Weekblad voor de Gereformeerde Kerken in Zeeland.
Onder Redactie vanDs. L. BOUMA, Ds. H W. LAMAN en Ds. A. LITTOOIJ.
Vrijdag 6 Juli 1906.
No. 2.
4e Jaargang.
OP
Drukkeruitgever
I
g
UIT HET WOORD.
A.
VARIA.
Ihuie
igers
hier-
rg.
i:
70 cent.
3 cent.
D. LITTOOIJ Az.
MIDDELBURG.
In
nken
leida
^eerr,
■een.
pama
nd.
-eerr.
Iffera
AD ONNEMENTSPRIJS
per half jaar. franco per post
Enkele nummers
kstri
Cart:
Tongi
Veen
W
li.
Berg
ontr.
ulder
i des
larkt
eraar
a
>n
•n
PU
PÜ
s
i
slacht, aangemerkt als nog niet gevallen*,
(d.i. supra-lapsarisch.) Zjj schreven hierover
„Of God in het verkiezen de menschen aan
gemerkt heeft als gevallenen dan of hjj ook
haar aangemerkt heeft als nog niet gevallen,
meenen wij, dat niet noodig is daarvan eenige
uitspraak te doen, als maar slechts verklaard
wordt, dat God in het verkiezen alle menschen
aangemerkt heeft in gelijken stand, zulks dat
diegene, die verkoren is niet aangemerkt is
van God of uit zichzelven en door zijn eigen
verdienste of door eene genadige aanschatting
waardiger dan een ander, die niet verkoren is.
Gelijkerwjjs als de geleerde en godvruchtige
mannen hare gevoelens, van het object der
praedestinatie, dewelke onder elkander schij
nen te verschillen, daarmede vereenigd hebben,
en geljjkerwijs als zij ook meenen, dat daar
dezelve mede niet onbekwamelijk, kunnen
vereenigd worden.”
Zouden deze Zuid-Hollandsche afgevaardigden
zich niet het voorzichtigst in dit critieke puntje
hebben uitgelaten
Wat in de besluiten Gods voor Hem zelven in
orde voorgaat, zouden wij nietige menschenkin-
deren dat wel kunnen uitmaken Erie, naarde
openbaring ons door en in de Heilige Schrift
gegeven, zoowel voor het eene als voor het
andere gevoelen wat te zeggen. Doch onze
Kerken verkoren de voorstellingswijze der be-
nedenvaldrijversdit deden zij zonder evenwel
ooit de Gomarussen uit te sluiten of minder
te achten.
In de rij der belijdenisschriften van de Ge
reformeerden Kerken aller landen waren het
alleen de Westminstersche en de Hongaarsche
belijdenisschriften die meer supralapsarisch zijn.
Genoeg. Met nog een woord over de verkiezing
tot zaligheid in het algemeen eindig ik ook
weer deze artikelen-reeks.
Ik kan het niet van mij verkrijgen van dit
gewichtig, aanbiddelijk en heerlijk onderwerp af
te stappen met de uiteenzetting van het gevoe
len der beneden- en bovenvaldrjjvers.
De voorverordineering behoort gewis tot de
grondzuilen der Gereformeerde leer. Ze is in
de eerste plaats met recht en reden gerekend
tot de fundamenteele leerstukken. De Vrede-
raad en het verbond der Verlossing tusschen
Vader en Zoon, staat er mee in het nauwste
verband.
’t Is krachtens de eeuwige verkiezing tot
Zaligheid dat het verbond der verlossing on
misbaar en het verbond der genade geopenbaard
en opgericht, de Middelaar des Verbonds, de
Zoon des Vaders, gegeven is en door den Heiligen
Geest de wedergeboorte en de volkomene zalig
heid deelachtig gemaakt wordt.
Dit alles ligt vast in en is vrucht van de
vrjje, eeuwige verkiezing tot zaligheid. Meer
nog, de geheele wereldgeschiedenis staat er mee
in verband. Vóór de voorverordineering in haar
geheel verwezenlijkt is, kan de geschiedenis
der wereld niet haar einde verkrijgenmaar
is dat onveranderlijk voornemen Gods ver
wezenlijkt, dan is ook het einde dezer wereld
daar, en zal het luiden.Het is geschied*
In en door alles wat plaats heeft, doch bjj-
name in en door de voorverordineering en hare
ten uitvoerlegging zal de Drieeenige Zichzelven
in al Zijne volmaaktheden openbaren en ver
heerlijken.
