PATRIMONIUM.
LL
H. VERHOOG, Halfweg.
Kerk- en Schoolnieuws.
Officiëele Berichten.
VERBETERING.
Niet 10 uur uiaar IOV2 uur /al de Diaeo-
nale Conferentie op Woensdag 20 November
a. s. te Meliskerke aanvangen.
Een Jubileum.
Verantwoording van Liefdegaven.
Christelijke Jongelingsvereeniging
„Herman Faukeel".
Advertentiën*
bilaris sprak over 2 Sam. 7 18bWie ben
ik, Heere, Heere, en wat is mijn huis, dat G\j
mij tot hiertoe gebracht hebt.
Met aangenaamheid heb ik deze preek ge
lezen, niet het minst, omdat de prediker er
geheel zichzelf in heeft gegeven, en omdat de
preek den prediker teekent. De rede is ge
schreven in dien rustigen toon, waarop we
ds. Bouma zoo vaak op vergaderingen hoorden
spreken. Middelburg's dienaar is niet iemand,
die met woorden ratelt, maar hij is een helder
denker, die iets zegt, wanneer h« iets zegt. De
lezers van ons blad, die hem niet als prediker
kennen, kennen hem toch als schrijver van de
meditaties in Z. Kerkblad, en deze meditaties
z\jn altijd degelijk en belangwekkend. Boven
dien is deze leeraar iemand, van wien ge houden
moet, als ge hem kent; een Israëliet zonder
bedrog.
Het een b\j het ander genomen maakt, dat
er rechtmatige stof is voor zijn gemeente, voor
zijn familie en vrienden, om blijde te wezen,
dat de Heere dezen dienaar vijf-en-twintig
jaren gesterkt heeft tot zijn ambt. Wij gunnen
er hem minstens nog vijf-en-twintig bij, en het
is onze hartelijke wensch, dat het Gode beha
gen moge Hem rijkelijk te zegenen in den
arbeid der bediening, mocht het zijn hier in
Zeeland. Lam an.
DRIETAL
te Ezingecand. O. Boersma te Kampen
cand. N. Postema te Warfum en
ds. D. Prins te Oudega.
TWEETAL
te Zuidbroek (Gr.)cand. N. Postema te
Warfum
cand. J. Thijs te Kampen,
te Wijckel: ds. T. Petersen te Oosterzee;
ds. J. L. Jaspers te IJselstein.
'Beroepen
te Winsumds. R. v. d. Kamp te Axel
te Pretoriadr. S. O. Los te Hilversum
te De Bildt: ds. H. Teerink te Amersfoort;
te Vianencand. J. Thijs te Kampen
te Ter Apelcand. N. Postema te Warfum
te Hoofddorp (2e maal): ds. R. W. de Jong
te Noordwijk
te Driesum: ds. W. L. Milo te Warns.
AANGENOMEN
naar Tholen (B): cand. J. H. Lammertsma;
naar Yelzencand. J. D. Speelman te Apeldoorn.
BEDANKT
voor Haastrecht en Opperdoes
cand. J. H. Lammertsma.
Het is iets zeer zeldzaams, dat in dezelfde
stad binnen den tijd van één jaar, drie predi
kanten van Gereformeerde kerken een jubileum
vierden. Dit zeldzame feit had te Middelburg
plaats.
Dr. L. Wagenaar vierde het vorige jaar zijn
25jarig arabtsfeest, ds. A. Littooij, den nestor
der Zeeuwsche Gereformeerde predikanten,
herdacht vóór ruim een paar maanden zijn
40jarige ambtsbediening der Geref. kerk A en
dood zijner moeder niet meer gezien had. Wel-
licht, zoo dacht Jan, weet Oom Aldert wel raad
voor rnjj. Jans oom was weduwnaar en woonde
in bij zijn oudste zoon, die schoenmaker was.
