II'eekblad voor de Gereformeerde Kerken in Zeeland.
Onder Redactie vanDs. L. BOUMA, Os. J. HOLSEBOS en Os. A. L1TT00IJ.
Godsdienstoefeningen
le Jaargang.
Vrijdag 27 Mei 1904.
No. 48.
Drukker-Sitgever
in de Gereformeerde Kerken in Zeeland,
UIT HET WOORD.
Met medewerking van onderscheidene Predikanten.
ABONNEMENTSPRIJS
per drie maanden franco per post
Enkele nummers
35 cent.
3 cent.
A. D. LITTOOIJ Az.
MIDDELBURG.
PRIJS DER ADYERTENTIEN
van 15 regels 30 cent, iedere regel meer 5 cent.
FAMILIEBERICHTEN van 1—5 regels 50 cent, iedere
regel meer 10 cent.
op
ZONDAG 29 MEI 1904
Classe Middelburg,
MIDDELBURG.
Gasthuiskerk 91/j en 2 uur ds. A. Littoofl
Hofpleinkerk 91/2, 2 en 6 uur ds. L. Bouma
Noorderkerk 91/2 en 2 u. dr. L. H. Wagenaar
VLXSSINGEN.
Noorderkerk 9'/2 en 2 uur ds. B. Veenstra
N.Middelkerk 91/2 en 51/2 uur ds 1. Buls9bos
Abnemuiden 91/* en 2 uur ds. J Boeijenga
Domburg 9 en 2 uur ds. B.B v.d. Hoorn
Gapinge 91/2 en 2 uur Lezen eener Leerr.
Gbijpskerke 9 en 2 uur ds J J. Koopmans
Koudekerks 9 en 2 uur ds. H. Ph. Ingwersen
St. Laurens 9i/2 en 2 uur ds. G. 39. Toebes
Meliskerke 9 en 2 uur ds. H. Meulink
Oostkapelle 9 en 2 uur ds. M. F. Visser
Sebooskerke 9 en 2 uur ds. S. de Jager
Souburg 9 en 2 uur ds. G. F. Kerkhof
Veere 91/2 en 2 uur ds. A. Scheele
Vrouwepolder 9 en 2 uur ds. W. J. Wolf
Westkapelle 9V2» en 2 uur Lez. eener Leerr.
Ciasse Zierikzee.
Brouwershaven 91/2 en 2 uur ds. M. M. Horjus
Bruinisse 91j en 5 uur Lezen eener Leerr.
Colljnsplaat 91/2 en 55 uur ds. F. Staal
Geersdijk 9, 2 en 51/2 uur Lezen eener Leerr.
Haamstede 9,/2 en 2 uur ds. R Koolstra
Kamperland 9, 2 en 6 uur ds P J. Baafl
Nieuwerkerk 9 uur Lezen eener Leerr.
2 en 6 uur ds. H. Cramer
Oosterland 9^2 en 2 uur d3 C. Staal
Scharendijke 9i/2 en 2 uur ds. W. Raman
Wissekerke 9 en 51/2 uur Lezen eener Leerr.
Zierikzee 10 en 6 uur ds. D. Hoek
van Heinkenszand
Zonnematre 9!/2> 2 en 6 uur Lez. eener Leerr.
Classe Tholen.
Anna Jacoba Polder 95 en 2u. ds Dekkers
Bergen op Zoom 96 en 55 uur ds A. H. v. d. Kooij
Krabbendijke 9 uur ds J. de Koning
Bevestiging
l1 2 nut ds. Sybrandy. Intrede
Poortvliet 91 '2, 2 en 6 uur ds. J Meulink
Rilland Bath 9, l1^ en 6 uur Lez. eener Leerr
Tholen A 9i/2en 2 uur ds. W. T. van Dijk
6 uur Lezen eeüer Leerrede
Tholen B 9i/2 én 2 uur d*. G Verrij
Oud-Vosmeer yi/2, 2 en'ö1^ uurds. J. A. deBruijn
Classe Goes.
