I
FEUILLETON.
Laman.
Kerk- en Schoolnieuws.
ex.
L.
Officiëele Berichten.
r
De Raad der Ger. Kerk te Middelburg B
deelt mede, dat in zijn laatste vergadering de
Orgelcommissie by monde van haren Penning
meester rekening en verantwoording van haar
ontvangsten en uitgaven gedaan heeft, en dat
daarbij gebleken is, dat zjj na alles betaald te
hebben, een klein batig slot had, ’t welk tot
hetzelfde doel bestemd blijft.
Voor al die moeite is aan de commissie dank
betuigd.
Namens genoemden Kerkeraad,
L. Bouma, Praeses.
8. dbn Habtigh, Scriba.
I
Souburg. De Zendingscommissie alhier be
staat uit 9 personen, n.l.J. Dorleyn, voor
zitter, P. Alewjjnse, secretaris, I. Kluifhout,
penningmeester, D. Kaljouw, vice-voorzitter
M. C. van de Putte (diaken) vice-secretaris,
M. Dorlejjn (oud.), A. Hollestelle, W. de Visser
en A. Vos Jr.
Geen wonder dat in die dagen Ds. Volze-
ling aan Ds. Gelderman te Koudenburg schreef
„Voor ruim twee maanden kondet gij ons me-
dedeelen dat de Heere groote dingen deed,
thans moeten wij u melden, dat de wegen des
Heeren voor ons in de donkerheid liggen.
Onzen geliefden Rabbi Samuel, van wien
we zooveel hoopten voor de toekomst, is in
de handen der Joden gevallen. En hoewel we
geen oogenblik gelooven, dat hy tot het Joden
dom teruggekeerd is, en nog geen enkel oogen
blik hebben getwijfeld aan de oprechtheid
zijner bekeering, zjjn we toch door deze ge
schiedenis diep geschokt. Vooral zijne vrouw
schy'nt hem de Joden in de hand gespeeld te
hebben. Althans in een der Joodsche Couranten
werd zy hierom geprezen.”
Dat ook Ds. Gelderman ontstelde, toen hjj
dit bericht ontving, laat zich gemakkelijk be
grijpen.
Toen alle nasporingen gedurende eenige
weken achtereen zonder eenig gevolg bleven,
en nergens één enkel lichtpunt te ontdekken
was, lieten Ds. Volzeling en zjjn vrienden de
zaak rusten. Een oogenblik was er nog sprake
van, een brochure uit te geven, en daarin de
gansche geschiedenis tot in de kleinste bijzon
derheden toe te beschrijven, opdat dit dan
wellicht leiden mocht tot de ontdekking, waar
Rabbi Samuël zich bevond, doch om bijzondere
In
„een
BABBI SAMLEL.
Eene geschiedenis uit het laatst der vorige eeuw
DOOB
P E K A H.
geen men in de ouderen laakt. Als de innig
heid, de teederheid in den godsdienst te loor
gaat, als men meer van den „dienst” vervuld
is dan van „God”, dan gaat de kerk, naar den
mensch gesproken, dood.
En nu de toepassing.
Onder al de krankheden, waarvan de chris
ten genezen moet worden, behoort ook de nei
ging tot eenzijdigheid. God is niet eenzijdig,
maar alzijdig. Hij is allen alles. En nu is des
Christens ideaal ook daarin den beelde Gods
gelijkvormig te worden, dat hij een mensch
Gods zij, tot alle goede werk volmaaktelijk toe
gerust.
Indien gij waarlijk een Christen zyt, mijn
lezer, dan zegt ge hierop i ja, zoo is mijn ide
aal, en al heb ik het niet verkregen, ik jaag
er toch naar, of ik het grijpen mochtallen
alles, en alles geheel te zijn.
redenen werd dit plan niet ten uitvoer gebracht.
Ds. Volzeling en zijn vrienden bleven echter
nog altijd naar alle zijden uitzien of zich ook
iets voordeed, waardoor men hem op het spoor
kon komen, doch ook weer tevergeefs.
Ds. Bavinck.
Ds. J. Bavinck, laatst predikant te Kampen,
thans een wèlverdiende rust genietend te Wa
tergraafsmeer, hoopt Zondag a.s. zjjn 8Osten
jaardag te herdenken.
