Zoo gebeurde het, dat in korten tyd de ont-
L.
J. P. Tazelaab.
Zyn
arbeid niet ijdel
O.
volgd.)
er
3t de be-
we dus,
ons mee-
am, wan-
sbben zij
ook iets
luisteren,
?ing, van
sn geree-
1„Mooie
geslacht,
oordeel
i poëten
oes met
ijjde des
uitroep.
:ken een
jk leven,
heid en
t ge hem
agen, of
u al zoo
dag met
rediking
;and van
maakt,
krachten
au, doeh
ele jaren
is het al
lamen
zy hun
erdien-
ne toe-
reuzen- 4
.zenden
et vol- «roote
emand
welker ®n
gepakt
rootste
eid van
enken,
t heir-
ee per-
skkend
tinnen
et doel
boekenzaal van onzen tijd tot hun vyftigjaarsch
"bezoek weer zullen binnentreden, de uitslag
van hun onderzoek vooral niet gunstiger zijn
zal, dan die welke ons hierboven werd gemeld.
Doch in plaats van met de onberekenbaar
j massa boeken, waaronder de pers in
onze dagen zwoegt en zweet u te vermoeien
i te verwarren, willen wij liever een blik
slaan in de keurige boekenkast van Nageslacht.
Daarin trekt o.a. een drietal godsdienstige ge
schriften, die vlak naast elkaar staan, terstond
ons oog tot zich. En die drie vormen te zamen
een liefelijke eenheid, ofschoon het eerste dag-
teekent uit het grijs verleden, en het tweede
uit de Middeleeuwen en het derde uit het tijd
perk der Nieuwe geschiedenis. Drie gulden
boekskens zijn het, want ook deze behooren
tot de kleinere geschriften. Maar ze zjjn van
blijvende waarde.
Vraagt ge, welke het zijn?
Treed dan wat naderbij, belangstellende lezer,
dan kunt gij zelf de titels nagaan.
Het eerste is: Aurelii Augustini, Confessi-
'ones (Augustinus’ Bekentenissen), geschreven
in het jaar 397.
Het tweede
vas, op een zeer klein hoopske boeken na,
ad als welke door Nageslacht in een kleine, maar
twan- keurige boekenkast, van duurzaam hout ver-
n der Vaardigd, zorgvuldig werden bewaard.
en en I Dit visioen, lezer, heeft hoogst ernstige din-
fevengen tot ons te zeggen. Wij toch leven in een
zalige tjjd van overstelpende lectuur op allerlei gebied,
ide en Een dichte sneeuwjacht van tijdschriften en
nning bladen dwarrelt voortdurend om ons heen. En
Heere bij kubieke meters worden de boeken tegen
tij bij woordig besteld en geleverd.
idmiju De uitgevers beijveren zich, om wat den
meer vorm aangaat, het allerschoonste aan te bieden,
terwijl Maar ’t is te vreezen, dat als de tijd komt,
ik heb waarin Tijdgenoot en Nageslacht de onafzienbare
leeren
ia boek
dat be-
armvol
worpen
Dit was
uitlok-
•achtige
hun weg gevonden. Misschien zijn er geen
Godsdienstige geschriften, die meer lezers ge
had hebben dan dit gulden drietal. Bunjans
Pelgrimsreis en De Navolging van Christus
door Thomas a Kempis ten minste zijn in bijna
alle bekende talen overgebracht.
Het zou ongetwijfeld de moeite zeer loonen,
deze drie kostelijke geschriften afzonderlijk te
beschouwen en met elkaar te vergelijken. Wij
zouden dan eenigermate leeren verstaan, waar
in het geheim hunner voortreffelijkheid is ge
legen. Ongetwijfeld geldt van alle drie, wat
Fontenelle van De Navolging van Christus
heeft verklaard, n.l. dat zjj behooren tot de
schoonste boeken, die ooit uit menschenhanden
kwamen.
Doch wij willen ons ditmaal tot de Beken
tenissen van Augustinus bepalen.
Wy spraken straks van het heirleger van
boeken, waardoor wij in onzen tjjd als worden
overstelpt. Onder de massa die als een berg
zich rondom ons opstapelt, of als een breede
bergketen zich voor ons uitstrekt, is een zeer
hoog boven andere zich verheffende spits, die
u terstond in het oog valt. Een reus te mid
den van vele dwergen. Een prachtig bloemen-
stuk in een perk van ras verwelkende plantjes.
