Ofiiciëele Berichten.
Kerk- en Schoolnieuws.
BOEKBEOORDEELING
g wil-
i wijs-
De Heerlijkheid des Heeren
door
ds. H. Hoekstra.
„Hst
ragen,
lopen-
;te tot
kunst
at ons
g des
AANGENOMEN
sne-
3e.
I
te Burum
naar
riseert
leilige
chap*,
iemon
in de
der-
r zeer
tiding
IBS.
Goes,
i voor
Namens den Kerkeraad,
M. Hbusbvildt, scriba.
n over
onge-
stuk-
in van
,gner-
anen-
alsteu
jziek-
retten
i prii-
len er
men
maar
ng er
nee
niet
n ons
zeld-
i toon-
arkeu,
in 9
laat-
?aan
naar
<K.
taais
slide
Of
s der
le.
2e.
k te
i ver-
lood-
>r de
ook
lis er
want
aan
s uit
i. We
zegs-
Bunschoten
Haeringen van
kunst
n „als
tensch
t, ter-
reden-
t, zich
n, die
re ge
il om
kjaar
>men,
smaal
ont-
irslag
nzen-
mtri-
eg in
s met
n. En
erken
vacht
n alle
Vlissingen ATweetal ds. H. W. Laman
van Zierikzee en ds. H. Metering van Kat
wijk a/d Rijn.
Aldus luidt de titel van een nieuwen bundel
leerredenen door den bekenden Arnhemsehen
predikant schertsend wel eens genoemd:
,De dominé van vacante Kerken* in het
licht gegeven. En waarlijk, de kerken, waar
veel leesdienst moet gehouden worden, hebben
groote verplichting aan ds. H. Het juiste aantal
van de door hem geleverde preekbundels zou
den we niet kunnen aangeven, maar dat het
eene respectabele verzameling is, mag veilig
geconstateerd. Wij kennen dan ook in den
boezem onzer kerken geen ander predikant,
die zóó vele leerredenen in druk verschijnen
deed. Nog steeds gaat de schrijver onvermoeid
op den ingeslagen weg voort, bemoedigd en
verkwikt door de goede ontvangst, die zijn
gods-
jbben,
i strijd
g het
eigen
lerzoe-
rbach,
Woord van God. De Heere heeft bij den dienst
des tempels de muziek ingevoerd. Zij had onder
Israël eene uitnemende plaats. Denk slechts aan
ffat koning David voor de heilige muziek des
tempels heeft gedaan. En onder de muziek
instrumenten, waarmede de Heere wil, dat
Zijn lof zal worden verkondigd, wordt in Ps.
150 ook het orgel genoemd.
Doch de kerkmuziek behoort gewijde muziek
te zijn. Dienaresse des heiligdoms. Haar
adem moet zijnde Geest des Heerenhaar
eenigst doelden roem en de eere Gods krach
tig te verkondigen, zij behoort de stichting
in de gemeentelijke samenkomst te verhoogen.
Neen, wij hebben in de kerk geen orgel, op
dat wij op schoone muziek zouden worden
vergast. Wij komen niet in ’s Heeren huis,
om de schoonheid van het orgel, of het talent
van wie het bespeelt, te bewonderen. Dan zou
de muziek misbruikt worden. Zij mag hier
niet eene heerschende, maar moet stellig alleen
eme dienende macht zijn. En als zij dat niet
stipt en streng is, breekt zij af in plaats van
te óouwen.
W ij hebben
om Hem eerbiedig met
Looft den Heere*, zegt
Op verzoek nemen we het volgende verslag op.
Redactie.
In de groote zaal van Irene te Utrecht werd
Donderdag onder leiding van den voorzitter
Prof. L. Lindeboom, weder een druk bezochte
vergadering gehouden van „de Nationale ver-
eeniging voor Geref. voorbereidend Hooger On
derwijs, te Kampen.*
Op verzoek van den voorzitter opent Prof.