Ook is onze verkiezing tot eeuwige zalig
heid, die gegrond is in en voortspruit uit het
eeuwige welbehagen Gods, het uitgangspunt
van het geheele werk der zaliging van zon
daren.
Als het ons gegeven wordt in de heilgehei-
men in en door geleid te worden dan klimmen
wij op tot onze eeuwige verkiezing uit louter
welbehagen. Hooger kunnen wij niet klimmen,
wijl we dan aan bet uitgangspunt gekomen
DE AFBEELDING VAN DE HEMELSCHE
DINGEN.
Gelyk Mozes door goddelijke aan
spraak vermaand was, als hij den
Tabernakel volmaken zou. Want ziet,
zegt hij, dat gij het alles maakt naar
de afbeelding, die u op den berg
getoond is. Hebr. VIII5b.
De dienst der priesters in den aardschen
tabernakel was gewichtig, want het was de
uitvoering van den geopenbaarden wil des
Heeren. Heel de inrichting was niet de uit
vinding van eenig mensch, niemand had ooit
iets daarvan aangegeven, en daarom kon het
volk Israëls veilig gelooven, dat deze dienst
den Heere welbehageljjk was. Maar niemand
mocht dezen dienst overschatten, en denken,
dat er niets boven ging, daar hij alleen be
trekking had op het voorbeeld en de schaduw
van de hemelsche dingen. Wie zich dus uit
sluitend hechtte aan den dienst der priesters,
bouwde het huis zijner zaligheid op een wan
kelenden grondslag, die eenmaal geheel weg
vallen zou, Hoe droef-helder zou dit eenmaal
uitkomen, als het volk al zijn heil stelde in
dien zichtbaren toestand, zoodat het bij de ver
dwijning van dezen dienst, niets meer zou
overhouden.
Dat de schrijver het juist begrepen had, toont
hij nu aan in de woordenGelijk Mozes door
goddelijke aanspraak vermaand was, als hij
den Tabernakel volmaken zou. Toen de Mid
delaar des O.-Testaments zich gereed maakte,
toen het oogenblik aangebroken was, toen hij
op het punt was den Tabernakel op te richten,
heeft God hem daartoe vermaand, hem opge
wekt, hem raad en besturing gegeven.
Ziet, zoo sprak de Heere tot Mozes, en daar
mede bepaalde Hij zijne aandacht bij de zaak,
bond Hij hem de ernstige verplichting op het
hart, om toch nauwkeurig alles uit te voeren,
wat hem opgedragen werd. Mozes moest zeer
opmerkzaam zijn, en geen enkele bizonderheid
vergetenhij moest zich met ijver toeleggen
om dat precies te doen, gelijk het bevel luidde.
Wij mogen er ook wel op letten, want wjj
ontvangen daarin eene aanwijzing hoe wij ons
gedragen moeten tegenover Gods ordinantiën.
Hoe onopmerkzaam zijn wij vaak, als het
geldt de bevelen des Heeren, hoe achteloos
handelen wij dikwijls in ons leven en hoe
vaak is het enkel gewoonte, wanneer wij ons
kwijten van onze taak. De uiterste nauwge
zetheid is noodig, waar wij ons houden moeten
aan de goddelijke voorschriften, wjj kunnen
niet volstaan, indien wjj slechts in ’t algemeen
kennis nemen van wat de Heere geopenbaard
heeft. Met ijvert speurt de sterrekundige alles
na wat betrekking heeft op de hemellicha
men met jjver onderzoekt de geneeskundige
de krankheden zjjner patiënten, met ijver be
studeert de zeeman de kaarten om de rechte
koers te houden en de christen laat zoo
menigmaal na om biddend en met aandacht
de bevelen Zjjns Heeren na te speuren. Ziet
toe, dat gjj verstaat, nauwkeurig verstaat welke
de goede en welbehageljjke wil van God is.
Mozes moet alles maken naar de afbeelding
welke hem op den berg getoond was. Uit de
geschiedenis weten wjj, dat Mozes naar ’s Hee
ren wil den berg in de woestijn beklommen
heeft, en daar eenige dagen heeft vertoefd. Op
dien berg is hem eene afbeelding vertoond.
Dit is alles zeer duideljjk. Ieder kan daarbjj.
Doch kunt ge nu ook een antwoord geven op
de vraagop welke wjjze aan Mozes die afbeel
ding van den Tabernakel getoond is Aan
Ezechiël werd later eene afbeelding van den
nieuwen tempel getoond en uit de beschrij
ving welke deze profeet daarvan gegeven heeft
in de laatste hoofdstukken van zjjn boek weten
Infra- en Supralapsarisme.
