Rouwbrieven
Dr. L H. WAGENUR
hoopt uit te spreken, te bekomen bij
Patrimonium
A. D. L1TT00IJ Az„
Voor onze Jongens en Meisjes.
nitlM i: dl UHIE, .lil
Prijs mei portret Cab. tomaat 25 cent.
Boekhandelaar Fanoy.
Verantwoording van Liefdegaven.
(Slot volgt.)
Kerk- en Schoolnieuws.
ige
Advertentlën.
uut
ueu
en
teer
der
ner
che
ing
dit
rits
moet worden tegengestaan ben ik myns broe
ders hoeder.
Juist deze twee elementen bebeersehen het
maatschappelijk vraagstuk.
n
n
Afd. MIDDELBURG.
er-
de
)tst
en
er-
ran
g«-
rjjk
au-
rjjd
ieb-
tra-
ds
or
de
Jij
irf,
mt
ide
:he
ng
je,
le-
ke
el-
d:
worden in den kortst inogelR-
ken tRd geleverd door
Stoomdrukker^, Middelburg.
t.‘
tte
lijn
tier
ires
dil-
zoo
af
dor
erd
die
on.
aek
pte
ijd-
is
>o
n.
in
P.
P-
Jd
ie
r-
de
in,
mg
al-
ra-
ien
ille
Westkapelle. Met hartelijken dank bericht
den Kerkeraad de schenking der rentel. aan-
deelen No. 11 en 31.
Namens den Kerkeraad,
K. Gabbiilsb, Scriba.
Ledenvergadering op DONDERDAG
21 FEBRIARI a.s. des avonds acht uur, in
het Mil. Tehuis, Nieuwstraat.
Trouwe opkomst gewenscht.
HET BESTUUR.
TWEETAL
te Hoogkerk ds. R. K. M. Hummelen te
In het „Februari-Prijsraadsel" ontdekte ik
bij inzage van de Courant een paar foutjes,
’k Geloof niet, dat ditmaal de schuld aan mjj
ligt, doch dat doet er minder toe. De fouten
zelf beteekenen ook weinighet cijfer 3 is uit
gevallen, doch ditzelfde cijfer komt in de an
dere onderdeelen verscheidene malen voor. En
voor het woord zelf levert het ook geen be
zwaar, want het eerste lid van dien zin zegt
duidelijk welke naam er in het tweede lid be
doeld wordt. Het geldt dezen zin: ,27. 31. 19.
17. 10. 16. of 39. 44. 4. 37. 1. 46 is een naam
die nog steeds in dankbare herinnering voort
leeft.' In dit laatste lid is de 3 uitgevallen, zoo-
dat er staan moet: ,of 39. 44. 4. 37. 3. 1.46“.
De tweede fout zit in het laatste cijfer van
dezen zin,Van 9. 54. 48. 8. 24. 5. 44. 25. 34.
31. lezen we zoowel in de gewijde als onge
wijde geschiedenis.' Dat 31 moet zijn 32 heeft
natuurlijk ieder aanstonds begrepen.
Met vriendelijken groet, als steeds,
Uw trouwe Vriend,
De Pb. Redacteur.
Ofiieiëele .Berichten.
Veere, 11 Februari 1907. Zondag na den
morgendienst maakte onze geachte leeraar, de
WelEerw. Heer ds. A. Scheele, aan de gemeente
bekend, dat hij eene roeping heeft ontvangen
van de Geref. Kerk te Genderen.
Wij hopen dat ZijnEerw. voor deze roeping
zal kunnen bedanken.
Namens den Kerkeraad,
J. Maas, Scriba.
v. d. Brink
te Rotterdam
voor Scharrendijkecand. de Vries te Warffum
voor De Bildt: ds. A. van Veeloo te Rotterdam.
De heer J. Voerman is door de classis
Zwolle praeparatoir geëxamineerd en met alge-
meene stemmen beroepbaar verklaard.
Ds. J. A. Klercq te Huizen, vroeger o.a.
pred. te Bruinisse en te Tholen heeft tegen 15
Maart a.s. emeritaat aangevraagd.