De Heere, die dezen Zijnen dienstknecht
zulk een lang leven en zoo vele zegeningen
schonk, zy Z.Ew. verder naar ziel en lichaam
ten goede nabij eu gedachtig. De weggelegde
krone der volkomene overwinning zij het bly
vooruitzicht, dat hem streelt bij het naderen
van den dood. Onze hartelyke gelukwenschen
en welgemeende zegenbeden op deez’ heuglij
ken dag aan onzen vroegeren Leeraar, onder
wiens gastvrij dak wy zoo menigen Zondag
avond gezellig en leerzaam mochten doorbren
gen van wiens stichtelijke en voortreffelijke
bediening des Woords wij zoo vele jaren rijke
vruchten mochten plukken. De Heere zegene
Z.Ew. uit Sion
V.
Een duister einde.
Weer een week later meldde een ander be
richt in diezelfde Courant, dat Rabbi Samuël
en de zijnen waren opgenomen in een Joodsch
Hotel in de Jodenbuurt.
Hierop ging de heer de Jager aldaar infor-
meeren, doch hjj kwam al spoedig te weten
dat ook dit geheel gelogen was. Een bezoek
door den heer de Jager bij den Redacteur-Uit-
gever dier Courant, bracht aan het licht
dat deze er zelf ook niets van wist.
Intusschen lieten Ds. Volzeling en zijne vrien
den geen middel onbeproefd, om iets van Rabbi
Samuël te ontdekken. By de politie en by de
Justitie werd van het geval aangifte gedaan,
doch wyl men hoegenaamd geenerlei gegevens
had van Rabbi Samuël zelf, dat hjj tegen zijn
zin zou ontvoerd zyn, of iets dergelyks s«heen
men ook daar aan de zaak niet veel te kunnen
doen.
Een onderzoek, ingesteld om te zien of Rabbi
BEDANKT
voor Berlikum ds. Ingwersen van Koudekerke
voor Zwartsluis ds. Elshove van Breukelen
voor Grand Rapids ds. Koers van Den Helder.
Aan de Geref. Kerk A te Zaandam, is
door een hunner leden onder zekere voor
waarde eene som van f5000 geschonken.
Door de raden der Herv. en Geref. Ker
ken te Sprang worden ernstige pogingen aan
gewend tot stichting eener School met den
Bybel.
De classis Bolsward der Gereformeerde
Kerken heeft in hare vergadering van 1 Febr.
met algemeene stemmen tot den dienst des
Woords toegelaten den heer J. Ridderbos theol.
docts, beroepen predikant by de Gereformeerde
Kerk te Oosterend (Fr.)
In allen eenvoud werd de vorige week
Woensdagmiddag het stoffelijk overschot van
Ds. R. K. Brouwer op „Nieuw-Eik-en-Duinen“
ter aarde besteld.
De Kerkeraad volgde achter den lijkstoet,
loopende vanaf het sterfhuis. De overledene
werd door ouderlingen en diakenen grafwaarts
gedragen. Aan de groeve werd gesproken door
Ds. Doorn namens de gemeentedoor Ds.
Kramer van Monster namens de classisdoor
Ds. Sikkel van Amsterdam, als oud-dienaar
der Kerk alhier door Ds. Brummelkamp na
mens den Geref. Schoolbonddoor ouderling
Van Maanen namens het Militair Tehuis. Ds.
van Lummel van Delft dankte namens de fa
milie voor de eer den overledene bewezen.
Een talrijke schare woonde deze droeve plech
tigheid by, w.o. tal van predikanten van elders
en de Minister Idenburg en kolonel van Lö-
ben Seis.
Ook de weduwe met haar oudste kinderen
waren van deze teraardebestelling getuigen.
Er werd niet gebeden en gezongen, en ook
geen kransen dekten de kist. Alles werd door
ernstigen eenvoud gekenmerkt.
Afgewezen.
