorige Prijsvraagredacteur. Die
seheen al de Zeeuwtjes en Zeeuwinnetjes goed
te kennen en u en uw familie heel goed.
Van u kan ik met een eindje loopen de
nieuwe tram bereiken, hé? Want ik moet P.
W. Lz. te B. even gaan vertellen, dat hij netjes
geschreven en een goede oplossing ingezonden
heeft. Maar P(aulus mag niet schrijven „Dew
aanhouder wint", want Hy wint. En den brief
nog eens over te lezen, voor men hem verzendt,
is een goede zaakzoo licht vergeet men een
woordje.
Yan B. naar O.-K.Daar moet ik aan twee
nichtjes verslag doen. Tannetje C. en Leuntje
A. Die lieve kinderen schijnen te denken Wie
veel schrijft, heeft veel te verantwoorden". Zy
Drieveen die nooit de kerk bezocht. Het was
een van die plaatsen waar men in die dagen
reeds geheel ongodsdienstig was.
Op dat gebied zag het er aldaar al even
treurig, zoo niet nog treuriger uit, dan te Den
nenhorst, Jan's geboorteplaats.
Het was dus voor Jan weer een groote
verandering.
By baas Losser te Steendorp gingen ze eiken
Zondag allen geregeld ter kerk, en Jan had
dit gedurende den laatsten tijd dien hy er
doorbracht ook altijd geregeld gedaan.
Jan had daarenboven by baas Losser ook
menigmaal over den godsdienst hooren spre
ken want wanneer 's avonds het werk ge
daan was, en vooral in den winter, wanneer
men in de huiskamer gezellig bijeen zat, ge
beurde het niet zelden dat er een heel ge
zelschap bijeen was, en dan werden niet
slechts godsdienstige onderwerpen besproken
maar ook in het bizonder werd dan menig
maal gesproken over den weg der zaligheid
en de levenservaringen van Gods kinderen.
Enkele uitdrukkingen desbetreffende had
Jan opgevangen en zich weten eigen te maken.
Vandaar dat baas Losser reeds goede gedaehten
begon te koesteren, doch we vernamen ook
reeds dat zijne vrouw Jan volstrekt niet ver
trouwde. En dat zy hem nog niet zoo geheel
verkeerd beoordeeld had, bleek nu welwant
gaven korte, maar goede oplossingen.
Nu nog even naar S., om aan Dina Clir te
zeggen, dat zy keurig geschreven en in goed
Nederlandsch een goede oplossing gegeven
heeft. Alleen moet ik haar doen opmerken, dat
het niet noodig is, eiken zin tweemaal te schrij
ven. En nu verlaat ik Zeelands tuin en steek
de Wester-Schelde over, want ik moetin H. en
O. ook nog even den stand der zaken melden.
Maria ft. te H. schrijft niet onaardig en maakt
ook geen taalfouten, maar is zeer zuinig in
haar bijschriften. Yan Maria ft. "te O. vernam
ik met genoegen, dat zy met den vorigen prys-
vraagredacteur goed kon opschieten en voor-
loopig van oom Adriaan maar 't beste hopen
wil. Nu, Marie, ge begrijpt wel, dat ik me niet
uw oom zou genoemd hebben, als ik 't niet
goed met u meende. Daarom zult 'ge 't me wel
niet euvel duiden, als ik u raad, vooral mooi
te schrijven en goed na te lezen, wat ge ge
schreven hebt. Nu staat er in uw brief prijs
raadsel is weggelaten.] En even verder: „Ik
er in October al een verwacht. [Had is ver
geten.] Ook is het woord niet dienstwillig,
maar dienstwillig. Maar uw oplossing is goed,
hoor Nichtje!
Wat zal 'teen genot zyn, als ik met een ge
rust hart in een bestuurbaren luchtballon kan
plaats nemen. Want nu moet ik in eens naar
Noord-Beveland, naar myn twaalfjarige nichtjes
Pie en Cor tweelingzusjes zeker? die mij
verleiden willen, om ze eens te verklappen,
wie toch de vorige „vraagopgever" was, en er
maar half tevreden over schijnen, dat ik ook
myn vollen naam ze niet in eens gezegd heb.