Bij zijn oom gekomen, vertelde hij, dat hij
zijns vaders huis had verlaten, omdat deze ge
durig dronken was, en hem dan in zijn dron
kenschap mishandelde. En wijl zijn oom wel
wist, dat Jan's vader een dronkaard was kon
Jan voor zjjn vertellingen ook wel geloof vin
den. Na eenig overleg zou Jan daar blijven
en bij zijn neef het schoenmaken leeren. Naar
de gewoonte van dien tijd, en in die omge
ving, was echter zijn neef niet alleen schoen
maker, maar ook zadelmaker en barbier.
Aanvankelijk ging dit niet best. Allereerst
viel het hem al niet mee zoo geheele dagen
te moeten zitten, en eveneens was het niet
pleizierig als jongen van aohttien jaar te be
ginnen evenals een jongen die pas de school
verlaten heeft. Langzamerhand echter begon
Jan er zich in te schikken. Niet dat h\j nu
juist zooveel liefhebberij voor het vak had,
maar hij zag, dat zijn neef een ruim bestaan
vond in zijn schoenmakerij. Als hij het ook
nog maar eens zóó ver kon brengen, dan was
er wellicht nog kans, dat hij ook eens een
mijnheer" kon worden, want die gedachte
kon Jan nog moeielijk loslaten.
Het ergste van alles voor Jan was, dat hij
nu Zondag 10 November was het voor de Geref.
rerk B een gedenkwaardige dag, doordat haar
zeer geachte leeraar, ds. L. Bouma, vóór 25
jaar het predikambt aanvaardde.
Aan den avond van dien dag herdacht ZEerw.
in een gedachtenisrede naar aanleiding van
2 Sam. 7 18b de weldaden, die de Heere aan
hem en aan zijn huis bewezen heeft.
In herinnering.werden gebracht de jaren, die
ZEerw. de Kerken van Driesum, Terneuzen
en Emlichheim gediend heeft, waarna hij stil
stond bij de kerk van Middelburg, die ZEerw.
nu reeds 9 jaar dient.
Door een zeer talrijk en aandachtig gehoor
werd deze boeiende rede aangehoord. Hierop
kreeg ds. A. Littooij het woord, die den jubi
laris namenè den kerkeraad hartelijk geluk-
wenschte. Daarop bracht dr. L. Wagenaar in
zijn toespraak de groet zjjner gemeente over
en besloot ds. G. H. Toebes met den feestvie
rende namens de classis Walcheren des Heeren
besten zegen toe te wensehen. In den loop
der week ontving de geachte jubilaris van zjjn
gemeente en catechisanten op ondubbelzinnige
wijze blijken van waardeering en liefde.
Stelle de Heere onzen geliefden leeraar nog
vele jaren tot een rijken zegen voor de uit
breiding van Zijn Koninkrijk.
Namens den Kerkeraad,
S. den Hartige, Scriba.
Vlissingen B.
Door het bedanken van een broeder, die tot
diaken gekozen was, heeft de kerkeraad opnieuw
een dubbeltal voorgesteld, waaruit stemgerech
tigde lidmaten D. Y. Maandag 18 Nov., 's av.
8 uur in de consistorie een broeder diaken
hebben te kiezen. Onmiddellijk na die verkie
zing zal de jaarvergadering plaats hebben van
de vereeniging „De Kerkelijke Kas" alhier ter
behandeling van de gewone werkzaamheden.
Namens den Kerkeraad,
P. G. Laernoes, Scriba.
UIT EEN RAPPORT, op de Vergade
ring der Classis Axel van 3 October
1.1. aangenomen, inzake tucht op
doopleden.
Het was op den middag van den len Juli
dezes jaars, dat in de consistoriekamer der
Geref. Kerk A te Axel saamvergaderd waren
de afgevaardigden van de Kerken in Oost-
Zeeuwsch-Vlaanderen, om een zaak te bespre
ken, die voor den bloei dier kerken van het
hoogste gewicht was.
Het gold nl. het wangedrag van die leden
der gemeente, die nog geen belijdenis des ge-
loofs hadden afgelegd en dus nog geen toe
gang tot het Sacrament des H. Avondmaals
hadden gevraagd.