Wat te verwachten was, is geschied. Het
verzoek, door den Raad der Geref. Kerk (A.)
te Axel, tot den gemeenteraad gericht om de
vergunning-loealiteiten op Zondag te sluiten,
is gewezen van de hand. Als beweegre
denen om afwijzend te beschikken, werden
volgens de Ax. Ct. aangevoerd, dat wy hier eene
gemengde bevolking hebbeni/s gedeelte is
katholiek’s morgens om 6 ure of half zes
komen deze menschen al naar de kerk, en het
Opwinding
no. 28 werd, door ons geschreven over
geestelijk opwaken/ naar aanleiding van
de bekende verschijnselen, die tegenwoordig
in Wales worden waargenomen? Natuurlijk
hebben wy ons in deze verschijnselen verblyd,
erkennende dat de Heere regeert en Hy de
Almachtige is, die Zyn Geest slechts behoeft
uit te zenden, ‘om de dooden levend te maken.
Maar ook hebben wij verklaard, dat voor ons
zoo’n plotselinge bekeering van duizenden
vreemd is, en daarom gevraagd„Wat zal het
einde zjjn?® er op wijzend, dat, indien de ken
merken eener waarachtige bekeering gemist
worden, deze beweging niets anders is dan
„eene uiterlyke opwinding?
Van een Dienaar des Woords te Cardiff in
Zuid-Wales, ontving, inzake deze opwekking
te Wales, ds. Winkel van Sloterdyk een schrij
ven, dat in De Heraut, werd opgenomen en
waarin o.m. het volgende werd medegedeeld.
„Ik heb nog geen meeting bygewoond, doch
enkele van mjjne vrienden deden het, en niet
één goed getuigenis heb ik tot hiertoe ont
vangen. Twee achtenswaardige mannen ver
klaren eenstemmigte vreezen, dat de beweging
grootendeels het gevolg is van bloot mensche-
Ijjke opwinding. Er schijnt nauwelijks eenige
eerbied, of beven voor Gods Woord gevonden
te worden. By de samenkomsten is er weinig
prediking van of onderwijzing in het Woord
te vinden. Er wordt gewerkt op het gevoel,
en daarna staat men onmiddelljjk op en belydt
Christus. Waar zullen die haastige belijders
belanden, wanneer het eerste vuur wat bek >eld
is Zulk een onmiddelljjk belijdenis doen van
zyn bekeering, komt niet overeen met hetgeen
ik in myn eigen ziel ervaren heb. Het is mo-
geljjk dat de zeug gewasschen wordt, maar
als haar aard niet radicaal veranderd wordt,
Koudekerke, 30 Januari. Gisteren werden
wij verblijd, doordien onze geliefde leeraar Ds,
H. Ph. Ingwersen aan de gemeente mededeelde,
dat hy vryhejd gevonden had om voor de
roeping naar de kerk van Berlikum te bedanken.
Moge dit besluit ten rijken zegen voor onze
gemeente wezen, en de kerk van Berlikum
spoedig den man vinden dien de Heere in zyn
guust voor haar heeft beschikt.
Namens den Kerkeraad der Geref.
Kerk te Koudekerke,
P. Boone Se., Scriba.
zou bespottelyk zyn, om hen waar de her- I
bergen gesloten waren in de koude te laten
staan, terwijl moeilijk particulieren zullen ge
vonden worden, die dan reeds voor die kerk
gangers hun deur openzetten. Voorts komen
des Zondags hier automobilisten en fietsers
uit Belgiëmoeten die lui zoo maar op straat
blyven staan? En dan de trein; bezwaarlijk
zal het gaan den ganschen dag de herbergen
te sluiten, met het oog op de reizigers, die
den Zondag gebruiken om te reizen.
Het zjj zoo! Slechts ééne stem werd ter in
williging van dit verzoek gehoord. Dat stelde
ons wel ietwat te leur. Eerljjk gezegd, hadden
wij gerekend op 5 van de 11 stemmen.