VIII (Slot.)
Teneinde meer volledig te zjjn moet en wil
ik ten behoeve der lezers er nog de aandacht
op vestigen, dat op de Synode te Dordrecht de
afgevaardigden zóó ernstig en zóó secuur
werkzaam waren bjj het onderzoeken der leer
naar de Heilige Schriften en het toetsen van
de leer der Remonstranten, dat èn de afgevaar
digden der verschillende provinciën, èn de profes
soren èn de buitenlandsehe afgevaardigden de
uitkomsten van hun onderzoek, dus hetgeen zjj
geloofden als leer der Schrift, afzonderlijk, heb
ben ingediend, d. w. z., de afgevaardigden der
provinciën saam, de professoren saam en zoo
ook de afgevaardigden der verschillende landen.
Er was en is nog zeer rjjke stof van dank
zegging aan God, dat allen met het oog op de
leer der Remonstranten tot dezelfde uitkomsten
kwamen. Op Bjjbelsehe gronden door allen
aangegeven werd deze leer, als in strjjd met
het Woord des Heeren, veroordeeld, en de leer
der vjjf artikelen door de Synode aange
komen en door de Gereformeerde Kerken
beleden, als de leer der Heilige Schriften.
In betrekking tot het onderwerp dat wjj nu
eenige weken behandelen, het infra- en supra
lapsarisme, was er slechts bjj enkelen een klein,
niet verontrustend of van elkander verwijde
rend verschil. Alleen professor Gomarus, die,
met al de broederen, zooals gezegd is, de alge-
mèène uiteenzetting, d.i. de infralapsarisehe
voorstelling, onderteekende, diende afzonderlijk
ook de Supra-lapsarische voorstelling der
praedestinatie in, als hetgeen bjj meteen als leer
der Heilige Schrift geloofde.
Van de afgevaardigden der provinciën waren
het alleen de Zuid-Hollandsche, die, hoewel
zij insgelijks de algemeene infralapsarisehe
voorstelling onderteekenden, in hunne afzon
derlijke uiteenzetting zich niet uitlieten op dit
punt. Zjj omschreven noch infra- noch supra
lapsarisch.
D.w.z., dat zij niet zeidenGod heeft uit het
gevallen menschelijk geslacht sommigen wèl en
en anderen niet uitverkoren tot de zaligheid
(d.i. infra-lapsarisch), doch evenmin zeiden zjj
God heeft dit gedaan uit het menseheljjk ge-
wjj, met welk eene nauwkeurigheid hjj haar
heeft gezien, want anders had hjj onmogelijk
haar tot in zulke kleinigheden kunnen weer
geven, en zelf heeft hjj verhaald, dat dit ge-,
schied is in een gezicht. Maar wjj weten niet
of dit ook zoo geweest is bjj Mozes. Er wordt
ons niets van gezegd, en daarom kan naden
ken ons nooit de zekerheid brengen.
Eene tweede moeieljjkheid ontstaat er, zoo-
dra ge u rekenschap wenscht te geven over
de vraag, in welken vorm hem deze afbeel
ding voorgelegd werd. Enkelen hebben ge
dacht, dat gelijk de Heere de tien geboden
der wet met zijn eigen vinger geschreven heeft
op de twee steenen tafelen, zoo zal Hij ook
een teekening van
zjjne gereedschappen op de een of andere stof
hebben gesteld, zoodat Mozes haar met zjjne
handen heeft kunnen tasten en met zjjne oogen
heeft kunnen zien. God zou haar aan hem
voorgelegd hebben, zooals een architect zjjne
teekening van een werk iemand voorlegt, en
de noodige aanwijzingen daarbjj geeft, opdat
alles zeer duideljjk zou zjjn. De Tabernakel
door Aholiab en Bezaleël gebouwd, zou alzoo
zijn de eenvoudige uitvoering van die tastbare
en zichtbare afbeelding, welke aan Mozes op
den berg getoond is. Wij kunnen ons bezwaar
lijk met deze voorstelling vereenigen, want wij
kunnen niet best verklaren, waarom eene derge
lijke teekening enkel aan Mozes werd getoond,
in dit geval zou het veel doelmatiger geweest
zijn haar aan Mozes te overhandigen, opdat
hjj haar had kunnen meedragen en haar over
leggen aan hen, die later met de samenstel
ling zouden worden belast. Daarbjj de Taber
nakel wordt hier genoemd het voorbeeld en
de schaduw der hemelsche dingen, en het komt
ons voor, dat niet hjj, maar de door God ont
worpen teekening het voorbeeld en de schaduw
geweest zou zijn.