Deze vergadering, welke op advies der classis
Axel was saamgekomen, had ten doel, een
uniforme regeling op te stellen voor de tucht
op genoemde incomplete leden, en aan de
classic, verg. van 3 October aan te bieden.
Uit de verschillende besprekingen bleek, dat
door de Kerkeraden der respectieve kerken van
Axel A en B, Hoek, Neuzen en Zaamslag A
en B bjj het huisbezoek wel zooveel mogelijk
met de doopleden wordt gesproken en deze
zoo noodig worden vermaand, maar meesta
met weinig resultaat.
Verder had zich de tucht dusver niet uitge
strekt, uitgezonderd in de kerk van Neuzen
waar doopleden bij volharding in hun ergerlijk
niets verdiende. Hij kreeg den kost, maar
meer ook niet. Dat was anderzijds echter ook
weer een geluk voor hem, want van herberg
bezoek kon nu natuurlijk ook niets komen
om de eenvoudige reden dat hij er geen geld
voor had. Alleen als hij eens een enkele maal
thuis geweest was, had hij een paar centen
maar toch niet genoeg om er verteringen van
te maken in de herberg. Trouwens, dit wilde
zijn oom ook niet hebben. Godsdienstg was
ook de bevolking van Heidekamp evenmin als
van Dennenhorst, doch zijn oom en neef, be
roemden er zich altijd op, dat zij nooit in een
herberg kwamen.
Jan had echter in enkele maanden reeds
zooveel van het schoenmaken geleerd, dat hij
meende, nu ook eens wat te moeten gaan ver
dienen, vooral ook omdat hij zijn neef bij het
scheeren behulpzaam moest zijn, waar de ge
heele Zaterdagnamiddag en avond mee gemoeid
was. Zijn neef was daar echter doof voor en
zeide „Hoor eens, Jan als ik hier een jongen
krijg om het schoenmaken te leeren, dan krjjg
ik er het eerste jaar geld bij. Dit heb ik van
u niet willen hebben. Dus later zullen we
over dat verdienen nog wel eens spreken. Ik
heb je een weinig geholpen en je ook gedu
rende al dien tijd den kost gegeven, dus ik
ben er nog niet aan toe, om je nu ook al
geld te geven. Als we nog. eens eenige maan
den verder zijn, dan zullen we eens zien".
(Wordt vervolgd.)
even op de Kerkoraadsvergadering werden
ontboden, en baatte het vermanend woord, hun
daar toegesproken, niet, of weigerden ze op de
Êerkeraadsvergadering te verschijnen, dan wer
den ze losgemaakt van de gemeente.
Op voorstel van den voorzitter der verga
dering, ds. J. v. d Berg van Neuzen, liep ver
volgens de bespreking over de volgende zes
punten, welke we thans reeds in hunne eind
redactie hier laten volgen
lo. dat de Kerkeraden, overeenkomstig d©
leer des Verbonds bij het huisbezoek, niet al
leen met de geloovigen, maar ook met hun
zaad hebben te rekenen en op hun handel en
wandel hebben toe te zien.
2o. dat de Kerkeraden, erkennend de souve-
reiniteit in eigen kring, juist daarom de ouders
aansprakelijk stellen voor het^wangedrag hun
ner kinderen beneden de 15 jaar en ze des
wege zullen vermanen.
3o. dat de Kerkeraden, zoo noodig, de doop
leden kboven genoemden leeftijd, persoonlijk
ernstig zullen vermanen.
4o. dat, bij hardnekkigheid hunnerzijds, aan
de gemeente zal worden bekend gemaakt, dat
de Kerkeraad een of meerdere doopleden op
zettelijk heeft moeten vermanen.
5o. dat bij volharding in hun ergerlijk leven,
trots herhaalde vermaning, na advies der classis,
de namen der doopleden aan de gemeente zullen
worden bekend gemaakt met hunne overtre
ding en ze in hare voorbede worden aanbevolen.