Ze onderzoekemalthans, of ik Uw Eerwaarde
noemen ze me de vader van den vorigen
redacteur ben. Nu wil ik daar wel Neen op
antwoorder, maar dan komen zy misschien met
een nieuwe onderstelling, en vragen my moge
lijk, of ik haar dikken grootvader nog gekend
heb. Dus zeg ik liever niets, dan dat Pie en
Cor op de Chr. School in 't naburige K.
waar ze nu wel naar toe kunnen loopen, nu ze
al 12 jaar zijn maar goed moeten leeren,
ook mooi en zonder fouten schrijven, want „uwe
voorganger" komt nooit voor. Ik zou maar
altyd uw schrijvendat doet de groote man,
die onlangs 70 jaar is geworden, ook. En dat
doen tegenwoordig de meeste menschenuw
oom Adriaan, die meer dan dertig jaar zeer
getrouw uw en en uwe heeft geschreven, is daar
van ook teruggekomen en stelt zich nu tevreden
met uw zonder meer. Als Pie en Cor te K.
komen, willen zy zeker de groeten aan Neef
Hendrik L. doen en hem zeggen, dat zyn op
lossing goed was, maar dat hy zyn brief veel
te haastig geschreven had. En zoo'n mooie naam,
Hendrik legt groote verplichtingen op. Myn
groeten aan uw prediker
Nu naar Zuid-Beveland en wel naar N., van
waar Johs. S. een goede oplossing zond, en
vandaar naar I. welke afstanden en wat
dure reis alles met particulier rijtuig Maar
zoo'n hartelyken neef als Andries Azoon, die
my zoo maar ineens als „Beste Oomaan
spreekt en zyn gezelligen brief met „liefh.
neef" besluit, mag ik niet voorbijgaan. Als ik
in I. kom, zal 'k u vast even bezoeken, hoor
Andries
En nu met den trein naar B. o. Z.Gerard
FLeendert R. en Nelly M. zonden goede op
lossingen die van Nelly was mooi geschreven.
En Leendert vindt het leuk, een oom ryker te
zyn geworden. Houd hem maar in waarde,
jongenwie weet, of ge niet nog eens naar
Boomhoek gaat logeeren. Als 't zoover komt,
dan vertel ik u ook, wie toch die beminde
en nochtans onbekend gebleven vorige redac
teur is geweest. En nu nog een reis
heel naar Friesland, om aan Neeltje K. te ver
tellen, dat ik ook wel eens eenige dagen in
Groningen zou willen logeeren. Geef uw vader
't adres maar op, dan kan die 't my te gelegener
tyd in Boomhoek of ergens elders wel ter hand
stellen.
En nu punt. Ik hoop dat myn brief niét te
lang is geworden. In 't vervolg kan 't allicht
wat korter. Met vriendelijke groeten aan de
neefjes en nichtjes, die de Heere allen milde-
lyk zegenen moge, blijf ik gaarne uw aller liefh.
OOM ADRIAAN.
Boomhoek, 25 Nov. 1907.
te Drieveen, in zulk een gansch andere omge
ving gekomen, dacht Jan in de verste verte
aan geen godsdienst meer. Integendeel. Hy
spotte er zelfs mee. Schimpend kon hy spre
ken over zyn „vromen baas" te Steendorp.
En wat nog erger was, hy vertelde er dan
niet zelden by en dit deed hy dan met
zekeren trots dat hy zyn baas ook zoo
menigmaal de dwaasheid van allen godsdienst
onder het oog gebracht had, en dat dit ten
slotte ook de reden was geweest, waarom hy
niet langer te Steendorp had willen blijven.
Elk mensch heeft zyn gebreken, doch de een
heeft er meer dan de ander. Jan had er heel
veel. Hy werd nu ook een leugenaar, en was
te Steendorp dus een huichelaar geweest. Men
kon overigens van Jan nu juist niet zeggen,
dat hy zulk een openbaar goddeloos leven
leidde. In herbergen kwam hy nooit anders,
dan in die van zyn baas, waar hy, als hy
tenminste niet te veel gebruikte, vry gelag
had, indien hy ook de klanten zoo nu en dan
maar bediende. En dit beviel Jan wel. Want
dat hy geen andere herbergen bezocht, was
niet zoozeer omdat hy geen lust daartoe ge
voelde, maar Jan begon nu ook zuinig te
worden, wyl hy ook wilde gaan trouwen.
(Wordt vervolgd.)
En nu het nieuwe raadsel, waarvan de op
lossing wordt ingewacht tot 20 December.
3, 41, 31 was een godvruchtig man, die op
droeve wijze aan zyn einde kwam;
11, 27, 6, 37, 2 een hoogmoedige dienstmaagd,
en 1, 40, 5, 39, 50, 31 en 38, 31, 49, 11, 42
trotsche koninginnen
23, 7, 24, 19 een goddelooze knecht van 5,
27, 13, 42
48, 51, 45 en zyn broeder zonen, in wier
hart het vijfde gebod geschreven stond
33, 22, 36, 15 een voorbeeldig landheer
26, 16, 10 een zuivere en verfrisschende, maar
niet altyd onschuldige vloeistof, gelijk 10, 12,
27, 49, 50 ervoer
Het woord 38, 46, 44, 43 veroorzaakte eens
(waar en wanneer groote ontsteltenis.
