I
Verantwoording van Liefdegaven.
Kerk- en Schoolnieuws.
de eeuwigheid
Littooij.
Hoogeveen.
Ofiiciëele Berichten.
l).
sr
en
(Wordt vervolgd.)
afscheid, hetwelk door ds. Hummelen wordt
beantwoord.
Op verzoek van den praeses sluit ds. Donner
de vergadering met dankgebed. Onmiddelyk
daarna wordt hem Ps. 1343 staande toege
zongen.
Namens de Classis,
K. Oussoren, h. t. Scriba.
et
d-
er
>P
J.
•k
in
li
ar
or
id
jk
>8
js
:e
ot
n
in
ik
in
»-
't.
y
u
n
r
8
n
n
P
n
Daarom is het te wenschen, dat de a. s con
ferentie van Middelburg even geestdriftig zy
als die van Goes, maar vruchtbaarderdat ons
daar plannen worden voorgelegd, die niet slechts
aan enkelen, maar aan allen uitvoerbaar lyken.
We willen gaarne medearbeiders zijn op den
akker der Zending, maar er is meer, waaraan
we ons niet gaarne zouden willen onttrekken,
waaraan we liefst zelfs iets meer zouden wil
len doen, dan tot heden werd gedaan.
Laman.
te Utrecht: ds. Koster
te Zevenhuizends. Boukema
te Scherpenzeelds. R.
Verbeteringen.
De zetter schijnt de vorige week mijn haas
tig geschreven en laat toegezonden copie niet
geheel te hebben kunnen ontcijferen. De wel
willende lezer zal enkele opvallende fouten
zelf wel hebben verbeterd. O. a. zal hij voor
het .duwen” vau voetstappen wel gelezen heb
ben .dreunen”; voor .Maar althans, de Heere
komt”, .Maran-atha, de Heere komt”, enz. enz.
Laman.
BOEKBEOORDEELING.
Des menschen Vrije Wil of Godi Vrije
Genade, door S. Daltima, pred. te Delfts
haven. Uitgave van Zwagers Boekhan
del Rotterdam.
Eene oude kwestie, want dit boekje behan
delt eene bladzijde uit den strijd tusschen Pela-
gius en Augustinus. Maar ofschoon zij eeuwen
geleden ontstaan is, toch heeft eene zuivere
kennis ervan nog haar volle waarde. Immers
zjj komt altijd weer op, doet zich steeds voor
en oefent nog een grooten invloed uit. Daarom
verrichtte de schrijver een goedwerk door een
duidelijke uiteenzetting ervan te geven en
noodig is het, dat zy in ruimen kring gelezen
wordt, wijl het bijdragen kan tot een meer
schriftuurlijke opvatting, waaraan tegenwoor
dig nog al wat hapert. Bouma.
v. d. Veen, Assessór; en Ous-
dienst, maar versterkte en vertroostte ook Zijn
volk.
In alle stilte en zonder dat er groote roep
van hem'iUitging, heeft hjj gearbeidmaar de
eeuwigheid zal het openbaren,',wat rijke oogst
er ook door J zijnen dienst voor de eeuwigheid
werd ingezameld.
Nu rust hij van zijnen arbeid. Nu geniet
hij het loon, denj getrouwen dienaar des Hoe
ren toegezegd.
De God aller vertroosting, zij de bedroefde
betrekkingen nabij*.
G. de Jager,
en het lezen
2. De credentiebrieven worden in orde be
vonden.
3. In het moderamen namen zitting ds. C.
Staal Fz. praeses, ds. F. Staal Pz. scriba, ds.
H. W. Laman assessor.
4. De notulen der vorige vergadering worden
gelezen en goedgekeurd.
5. In tegenwoordigheid van de Prov. Dep.
wordt behandeld de Emeritaatsaanvrage van
ds. W. Raman. De aanvrage wordt in orde
bevonden en het emeritaat wordt verleend. De
Kerk van Scharendijke zal f 200 bijdragen. De
classis zal het aanvullen tot een bedrag van
f800, terwijl de ontbrekende f 160 van de
Provincie zal worden gevraagd. Het emeritaat
zal ingaan op 1 Juni e.k.
