I
I
Weekblad voor de Gereformeerde Kerken in Zeeland.
Onder Redactie vanDs. L. BODMA, Ds. H V. LAMAN en Ds. A. LITTOOIJ.
in
Vrijdag 3 Maart 1905.
No. 36.
2e Jaargang.
UIT HET WOORD.
Drukker-Uitgever
R
A.
.0
50
m
IK
Bouma.
V A It I A.
g.
n
a
r
r
70 cent.
3 cent.
r
>0
75
ABONNEMENTSPRIJS
per half jaar franco per post
Enkele nummers
50
75
0
,0
15
;et
:s-
ite
ag
lo.
!5.
Art. 36.
Het is al vele jaren geleden dat de prov.
Synode van Zeeland aan de Generale Synode
het voorstel deed, art. 36 onzer geloofsbelijdenis
te wijzigen, wijl de Kerken niet langer ge
loofden, dat de afgoderij en de ketterij in het
algemeen, moesten uitgeroeid worden, gelijk
de vaderen dat bedoelden, (hoewel bijna nooit
deden) dat is, met geweld.
De Chr. Ger. Kerken in Synode vergaderd,
gingen op het voorstel niet in, omreden zij er
den tyd nog niet voor gekomen achtten.
Verscheidene jaren later werd deze zaak on
gedacht aan de orde gesteld, op de Synode der
Ger. Kerken te Middelburg (1896).
Niet de Kerken, maar de gezamenlijke pro
fessoren, ter Synode tegenwoordig, deden dat.
Toen allen, als naar gewoonte, instemming
met de belijdenis der Ger. Kerken moesten
betuigen, deden zij dat ook. Doch voor de Sy
node uiteenging, kwamen zij met het hier vol
gend gravamen
„Met alle leden der Synode den llden Augus
tus door den voorzitter opgeroepen, om door
het opstaan van hunne zitplaatsen instemming
te betuigen met de Formulieren van Eenigheid
der kerken, hebben ook ondergeteekenden aan
deze oproeping gevolg gegeven, zonder daarbij
uitdrukkelijk melding te maken van hun gra
vamen tegen ééne zinsnede in art. 36 der Be
lijdenis. Zij onthielden zich hiervan, overmits
drachtige samenwerking, en den zegen van
den Heere onzen God en Koning wedergeven»
Ach, wy missen nu zooveel van al het oven
genoemde. Er is geestelijke dorheid hier en
geestelijk leven in Wales, dat tot het door
ons, niet zonder recht en reden, nog kort ge
leden, geminachte Engeland behoort.
De wind blaast waarheen hij wil
Doch hoe gewenscht hare wegneming ook
is, als de kerkelyke vertegenwoordiging niet
in overeenstemming is, met hetgeen in dezen
in de Kerken leeft, kunnen wy eene schijn
baar, zonder eene wezenlijk eerlijke oplossing
verkrijgen.
Daarvoor nu beware de Heere om Zyns
Naamswil Zy’ne KerkenWat in de Kerken
inzake de opleiding leeft, komt, ontegenzeg-
gelyk op de Classes het beste uit, omreden
daar alle kerken rechtstreeks vertegenwoordigd
zyn, en zy dus één voor één zich kunnen uit
spreken. De knoop doorhakken, en zoo uit de
impasse komen, neen, dat mag niet.
Door dat te doen, geneest men de wonde
niet. De Kerken moeten om ’s Heeren, om
zich zelfs en om ’s lands belang wil, saam de
oplossing zoeken, zóó zoeken, dat ze niet rus
ten, voor zy ze hebben gevonden.
Kan het niet, in liefde en vrede, in betrek
king tot de opleidingnaast elkander, dan
moet door wederzijds wat toe te geven de ge-
Waar een wil is, is een weg. Doch er is,
helaas, reden om te twijfelen, of de tyd er
thans reeds voor gekomen is.
Van dat eenparig, ootmoedig, biddend ver
langen bespeurt men ten minste zoo weinig.
Bazuin en Heraut slaan in de laatste weken
allerminst deze toonen aan.