Christelijke Jongelingsvereeniging
„Herman Faukeel”.
Gewone Vergadering D. V. Woensdag 20
Februari 1907, des avonds 8 uur, in de Con
sistorie der Gasthuiskerk.
Te behandelen
Geloofsbelijdenis: Artikel III.
Kerkgeschiedenis.
Hummelen Symboliek, ds. Heida Kerkrecht,
ds. van Anken Kennis en inhoud der H. Schrift,
ds. v. d. Kooy als Dep. de Ambtelijke vakken,
wjjl zooveel predd. verhinderd zjjn ter Classe
te komen, ds. Hummelen Kerkgeschiedenis.
Na gunstig advies van de Depp. der Pro
vincie wordt broeder J. Koelewijn met alge-
meene stemmen toegelaten tot den dienst des
Woords en der Sacramenten, hetgeen hem in
warme woorden door den praeses wordt mede
gedeeld.
4. De instructiën worden gelezen. Enkele
kerken ontvangen advies in tuchtzaken.
5. De vacaturebeurten worden geregeld.
Voor ’s Gravenpolder worden aangewezen de
broeders ds. v. d. Veen, ds. van Anken en ds.
Elffersvoor Nieuwdorp de broeders ds. van
Anken en ds. Elffersvoor Borssele de broe
ders ds. Oussoren, ds. v. d. Veen en ds. van
Anken.
6. Er is ingekomen een protest van een br.
uit de gemeente te Y. tegen een door den
Kerkeraad gesteld tal voor de verkiezing van
een ouderling. De Classis wijst het protest af
en vermaant dien broeder zich bij de handeling
des Kerkeraads neer te leggen.
7. Komt ter tafel een verzoek uit Wemel-
dinge, om aldaar de kerk te institueeren. De
Classe besluit ten slotte, dat ze in dat stadium
terwille van het belang der leden te Wemel-
dinge het gevraagde advies niet kan verleenen,
maar raadt den broeders ernstig aan, om te
doen, hetgeen de classe hun in overweging
gaf en na dat gedaan te hebben op de e. k.
classicale vergadering die aanvrage te vernieu
wen.
8. Nadat de rondvraag naar art. 41 niets
bijzonders te berde had gebracht en er nog
besloten was, dat de Zendingsdepp. uit Wal
cheren een volgende vergadering kunnen
ontvangen worden, wordt deze vergadering
met dankzegging gesloten.
Namens de Classe,
H. J. Heida, Scriba.
KORTE NOTl'LEN van de Classicale
Vergadering der Geref. Kerken,
gehouden te Goes 16 Jan. 1907.
1. Als praeses der vorige vergadering opent
ds. v. d. Veen deze vergadering, na het zingen
van den morgenzang vs. 4 en het lezen van
een gedeelte uit ’s Heeren Woord, met gebed.
Hij feliciteert Kruiningen en Nieuwdorp, dat
ze mochten slagen in het beroepen van een
leeraar en Yerseke, dat ze haar leeraar mocht
houden.
Na het onderzoek der lastbrieven, nemen
alle afgevaardigden zitting. Enkele kerken
hebben eene instructie. Praeses is ds. van
Ankenscriba in plaats van den kranken
broeder Elffers, ds. Heida.
Assessor ds. v. d. Veen.
2. Notulen van de vorige vergadering wor
den goedgekeurd. De kerk te N. zegt de
ondersteuning voor Emeriti te zullen betalen
doch onder protest, wijl zij met hun bezwaren
minder geloofd zijn dan andere kerken.
3. Depp. ad Examina werden welkom ge-
heeten. ’t Schrijven van br. de Wit uit Vries
wordt betrekkelijk met blijdschap ontvangen,
wijl hij beleedigende woorden intrekt.
Zendingsdepp. uit de classe Middelburg, die
ons willen verrassen met een bezoek, zal ge-
telegrapheerd, dat de classe ze vandaag niet
kan ontvangen. Het examen wordt gehouden.