Baarland 9 en 11/2 u. ds. E C. B. Herwerden
van Rhoon
Biezelinge 91/2 en 2 uur ds. N. G. Kerssies
6V4 uur Bijbellezing.
Bobsele 91/2 en 2 uur ds. H. Elffers
Voorbar. H. Av.
Goes 9i/2 en 2 uur ds. R J. v d. Veen
51/2 uur Lezen eener Leerrede
's Gravenpolder 9i/a, en 2 uur ds. H. W. Laman
51/2 uhr Lezen eener Leerr.
Heinkenszand 9 en 2 uur dhr. P. 'd. de Jonge
Theol Stud.
Ierseke 91/2, 2 en 5i/2 uur ds. G. de Jager
van Bruiüisse.
Kruiningen 91/2 en 2 uur Lezen eener Leerr.
Nieuwdorp 91/4 en 2 uur ds. J. H. Doneer
Wolfaartsdijk 9 en uur Lez. eener Lterr.
Ciasse Axel.
Axel A 9 uur Lezen eaner Leerrede
2 uur ds. N. P. Littrofj
Axel B 9 en 2 uur ds R v. d. Kamp.
Hoek 9 en 2 uur I.ezei eener Leerrede
Oostburg 9i/2 en 2 uur ds. K. Veen
Schoondljke 9 en 2 uur ds. P. Sieteema
Terneuzen 9 en 2 uur ds. J. v d. Berg
ZaamslagA 9 en 2 uur ds J. Tholen
Zaamslag B 9 uur ds. N. P. Littooij
2 uur Lezen eener Leerr.
Gereformeerde Gemeente
Nieuwerkerk 9, 2 en 5V2 uur ds. L. Boone
GQDS KERK fcT AARDE.
En u (heeft Hij mede levend gemaakt),
daar gij dood waart door de misdaden
en de zonde
In welke gij eertijds gewandeld hebt,
naar de eeuw dezer wereld, naar den
OverBte van de macht der lucht, naar
den geest, die nu werkt in de kinde
ren der ongehoorzaamheidonder
welken ook wij allen eertijds verkeerd
hebben in de begeerlijkheden onzes
vleesches, doende den wil des vlee-
sches en der gedachten, en wij waren
van nature kinderen des toorns, ge
lijk ook de anderen.
Efezen 2 I3.
De apostel Paulus spreekt hier tot de ge-
loovigen te Efeze van de weldaad der verlos
sing, die aan hen is geschied. Zij waren ge-
loovigen uit de beidenen. De heidenen bad de
Heere in vorige tijden in bunne eigene wegen
laten wandelen. Nu roept de Heere ben tot
Zijne gemeenschap. Hij richt Zijne kerk onder
ben öp. Zij deelen, zij, de van God vervreem
den, in bet heil, dat Israël reeds eenwen aan
eeuwen in deszelf voorbereiding beeft mogen
kennen. Zij, die geen volk waren, zijn nu een
volk geworden. De apostel bespreekt hier,
naast bet groote feit der levendmaking, hun
eertijdsbun leven als beidenen. Toen waren
zij dood voor bet koninkrijk Gods, dood in
zonden en misdaden.
Maar de apostel laat niet na er op te wijzen,
dat èn Israëlieten èn beidenen te zamen in
zich zeiven verloren zondaren zijn, en hoe allen
zonder onderscheid, om tot Gods koninkrijk
te komen, de levendmaking. in Christus be
hoeven. Wanneer bij eenigen tijd over den
vroegeren onbekeerden en onwetenden staat
der beidenen heeffc gesproken, sluit hij zich
zeiven en alle andere geloovigen daar bjj in,
zeggende: en wij waren van nature kinderen
des toorns, gelijk de anderen. En zoo is dan de
barmhartigheid Gods rijk, onuitsprekelijk rijk
over Jood en Heiden, als Hij ze doet komen
tot Zijn eeuwig koninkrijk.
De apostel spreekt in bet eerste hoofdstuk
over bet voornemen Gods naar de verkiezing
en de vervulling daarvan in de Gemeente, in
Christus verbeven aan Gods rechterhand, bet
Hoofd der Gemeente, welke zijn lichaam is.