’t Is of er persoonlijke aanklachten en pro
cessen moeten komen, en dat óók naar aanlei
ding van hetgeen men als leden eener pers-
vereeniging meende te moeten bespreken, zelfs
zonder dat geweten wordt, wat het resultaat
der bespreking is geweest. Als die dingen op
de Synode moeten komen, dan belooft ze niet
veel goeds.
Laten de broeders van hooge positie en dies
van groote verantwoordelijkheid samen spreken
en terugnemen wat niet broederlijk was.
Littoow.
Ja, zegt ge, dit geloof ik ook wel, maar welke
vertroosting ligt daarin voor myn persoonlijk
leven. Ik versta u. Gy wilt zeggen, dat God
zyn volk bevrijden zal uit elke ongelegenheid,
staat bü u vast, doch crii ziet on de
heden, welke uw deel zyn zonder te weten,
hoe ze ooit uit den weg geruimd zullen wor
den. Vloeit dit echter by u niet uit hetzelfde
gebrek voort, waaraan Israël leed Komt het
niet, omdat uw oog enkel ziet op wat tegen
is? Ga uit, en zie naar boven, aanschouw de
macht en de wijsheid uws Gods, welke de
sterren u prediken, en gij zult verstaan, dat
de grootheid Zyner krachten en de sterkte van
Zyn vermogen oneindig is, en wanneer ge dit
waarlijk verstaat, en levendig beseft, dan zult
ge immers met lof en prys voor Zyn naam
vervuld uitroepenhet is den Heere niet te
wonderlijk om my een weg te banen, om my
kracht en wysheid te geven, om my uit te
helpen en te redden, en gij zult uwen weg op
Hem wentelen in het vertrouwen, dat Hy die
eene onbepaalde heerschappij over de sterren
oefent, ook u zal leiden door Zyn raad. Waar
lijk, hoe meer u de grootheid Gods duidelijk
wordt, hoe meer de sterkte van Zyn vermogen
u in ’toog valt, hoe vrijmoediger gy uwe hope
zult stellen op Hem, die ook in uw leven wil
laten uitkomen, dat Hy groot van raad en
machtig van daad is.
D. LITTOOIJ Az.
MIDDELBURG.
ken, die herkozen of gekozen worden, maar
ook, ja meer dan anders de Ministers. Nu
reeds toch gaat de stryd en blijkt het dat hy
in Juni gaan zal, over de hoofden der afge
vaardigden henen, tégen het Ministerie, by
name tegen den Minister-president, Dr. A.
Kuyper.
Maar achtten zy, die het om den val van dit
Ministerie te doen is, dan Dr. Kuyper en zyne
mede ministers voor mannen die weinig uit
voeren en van geringe beteekenis zyn Gan-
schelijk niet. Van de groote werkkracht, van
den moed, van de bekwaamheid van ons hui
dig Ministerie zyn de deskundigen onder hen
gewisselyk overtuigd. Het gaat om de chris
telijke beginselen, die het Ministerie belydt en
weer inwerken wil in de door hunne en onze
tegenstanders gemoderniseerde wetten en in het
door hen gemoderniseerde leven, d. i. het le
ven zonder den God en den Christus des
Bybels.
Als deze Ministers öök de anti-ehristelyke
beginselen voorstonden, zouden zy met hen
ingenomen, en sommigen hunner zelfs hun
trotsch zyn.
De stryd, die gestreden wordt en zal worden,
gaat in den diepsten grond over en om de
modern-anti-ehristelyke en de algemeen chris
telijke levensbeschouwing. Het gaat om de
vraagzullen de vertegenwoordigers des volks
al or zrtc» oeiyaers zyn van -it...
ginselen Welke levensopvatting zal het
winnen en thans triomfeeren, zie, dat is de
vraag, die zal beantwoord worden.
Zij weten, dat, als de meerderheid de modern-
anti-ehristelyke beginselen is toegedaan, dit
beteekenisvolle, krachtig en werkzame Minis
terie moet aftreden, ’t Is de oude stryd
vóór of tégen den God des Bybels.
Hoe gewichtig dus. Van hoe grootbelang!