Ds. Raman deelt mede, dat hij op den twee
den Pinksterdag afscheid van zijne gemeente
hoopt te nemen.
6. Eene vraag om inlichtingen van de classis
Arnhem inzake eene mededeeling van de classis
Zierikzee zal beantwoord worden.
7. Eene vraag van de Kerk van Wissekerke,
hoe te handelen met broeders en zusters die
door ouderdom zichzelf niet kunnen helpen?
wordt teruggezonden naar den Kerkeraad.
8. Instructie van de Kerk van Geersdijk:
hoe te handelen met de Evangelisatie te Cort-
gene? De classis adviseert dat de actie tot
Evangelisatie van Cortgene zelf moet uitgaan.
9. Tot deputaten voor de a.s. Prov. Synode
worden benoemd ds. P. J. Baay en ds. H. W.
Laman primi, ds. G. de Jager en ds. G. H. de
Jonge secundi. Van de ouderlingen, de broeders
D. van den Berge en D. Mulder primi en M.
van der Bijl en A. Abrahamse, secundi.
10. De classis besluit aan de Prov. Synode
te vragen ontheffing voor dit jaar van de col
lecte voor het studentenfonds.
11. Eveneens wordt besloten aan de Prov.
Synode te vragen om merkelijke verlichting in
het quotum voor de kas van Emeriti pred. enz.
en aanvulling van het ontbrekende bedrag in
het pensioen van ds. Raman.
12. Bij de rondvraag naar art. 41 D. K. O.
wordt aangedrongen op het wekken van be
langstelling in en gebruikmaken van het
Christelijk schoolonderwijs.
13. Tot consulent van Scharendijke wordt
benoemd ds. H W. Laman.
14. De vacature-beurten worden aldus ge
regeld Geersdijk, ds. Laman 13 Meids. De
Jonge 10 Junids. Baay 1 Julids. F. Staal
Pz. 22 Juli; Wissekerke: ds. C. Staal Fz. 6
Meids. Horjus 27 Meids. de Jager 17 Juni
ds. Koolstra 15 JuliScharendijkeds. Kool-
stra en ds. Horjus.
15. De volgende classis zal gehouden worden
29 Aug. Roepende Kerk is Geersdijk.
16. De korte notulen worden gelezen
goedgekeurd.
17. Na het zingen van Ps. 909 sluit de
praeses de vergadering met dankzegging.
Namens de Classis
F. Staal Pi., Scriba.
Ons kwam zelfs ter oore, dat indertijd door
eenen enkele by het onderwijs stukken van
zulke litteratuur werden gebruikt.
Wie bezwaren daartegen oppert, wordt met
eenen verwonderden blik aangezien en geacht
niet mede te gaan met de ontwikkeling van
zijne tyd.
En zoo verbreidt de invloed van zulk eenen
geest zich al verder en steekt die al breeder
kringen daarmede aan.
Metterdaad is het noodig pogingen aan te
wenden, om daartegen te reageeren en een
beter besef wakker te roepen onder de kinderen
van ons volk.
De grondslagen worden alzoo omgestooten.
Langzaam maar zeker wordt gif ingedruppeld;
ja wat zeggen wy, met stroomen ingegoten in
de harten.
Eene toekomst wordt voorbereid, waarin het
lage en gemeene al meer gemeen goed gaat
worden en alle beseffen van zedelijkheid en
gebondenheid aan de ordinantiën van Gods
Woord worden weggegraven.
Och, dat men er meer op leere letten er
meer tegen leere strijdenminder als willoos
den invloed onderga van eene geestesrichting,
die van hare zyde niet laks en niet lydelyk
zich gedraagt, maar integendeel met volle kracht
zich aangordt, om aan het kwaad de overwin
ning te verzekeren.” Laman.
UIT HET LEVEX.
Zending.
Woensdag 16 Mei zal te Middelburg weer een
Zendingsconferentie worden gehouden. Wie de
vergadering te Goes ten vorige jare bijgewoond
heeft, behield gewis aangename herinneringen.