De Examinandus broeder J. Koelewijn houdt
eene korte pred. over Joh. 8 3436. Een
onderzoek wordt ingesteld door ds. Heida naar
Exegese N. T., Ds. v. Anken Exegese O. T.,
ds. v. d. Veen Dogmatiek en Ethiek, ds.
d. Kamp, ouderl. de Die
Putter, tot secundi ds. Broekstra, ds. Veen,
ouderl. Geelhoedt en J. J. de Jager.
15. Subsidie wordt toegestaan aan de ker
ken Sehoondyke, Oostburg en Hoek.
16. De aanvrage om grensverandering door
Axel A wordt in handen gesteld van de kerken
Axel A en B en Zaamslag A en B.
17. Axel B vraagt intrekking van een
Classe-besluit 14 Oct. 1906. Na eenige dis
cussie wordt dit voorstel teruggenomen.
18. Schoondijke ontvangt op verzoek classe-
beurtendaarvoor worden aangewezen de
predikant van Zaamslag B in Maart, van Axel
A in April, van Axel B in Mei, van Hoek in
Juni.
19. Rondvraag naar Art. 41 wordt gehou
den. Enkele kerken ontvangen advies. Be
sloten wordt de Meivergaderingen voortaan te
houden in het westelijk deel naar toerbeurt,
de andere in Terneuzen op de gewone wijze.
20. Roepende kerk is Oostburg, de e. v.
vergadering zal D. V. gehouden worden 30
Mei te Oostburg.
21. Korte notulen worden gelezen waarna
de vergadering wordt gesloten door den Voor
zitter en ds. Mulder eindigt met dankzegging.
Op last der Classis,
P. H. de Jonge.
algemeene stemmen op twee na.
9. Verworpen wordt de instructie van Axel
A: „De classis benoeme eenige dienaren des
Woords, die in overleg met de betrokken kerke-
raden optreden om den zendingsijver aan te
wakkeren".
10. Nadat de vergadering enkele oogen-
blikken in comité is vergaderd geweest, wordt
de morgenvergadering door ds. de Jonge met
dankzegging gesloten.
11. Ten 2 ure neemt de middagzitting een
aanvang na het zingen van Ps. 119:3, waarna
nog enkele zaken in comité worden besproken
en voorgelezen worden enkele kennisgevingen
van onderscheidene classicale vergaderingen.
De boeken van den Quaestor worden in orde
bevonden.
12 Rapport wordt uitgebracht door de com
missie benoemd om eene naburige kerk van
advies te dienen. Dit rapport wordt onder
dankzegging goedgekeurd.
13. Bez waarsch rif ten en proteste n van enkele
leden uit eene kerk worden in behandeling
genomen waarin de classis beslissing neemt.
Tegen deze beslissing wordt door twee afge
vaardigden protest aangeteekend.
14. Tot afgevaardigden voor de a. s; Prov.
Syn. worden gekozen tot primi ds. v. d. Berg,
ds. v. d. Kamp, ouderl. de Die en P. de
KORT VERSLAG van de vergadering
der Classis Axel gehouden 7
Februari 1907.
1. Ds. J. v. d. Berg opent de vergadering
door te laten zingen Ps. 81 12, leest Efeze 4
en gaat voor in gebed.
2. Het moderamen bestaat uit ds. J. v. d.
Berg, praeses, ds. R. v. d. Kamp, scriba en
ds. P. H. de Jonge, assessor.
3. De lastbrieven worden nagezien waaruit
blykt dat afgevaardigd zijn door
Axel A ds. Broekstra, ouderl. P. de Putter.
Axel B ds. v. d. Kamp, ouderl. de Visser.
Zaamslag A ouderl. Geelhoedt, ouderl. 8. de
Putter.
Zaamslag B ds. Mulder, ouderl. de Kok.
Hoek ds. de Jonge, ouderl. I. de Putter.
Neuzen ds. J. v. d. Berg, ouderl. D. Scheele.
Schoondijke ouderl. Kwaak, ouderl. I. Scheele.
Oostburg ds. Veen, ouderl. de Die.