De kerkeraad heeft intusschen gedaan, wat
ijj meende te moeten doen. De nieuwe drank
wet gaf gelegenheid tot beperking van drank
misbruik op Zondag, en alzoo tot meerdere
heiliging van den dag des Heeren. Men sloeg
hier, om zoo te zeggen, twee vliegen in één
klap. Omdat het niet ging over drankbestrij
ding in het algemeen, maar de strjjd in dezen
zich uitsluitend beperkte tot den Zondag, waren
„drankbestrijding® en „sabbatheiliging* beiden
aan de orde. Die twee laten zich in deze niet
scheiden. Het eene zou een gevolg zyn van
het andere. En of nu de begeerte naar drank
bestrijding, dan wel die naar sabbatheiliging
den doorslag gegeven had, ware ons om het
even geweesthet resultaat zou hetzelfde ge
weest zijnsluiting van de vergunning-lokali-
teiten gedurende den Zondagjuist den dag,
waarop koning Alcohol zoo inzonderheid zyn
machtigen scepter zwaait. Daarom kon ook
niet minder gevraagd worden, dan de gansche
dag. Edoch, het verzoek is afgewezen.
„Een duister einde"zoo schreven we boven
dit Hoofdstuk. En voorwaar het einde dezer
geschiedenis is duister, voornamelijk wat betreft
het verdwijnen van Rabbi Samuël uit Ystad,
uit het midden zijner vrienden. In het duister
ook ligt het, waar hy dien eersten tyd heeft
doorgebracht, en eveneens ligt het in het duis
ter op welke wyze hy weer aan de handen
der Joden ontkomen is, en waarom hjj nooit van
dit een en ander iets heeft geschreven aan zyn
vrienden te Koudenberg en te Ystad.
Want dat Rabbi Samuël ook weer uit de
handen der Joden is verlost, is, Gode zy dank
toch ook waar; en dit is dan ook nog een
heerlyk lichtpunt in deze duister eindigende
geschiedenis.
Een paar jaren na zjjn geheimzinnig ver
dwijnen uit Ystad werd een oproeping geplaatst
in enkele buitenlandsche bladen, en daarin nog
een laatste poging gewaagd om iets van Rabbi
Samuël te weten te komen. En zie, dit had een
gunstig gevolg. Naar aanleiding van deze op
roeping kreeg Ds. van Koeverden bericht uit
Londen, waarin werd medegedeeld dat Rabbi
Samuël te Londen woonde, sedert eenigen tjjd
aldaar gedoopt werd, en er leefde als een
voorbeeldig Christen, terwijl hjj in de uitoefe
ning van het barbiersvak in zijn onderhoud
voorzag. (Slot volgt.)
zal zij wederkeeren tot de wenteling des sljjks. I
Er valt ongetwijfeld eene groote zedeljjke re
formatie, het tjjdeljjk leven betreffend, in zekere
districten op te merken, maar volgens de leer
van den Heere Jezus is dit nog geen bewjjs
dat zielen gered worden. De leiders spreken
altyd van den vrjjen wil. De menschen zyn
vry, en al wat hjj te doen heeft, is de macht
te gebruiken die hy bezit, en aldus Christus
aan te nemen en het Evangelie te gelooven.
Dit is by hen de hoofdzaak. De predikanten
zjjn bezig de bekeerden by honderden te doo-
pen en ze in hunne kerken op te nemen. Maar
zou het niet veel wjjzer zyn daarmede te wach
ten en na te gaan of de vruchten des geestes
gezien worden Natuurlijk beweer ik niet dat
er geen goed gedaan is. Ik hoop dat er iets
goeds by is, maar voor ’t oogenblik denk ik
dat het ’t best is Gamaliël’s raad te volgen, en
eene afwachtende houding aan te nemen. De
bewoners van Wales zyn zeer bewegelijkze
I kunnen door hun gevoel geheel meegesleept
worden. Maar ze zyn helaas niet zeer besten
dig en standvastig?
Wjjzende op wat Dr. A. Kuyper geschreven
heeft in zyne meditatie „Sieraad voor asch“,
komt het ds. Winckel voor dat zjjn briefschrij
ver aanstonds alom „sieraad® wil zien, doch
I acht het evenzeer raadzaam het oordeel over
I die bewegingen op te schorten, en ook deze
I dingen eens te laten overzomeren of over-
I winteren.
Vooralsnog blyft dus de vraag: „Wat zal
I het einde zyn
plaats van bloedstorting. Treffend, zooals men
zich daar buigt onder het zachte juk van
Christus.