Het is te hopen, dat het aantal belangstel
lenden ieder jaar mag toenemen. Want in een
kleine vergadering kan het ook wel goed zyn
en kan het vaak des te gezelliger wezen maar
de heerlijkheid van een Zendingsbyeenkomst
ligt toch in de veelheid der saamvergaderden.
Nu is echter één ding te wenschen. De
conferentie ten vorigenjare bloesemde bloesem,
maar de wind die uit het Noorden, uit de
deelen van Utrecht, woei, heeft veel schade
aangericht, zoodat de resultaten tot heden vrjj
pover zullen zijn. Thans komen we onder veel
ongunstiger omstandigheden samen. De over-
strooming bracht ook in onze kringen groot
nadeel en eischte er belangrijke offers. De
nieuwe emeritaats-regeling brengt gevoeligen
druk op de Kerken te weeg. Dit zal natuur
lijk hier en daar wel zijn terugwerking hebben
op de behartiging van de belangen der Zending.
En toch mag door Zeeland deze roeping
niet verzaaktde ijver mag niet verflauwen, de
liefde niet verkoelen. We moeten doen, wat
we kunnen. Doch we moeten ook niet méér
willen doen, dan we heden vermogen. Ernstig
èn nuchter moet de Zendingszaak door ons
worden aangevat. Maar wat we doen, dat
moet dan ook met vastheid, met doortas
tendheid worden tot stand gebracht. Indien
we niets groots durven en kunnen ondernemen,
dan maar iets minders, maar dat mindere dan
ook met kracht, met voortvarendheid. Zoolang
we niet goed weten wat we willen, kan er van
kloeke werkzaamheid geen sprake zyn.
Ik geloof, dat Zeeland wijs en verstandig
doet, indien het voorloopig afziet van het plan
om geheel zelfstandig een eigen dienaar uit
te zenden. Als wy er toch toe mochten over
gaan, zullen andere belangen er onder gaan
lyden, die toch even zeer behartigd moeten worden.
Men kan ook te veel hooi op zyn vork nemen.
Er zyn in onze provincie Kerken, die misschien
zonder veel bezwaar hun aandeel zouden kun
nen bijbrengen, maar er zyn ook vele gemeen
ten, die met veel moeite de penningskens bij
eenbrengen.
Dan acht ik het beter, wat minder te doen,
opdat allen met vreugde en niet al zuchtende
kunnen medehelpen. Het is toch geen wet van
de Meden en de Perzen, dat iedere provincie
een dienaar voor eigen rekening neemt. Daar
zyn de menschen niet van te overtuigen, a
zyn ze ook nog zoo doordrongen van het besef,
dat het onze roeping is de zaak der Zending
te behartigen.
Door overdrijving wordt ook deze arbeid ge
schaad, en de veerkracht verlamd.
Vlissingen (B.) In de collecte van 22 April
is ontvangen een gift ad f10.met bestem
ming f 5.voor de Kerk en f 5.voor de
armen, en een gift ad. f6.met bestemming
f 2.50 voor de Kerk, f 2.50 voor de armen en
f 1.voor het suppletiefonds.
Voor de Zending is ontvangen van Marietje
G. een doos gebruikte postzegels.
Namens den Kerkeraad,
P. G. Labbnobs, Scriba.
11 dergelyke dingen te lezen en te laten lezen,
verstaan, welk eene blijdschap dit in zyn bin
nenste te weeg bracht. Want ongetwijfeld
was menige bede opgestegen of ’tden Heere
behagen mocht, zijnen dienst te gebruiken tot
uitbreiding van Zijn Koninkrijk.
