Kerkorgels
IS. j. Dekker
In het Kledingmagazijn en
de Kleérmakerij,
Lange Gortstraat 1337,
J. LAVOOIJ.
Goes.
C. J. HONDIUS,
Kantoor DAM F 16 2
na de Middelburgsehe Synode, vooral door
Dr. Bavinck met talent werden ontwikkeld
en aanbevolen, wezen inderdaad een goeden
uitweg aan. De Theologische School, blijvende
de eigen ongeschonden inrichting der kerken
moest voortaan zijnde Theologische Faculteit
der Vrye Universiteit. Doch van de zijde der
Vrije Universiteit verluidde het al spoedig,
dat men er niet aan kon denken, op zulk een
voorstel in te gaan. Hulsebos.
UIT HET LEVEN.
Godsdienst en Politiek.
Het was bepaald een eenige dag, dien we
Donderdag 8 October te Krüiningen hebben
doorleefd. De anti-revolutionairen hebben er
voor de allereerste maal niets minder dan een
partijdag gehouden. Zoo'n eer was ons nog
nimmer te beurt gevallen. Tot nog toe deel
den, voor zoover my heugt, slechts de steden
in dat voorrechtmaar in deze democratische
eeuw komen ook de kleintjes er bovenop en
beginnen ook de dorpelingen te bloeien als
die van de stad.
Jammer echter, dat de opkomst vooral des
middags zoo klein waseen kleine zestig man
uit heel Zuid-Beveland: 's avonds misschien
een tweehonderd.
Eerst sprak Ds. v. d. Berg van Terneuzen
over Gezag en Vrijheid", de beide zuilen,
waarop de gansche samenleving slechts veilig
en onbewogen rusten kan. Door de mooie
lezing van Ds. v. d. Berg werden we opnieuw
in deze overtuiging versterkt. De Herculisch
gebouwde spreker met zijn stentorstem en be
zielende voordracht stond daar voor ons kleine
hoopje als een symbolische figuur. Een sym
bool van de kracht en den geestdrift, waarmee
de anti-revolutionaire partij in haar geheel voor
de handhaving van gezag en vrijheid kampt
tegen staatsoverheersehing en volksanarehie.
En 's avonds luisterden we met genot naar
Mr. Sybrandi, een van de helden uit de sta
kingstroebelen. Hy heeft ons ingelicht over
het standpunt, dat we hebben in te nemen in
den „klassenstrijd". .Standaard" en .Zeeuw"
gaven een uitvoerig verslag. Wie het volgen,
konden, hebben den vluggen, aangenamen
spreker met dankbaarheid aangehoordmaar
voor een groot deel der vergadering was de
vlucht wat te hoog. Onze plattelandsarbeiders
snappen nog niet goed wat het historisch ma
terialisme en de philosophic van Hegel, wat
proletariërs en Erfurter programma's zyn. Wie
hen van deze dingen op de hoogte wil bren
gen, moet zichzelf verloochenen en in goeden
zin een beetje schoolmeesteren. Maar, ik weet
wel, dit is gemakkelijker gezegd dan gedaan.
Jammer, nog eens, dat de opkomst niet
grooter was. Ten deele moet dit wel geweten
worden aan de tijdsomstandigheden, 't Is thans
zoo druk bij de boeren, en als 't maar een
beetje droog is, moeten de bieten weg, eer de
Novembervorsten weer hun pijnlijke verras
singen brengen.
Doch of dit de eenige reden is? Voor velen
is het verband nog niet recht helder tusschen
godsdienst en politiek. Men vindt in onze
kringen drieërlei gedachte omtrent dit punt.
De eerste en oudste meening bestaat hierin,
dat godsdienst en politiek elkaar uitsluiten,
zooal niet tegenspreken. Een innig Christen,
een teeder levend kind van God, iemand, die
het nauw neemt met de geestelijke dingen, kan
zich met de politiek niet inlaten. Al dat praten
over gezag en vrijheid, over klassenstrijd en
socialisme al dat stemmen en kiezen met hun
opjagerij dat alles laat het hart zoo koud en
trekt een mensch eer van God af dan Hem
nader te brengen. Als een Christen zijn dage
lijks werk volbrengt trouw en eerlijk, zich
voor uitwendige zonden in acht neemt, 's Zon
dags ter kerk gaat, en voorts in de binnenka
mer en vooral in zyn hart met God verkeert,
dan heeft hij al genoeg te doen en dan kan
hij vrede hebben. Al het andere is eigenlijk
wereldsgezindheid onder een Christelijk tintje.
En al komt zulk praten menigmaal voort uit
Farizeïsme en geestelyke luiheid en doodigheid
't zijn toch zeer vaak niet de slechtste Chris
tenen, die zoo spreken't zyn toch ook niet
zelden personen, die Godvruchtig leven en
klare taal spreken, wanneer het er op aankomt
rekenschap te geven van de hoop, die in hen
is. Hun gebrek is echter hierin gelegen, dat
ze de roeping der geloovigen te eng opvatten.