Bij den uitgever S. L. van Looy te Amster
dam zag het licht eene nieuwe en volledige
overzetting van Augustinus’ Bekentenissen, uit
het Latijn vertaald door Mr. Frans Erens.
Er bestond eene oude gebrekkige Holland-
sche bewerking van, doch zy was voor het
nu levend geslacht vrijwel ongenietbaar en
niet te verstaan. Nu deze keurige vertaling
van Mr. Erens er is, kunnen wy het oordeel
van Nageslacht volkomen billijken, als hy ook
over die oude vertaling zyn „stof en asch uit
spreekt.
Deze nieuwe overzetting is, zoover wy
..J H III V
Heden, 3 Aug., hield de Gereformeerde Zon-
dagsschoolvereeniging „Jachin” hare 31ste
Algemeene Vergadering. Zy werd nadat Ps.
123 1 gezongen was, te 10 uur geopend, met
gebed en voorlezing van 1 Cor. 15, het laat
ste gedeelte, door Ds. J. N. Lindeboom van
Zutphen, die mede naar aanleiding van dat
Schriftdeel eenige woorden sprak in verband
met de belangstelling onzer dagen in het kind,
eene belangstelling evenwel, die naar den
geest des tyds eenzydig let op de tydelyke
en stoffelijke behoeften en niet beseft, dat de
ware, Christelijke barmhartigheid allereerst
vraagt naar den welstand der ziel. „De gees
telijke belangen voorop dat is de leuze van
Jachin” daarom roept de voorzitter ook deze
vergadering toe: „Zyt standvastig, onbeweeg
lijk, altyd overvloedig zjjnde in het werk des
Heeren, als die weet, dat uw
is in den Heere.”
De vergadering had het voorrecht, haar
eerelid Ds. de Koning, in haar midden te
hebben, die door den Voorzitter welkom ge-
zjjne vreugde uitsprak
Christelijke verzorging* van krankzinnigen
in Zeeland.
Het wordt tjjd, dat onze lezers eens weder
vernemen, hoe het met deze zaak staat. Wel,
er is reeds veel geschied.
De Vereeniging is gesticht. De Statuten
zijn vastgesteld. Het Bestuur is gekozen. De
Statuten zyn ter goedkeuring by de Regeering
van Hare Majesteit, opdat de Vereeniging als
rechtspersoon worde erkend en dus handelend
kunne optreden. En allerwegen in Zeeland
zyn of worden comités gevormd, om nu alge
meen tot deelneming op te wekken, door zich
als lid of begunstiger te laten inschrijven.
Natuurlijk kunnen deze comités nog niet
zoo hard met een en ander voort maken, als
zy wel wilden, want het is zomer en vaeantietyd,
en op de dorpen kan men de menschen nu
ook maar moeielyk te spreken krijgen.
Er is dus nu eenige vertraging, maar spoedig
hoopt men den tyd weer in te halen.
Mogen nu de uitkomsten bemoedigend zyn,
opdat het Bestuur met kracht handen aan het
werk kunne slaan en weldra de benoodigde
paviljoenen op geschikt terrein verrijzen. Zy
deze zaak ons ook maar veel eene zaak des
gebeds.
Inmiddels zyn de Statuten met een aanbe
velend woord door de zorg van het Moderamen
in druk verschenen. Zy zyn gratis voor iederen
belangstellende te verkrijgen en zullen ook
zooveel mogelijk worden verspreid, maar, opdat
ze toch maar als ’t ware onder ieders aandacht
zouden komen, zyn kerkelijke en Christelijke
bladen verzocht er de aandacht op te vestigen,
ja ze, zoo ’t kan, geheel of in korte samen
vatting op te nemen.
Ook onze redactie wil volgaarne aan dat
verzoek voldoen.
Wfj geven daartoe thans het Voorwoord om
de volgende maal D. V. een en ander uit de
Statuten mede te deelen.
lyden lichter, maar toch is het lyden, als het
tegenwoordig is, geen oorzaak van vreugde
maar van droefheid. En inzonderheid het lijden,
dat men krankzinnigheid noemt, het lyden,
dat den mensch zoozeer ontadelt, hem zijne
heerlijkheid rooft. Dat lyden is in zoo menigen
kring oorzaak van groote droefheid.