Wat is ’t dat de tijden vóór ons beter
zouden geweest zyn dan het heden Er zyn
ook nu broeders, die zich aanbieden voor den
dienst des Woords, voor wie het niet is weg
gelegd terstond door onderscheidene gemeen
ten geroepen te worden. Enkelen staan ge-
ruimen tijd ledig, zonder dat iemand hen tot
den arbeid noodigt. Innerlijke stryd komt,
twyfel steekt op, de stem der gemeente uit
zich op weinig verheffende wyzezy spreekt
van hen als onbekwamen, die liever een ander
vak moesten gekozen hebben. Kan ’t ook
eene beproeving des Heeren zyn Was Smy-
tegelt later niet een waardig dienaar aan wiens
roeping niemand meer twyfelt? Zou zyn ar
beid niet voor velen een ryken zegen met
zich hebben gebracht Dat make de gemeente
voorzichtig in haar oordeel en sterke menigen
jeudigen broeder in zynen stryd. Hebt goeden
moedGods gedachten zyn hooger dan onze
gedachten.
KORT VERSLAG van de vergadering der
Classis Goes, gehouden 25 April 1906.
De vergadering wordt op de gebruikelijke
wyze geopendde credentiebrieven nagezien
en in orde bevonden.
In het moderamen nemen zitting D.D. Hum
melen, Praeses
soren, Scriba.
De Notulen worden gelezen en goedgekeurd.
Het vraagstuk der emeriteering komt ter
tafel. Er blijkt nog veel bezwaar by de Kerke-
raden te zijn om de acte voor emeriteering te
teekenen. Ds. Donner geeft vele inlichtingen,
en toont aan, dat de zaak hierop neerkomt,
dat alleen predikanten met vele dienstjaren
meer pensioen zullen krijgen dan op de Synode
van Middelburg was vastgesteld, maar dat
overigens de acte van emeriteering geen meer
dere verplichtingen op de gemeente legt, dan
ze reeds had.
Een voorstel om voor heel de Classis een
regeling tot tuchtoefening op doopleden te
ontwerpen en vast te stellen, wordt verworpen.
Zoo ook een voorstel om voortaan den dank
dag op den laatsten Woensdag van November
te houden.
De vacatuurbeurten worden geregeld.
Tot afgevaardigden naar de Prov. Synode
worden benoemdD.D. v. d. Veen en Hum
melen, PrimiD.D. Oussoren en Heida, Secundi,
de Oud. C. de Schipper en C. Oranje, Primi
en de Oud. A. Geelhoed en L. Melse, Secundi.
Verder worden aangewezen: ds. Hummelen,
als deputaat voor kerkvisitatie, ds. Heida, als
deputaat voor Art. XIIIds. v. d. Veen als
deputaat voor de Zending.
De rondvraag naar Art. 41 D. K. O. loopt
bevredigend af. De belangstelling in en de
arbeid voor de zending blykt toe te nemen.
De stukken van den vertrekkenden Dienaar,
ds. Donner, worden nagezien en in orde be
vonden, en daarom wordt hem acte van afscheid
verleend.
Voor dat nu de vergadering gesloten wordt,
I spreekt ds. Donner een hartelijk woord van
Onze lectuur.
Zeer juist is wat Ds. v. S. in de „Amst.
Kerkbode* schrijft over dit onderwerp.
„Het is een ontrustend verschijnsel, dat ons
volk bezig is zich zedelyk te vergiftigen door
zyne lectuur.
De uitspraak is niet te hard, zoo men let op
hetgene, waarop het van dag tot dag wordt
onthaald in allerlei boek en tydsehryft en
feuilleton.
De toongevers stellen al meer als regel, dat
het eene dwaasheid is en eene vermenging van
het ongelijksoortige, indien men aan den be
oefenaar der letterkunde met eischen van ze
delijkheid aan boord komt.
Men zal tusschen die beide onderscheid ma
ken in dien zin, dat men ze los naast elkander
laat staan.
Woorden en vormen worden dan voor de
kunst de hoofdzaak.
Wat men beschrijft, doet er dan minder toe.
Men neemt slechts, gelijk het heet, een brok
levenen dat reproduceert men op het papier.
En zoo ontstaan dan de geschriften, waarin
het gemeene en vuile vieze hoogty viert.
Zoo krygt men boeken, waarin gemeene
woorden, goddelooze taal schering en inslag zyn.