Vlissingen. Donderdag 28 November 1.1. vierde
de Jongedochtersvereeniging Dorcas" in de
consistoriekamer der N. M. Kerk haar 17jarig
bestaan. Onze geachte leeraar dr. A. Kuy-
per Jr. opende dezen feestavond. Z.Eerw. liet
zingen Psalm 89 8, ging daarna voor in gebed,
las en verklaarde een gedeelte van Gods Woord
n.m. Joh. 15 17. Secretaresse en Penning-
meesteresse brachten verslag uit over het af-
geloopen jaar en door de afgevaardigden van
de zustervereeniging alhier (Dient den Heere)
werd de felicitatie overgebracht.
Yerder werd deze feestavond doorgebracht
met het zingen van stichtelijke liederen en het
houden van samenspraken.
Een der broeders ouderlingen (br. de Kam)
beëindigde dezen feestavond en liet zingen psalm
133 3 en ging daarna voor in dankzegging.
In het afgeloopen jaar zyn door de vereeni-
ging 65 kleedingstukken vervaardigd.
Doe de Heere de Vereeniging nog vele jaren
arbeiden tot leniging van de behoeften der
armen.
Namens de Yereeniging
A. C. Yerton, Presidente.
C. P. Gillissen, Secretaresse.
Ylissingen, 4 December 1907.
Vlissingen B. Voor de Kerk ontvangen van
de Meisjes vereen. „Dorcas" alhier f10,id.
van de Vrouwen vereeniging Diaconaal Hulp
betoon alhier f 7,50 en in de collecte van 1 Dec.
j.l. een gift ad f 20,met bestemming f 10,
voor de Kerk en f 10,voor de armen, met
bijschrift „Uit dankbaarheid".
Namens den Kerkeraad,
P. G. Laernoes, Scriba.
Uitgave van D. A. Daamen, Rotterdam.
Yoorzoover wy weten is dit het eerste boek,
dat de schrijver ons aanbiedt. Voor menigeen
was hy niet een onbekende, want hy gaf meer
malen sonnetten, welke de aandacht op hem
vestigden. Thans biedt hy ons een roman aan,
die zeer zeker in breeden kring lezers zal vin
den, want er is veel goeds van te zeggen. Wat
een schoone beschrijving geeft hy van het
Friesche landschap met zyn eigenaardige be
koorlijkheden, waaruit ons blijkt, dat hy niet
alleen die streken nauwkeurig kent, maar ook
de gave bezit om ze tot haar recht te laten
komen.
Ook de teekening van de personen, welke
hier optreden is aantrekkelijk. Het zyn waar
lijk menschen, zooals wy ze ontmoet en gekend
hebben. Er wordt bovendien naar gestaan, om
de alles beheerschende godsdienst haar eigen
plaats te geven en uit te laten komen, welk
een rijke beteekenis zy geeft aan de jeugd. Met
zeldzaam genoegen hebben wy gelezen die
bladzijden, die gewyd zyn aan de doorwerking
van het geestelijke leven en wij waardeeren
het, dat een jeugdig man een oog toont te
bezitten, waarmee hy de onderscheiden leiding
des H. Geestes in het menschelyk leven nauw
keurig heeft waargenomen. Hy durft de tee-
derste kwesties, welke zich hierby voordoen
aan en over 't algemeen behandelt hy ze op
een zeer waardige manier,
Dat hy een vurige bewonderaar is van de
aloude Gerofmeerde belijdenis geeft aan dit boek
in ons oog een groote waarde, en al lezende
zegt ge onwillekeurig: mochten alle harten
die nog jong zyn, zoo warm kloppen voor de
echte godsvrucht, welke voor ieder maar vooral
voor jeugdigen zulk een uitnemend sieraad is.
Zeker, dit werk is niet volmaakt, zoodat er
wel aanmerkingen gemaakt kunnen worden.
Maar voor een eersteling is het een flink werk
dat ieder lezen mag. Wy hopen dat een har
telijke ontvangst den schrijver moge aanmoe
digen om ons nog meer zulke dergelijke boe
ken te leveren.
Ook aan den uitgever een woord van lof
voor de wyze, woarop hy dit boek op de markt
des levens heeft gebracht.
Twijfel door F. Bettex.