Welk eene dure roeping hebben wij allen in
dezen te betrachten Voor de eere Gods, voor
de rechten van den Christus Gods, voor het
heil van vorstenhuis en volk mogen en moe
ten wy den stryd aanbinden. Er moet gebe
den en gearbeid worden. En wel zóó, dat wij
niet de goedkeuring der tegenstanders, maar
wél die van den Heere, Heere, kunnen ver
wachten. Wordt er waarlyk gebeden en alzoo
gewerkt, dan is er reden om te hopen dat dit
jaar tot de onvergefelijk ryk gezegende zal be
hoor en.
Ook op kerkelyk gebied is, kan althans
1905 een zeer belangrijk jaar zyn. Als de
verkiezingen voor de volksvertegenwoordiging
afgeloopen zyn, hebben de benoemingen voor
de Generale Synode der Gereformeerde Kerken
reeds plaats gehad, en zal weldra de Synode
te Utrecht gehouden worden.
Verscheidene Deputaten, door de vorige
Synode benoemd, hebben het resultaat van
hunnen arbeid en mitsdien hunne voorslagen,
die ter Synode moeten behandeld worden,
reeds aan de kerken gezonden. De herziening
der Kerkenorde, eene nieuwe regeling voor
Emeriti-predikanten, predikants-weduwen en
weezen en de aanbevolen wijziging van art. 36
der Ned. Geloofsbelijdenis komen daarbij aan
de orde. By alles wat er te behandelen zal
zyn, zyn reeds deze ovengenoemde onderwer
pen van zeer groot belang.
Wat er kome.... de quaestie der opleiding
hoop ik dat er niet by vernieuwing aan de
orde zal worden gesteld.
Of het dan geen tijd wezen en hoogst wen-
schelyk zijn zou, dat deze quaestie opgelost en
uit het midden weggenomen werd
Gewisselijk ja.
Kon ze op bevredigende wijze dit jaar tot
het verledene gaan behooren, het zou velen
met my tot groote vreugde zyn. Wat meer
zegt, het zou aan de Kerken ruste, vrede, een-
nen aanschouwen die storelooze orde, welke
in de sterrenwereld heerscht, en wanneer wy
daarbij bedenken, wie Hij is, die alle deze
sterren voortgebracht heeft, die ze alle in
’t aanzijn bewaart, die ze allen langs eigen
banen voortleidt, dan beginnen wy te komen
onder den indruk van zyne grootheid en macht,
en wy verstaan, dat niemand tegen den Heere
geschat kan worden Hoe klein wordt nu elke
macht, die op aarde is, hoe gering elke heer
schappij, welke zich verheft tegen de gemeente
des Heeren, en worden wy hiervan diep en
levendig overtuigd, dan verdwijnt alle vrees,
die ons leven beknelt, en wy ademen weer
vry waar al de sterren zonder dat er zelfs ééne
is die zich verzet. Zy’ne wenken gehoorzamen
daar kunnen wy er op rekenen, dat geen
aardsche machten de uitvoering van Zyn raad
zullen verhinderen.
Laat de wereld zich beroemen op hare sterkte
en die sterkte aanwenden tegen het erfdeel des
Heeren, het zal haar niet baten, want onze
God beschikt over heirscharen die nog immer
de overwinning hebben bevochten.
Zoo heeft de beschouwing van den sterren
hemel menigen Israëliet gesterkt in het ver
trouwen op zyn God, en zoo moeten wy nog
alty'd uitgaan en onze oogen omhoog heffen
Wy zyn zoo genegen om enkel te zien op
aardsche macht en grootheid, en het komt wel
voor, dat de machtigen kunnen doen wat zy
verkiezen. Nog alty’d is het volk des Heeren
in de wereld, en die laatste is sterk als Babel
weleer, en niet minder vijandig tegen allen,
die des Heeren Naam belyden. Ziende op die
macht, die zich dreigend verheft, en op de
bittere vijandschap, die uit woord en daad
spreekt, zouden wy den moed kunnen laten
zinken en tot de gedachte komen, dat wy wel
nooit uit de omklemming zullen geraken, en
om die reden moet ge het oog omhoog heffen
en het richten op de hemelen boven uw hoofd.
Het is waar, dat de Oostersche hemel in heer
lijkheid den onze overtreft, maar ook wy kun-
Met medewerking van onderscheidene Predikanten.
PRIJS DER ADYERTENTIEN
van 15 regels 30 cent, iedere regel meer 5 cent.