Dat lyden te verzachten, zoo mogelyk, als
het God belieft, op te heffen, is ons aller dure
roeping, ons aller heilige wensch. Sinds twintig
jaren kennen de meesten onzer de Vereeniging
tot christelijke verzorging van krankzinnigen
in Nederland, welke in dien geest arbeidt, en
door Veldwijk den eersten stoot gaf tot een
nieuwe en betere verpleging. Met vertrouwen
werden de patiënten van christelyken huize
daarheen gezonden, als het mogelyk was. Maar
het was zoo dikwijls niet mogelyk. Byna
altyd is het wachtwoord„geen plaats."
Onze provincie heeft recht op 50 plaatsen
op Bloemendaal en 13 op Veldwijk, maar wat
zijn deze onder zoo velen?
Zeeland heeft een 300 patiënten per jaar,
waarvan zeker de grootste helft kan gerekend
worden tot hen, voor wie een christelijke ver
zorging wordt begeerd.
En toen nu by voortduring de roepstem
gehöord werdKunnen wy daar nu niets aan
doen, of: Is ’t niet mogelyk de verspreide
krachten in Zeeland byeen te brengen en dat
groote werk te ondernemen, toen gingen onder-
geteekenden den weg op, die leiden kan tot
vervulling van deze behoefte, namelijkhet
hebben van een gesticht tot christelijke ver
pleging van krankzinnigen in Zeeland.
En om nu tot het doel te geraken, dat we
ons voorstellen, hebben we den steun noodig
van klein en groot, van arm en rijk. Niemands
hulp kunnen wy daarby ontberen.
Slaan wy de handen ineen
Gebiede de Heere Zynen onmisbaren zegen
over onze pogingen
Dat wy broederlijk naast en in goede ver
standhouding met de Vereeniging: Veldwijk
wenschen te arbeiden, behoeft wel geen nader
betoog.
Het Bestuur der Vereeniging tot christelijke ver
zorging van krankzinnigen in Zeeland
Behalve het Moderamen, waarvan de namen
onder de Statuten voorkomen, behooren tot
het Bestuur de Heeren
Ds. G. van Dis, Herv. pred. te ZaamslagP.
Dregmans, Notaris te AxelMr. D. Engel
berts, Officier van Justitie te ZierikzeeDs.
A. Littoojj, Gereform. pred. te Middelburg
A. Loois, Lid van prov. Staten en Wethouder
der Gem. Vlissingen; Ds. P. de Looze, Herv.
pred. te Oud-VosmeerL. W. B. A. Mulder,
Burgem. van ’s Heer Abtskerke, te Ovezande
N. Noordyke, Notaris te ColynsplaatD. Ocht-
man, P.Mz. te ZierikzeeDr. R. P. Offringa,
Arts te AxelJhr. H. A. Wttewael van Stoet
wegen, Inspecteur der Ryksbelastingen te
OostburgDs. A. de Visser, Herv. pred. te
WolfaartsdijkDs. C. L. Voorhoeve, Herv.
pred. te Vlissingen; Dr. L. H. Wagenaar,
Gereform. pred. te Middelburg.
Juli, 1904.
dezen
rekend.
wereld
de zich
m voor-
aronder
Eenvoudig en toch diep. Oud
nieuw. Voor weinig geld te bekomen en toch
van ganseh uitnemende, van zeldzame waarde.
Uit vroeger eeuw afkomstig en voor alle tyden
uitnemend geschikt, en die dan ook, onder al
wat komt en gaat, bljjven.
Alle drie zyn ze wereldberoemd. Alle drie
hebben ze onder alle geslachten, in vele talen
over oordeelen kunnen, alleszins uitnemend.
De zoete en dieptreffende toon van het origi
neel is op dikwyls verrassende wijze weerge
geven.
En is de vertaling uitnemend, de uitvoering
is evenzeer voortreffelijk. Het sierlyk kleed
van dit werk is ten volle in harmonie met
den klassieken inhoud.
De prijs is ingenaaid f 3.60in fraaien band
f 4.25. Voor hen, wie deze uitgave zich in
eens niet veroorloven kunnen, bestaat gelegen
heid zich het werk aan te schaffen op gunsti
ger conditiën, want het is tegelykertjjd ver
schenen in 12 afleveringen a 30 cent.
Van harte wenschen wij den uitgever een
groot debiet van dit prachtwerk toe. Deze
nieuwe en volledige vertaling verblijdde ons
zeer. Menigmaal heeft het ons bevreemd, dat
terwyl van De Navolging van Christus en
De Pelgrimsreis telkens nieuwe vertalingen
het licht zagen, die vescheidene oplagen be
kwamen, er niemand was, die van het schoone
boek van Augustinus een nieuwe overzetting
bezorgde.