4. De Quaestor int de gelden, waarna aan
genomen wordt het voorstel van den Quaestor
dat betaald zal worden door Axel A 21 p. Ct.,
Axel B 23 p. Ct., Neuzen 23 p. Ct., Zaamslag
A 20 p. Ct., Zaamslag B 13 p. Ct. in de uitga
ven Em. Pred. Wed. en Weezen.
5. De Scriba leest de notulen van de vorige
vergadering die onder dankzegging worden
goedgekeurd.
6. Ingekomen stukken
a. schrijven van de Classis Groningen
waarin wordt meegedeeld dat ds. L. weer is
beroepbaar verklaard
b. een schrijven van den deputaat inzake
den arbeid onder de Hollanders in Ryn-Pruis-
sen, dit wordt ter behandeling overgedragen
aan de verschillende kerkeraden
c. een schrijven van br. de W. te V. wordt
voor kennisgeving aangenomen.
7. Na eenige discussie wordt ingetrokken
het voorstel van Axel A om in te lasschen in
het visitatiereglement„zijn er ambtsdragers
in uw midden, wier kinderen de openbare
vermakelijkheden bezoeken". Evenwel zal op
deze zaak door de kerkvisitatoren in ’t bijzon
der nadruk worden gelegd.
8. In zake punt 3 van het Agendum, voor
stel van Axel B: „de classis stelle aan de
Prov. Synode voor op de Gen. Synode het
voorstel te doen, over te gaan tot opheffing
van het gymnasium, verbonden aan de Theol.
School, en het dus niet aan eene vereeniging
over te doen daar de gevraagde subsidie te
hoog is", wordt besloten: „De classis Axel
wendt zich naar de Prov. Syn. met het verzoek
dat de Prov. Syn. ernstig bij het Curatorium
en by het bestuur der Nationale Vereeniging
aandringe om de onderhandelingen ten opzichte
van de overname van het gymnasium te be
spoedigen of een grondig onderzoek naar de
financieel meest voordeelige wyze in gebon
denheid aan de besluiten der synodeii Arnhem
en Utrecht. Dit besluit wordt genomen met
Het zijn de Azarja’s, die op ’t gebied van Staat
en School, van wetenschap en kunst geworsteld
hebben, man tegen man, desnoods met het
zwaard in de hand, in ’t harnas des geloofs.
Doch ook op sociaal terrein is dit geloof
uitgeblonken, gezien in de mannen, die den
moed hadden tegen den wassenden stroom der
Revolutie op te roeien, in te gaan tegen de
theoretische en practisehe openbaring in de
omkeering der dingen op maatschappelijk ge
bied. Zich gesteld hebben tegen de macht van
Pekah’s heirseharen.
Zjj hebben als bij intuïtie soms gevoeld, waar
om het ging in de worsteling, dat ’t niet was
om de broodvraag, om ’t meer of minder, maar
om de omkeering der begrippen om het fun
dament van het maatschappelijk leven weg te
nemen en op de w(jsgeerige grondslagen der
ongeloofs-theorieën het nieuwe gebouw van
't maatschappelijk leven op te trekken. Zjj
hebben 't gevoeld, de mannen van Patrimonium,
dat ’t ging, om wat Viviani nog kort geleden
zeide: „wjj hebben de lichten in den hemel uit
gedoofd", of zooals een onzer jongere dichters’t
uitriep„O, dat vervloekte, dat ergerlijke chris
tendom, we meenden er eindelijk van verlost te
zjjn". Doch afgedacht van deze uitspraken het
Woord huns Gods liet hen den ernst der wors
teling verstaan en deed hun hooren, dat eer
het Maranatha, Jezus komt, weerklinken zal,
de worsteling op sociaal gebied zwaar wezen
zal, en ondanks alle sociale theorieën, de ka
pitalisten niet zullen uitgeroeid worden, en de
armen er zullen blijven. Als in ontzaggelijken
ernst toch Johannes aanschouwt de opening
der zegelen, en hy ziet ’t witte paard dat over
winnende voorttrekt door al de gerichten heen,
dan komt ook het zwarte paard van den hon
ger, en dan beluistert de Godsgezant ’t geroep
een maatje tarwe voor een penning en drie
maatjes gerst voor een penning, en olie en
wjjn zal er wezen.