Ze vatten het niet dat de Heere Christus ons
daarom zich tot een eigendom maakt, naar
ziel en lichaam, en ons den Heiligen Geest
geeft, opdat we van dat oogenblik af aan
van harte willig en bereid zouden zijn om
voor Gods eere te stryden in alle verhoudin
gen des aardschen levens, waarin we door zijn
Voorzienigheid zijn geplaatst. Dan wil Hij,
dat we altijd en overal zijn partij kiezen, m
alle zakenin persoonlijke, huiselijke, kerke
lijke zakenin zaken van ons maatschappelijk
beroep, in zaken, die ons vaderland betreffen
en de plaats onzer inwoning. Bij alles, wat
daar geschiedt en verhandeld wordt, moet 't
duidelijk uitkomen, zoodat niemand er aan
twijfeld, dat we partij trekken voor den Heere
Heere en voor zijn^ rijk.
In den weg van broederlijke onderrichttng
kan de blik van zulke ietwat bekrompen
Christenen zeer goed worden verruimd. De
bewijzen zijn er. Als het oprechten van hart
zijn, zijn ze wel vatbaar voor overtuiging, zoo
er op edele, ernstige, kalme wijze met hen
gesproken wordt. Slecht de praters, die niets
kennen dan een godsdienstigen vorm, de Fa-
rizeërs onder de onbekeerde zondaren, die zijn
schier niet te genezen.
Een andere meening, die in onze kringen
gevonden wordt, is aan de eerste juist tegen
overgesteld. Voor sommigen is politiek de
godsdienst; al hun godsdienst bestaat in po
litiek. Ze loopen harder naar een politieke
lezing dan naar de kerk; ze hooren liever
sociale vraagstukken bespreken dan godgeleerde
onderwerpenen een pardijdag is hun grooter
glorie dan een zendingsdag.
Wie een weinigje menschenkennis heeft
opgedaan, zal dit als een feit erkennen en
het niet voor een herschensehim houden. Vooral
thans, nu de antirevolutionaire party aanvan
kelijk zegeviert en haar leiders bewindslieden
zijn geworden, staan we voor 't gevaar van
een vleeschelijk Jodendom, dat Hosannah roept,
omdat het Christus op dén wereldlijken troon
meent te zien zitten.
En toch heeft onze ijarty op den duur niets
aan mensehen, wier politieke ijver niet voort
komt uit warme, oprechte, ernstige vreezedes
Heeren, Als aan hun hooggespannen ver
wachtingen niet zeer spoedig en ten volle wordt
beantweord, zijn zij de eersten om luide hun
„Kruisigt Hem te schreeuwen. Wie op gods
dienstig, kerkelyk gebied lauwhartig is, is in
het staatkundig en maatschappelijk leven geen
staf, waarop men leunen kan, maar een riet,
dat door de winden heen en weer bewogen
wordt. Er moet eerst zyn hartelijke, innige,
onwankelbare toewijding aan God, willen we
ook onwrikbaar en kloekmoedig staan voor
zijn zaak, voor zijn zaak ook in dagen, dat
'thaar niet voorspoedig gaat.
De zuivere opvatting van de verhouding
tusschen godsdienst en poliek, wordt dan ook
alleen gevonden bij hen, die door belijdenis
en leven toonen levende litmaten te wezen
van Christus kerk, en nu, krachtens het nieuwe
leven, dat hen vervult, een warm hart toonen
te hebben voor alles, wat aan Gods eere en
heerlijkheid bevorderlijk is.
't Bevel des Heeren aan Adam gegeven om
de aarde te onderwerpen, is door den val niet
opgeheven. Dat is nog de roeping van den
mensch. Maar in zijn gevallen staat kan hy
het niet.JIntegendeel de aarde hoerscht over hem.
Maar komt nu de Heere Jezus.Christus met
zijn Goddelijk leven in ons wonen, dan zyn
in beginsel weer de krachten in ons uitge
stort, waardoor we Gods bevel kunnen vol
brengen.
En al is de strijd zwaar, en al schijnt de
uitkomst twijfelachtig; in Christus zijn we
meer dan overwinnaars; we zullen zegevieren,
indien we wettiglyk strijden. Want hoe ook
de Satan in haar woedt, de aarde is des Heeren,
mitsgaders hare vólheid.
K. 13—10—'03.L.
Officiëele Berichten.
Veere 11 October 1903. Heden na den avond
dienst werd alhier onder leiding van den con
sulent den WelEw. Heer ds. L. Bouma, met
overgroote meerderheid van stemmen, tot herder
en leeraar beroepen de WelEw. Heer ds. O. J.