Nu is zy verschenen, en wy verblijden er
ons hartelijk over. Moge zy dienstbaar zyn,
om de Bekentenissen van Augustinus, die wat
inhoud en vorm betreft voor geen der beide
andere boekskens moet onderdoen, maar ze
veeleer overtreft, weer bekend en gelezen te
doen worden.
Het zou ons aangenaam zyn, als de uitge
ver mettertijd besloot tot een volksuitgave,
die het gouden boekske brengen kon onder
het bereik van iedereen.
Mr. F. Erens heeft door dezen arbeid zich
ongetwijfeld den dank van zeer velen ver
worven.
De Bekentenissen van Augustinus beschrij
ven ons op aangrijpende wijze de geschiedenis
eener diep godvruchtige ziel.
Zij zyn het groote model eener geheel nieuwe
richting in de Christelijke letterkunde geweest.
Zy zijn „een boek van 15 eeuwen” en te
gelijk in ganseh uitnemenden zin een nuttig
en noodig boek vooral voor onzen tijd.
Deze gedachten hopen wy later nog iets
nader toe te lichten.
Weesp.
Het Voorwoord of inleidend woord volgt hier
Broeders en Zusters in Zeeland
Bij de aanbieding van deze Statuten zy het
ons vergund, by u gehoor te vragen voor een
kort en eenvoudig woord.
Dat woord zy uitsluitend gericht tot hen,
die in Christus niet alleen den Redder hunner
ziel, maar ook de Toevlucht bij alle lijden
erkennen. Het zy dus vrij van alle betoog en
gespeend aan alle aanprijzing.
Wy allen zyn overtuigd van het groote
voorrecht, te mogen leven onder de beademing
-van het Christendom, dat onze vreugde heiligt
en ons lijden verzacht.
In het gezicht van eeuwig leven wordt tijdélijk
den met blijdschap deze samenkomst voorbe
reid hadden en zich ook voorts gaarne zouden
beijveren, om haar te doen slagen. Hy dankte
„Jachins” Bestuur voor al zynen arbeid ten
behoeve der Gereformeerde Zondagsscholen,
ook en niet het minst voor de z.i. alleszins
nuttige en noodige Boekbeoordeeling.
De beide secretarissen gaven hunne versla
gen, die van verblijdenden vooruitgang ge
waagden. Eene afdeeling viel af, maar eene
andere werd opgericht. Eéne corporatie liet los,
maar acht andere sloten aan. Ook werden de
plaatsen, die door overlijden en andere oor
zaken onder de verspreide leden waren open
opengekomen, door nieuwe leden ingenomen.
De heer Grosheide vroeg of de Boekbeoor
deeling niet waarschuwen kan tegen ver
keerde boeken, al zyn die niet door de uit
gevers gezonden. De tweede secretaris ant
woordde bevestigend. De belangstelling in het
officieele orgaan, den Kalender en de Toelich
ting nam op verblijdende wyze toe.
De penningmeester deelde o.m. mede, dat
de behoeftige Zondagsscholen met meer dan 360
gulden waren gesteund en dat „Jachins” ar
beid ook in dezen hoogelyk wordt gewaardeerd.
De heeren D. Mulder van Zierikzee en P.
Koster van Appelscha werden als bestuursle
den herkozende heer C. Staal Pz. van Tiel
en Ds. Renting van Winterswijk zyn aange
wezen als secundi voor 19041905.
De heer P. Oranje van Amsterdam leverde
een referaat overDe Zondagsschool en de
Chr. Lectuur, in aansluiting aan Jachins werk.
Hij verdedigde daarin een viertal stellingen,
in het vorige nommer van Zeeuwsch Kerkblad
opgenomen, en had van ’t begin tot het einde
het oor en de volle aandacht der vergadering.
Eene korte, zeer waardeerende bespreking, die
ook voor de lectuur in meer algemeenen zin
nog even de oplettendheid vroeg, volgde, en
loonde den referent.
Ds. Bos van Dokkum verdedigde een vier
tal stellingen in betrekking tot „Het Genade-
verbond en de Zondagsschool”ook die stel
lingen zyn reeds de vorige week onder het
oog onzer lezers gebracht.
Een breede bespreking volgde de korte, hel
dere uiteenzetting, door Ds. Bos geleverd. Onze
ruimte gedoogt niet, daarvan verslag te geven.
