FEUILLETON.
Uit het Dagboek m een ..Afgeseheiden"
Dorpspredikant.
Christus zal altijd worden grootgemaakt in
mijn lichaam, hetzij in mijn leven, hetzij in
mijn sterven. En vraagt gy my, op welken
grond rust deze uw hoop en verwachting
Hoe weet gij zulks Omdat het leven mij
Christus en het sterven mij gewin is, daarom
ben ik er vast van overtuigd, dat Christus in
beide gevallen leven of dood in mijn lichaam
zal worden grootgemaakt.
Dit is de aanleiding, die den apostel dit
getuigenis aangaande zijn 1 even en sterven
doet afleggen.
N. D.
V 4RI A.
Het huwelijk en de Overheid.
De bemoeiing van de Overheid met het
huwelijk, zooals wij die thans kennen, is nog
niet van ouden datum. Eerst in 't begin der
19e eeuw eischte de staat zijne rechten op dit
terrein op. 't Is zeker een van de weinige
goede daden, die door Napoleon Bonaparte,
ons geschonken werden.
Wij zullen op dit oogenblik nu de vraag
niet stellen uit welke oorzaak deze verande
ring voortkwam. Zoo wij dat nagingen, zouden
wij wellicht eer geneigd zijn, wat hij deed
te laken dan te loven. Wij constateeren thans
alleen 't feit als zoodanig. Want ontegenzeg
gelijk is daarmee voor ons maatschappelijk
leven veel gewonnen. De kerk kan niet het
geheele leven voor zich opeischen. Gezwegen
nog er van, dat zij niet het aangewezen
lichaam is om alle zaken van administratieven
aard te regelen, moet zeker erkend, dat de
Overheid alleen in staat is, hier de rechten
harer burgers te handhaven.
Vooral wie de Overheid eert als Gods Die
naresse zal in dezen volmondig haar recht
eerbiedigen. Geen huwelijk is voltrokken zoo
lang de Overheid er niet haar zegel aan
gehecht heeft.
Misschien schijnt het menigeen een geheel
overtollig werk, dit nog verder uiteen te
zetten. Het is een gedachte die onder ons
volkomen zekerheid heeft. Toch gaan wij in
de practijk hier aan een groot euvel mank.
Wij Gereformeerden zijn dikwijls heel zuiver
in de leer, de theorie laat niets te wenschen over.
Maar als wy heel deugdelijk getheoretiseerd
hebben, meenen wij genoeg gedaan te hebben.
Hoe wij nu zulk een theorie omzetten in
werkelijkheid, wij denken er bijna niet, in
ieder geval veel te weinig aan.
Gode zij dank, onder ons zyn er nog byna
niet die zonder huwelijksvoltrekking door de
Overheid, een gezinsleven aanvangen. Onze
breuke ligt elders. Er is een zonde, die ik
liever niet noemde, maar zoo algemeen, dat ze
biina in alle oorden van ons vaderland, en
waarschijnlijk ook ver er buiten zeer bekend
is Denk slechts aan de zoogenaamde „gedwon
gen huwelijken". Ik wil dit kwaad nu eens
met bezien bij het licht van het 7 e gebod van
Gods Wet, maar vraag thans alleen naar uwe
verhouding tot de machten van God ingesteld.
Niemand kan mij het recht daartoe ontzeggen.
Vooral niet, wijl bij de bestraffing van dit
kwaad de uitvlucht niet zeldzaam iswy zyn
voor God getrouwd.
Zoo'n woord, aangedikt met de noodige
algemeene phrasen, klinkt wel vroom. Maar
goed beschouwd is het toch een groote leugen.
Een verhaal door PEK AH.
Derde Hoofdstuk.
De rentenier van Kleidorp
Het grootste gedeelte van den dag bracht
hij op de straat door. Met langzame schreden
liep hij dan gedurig de groote dorpsstraat op
en af, telkens achter zich omziende, als
of hij gejaagd werd, én iemand hem op de
hielen zat. Zyn kleine grijze oogen, die onder
de groote klep van zijn pet verscholen waren,
rolden onrustig van het een naar het ander,
en zijn mond was altoos in beweging alsof hy
at Alleen op de uren, wanneer de schooljeugd
naar school ging, of de school ver het, wan
delde hij niet. Dan zorgde hy er altoos voor
dat hy bij de deur zijner woning was, om
iederen jongen, die het wagen durfde een
voet op zijn stoep te zetten, een duchtigen
tik te geven met den grooten stok, wanneer
tenminste zulk een jongen hem niet te vlug
God heeft huisgezin, Overheid en kerk in
onderling verband gezet en niemand onzer
heeft het recht, die willekeurig, als het hem
te pas komt, van een te rukken.
Uit Hem is het huisgezin, uit Hem is de
Overheid, uit Hem is de kerk. En al ware er
geen andere reden om deze zonde te straffen
dan deze alleen, dan nog zou zij zeker sen-
surabel zijn.