FAMILIEBERICHTEN van 15 regels 50 cent, iedere
regel meer 10 cent.
HET OOG OMHOOG.
Heft uwe oogen op omhoog en ziet, wie
deze dingen geschapen heeft, die in getale
hun heir voortbrengt, die ze alle bij name
roept, vanwege de grootheid zijner krach
ten en omdat Hij sterk van vermogen is
wordt er niet één gemist.
Jbs. 40 26.
Israël in ballingschap zuchtende was treu
rig, want het miste zooveel, waaraan het hart
innig gehecht was. Het zag rondom zich,
en wat het aanschouwde stemde nog meer tot
droefenis. De Babyloniër, die de heilige stad
en den heiligen tempel verwoest had, was
steeds sterker geworden, en het scheen wel,
alsof die macht nooit meer van wankelen of
wyken zou weten. Met de volkeren der aarde
scheen hy te kunnen doen, wat goed was in
zyne oogen, en het juk dat hy op den schou
der legde was zwaar om te dragen. Al wat
Israël zag, wis wel geschikt om hem tot de
overtuiging te brengen, dat de macht van
zyn tegenstander groot en zy’ne heerschappij
onoverwinnelijk was. Daarom was het noodig,
dat het oog voor iets anders kreeg en de
roepstem ging tot hen uit: Heft uwe oogen
op omhoog, richt ze van de aarde, van Babels
macht af, en heft ze omhoog. Niet langer
naar beneden, maar naar boven mueL ge zien,
en uwe aandacht vestigen op wat daar ge
schiedt. Zie, op deze noodiging verlaat een
Israëliet zijne tent en staat daar alleen op de
wijde vlakte. De avond daalt, de zon werpt
haar laatste stralen op aarde, en daar aan
schouwt hij den hemel, smetteloos blauw, en
op dit uitgesterkte veld, dat geen grenzen
schijnt te kennen ziet hy ster by ster te voor
schijn komen. Om hem heen wordt het al
stiller en stiller, maar boven hem verrijzen al
door meer sterren, welke hun heerlijk licht
uitstralen. Nu zyn oog eenmaal open is voor
de wonderen der hemelen, ontdekt hy altijd
meer van die lichtende stippen, en hy aan
schouwt in die duizende sterren een leger, dat
door den Bevelhebber uitgeleid wordt. In
volmaakte orde neemt ieder de eigen plaats
in, en in die machtige gelederen wordt er
niet een enkele gemist. Niet ééne waagt het
zich aan het bevel te onttrekken, en alle vol
gen de leiding, waaraan zy onderworpen zyn.
Terwijl hy daar staat, en deze dingen ziet,
vergeet hy Babel en zyne macht, en in heilige
verrukking hoort ge hem zeggeno Heere,
onze Heere, hoe heerlijk is uw Naam op de
gansche aarde, die gy uwe majesteit gesteld
hebt boven de hemelen, en het duurt niet
lang, of hy zinkt neer in ’t stof en durft zich
weer verlaten op Hem, Wiens troon hooger
staat dan die van Babylon.
Een belangrijk jaar.
Het jaar 1905 is een zeer belangrijk jaar,
met het oog op den oorlog die nog alty’d in
het Oosten woedt en die naar beslissing zoekt,
om veel en velerlei dat er mee gepaard
gaat, er mee in verband staat en uit voortvloeit,
ja daar tot den hemel schreit. De uitslag kan
onbereken- en onafzienbare gevolgen hebben
voor het gele en het blanke ras, by name voor
Europa en voor Nederland. Voor Nederland,
met het oog op zyne omvangrijke, ryke bezit
tingen die het in het Zuid-Oosten, in de na
bijheid van Japan, heeft.
Maar ook afgedacht van dezen oorlog en
zyn gevolgen zal dit jaar voor ons een hoogst
belangrijk zyn én op staatkundig én op ker
kelijk gebied. In Juni toch moeten al de le
den der Tweede Kamer aftreden en voor den
tyd van vier jaren indien tusschentyds geen
ontbindingen plaats hebben herkozen of
door andere mannen vervangen worden. By
deze verkiezing nu zyn niet slechts zy betrok-
i
I
9
I
jr-
ir-
Zeeuwsch Kerkbla