Hij is bet hoofd, zij zijn bet lichaam, alles
volmaakt naar bet voornemen Gods.
En nu zegt de apostel tot de Efeziërs En
u beeft Hij mede levend gemaakt, daar gij
dood waart door de misdaden en de zonden.
De woorden heeft Hij mede levend gemaakt
zijn uit bet vijfde vers ter wille van de dui
delijkheid bier herhaald. Bij vers 5 moeten
zy dan ook verklaard worden. Deze woorden
kunnen ook wel uit vers 1 worden gemist,
als men er maar om denkt, dat de stijl van
den apostel Panlus dit eigenaardige beeft, dat
ze vaak afgebroken wordt en dan niet geregeld
voortgaat. Men moet dan door aandachtig ver
der lezen den gang der gedachten vinden*
De styl van dezen apostel is dikwijls als een
bruisende stroom. De eene gedachte verdringt
de andere. Zoo ook bier. De apostel spreekt
de geloovigen aan en zegtEn u, die dood
waart door de misdaden en de zonden. Het an
dere deel van den volzin blijft uit, maar komt
later, in vers 4 en 5. Nu is de apostel als
't ware overstelpt door de gedachte aan dien
doodstaat, waarin de menseb van nature ver
keert.
De ^pasieb noemt /Hen arsstaat dood.
Dit wil niet alleen zeggen: aan. den tydelyken
en eeuwigen dood onderworpen, maar ook
geestelijk dood. Zonder eenige beweging of
teeken van geestelijk leven. Integendeelver
spreidende eene reuk des doods. De oorzaak
biervan is de zonde en zijn de misdaden of de
overtredingen en de verdorvenheid des harten.
In welke gij eertijds wandeldet. Hun eer
tijds was bun onbekeerde staat. Een kind Gods
is dus op Bijbelscb terrein, als bij spreekt van
zy'neertijds. En dat eertijds was een staat
van geestelijken dood, van een wandelen in
de misdaden en zonden. Het was dus een leven
daarin, een leven in de uitgangen van het God
en den naaste, God en Zijne gemeenschap en
Zijne geboden, hatende hart.
Naar de eeuw dezer wereld. Naar de begin
selen dezer eeuw, van dezen tijd, van deze zon
dige wereld, naar de algemeene levenswijze
der zondige menscben. Ziet ge lezerdaarin,
en niet alleen in uitspatting en uitgieting van
zonden, bestaat des menscben, ook uw, verloren
staat voor God.
Naar den overste van de macht der lucht.
Ziehier dan de beginselen en de macht, waar
door de menseb in zijnen geestelijken dood
staat wordt gedreven. Met dezen overste is de
duivel bedoeld, de aanvoerder der booze gees
ten. Naar dit woord van God (zie ook Efez. 6
12) is de lucht bun verblijfplaats. Yan bier
oefenen zij bun invloed uit, van bier bestrijden
zy ook nog Gods kinderen. En in dat lucht
ruim brengen zij ook vaak beroeringen teweeg.
Van den geestdie nu werkt in de kinderen
der ongehoorzaamheid. Welzeker, de ongeboor-
zamen, zij allen, die het verbond hebben ver
broken als Adam, zijn Hem ongehoorzaam, staan
onder satans heerschappij. Neen, er is geen
tusscbenweg. Ongehoorzaam in zijn levensbe-
staan jegens God, dan is de menseb een on
derdaan en prooi van satan.
Maar dat is niet alleen de beiden, dat is
ook de vleeschelijke zoon van Abraham, dit is
ieder menschenkind in nog onbekeerden staat.
Daarom zegt de apostelOnder dewelked.w.z.
onder welke macht wij allen eertijds verkeerd
hebben. Nog nader wordt die staat des verderfs,
die verloren staat geteekend metlevendein
de begeerlijkheden onzes vleesches (van onze ver
loren aard), doende den wil des vleesches en der
gedachten (overleggingen van bet zondig, we-
ZEEUVSCH
KERK