Noordtzij de vergadering met gebed, nadat ge
zongen was Ps. 68 14, waarna de voorzitter
alle aanwezigen welkom heet en een kort
openingswoord spreekt naar aanleiding van
Ps. 68. Spreker verblijdt er zich ten zeerste
over dat hij zulk een groote opkomst van afge
vaardigden en leden mag constateerenzóó
had hij het niet verwacht. Volgens de presentie
lijst, die behalve een groot aantal leden, niet
minder dan een zestigtal Afgevaardigden aan
geeft, zijn alle deelen des lands vertegenwoor
digd. Zoowel het Noorden als het Zuiden, het
Oosten als het Westen zond zijn vertegen
woordigers. Dat is het beste bewijs dat de
aanvankelijk ondervonden tegenspoed den moed
niet heeft geknakt, maar integendeel verblij
dend en hoopgevend heeft verwakkerd. Spreker
eindigt zijn openingswoord met den wensch
dat God geve wijsheid en kracht voor deze
vergadering en vestigde ten slotte de aandacht
op een drietal bemoedigende woorden.
Op Paulus woord: „Sta dan.*
„Te zijner tijd zullen we maaien, zoo
ge niet verslapt.*
Zyt standvastig en onbeweeglijk, over
vloedig in het werk des Heeren, wetende
dat uw arbeid niet ijdel zal zijn.*
De Secretaris, ds. Kok, leest daarna de No
tulen der vorige vergadering van 25 April j.l.
die zonder wijzigingen worden goedgekeurd.
Bij punt 4 van de Agenda: „Verslag van
den Staat der Vereeniging* rapporteert de
Secretaris dat de toestand der Vereeniging moed
gevend vooruitgaande is. Er zijn thans reeds
1850 leden, verdeeld over p.m. 200 plaatsen
van ons land, die eene contributie betalen van
DRIETAL
te Makkumds. Aalders van Tzummarum
ds. Miedema van Charlois
ds. Rullman nan Garijp.
TWEETAL
Vlissingen Ads. Laman van Zierikzee
ds. Meyering van Katwijk a/c
Rijn.
BEROEPEN
en te Marumds. Hummelen van
Biezelinge
te Mildam: eand. Koelewijn van
te Hoek van Hollandds. van
Genderen.
te Duisburg: ds. den Hengst van Veenendaal
te De Wilpcand. Tiemersma van Arum.
Boornbergumcand. Scheepsma van
Schettens
BEDANKT
voor Knypecand. Scheepsma van Schettens.
Jl. Zondagmiddag nam ds. v. d.
Lichte, met de woorden uit Hand. 20 32,
afscheid 'van zijne gemeente te Hoogkerk, die
lij bijna 25 jaren dienen mocht.
Ds. Raman, emeritus predikant van
Scharendijke, verzoekt ons te willen melden,
dat sinds 15 Sept. jl. zijn adres is te Woerden,
Eendrachtstraaten dat alle kerkelijke stukken
aan den kerkeraad te Scharendijke moeten
gezonden worden.
In de Geref. Kerk B te Axel is men
bezig den predikstoel door een platvorm te
vervangen.
H. M. de Koningin, vergezeld van een
klein gevolg, bracht een bezoek aan de tent
der Nederlandsche Tentzending te Apeldoorn.
Aan het bezoek was te voren geen bekendheid
gegeven. H. M. nam weder onder ’t publiek
plaats, op een voor het podium gereserveerden
zetel. De samenkomst werd geleid door de
broeders ds. Couvé en Van Esseneerstge
noemde sprak naar aanleiding van een tekst
gedeelte uit Rom. 8. Gezongen werden ver
schillende liederen uit den zangbundel der
N. T. Z., w. o. eenvoudige liedjes als„Heer
ik hoor van rijken zegen*, enz., die door H. M.
als gewoonlijk werden medegezongen. Ds.
Couvée droeg in dankgebed de Koninklijke
Familie aan de bescherming en ondersteuning
Gods op. Na ’t uitspreken van den zegen
te half vijf door den voorganger, verliet
H. M. de 1 tent, en het publiek bleef in de
banken, totdat de Koningin in het rjjtuighad
plaats genomen. Buiten de tent werd H. M.
door eene talrijke menigte opgewaeht, die Haar
eerbiedig begroette. Langs den koristen weg
werd naar Het Loo gereden.
De Vereeniging voor Geref. Voorberei
dend Hooger Onderwijs te Groningen heeft
medegedeeld, dat de onderhandelingen omtrent
de overname van het Geref. Gymnasium te
Kampen zijn afgebroken. Men zal nu pogin
gen aanwenden om tot de oprichting van een
Geref. Gymnasium te komen.