Deze beide boeken worden uitgegeven door
J. H. Kok te Kampen. Meer behoeven wy niet
te zeggen. De werken van Bettex zyn alge
meen bekend, en ik geloof niet, dat iemand
ooit na de lezing van een werk van dezen
schrijver gezegd heeftdat is my niet meege
vallen. Eer het tegendeel. Al lezende klimt
uwe belangstelling, elke bladzijde brengt u al
meer in verwondering over de zeldzame ken
nis, die er u uit toespreekt en den vorm,
waarin deze gedachten gegoten zyn, en gij zyt
erkentelijk, dat God in dezen tijd mannen
geeft, die met zulke wapenen het ongeloof on
zer eeuw kunnen bestrijden. Ofschoon ge het
niet met alles eens zult zyn, toch spoort het
u aan om te bidden, dat de Heere deze wer
ken zegenen moge tot nederwerping van de
hoogten, die zich zoo ontzettend verheffen
tegen de kennis van Christus.
En de uitgever heeft ook al lang zyn sporen
verdiend. Zyn naam waarborgt u, dat alles wat
tot de uitvoering behoort flink zal wezen. Dat
is dan met deze beide werken weer het geval
De lust tot zingen en muziek vermeerdert in
onze kringen. Dit is een goed teeken. Het
komt ook uit in deze tweede uitgave. De eerste
was reeds geheel uitverkocht. Zoo moet het
voortgaan. De liederen ons hier aangeboden
zyn het waard, dat zy al in ruimer kring be
kend en gezongen worden. Wilt ge het bewijs
Luister dan eens naar deze verzen uit: „Hei
lige Nacht"
o Bethlehem, gy kleene,
Wat kleurt te middernacht
Uw oude, grauwe steenen
Met wonder heldre pracht?
De herders buiten op het veld,
Zy zien de stille landen
In schittrend licht gesteld,
In schittrend licht gesteld.
De schaapjes slapen, blinkend
In zilverwitte nacht,
En ieder sprietje fonkelt
Yan 't gras, groen als smaragd.
In gouden glans van hemellicht
Staat daar een stralende engel
Met vriendlyk aangezicht.
En lieflyk klinkt zyn zending
Waartoe zyt gij bevreesd
Ik breng u blyde tijding,
Die werelds wee geneest,
Die van het lyden u bevrijdt,
Uw Heiland is geboren,
Uw Held voor d'eeuwigheid.
Is dit nu geen heldere, zuivere taal En zoo
zijn alle deze liederen. Ook de muziek moet
schoon zijn, naar zy my wel eens hebben ver
zekerd. Wie met ons gelooft, dat de lust tot
zang en muziek aangewakkerd moet worden,
omdat het zulke kostelijke gaven des hemels
zyn aan de menschenkinderen, hy helpe dan
ook mede, om deze echt christelijke liederen
hunne plaats te bezorgen.
Duur is het ook niet. Ieder kan dit nog wel
bekostigen. Bouma.
CORRESPONDENTIE.
Vele stukken moeten tot de volgende week
blijven liggen, w.o. ook één van onzen mede-
Redacteur, ds. Laman, dat eerst hedenmiddag
2 uur by den Uitgever inkwam, dus te laat
om nog in dit nummer op te nemen.
Redactie.
LEDEN-Vergadering D. V. Woensdag 11
December 1907, des avonds 8 uur, in de
Consistorie der Gasthuiskerk.
Goede opkomst gewenscht
Voor de vele bewijzen van belangstelling
27 Nov. 1.1. ontvangen, zeggen wy by dezen
dank.
A. LITTOOIJ
en EöHTGENOOTB.
voor de
van db
IN ZEELAND,
des voormiddags ten 10 ure,
te
1. 1011 uur: Bidstond, Voorgangers:
Ds. H. W. LAMAN, van Zierikzee, en
Ds. C. L. V OORHOEVE, vanVlissingen.
PAUZE.
2. 121/2 uurOpening.
3. Toespraak van den Voorzitter.
4. Verslag van den Secretaris.
5. Verslag van den Penningmeester.
6. Verslag van de Comm. tot het nazien
van de rekening 1906.
7. Benoeming van een Comm. tot het
nazien van de rekening 1907.
8. Verkiezing van een Bestuurslid ter
vervanging van Ds. P. DE LOOZE, van
Oud-Vosmeer.
9. Mededeelingen en Voorstellen van
het Bestuur.
10. Sluiting der Vergadering.
HET BESTUUR.
in EFFECTEN, COUPONS en INCASSEERIN-
GEN, BRAND-, INBRAAK-, ONGEVALLEN-,
TRANSPORT- en LEVENSVERZEKERINGEN.
Neemt gelden deposito.
Vertegenwoordiger van de Noord-Nederland-
sche Hypotheekbank voor de uitgifte van
PANDBRIEVEN en het sluiten van HYPO
THEKEN.