Zoo beschrijft men in den breede de onge
bondenheid, gely'k die onder hoog en laag ge
meen gevonden wordt.
Hoererij en echtbreuk en overspel worden
naakt en onverholen voor de oogen geteekend.
Soms worden zulke gruwelen vergoelijkt onder
den schijnenden naam van vry'e liefde.
Een andermaal wordt het eenvoudig weg
beschreven, wyl men als schrijver meent bloot
photograaf te moeten zyn en weer te geven,
wat gist in het leven om ons heen.
Maar uit wat motief men het ook doe, het
resultaat is éénerleide pestwalm van het god
delooze en zondige wordt ingedragen in de
gezinnen en gebracht tot de personen.
Wie kan berekenen den invloed die van
zulke zoogenaamde letterkundige producten
uitgaat onder de kinderen der menschen
En dergelyke litteratuur komt ook in de
kringen van het Gereformeerde volk.
Er wordt door velen niet tegen gewaarschuwd;
ja er zyn er, die zich niet ontzien, zulke pro
ducten te verdedigen en aan te pryzen.
Het woord: onderzoekt alle dingen, wordt
verkeerdelijk hierbij te pas gebracht.
Om op de hoogte te zyn, acht men noodig
KORTE NOTULEN van de vergadering
der Classis Zierikzee, gehouden 25 April
1906.
1. De vergadering wordt geopend door ds.
na het zingen van Ps. 105 3
van 2 Tim. 2.
DRIETAL
te Utrechtds. Koster van Maassluis
dr. Kuyper van Makkum en
ds. Sillevis Smith van Rotterdam B.
te Zwolleds. Gispen van Baarn
dr. Los van Hilversum en
ds. Wielenga van Delft.
BEROEPEN
van Maassluis
van Zweeloo;
v. d. Kamp van Axel.
AANGENOMEN
naar Enkhuizends. Kuyper van
BEDANKT
voor Zaamslag Ads. Veltman van
Garrelsweer.
Dinsdag j.l. legde de heer A. Schippers,
beroepen predikant te Maasdijk, met goed ge
volg voor de classis ’s Gravenhage het peremp
toir examen af.
Door de classis Zierikzee werden tot
deputaten voor de a.s. Prov. Synode benoemd
ds. P. J. Baay en ds. II. W. Laman primi,
ds. G. de Jager en ds. G. H. de Jonge secundi.
Van de ouderlingen, de broeders D. van den
Berge en D. Mulder primi en M. van der Byl
en A. Abrahamse, secundi.
De heer V. K. Kuy venhoven, theol.
cand. te Naaldwijk, legde met goed gevolg
voor de classis Den Haag het praeparatoir
examen af en werd met algemeene stemmen
beroepbaar gesteld.
Zeeuwsche Predikanten-Conferentie.
Tot op heden meldde niemand der Zeeuwsche
Predikanten zich aan om een onderwerp in te
leiden op de Conferentie van dit jaar. Dr. Wage-
naar veranderde van onderwerp, en koos nu
een exegetisch-dogmatische studieDe weder
geboorte, een weldaad des Nieuwen Verbonds.
Ondergeteekende kan evenwel niet ingaan
op dr. Wagenaars verzoek om over te nemen
zyn onderwerpDe tegenwoordige reforma
torische beweging in de Hervormde Kerk.
Zou niet een ander collega die nalatenschap
aandurven
Daar het ondergeteekende ook aan voldoenden
tyd ontbreekt om een ander onderwerp in te
leiden, doet hjj nogmaals een beroep op de
welwillendheid der collega’s.
Anders wordt het resultaat: Dit jaar geen
Conferentie
Namens het vorig Moderamen,
G. F. Keerhof, Scriba.
Oost-Souburg, 2 Mei 1906.
i
3
9
ii
B
'8-
at
an
la-
rel
7
de
ds
a-
ir-
fd
er
or
or
ir-
de
ne
de
de
B-
e
i
e
1.
al
ie
i-
ir
r-
n
n
i-
et
n
te
i-
5)
id
9,
m
a-
s-
n,
n,
.ft
m