Aankomende studenten van Geref. belij
denis, behoorende zoowel tot de Ned. Herv.
Kerk, als tot de Geref. Kerken, worden er op
gewezen dat aan de Rijksuniversiteit te Leiden
en aan de Stadsuniversiteit te Amsterdam,
afdeelingen bestaan van de Soeiëtas Studioso-
Nadere inlichtingen te
en te Amsterdam bij
ongetwijfeld eene machtige sprake. Het zegt
ons, dat er in het menschelijk hart een gevoel
van onvoldaanheid is, een streven en smach
ten naar iets anders, naar iets hoogers, dan
wat de dingen der aarde kunnen geven. Doch
dat hoogere vermag de muziek op zichzelf
niet te schenken. Neen, de toonkunst als zoo
danig heeft volstrekt niet de macht, om den
mensch te verbeteren. Hare hoogste ontwik
keling gaat integendeel maar al te vaak gepaard
met de gruwelijkste ontplooiing der laagste
hartstochten. Niets van al wat uit het natuur
lijke leven voortkomt, vermag aan het arme
naar troost zoekende hart eens mensehen lafenis
en vrede te schenken. Door geen oceaan van de
zoetste klanken kan het verontruste gemoed
des zondaars tot vrede worden gebracht. In
plaats van eene heilzame macht, achten wij de
muziekvergoding onzes ty'ds veeleer een der
opwindingsmiddelengeen dienst van het
heilige, maar wel een dienst der ongerechtig
heid, waarin vlak naast de hoogste bergtoppen
van het schoone, de vreeselijke afgronden van
zonde schril en ontzettend u aangrijnzen.
De muziek kan in den dienst des Heeren
nooit iets anders dan een nog altijd gebrekkig
hulpmiddel zijn. Wat zy als zoodanig doen
kan, leert ons de Schrift. Op welke wijze en
waartoe wij het orgel in de kerk hebben te
gebruiken, wordt ons vooral in 2 Koningen
3 1115 op treffende wijze geteekend.
De profeet Elisa heeft door de muziek van
den harpspeler geen enkele openbaring ont
vangen. Het licht der voorzegging ging alleen
door den Geest des Heeren in zijn ziel op.
Toch wordt ons hier drieërlei werking der
toonkunst op het hart van den profeet duide
lijk. Zij wekte na de hevige ontroering, door
het verschijnen van den afgodischen Joram,
eene kalme en rustige stemming in het hart.
Door de lofzangen en gebeden, die ruischten
van de harp, werd de geest van Elisa opgeleid
tot den Heere, en alzoo voorbereid, om hetgeen
Hü straks openbaren zou in een recht gestemd
gemoed te ontvangen. (Vergelijk 1 Sam. 105).
Zoo kan nu ook onder den zegen des
Heeren, de muziek in de samenkomst der ge
meenten een wijdenden, een verheffenden
invloed hebben, die het hart aftrekt van het
woelig tooneel der wereldsche dingenzoo
kan de heilige muziek de schrille wanklanken
der zonden, die de wereld rondom ons van
alle zijden doet hooren in ons overstemmen
door tonen des lofs en der eere aan God
zoo kan de gewijde muziek, in de hand des
Geestes, een middel zijn, om het hart te stem
men en te bereiden, ten einde met eerbied en
aandacht de boodschap des Heeren te vernemen,
als Hij het Woord des Evangelies, Zjjn raad
en welbehagen, ons weder verkondigen laat.
J. P. Tazelaar.
1634, waarbij nog dient opgemerkt te wor
den, dat er een 10-tal Kerkeraden, en een be
trekkelijk groot aantal leden hunne contributie
nog niet bepaald hebben. Voorts dat er thans
zijn 32 Corporaties en Kerkeraden benevens 27
Afdeelingen, terwijl er op dit oogenblik in
verschillende gemeenten pogingen worden aan
gewend om Afdeelingen te stichten.
Met applaus werden deze mededeelingen
ontvangen.
De voorzitter deelt hierna mede, dat na inge
wonnen rechtsgeleerd advies enkele kleine wijzi
gingen in de Statuten moesten worden aange
bracht, voor de Koninklijke goedkeuring daarop
kan worden verkregen. Na mededeeling dezer
veranderingen werden deze met algemeene
stemmen goedgekeurd.