6o. dat ze eindelijk, als ook dit niet baat,
buiten de gemeenschap der kerk zullen ge
sloten worden.
I. Bij de bespreking van het eerste punt
werd gewezen op de noodzakelijkheid, dat de
ouders kennis geven aan den Kerkeraad, als
hunne kinderen metterwoon de gemeente ver
laten, naar welke plaats ze zijn verhuisd, opdat
de Kerkeraad zulks kan melden aan den Raad
der kerk, waarheen men vertrokken is.
Wie zonder kennisgeving aan den Kerkeraad
der gemeente, waarbij hij behoort, en dies
zonder doopattest vertrekt, geeft feitelijk te
kennen niet langer zich te willen stellen onder
het opzicht en de tucht der Geref. kerk.
In Axel A heerschte de gewoonte, dat de
Kerkeraad aan den Kerkeraad der gemeente,
waarheen een dooplid vertrokken was, meldde,
dat laatstgenoemde met of zonder doopattest
was heengegaan.
Op de vergadering werd dan ook de wen-
schelijkheid uitgesproken, dat tweemaal in de
gemeente zal worden afgekondigd, dat de
ouders getrouwelijk van het vertrek hunner
kinderen aan den Kerkeraad zullen kennis
geven, opdat deze het aan den Kerkeraad der
gemeente, waarheen ze vertrokken zijn, zou
kunnen berichten.
Voorts zal alles in het werk moeten worden
gesteld, om de doopleden, bij de ouders inwo
nend, of buitenshuis bij vreemden dienend, te
bezoeken.
Blijkt dit in de uitvoering bezwaarlijk, dan
wordt uitbreiding van het aantal ouderlingen
wenschelijk.
II. Wat het tweede punt betreft, acht de
vergadering dat de ouders voor het wangedrag
hunner kinderen beneden de 15 jaar moeten
worden aansprakelijk gesteld. Want, indien
kinderen beneden dien leeftijd nog niet binnen
de perken kunnen worden gehouden, blijkt
hieruit, dat de ouders te slap zijn in de hand
having van het ouderlijk gezag, hun van Gods
wege geschonken. Ja, het geval kan zich zelfs
voordoen, dat ze, m herhaald kerkelijk ver
maan, gecensureerd moeten worden.
Want„die Mij eeren, zal ik eeren, maar die
mij versmaden, zullen licht geacht worden"
(1 Sam. 2 30b.)
In de practijk dient evenwel rekening ge
houden te worden met het verschil in sociale
positie van patroon en arbeider.
Daardoor kan de eerste zijn kinderen langer
thuis houden onder het ouderlijk toezicht, ter
wijl de tweede zijne kinderen reeds vroeg de
deur uitzenden moet, om des broodswille.
Zij er dan verschil in graad, toch blijft de
aansprakelijkheid der ouders voor het wange
drag hunner kinderen beneden de 15 jaren.
De ouders moeten aan de boeren, of aan
anderen, bij wie hunne kinderen in dienstbe
trekking zijn, vragen, of deze er op letten willen
dat ze niet op verkeerde plaatsen komen.
En bij het besteden van knechten en meiden
moet gesproken worden over een vrij uur voor
catechisatie.
III. Wat het derde punt betreft, wordt op
gemerkt, dat de doopleden boven genoemden
leeftijd, zoo noodig, aan huis of op de kerke-
raadsvergadering moeten worden vermaand.
Voorts wordt nog gewezen op de slechte ge
woonte van het herbergbezoek en de vrijage
des nachts in afgezonderde vertrekken of ge
bouwen, en wenschelijk geacht, dat deze mis
standen op afkeurende wijze in prediking, op
catechisatie en bij huisbezoek zouden worden
oesproken.
IV. Wordt aan de vermaning van den kerke
raad geen gehoor gegeven, dan moet aan de
gemeente worden bekend gemaakt, dat de
cerkeraad sommige doopleden opzettelijk heeft
moeten vermanen.
De tijd, die verloopen moet, eer tot de be
kendmaking der namen aan de gemeente kan
worden overgegaan, is niet wel vast te stellen.