De Tabernakel zelf was een voorbeeld en de
schaduw van hemelsche dingen, en daarom
moeten wjj onderzoeken, welke de hemelsche
dingen zjjn, waarvan hjj eene gelijkenis was. Wjj
zullen uitsluitend op de hoofdzaak letten. Tent
der samenkomst is zjjn naam. Daaraan hebben
wjj voor ons doel genoeg. God en Zjjn volk
kwamen er bjjeen. Hjj woonde er in ’t heilige
der heiligen, en aldaar openbaarde Hjj zich
in Zjjne genade en Zjjne ontferming. Het was
aldus eene zichtbare voorstelling van die innige
gemeenschap, welke God met zjjn volk oefent
en wjj weten, dat deze eerst waarljjk tot stand
gekomen is in de vleeschwording van het
Woord, dat by God en God zelf was, en dat
in de volheid des tjjds onder ons heeft ge
woond, zoodat de Apostelen Zjjne heerlijkheid,
hebben aanschouwd, een heerlijkheid als des
Eeniggeboren Zoon des Vaders, vol van genade
en waarheid. In Hem zjjn de hemelsche din
gen verschenen, waarvan de Tabernakel het
voorbeeld en de schaduw was, en dientenge
volge kunnen wjj wel nagaan welke de hemel-
sehe dingen zjjn, die aan Mozes getoond zijn
Deze hemelsche dingen zjjn bjj God geweest
in Zjjn eeuwigen raad, geopenbaard zjjn zjj
dadeljjk na den val in de belofte van het
vrouwenzaad, al duidelijker en duidelijker zjjn
zjj in het licht gesteld tijdens het leven der
Patriarchen. Ook de verschijningen aan Abra
ham en Jacob gaven meerdere helderheid en
gaven daarvan een zichtbare vertooning.
Waar wjj dit nu weten, kunnen wjj de slot
som wel opmaken. Het heeft den Heere
behaagd Mozes in te wjjden in al de verbor
genheden van het Middelaarswerk van den
Christus en op welke wjjze de heerlijke beloften,
aan de vaderen gedaan, eenmaal verwezenlijkt
zouden worden. Welk een oogenblik is het ge
weest in het leven van Mozes en het verwon
dert mjj niet langer dat er van dezen man
zulk eene goede reuk Christi uitgaat. Dit
oogenblik is niet alleen onvergefelijk, maar
ook de afbeelding door hem gezien, verliest hij
nooit meer. De H. Geest heeft al de vermo
gens, zoowel des liehaams als der ziel gesterkt
en hem toegerust ook tot de uitvoering van
dit werk.
Welk een voorrecht voor Israel om zulk
een voorbeeld en schaduw te hebben van de
komst des Verlossers, maar hooger voorrecht
is het uwe, die gaan kunt naar Bethlehem en
Golgotha, want helderder is het licht, dat voor
u opstraalt, en zaliger de troost, welke thans
vloeit uit het Evangelie der vervulling. Zoo
veel de vleeschwording van het ongeschapen
den Tabernakel met al Woord hooger staat dan de Tabernakel in de
woestijn, zooveel hooger is ook de weldaad aan
u bewezen. Israel had slechts eene donkere,
eene onduidelijke voorstelling van wat een
maal gebeuren zou, en gij weet alles wat er
alreede tot verlossing geschied is. Laat er
dankbaarheid in uw hart zijn, en een wezen
lijke belangstelling om na te speuren de ziel-
geheimen der zaligheid. Uit uzelf staat ge er
zoo blind voor en daarom hebt ge behoefte
aan de leiding van dien Geest, die nog altjjd
Je woorden van het Evangelie opent en de
parten ontsluit. Dit spore u aan om Hem in
de eenzaamheid te zoeken, daarbjj pleitende op
de beloften van het verbond, dat van geen wan
kelen weet. Bouma.
Met medewerking van onderscheidene Predikanten.
PRIJS DER ADÏERTENTIEN
van 15 regels 30 cent, iedere regel meer 5 cent.
FAMILIEBERICHTEN van 15 regels 50 cent, iedere
regel meer 10 cent.
in de
INK,
i ge-
Zeeuwsch Kerkblad