Moeilijke arbeid, maar ook heerlyke vruch
ten O, wat een blijdschap in den hemel als
ook in die donkere heidenwereld, Gods
liefdekoorden een zondaar uit de duisternis
trekken en hem voeren tot zyn wonderbaar
licht. Zulk een ziel jubelt: Dit ééne weet ik,
dat ik blind was, maar nu zie.
Ds. Netelenbos woonde te Djocja de
viering van het H. Avondmaal by, in een tal
rijken kring van Javanen, die een even dier
baar geloof met ons bezitten. Ernstig en plech
tig was het samenzijn. Blijkbaar verkeerden
allen onder den indruk van het gewicht en de
heerlijkheid van het bondszegel. Ofschoon on
geveer een 130tal aanzaten, en bovendien nog
een groot getal niet belijdenden tegenwoordig
waren, verliep alles ordelijk en stichtelijk. In
derdaad, het was een ure van bemoediging
en geloofsversterking.
Aangaande br. Pos vernemen wyZyne
beenen weigeren hem te dragen, en zyn tong
schijnt eenigszins belemmerend te werken in
het spreken. Hy is vol lof over zyn liefderijke
I zorg, waarmede men hem omringd heeft, van
I Indië af tot hier toe. Overal heeft men hem
I gedragen, schier zittend is hy van Indië af
herwaarts gekomen.
De Zendingskalender, waarvan 20.000
gedrukt werden, is geheel uitverkocht.
Ongeveer 300 werden nog besteld, die niet
geleverd konden worden.
Axel.
Samuël werkelijk in een krankzinnigengesticht
te Ystad zich bevond, bracht aan het licht,
dat ook dit een puur verzinsel was. Maar waar
was hy dan wèl
Zie, op die vraag kon men, trots alle na
sporingen, maar geen juist antwoord bekomen.
En hoe ook gezocht en nagevorscht werd aan
de verschillende politiebureaux, men kwam
geen stap verder.
De heer de Jager kwam toen op het denk
beeld om te informeeren aan de bureaux der
bevolkingsregisters. Daar moest men toch
weten, waarheen Rabbi Samuël verhuisd was
doch ook hier kon men geen inlichtingen geven,
wyl van verhuizing geen aangifte was gedaan.
En toen de heer de Jager meermalen reeds dat
onderzoek herhaald had, zeide een der ambte
naren: „Ge moet zeker veel geld van dien man
hebben, omdat ge zoo telkens komt vragen,
waarheen hij vertrokken is.”
Dagen, weken zelfs achtereen werden die
nasporingen voortgezetop alle mogelyke wyze
werd geïnformeerd, doeh alles bleef even vruch
teloos.
Éénmaal, ongeveer vier weken na de ont
voering, zag de heer de Jager, de vrouw van
Rabbi Samuël in de Jodenbuurt. Doch nau
welijks had zjj hem opgemerkt, of zy ver
haastte hare schreden, liep een steeg in, en
alzoo verloor hy haar uit het oog.
Uit het Zendingsblad.
Het Zendingsblad van de Geref. Kerken in I
Nederland, onder redactie van de predikanten I
Dijkstra en Hoekstra, laat zich steeds aange- I
naam lezen. Geeft laatstgenoemde eene keurige I
Schriftbeschouwing, eerstgenoemde schryft nog
steeds „Brieven naar Antiochië®, waarin ver- I
rassende en niet minder verblijdende mede- I
deelingen worden gedaan. Zoo verhaalt Z.Ew. I
thans van wat er in de laatste zeven jaren ge- I
beurd is op het eiland Nias, dat niet onder I
rechtstreeks bestuur van Nederland staat. Het
koppensnellen was daar aan de orde van den I
dag. Een der vorsten had zelfs een grooten
toren, waarin hjj zjjne krijgsgevangene opsloot,
om ze als slaven te verkoopen. Diezelfde vor- I
sten hebben nu in de laatste zeven jaren zen- I
delingen by zich ontvangenhen als gasten
in hunne kampongs uitgenoodigdja, vorsten
en onderdanen hebben zich aan de voeten
van den zendeling neergezet om door hem
onderwezen te worden. Vrede is gekomen in
i
i
L
I
I