Armoede tegenover rijkdom, maar ook de
ontzaglijke worsteling tusschen deze. Ja, al
klaarder wordt hetdat de wedergeboorte aller
dingen zal gaan door de barens-weeën der wereld
ook op sociaal gebied, maar als vrucht niet van
den strijd tusschen kapitaal en arbeid of van
den klassenstrijd maar van de worsteling
tusschen het zaad der vrouw en het zaad der
slang. De sociale beweging onzer dagen neemt
dan ook in ’t groote wereld-proces der eeuwen
eene plaats in als een der jongste openbarings
vormen van het in het Paradijs uitgestrooide
zaad der zondede vijandschap tegen God en
Zjjnen Christus.
Die beweging onzer dagen eischt ook zulke
Azarja’s naturen op sociaal gebied.
Niet alsof ’t niet immer noodig is geweest
daar de sociale kwestie zoo oud is als de zonde
en gjj ziet ze aan den voet van ’t Paradijs, gjj
ontdekt ze in Lamech’s tent en ze wordt u
duideljjk geteekend bjj Farao’s ticheloven.
Doch ze is veranderd van karakter, daar door
de revolutie de grondslagen zelve zjjn aangetast,
waar die een algeheele ommekeer tot stand ge
bracht had in de denkwereld, en in het leven
der gekerstende maatschappij.
Wat toch wasde maatschappij
In hoofdzaak kan tweeërlei uiteenloopend
antwoord hierop gegeveneen antwoord, in
overeenstemming met de verhouding die wjj
aannemen jegens het Goddelijk recht dat ons
in de Schrift geopenbaard wordt of tot het
z. g. natuurrecht dat in de Revolutie tot zjjne
practisehe toepassing kwam en bjj zeer velen
als het normatief gezag geldt in de maat
schappij.
Voor ons is de maatschappij de natuurlijke,
zedelijke, welingerichte samenleving, die God
de Heere ter bevordering en instandhouding
van het menschelijke geslacht op aarde voor
die menschheid heeft geordineerd, en terstond
by de Schepping haar aangewezen en gegeven
beeft en die de menschheid overeenkomstig
de ordinantiën Gods, van geslacht tot geslacht
heiliglijk en onberispelijk tot Godes eere moet
eerbiedigen en heeft te bevorderen tot het wel
zijn van anderen en van zichzelve.
Misschien vindt gij deze verklaring wat al
gemeen, daar hier ’t leven van natuur en cul
tuurvolkeren onder kan begrepen worden en
richt u deze verklaring te veel naar het Pa
radijs.
Doch met opzet en bedoelen drukten wij ons
aldus uit om twee dingen op den voorgrond te
plaatsen en daardoor ’t karakter aan te geven
der tegenstelling, n. 1.
le. de maatschappij is uit God een gewrocht
van Zijnen scheppenden en ordineerenden wil.
2e. In Adam ingeschapen, is zjj uit Adam
ontwikkeld. Uit éénen bloede ’t gansche ge
slacht der menschen voortgebracht hebbende,
gelijk dit bij de engelen niet aanschouwd is de
scheppingswjjze van de menschheid veronder
stelt en gaat uit van maatschappelijk verband
waaruit de een leeft door den ander, maar dan
ook allen voor elkander. 'tKaïnitiseh woord
Kapelle-Biezelinge en
ds. I. Tonkeus te Langeslag.
te Hoofddorp: ds. R. W. de Jong te
Noord wijk aan Zee en
de. J. A. de Vries te Zaandam (B).
BEROEPEN
te Ouderkerk a/d IJsselds. D. B. Hagenbeek
te Fjj naart
te Gendringends. A. Scheele te Veere.
AANGENOMEN
naar Schoondijke: cand. de Vries te Warffum
BEDANKT
voor Groningen (B): ds. H. C.
Bezorgd by Boekh. Fanoy voor de Zending.
2300 postzegels van Jansje Wondergem Jd
van Oostkapelle.
is
e
id,
kt
0U
)U-
)li-
je-
0-