Dit hangt af van het gedrag der doopleden
tegenover de vermaningen van den Kerkeraad
van den aard hunner overtredingen en andere
omstandigheden, waardoor elk geval op zich
zelf moet worden beoordeeld, en de vaststelling
van den tijd der lankmoedigheid aan de pru
dentie van den Kerkeraad wordt overgelaten.
V. De maatregel, in het 5e punt genoemd,
wordt bespoedigd, wanneer de betrokken doop
leden weigeren voor den Kerkeraad te ver
schijnen, of hunne vermaning aan te hooren.
VI. Hoe lang met deze laatste daad moet
worden gewacht, kan om dezelfde redenen als
bij punt 4 niet worden vastgesteld.
Deze zes punten met de toelichting in een
rapport, waaruit we het voornaamste meedeel
den, zijn op de vergadering der Cl. Axel van
3 October 1.1. met algemeene stemmen aange
nomen.
De rapporteur werd uitgenoodigd, om die
zes punten, voorzien van een korte toelichting
in de kerkelijke bladen van onze provincie te
publiceeren.
Aan dat verzoek is hierdoor voldaan.
Moge het besluit inzake tucht op doopleden
door alle Gereformeerden, inzonderheid in het
land van Axel worden gelezen en toegejuicht 1
Het verbond der genade zal dan in dit ge
west meer tot eere komen, de heiligende kracht
van een verbondsmatige tucht openbaar wor
den, het leven naar den woorde Gods overeen
komstig het daarin geopenbaarde verbond, op
bloeien, de welstand der kerken van onzen
Heere Jezus Christus worden bevorderd en de
eere van den Heiligen God des Verbonds wor
den verhoogd
H. Mulder.
Zaamslag, 12 Nov. 1907.
Vlissingen B. Voor de Zending ontvangen
in de collecte van 6 Nov. een gift a f2,50.
Verder 2 contributiën a fl,en uit het busje
van nu wijlen P. A. K. f4,871/2.
Namens den Kerkeraad,
P. G. Laernoes, Scriba.
CORRESPONDENTIE.
Nog altijd is de Redactie van ons blad er
niet toe gekomen, om, zooals zij verschuldigd
is en gaarne wil, den vorigen Prijsvraagredac
teur voor zijnen door zeer velen gewaardeerden
arbeid van harte dank te zeggen. Zij doet het
daarom bij dezen. Redactie.
Een en ander, w. o. een artikel van ds. Laman
en een van ds. Oussoren, moet tot de volgende
week blijven liggen. Red.
Gewone Vergadering D. V. Woensdag 20
November 1907, des avonds 8 uur, in de
Consistorie der Gasthuiskerk.
Te behandelen
Vaderlandsche Geschiedenis: „De afzwering
van Philips II".
Vrije werkzaamheden.
Donderdag 21 Nov. a. s. hoopt de Jongel.
Ver. op Geref. Gr. „Calvijn" te Vlissingen haar
20jarig bestaan te herdenken.
Dr. L. H. Wagenaar van Middelburg hoopt
alsdan een rede uit te spreken.
Ds. BOUMA en familie, niet in staat een
ieder persoonlijk te danken, betuigen hunne
erkentelijkheid voor de vele blijken van warme
belangstelling, die ze in de laatste dagen
mochten ontvangen.
Afd. MIDDELBURG.
LEDEN-VERGADERING D. V. a. s. DINS
DAG 19 NOVEMBER, des avonds om 8 uur in
het Militair Tehuis, Nieuwstraat.
Verslag Bondsvergadering enz. enz.
C. W. v. d. Kuip, 2e Secr.
We hebben nog enkele pakken van 110
keurige Zondagschoolboekjes van de beste
schrijvers, allen met gekleurde platen en om
slag, boekjes van 15, 20, 30, 40 en 50 cent,
een waarde van pl. m. 26 gulden, welke we
leveren franco thuis voor slechts 6 GULDEN,