Na de pauze komt allereerst de hoofdzaak
ter sprake, waarvoor deze vergadering werd
belegd, n.l. het Rapport van de door het Bestuur
gevoerde onderhandelingen met de Curatoren
der Theol. School inzake de overname van het
Gymnasium. De secretaris leest het uitvoerig
gestelde rapport voor eerst over de vergaderin
gen van het voorl. Bestuur, vervolgens over
de gevoerde onderhandelingen met eene Com
missie uit de Curatoren op 29 Mei jl. en ten
slotte over die met de Curatoren zelf op 2 Juli
j.l. Het blijkt uit dit rapport dat de onder
handelingen tot geen gunstig resultaat hebben
geleid, en dat ze zijn afgestuit niet op bij
zaken of om redenen van financieelen aard,
maar omdat het bleek dat de Curatoren, niet
tegenstaande alle door het Bestuur gedane
concessies, niet geneigd waren in te gaan op
het concept-contract, omdat bij de meerderheid
der Curatoren de gedachte voorzat dat onder
handelingen alléén mogelijk waren, indien deze
leidden tot finale en algeheele losmaking van
eiken band, zedelijk en financieel, die het Gym
nasium met Curatoren en kerk nog konden
binden; terwijl de vereeniging juist is gesticht
met het doel om het Gymnasium over te nemen
in het belang van de Theol. School, en het
daarmede zedelijk verbonden te houden, geheel
in overeenstemming met en op den grondslag
van het concept-contract, door Curatoren in
1905 opgesteld en ter Synode voorgelegd, en
zooals ook Art. 1 van de Statuten der vereeni
ging duidelijk uitdrukt.
De vergadering besluit na een korte discussie,
om de handelingen van het voorl. Bestuur vol
komen goed te keuren.
Met algemeene stemmen wordt vervolgens
besloten in geen enkel opzicht te verslappen,
maar om op den ingeslagen weg onverzwakt
voort te gaan en een schrijven te richten aan
de Curatoren der Theol. School, waarin le het
leedwezen der vergadering wordt uitgesproken
over den onverwachten teleurstellenden afloop
der onderhandelingen, en 2e zich daarin bereid
te verklaren de onderhandelingen te hervatten,
wat de hoofdzaak betreft op den grondslag van
het concept-contract der Curatoren, zooals dit
nader is vastgesteld in de gecombineerde ver
gadering van 29 Mei j.l.
Voorts werd met groote meerderheid van
stemmen het besluit genomen, dat, zoo de
Curatoren mochten blijven staan op hun thans
ingenomen standpunt, de vereeniging zich
wenden zal tot de a.s. Synode, na vooraf dan
alle Kerkeraden uitvoerig ingelicht en hun
steun te hebben verzocht.
En ten slotte wordt besloten om het voor-
loopig Bestuur met een viertal leden aan te
vullen. Als zoodanig werden met meerderheid
van stemmen gekozen de heeren Dr. Sap te
Ermelo, ds. Donner te Breda, ds. Bouwman te
Hallum en ds. Heida te lerseke.
Na behandeling van enkele huishoudelijke
zaken wordt de vergadering met een kort
sluitingswoord van den voorzitter gesloten,
waarna de heer Eggink uit Amersfoort in ge
bed voorgaat.
een orgel in de kerk, om den
gemeentezang te verheffen, edeler en zuiverder
te doen zjjn. Men kan soms op afgelegen
dorpen het tooneel ontmoeten, dat een onkun
dige hand op een valsch orgel speelt, terwijl
de gemeente Psalmen uitgalmt. Zulk een
verward geschreeuw en schril geluid kan toch
geen lofprijzing des Allerhoogsten zijn, en mag
het ook niet heeten.