Geerling van Brouwershaven. Geve de Heere
aan zijnen knecht licht en wysheid, ten einde
in dezen Zijnen wil te mogen verstaan, opdat
de keuze door ZEw. te nemen Hem verheerlijke
en ons verblijde in onze wensch.
Namens den kerkeraad der Geref. kerk
J. Maas, scriba.
KORT VERSLAG van de Classicale Vergade
ringgehouden te Goes 15 Oct. 1903.
1. De praeses der vorige vergadering opent
met het zingen van Ps. 907, gebed en lezen
van Petr. 1 vers 112.
2. De lastbrieven worden nagezien.
3. Als moderamen nemen zitting, ds. R. J
v. d. Veen praes., ds. H. W. Laman scriba,
ds. J. H. Donner assessor.
4. De notulen worden gelezen en goedgekeurd.
5. Kennisgeving van de classis Klundert
aangaande het ontslag van ds. W. Kapteijn,
D. d. W. te Breda.
6. Kennisgeving van de classis Tiel aan
gaande de losmaking van ds. R. van Giffen,
D. d. W. te Aalst, met mededeeling, dat Z.Ew.
beroepbaar blijft. Alle kerken der classis spre
ken uit, dat ze zich in dergelijke wijze van
losmaken volstrekt niet kunnen vinden.
7. De uitgever van „Zeeuwsch Kerkblad"
verzoekt om de verslagen, etc. der Class, ver
gaderingen. Wordt besloten ze te zenden. Te
vens wordt goedgevonden een kort verslag op
te zenden aan Bazuin, Heraut en Zuider-
Kerkbode.
8. Verslag van de Prov. Synode.
In verband met den gunstigen staat der
Kas E. B. P. zal op de a. s. prov. Synode een
voorstel worden gedaan.
9. Een voorstel van Goes in betrekking
tot de Collecte voor de V. U. en van Biezelinge
in betrekking tot de 2e Coll. voor de V. U-
wordt aangehouden tot de April-classis 1904.
10. Komen ter sprake de hooge uitgaven
voor de Zending. De classis benoemt een drietal
deputaten, die zich in verbinding zullen stellen
met den prov. deputaat voor de Zending,teneinde
op een volgende vergadering te rapporteeren.
Deputaten zijn D.D.v. d.Veen, Donner, Laman.
11. De Kerkvisitatoren, dep. ad. ex., etc.
worden gecontinueerd.
12. Classisbeurten
Borsele Ds. Elffers 25 Oct.
Donner 8 Nov.
Hoek 29 Nov^
Baarland v. d. Veen 8 Nov.
Donner 6 Dee.
Laman 27 Dec.
's Gravenpolder Laman 8 Nov.
Donner
v. d. Veen 3 Jan.
lerseke Kerssies 15 Nov.
Hoek 27 Dee.
13. Rondvraag art. 41 D. K. O. Biezelinge,
Heinkenszand en Wolfertsdijk vragen advies in
tuchtzaken.
lerseke vraagt een consulent en handope
ning voor beroep.
14. Ds. Koppe neemt afscheid van de clas
sis. Ds. Elffers wordt geluk gewenscht met zyn
a.s. Zondag te vieren 30-jarige ambtsbedie
ning. Ds. Hoek zal de classis vertegenwoordigen.
15. Sluiting.
Namens de Classis voornoemd
H. W. Laman, h. t. Scriba.
CORRESPONDENTIE.
Wegens plaatsgebrek moesten blijven liggen
„Uit de Pers" van Ds. Hulsebos; „De Con
sciëntie" van Ds. Hoek en „Boekbeoordeeling"
van Ds. Laman. De Redactie.
Advertentiën.
zijn in alle prijzen voorhanden Heeren-,
Jongeheeren Winterjassen. Demisaisons, Cos-
tuums, Pantalons, zware zwarte en blauwe
Bonkers met en zonder Baai gevoerd. Verder
Werkmansgoederen, witte en blauwe Slagers-
jassen en Koksbuizen in alle matenalsmede
Kindergoederen, waaronder Winterjasjes, Bon-
kertjes met en zonder O verkraag. Blauwe
Cheviot en fluweele Broekjes en een uitge
breide Colleetie Stalen voor Goederen naar
maat, welke net en solied worden afgeleverd.
Aanbevelend,
N.B. Ter opruiming aan vele verminderde pry-
zen een partij Kinderpakjes in alle modellen.
worden onder jarenlange garantie
geleverd.
Alle gewenschte inlichtingen
worden kosteloos verstrekt
in EFFECTEN, COUPONS en INCASSEERIN
GEN, BRAND-, INBRAAK-, ONGEVALLEN-,
TRANSPORT- en LEVENSVERZEKERINGEN.
Neemt gelden a deposito.
Vertegenwoordiger van de Noord-Nederland-
sche Hypotheekbank voor de uitgifte van
PANDBRIEVEN en het sluiten van HYPO
THEKEN.
bfj de GISTSTRAAT Middelburg.