Ds. Littooij van Middelburg nam er met op
gewektheid deel aan, meteen zyne blijdschap
betuigende, dat de Zondagsschool weer meer
dere waardeering verkreegook de heeren
Grosheide van Amsterdam, Dirksen van Leeu
warden, Donner van Goes, van Herp van Ter-
neuzen, Bremans van Delft, de voorzitter en
eene zuster stelden vragen, brachten bedenkin
gen in of betuigden met een of ander deel
harteljjke instemming.
Ds. Littooy feliciteert „Jachin” namens het
Gereformeerd Traktaatgenootschap „Filippus”
en deed eenige mededeelingen betreffende den
zegen, door den Heere over den Zondagssehool-
arbeid in door Z.Eerw. genoemde plaatsen ge
nadiglijk verleend. Andere broeders voegden
daaraan enkele woorden toe. De voorzitter
wenschte wederkeerig heil en zegen aan „Ei-
lippus”, betuigde dank aan den Kerkeraad,
den heer Ph. Wessels, de Goesche gastheeren
en gastvrouwen, de referenten, de afgevaar
digden en allen, die door hunne tegenwoordig
heid en hunne daarin zich uitende belangstel
ling tot den gewenschten loop dezer jaarver
gadering hadden bijgedragen. Voor zyn besef
was de dag voorbijgesneld.
Hij sloot de 31ste algemeene vergadering,
na haar nogmaals te hebben opgewekt, om
standvasting, onbeweeglijk en altoos overvloe
dig in den arbeid te wezen, en nadat Ds. A.
Littooy in gebed en dankzegging was voorge
gaan.
Het was een goede en ryk gezegende dag.
Vele der aanwezigen spraken hunne waardee
ring, blijdschap en ingenomenheid uió en
niemand gaf van eenige teleurstelling of onte
vredenheid blyk. Zegene de Heere ook in de
vruchten deze zoo welgeslaagde samenkomst,
„Zijnen Naam tot eere, der van God en
Woord als afgeslotene jeugd tot heil.”
M., 3, 8, ’04.
Kerk- en Schoolnieuws.
DRIETAL.
Te Groningen A Ds. Bos van Ten Boer, Ds.
Lindeboom van Bolnes, en
Ds. Vogelaar van Apeldoorn.
BEROEPEN.
Te IJselstein en te Schoonebeekdhr. R. Ham
ming, Cand. te Enumatil
te Berlikum Ds. Westerbeek van Lollum
te OosterbeekDs. v. d. Valk van Schevenin-
gen.
AANGENOMEN.
naar Vijfhuizen dhr. Colenbrander, Cand. Th.
School.
BEDANKT.
voor Den HamDs. v. d. Werff van Groote-
gast.
heeten werd en zyne vreugde uitsprak over
den bloei en den groei der hem nog dierbare
Zondagsschoolvereeniging. Het bestuurslid, de
heer Van Namen, was door de vergadering
der Zuidhollandsche, gelyk de heeren Den
Boer 'en de Jonge door die der Zeeuwsche
Staten verhinderd, aan de vergadering van
„Jachin” deel te nemen. Zy deden nochtans
op verschillende wyze van hunne vriendelyke
gezindheid blyken.
De heer J. Donner heette „Jachin” harteljjk
welkom. Hy wenschte allen een genoeglijk en ryk
gezegend samenzijn toe en gaf de verzekering
dat de Zuid-Bevelandsche en Goesche vrien-
Het tweedeThomas d Kempis, Imitatio
t Christi. (De navolging van Christus), geschre
ven omtrent het jaar 1400.
De titel van het derde luidtThe Pilgrims
Progess bij John Bunjan. (De Pelgrimsreis),
dat in 1678 het licht zag.
Drie gulden boekskens. Klein en toch groot.
I en toch altijd
lamp paar onverbrande bladen in den smeltkroes
pad. achter, die Nageslacht zorgvuldig opnam en in
ht io zyn portefeuille wegborg. Slechts zelden ge-
(even. (beurde dit met een geheel werk. Over het ge
ustui- feed kwamen de groote boeken er slechter af
ddige fan de kleine. Tal van boeken vol van kerke-
i, be- [yk en wereldsch twistgeschrift vielen onder
is, en hetzelfde onheilspellend oordeel„stof en asch.”
j. Uit Een geduchte vernieling werd aangerieht toen
jroote tëkere „Wjjsgeerige Onderzoekingen” en „Licht
leerde 8er Rede” aan de vuurproef werden onder
in van ivorpen.
innen
mioed lagljjke bibliotheek bjjna geheel verdwenen
stille