Het is overeenkomstig de H. Schrift, dat
men in de gemeentelijke samenkomst gepaste
middelen gebruikt, die het lied der gemeente
geleiden, sterken en veredelen kunnen. Als
onze geliefde Koningin een stad in ons Vader
land met een bezoek vereert, zal men zich
oefenen, om door een feestcantate haar eene
eerbiedige hulde te brengen. Is het dan niet
alleszins betamelijk, dat de gemeente des
Heeren, als zij nadert voor het aangezichte
haars Gods, door den dienst van een instru
ment, zich oefent
Psalmen te prijzen
de dichter, „want onzen God te psalmzingen
is goeddewijl Hij liefelijk is. De lof is be
tamelijk*. Maar dan is het ook betamelijk,
dat het psalmzingen goed en de lof liefelijk
zij. Alleen vergete men niet, dat orgelpijpen
en harpsnaren God niet kunnen lovenzy
kunnen slechts dienstbaar zijn, om den zwak
ken lof te versterken en het eenstemmig lied
der gemeente te doen zwellen tot een veel-
Aemmigen lofzang ter verbreiding van des
Heeren veelvoudigen roem.
De muziek mag en kan in den dienst van
het heilige niets anders zijn dan een hulp
middel. Dat moet vooral tegenwoordig, nu de
muziek bepaald vergood wordt, streng in het
oog worden gevat. Het is schier een dogma
onzes tijds, dat de toonkunst op ziehzelve een
zedelijke beteekenis zou hebben. Men hoort
telkens den „volksverheffenden* en „volksbe-
schavenden* invloed der muziek roemen. Gij
kunt dan ook schier niet op een dorp van
eenige beteekenis komen, of gjj treft er eene
muziekcorps en een muziektent aan. Als
telkens de liefelijke tonen maar over de hoof
den ruisehen, verwacht men, dat de mensehen
wel anders en wel beter zullen worden. De
muziek is de groote afgod onzer eeuw. Het
behoort heden ten dage tot den goeden toon,
om van muziek te houden, en aan muziek te
doen. Waar en wanneer wordt nu geen mu
ziek gemaakt? In welke courant treft gij
geen groote advertentie aan, waarin de beste
instrumenten op de voordeeligste wijze worden
aangeboden? In hoevele huisgezinnen vindt
ge niet een orgel of een piano In schier
elke stoomboot is een muziekdoos. In de
meeste hotels zijn orgels, het een ai grooter
in omvang en al sterker in geluid dan het
andere. In welke straat van een groote stad
wordt gij niet door een draaiorgel bedreigd
En menigmaal gebeurt het, als gij in den
zomer in de vroegte een raam opschuift, dat
gij een morgengroet hoort, door straatmuzi
kanten u gebracht.
't Is alsof onze eeuw een eeuw van zoo
veel ellende op allerlei gebied alles op
muziek wil zetten en met muziek wil vervullen.
Een Christen nu moet zich wachten voor
die afgoderij niet en vergoding van de muziek.
Zeker, wij gelooven met Calvijn, dat God,
toen Hü in Jubals tent de kunst van het spelen
op harp en orgel deed uitvinden, het mensche
lijk geslacht met uitnemende talenten verrük
heeft. De schoone kunsten en uitvindingen
achten wy met den Hervormer van Genève
schitterende blyken van Goddelyke goedgun
stigheid. Maar terwijl wü dankbaar de schoone
gave erkennen, ook in de kunst ons gegeven,
moeten wy als Christenen, en inzonderheid
als Gereformeerden, ons in elk opzicht verre
houden van de kunstvereering en kunstbezwy-
meling onzer eeuw. Toch ligt in dit verschyusel
rum Reformatorum.
Leiden by dhr. Goslinga
dhr. van Stokkum.
Woensdag 10 Oct. a. s. vergadering te
Utrecht in het Gebouw voor K. W. der
„scholen die toegetreden zyn tot het verband
tusschen de Geref. scholen in Nederland* (ver-
bandscholen „De Zeeuw* vestigt de aan
dacht op het voorstel (van het schoolbestuur
te Brandwyk) „Voor zoover mogelyk wordt in
iedere provincie eene commissie benoemd wier
werk zal zyn de Geref. scholen tot aansluiting
te bewegen, en de districtsvorming te beoor-
deelen*.
Dr. Bavinck houdt een referaat over „Doel
en werking van het Gereformeerd Schoolver-
verband*.
Het reglement zal worden behandeldeen
20-tal amendementen zyn ingediend.
Dhr. van Luyk, onderwyzer aan de Chr.
School te Zierikzee, is benoemd tot Hoofd der
Chr. School te Pernis.