Daarom behoort het der gemeente diep in
geprent, dat wy overal waar wij zyn, met God
te rekenen hebben. Wie belijdtde overheid is
op haar terrein Gods Dienaresse, zij verricht
zijn werk, hij beginne ook met haar waren
eerbied te schenken. En dan is niemand voor
God getrouwd, zoolang niet de Overheid het
huwelijk voltrok.
Wij loopen in onzen tijd gevaar van alles te
maken, wat op een gegeven oogenblik ons
gepast schijnt.
Staan wij tegenover de kerk, dan spreekt
men alsof de Overheid alles is. Maar zoodra
hebben wij niet met de Overheid te doen, of
ook zij verliest in waardij, Alles vloeit, de
grondslagen worden losgewoeld nu eens wor
den de ordinantiën Gods op het terrein van
het natuurlijke, dan weer op dat van het
geestelyke leven op zij gezet.
De schade van dit kwaad is onberekenbaar.
In de eerste plaats, wij worden aan de tucht
ontwend en doen zeeï dikwijls wat goed is in
onze eigen oogen. Zonde uit onkunde is wel
niet onschuldig. Maar afschuwelijk is zeker
het kwaad, bedreven tegen een zoo klaar en
duidelijk weten in. Allen houden wij veel
van menschen uit één stuk, wier ja, ja en
neen, neen is. Ook in deze zaak gaat dit door.
De Overheid eeren is niet alleen hare hulp
inroepen, als wij die niet missen kunnen,
maar haar erkennen in de hooge plaats, door
den Heere haar aangewezen.
Zal het heerlijke van onze belijdenis uit
komen, dan moet deze niet blijven een ver
zameling van afgetrokken ideeën, waarmee wij
in het leven al bitter weinig rekenen. Neen,
belijdenis en leven zyn niet te scheiden. De
belydenis wijst den regel aan voor het leven.
Zy moet ons in merg en been zitten, onze
tweede natuur worden.
Daarmee is heel veel gewonnen. Wy hooren
tegenwoordig dikwijls spreken van klasse-
bewuste arbeiders. Ik vertrouw zulk een klasse-
bewustzijn niet en verwacht er weinig zegen
van. Want al is onderscheid tusschen heer'en
knecht, patroon en itheider door God gewild,
daarmee is nog de klassenstrijd niet geprocla
meerd.
Weet gij waar ik veel meer vertrouwen in
heb en veel meer zegen van verwacht? Van
een belydenis-bewuste gemeenteVan een
christenvolk, dat de ordinantiën Gods eert, en
in ernst en oprechtheid wandelt voor Gods
aangezicht. Zulk een volk was in den stryd
onzer vaderen met Spanje de kurk waarop
onze natie dreef. Ongeloovigen, als zy schreven
over „Calvinist of Libertijn", gaven toch aan
de stoerheid en deugdelijkheid van den Cal
vinist zeer de voorkeur.
Dien ouden roem moeten wy herwinnen.
Daarvoor is onze belydenis schoon genoeg en
onze opvatting van de gemeente stelt evenzeer
haar ideaal niet te laag. Maar de eerste moet
een stuk leven worden en de laatste een
dienaresse Gods, om Zijnen wil te volbrengen.
af was. En dit was meestal het geval. Een
maal had hij een stok stuk geslagen, niet op zoo'n
„brutalen" jongen, maar op een steenen paal,
die by zijn stoep stond, en toen had hy scha
devergoeding geëischt, want die jongen was er
natuurlijk oorzaak van, dat zijn stok in tweeën
wasdoch even natuurlijk was het, dat hij die
schadevergoeding niet kreeg.
De vrouw van Van der Schraap had een
zeer ongelukkig leven, en menigmaal klaagde
zij over hem. Hare ongelukkigste dagen waren
het als het regende, en haar man dus in huis
moest blijven. Dan maakte hy overal aanmer-
kingen op, en wilde ook in huishoudelijke
zaken zyne vrouw den weg wijzen. En wan
neer deze dan dien weg niet volgde, schold
hy en noemde haar „een eigenzinnig schepsel",
en 't gebeurde dan ook wel eens dat hij
zijne vrouw met den stok dreigde. Eenzyner
kinderen zeide eens dat er nog nooit iemand
omgang met zijn vader gehad had, die geen
verdriet van hem had gehad. Dit was zeker
niet een gunstig getuigenis. Toch is zulk een
getuigenis niet vreemd. Wie met gierigaards
moet omgaan, heeft altoos verdriet. En on
gelukkig, wie van Van der Schraap af hankelyk
was. Want hij hielp ook wel eens deze en
gene, die in oogenblikkelyken geldnood ver
keerde, maar nooit dan tegen hooge rente,
die hij echter altoos eerst al van de som af
Dan maken wij niet langer van alles een
carricatuur. Het huwelijk wordt een instelling
Godsde ouders worden geëerd naar Gods
gebodde Overheid kan volstrekt niet gemist
en geldt ons als Gods dienaresse, die geëer
biedigd moet worden, ook in zulke zaken
waarvoor zy niet straft.
Zoo leeren wij klaar en onderscheiden zien,
hoe wy ons naar 's Heeren geboden te gedragen
hebben. De valsche verontschuldigingen zullen
zwijgen en in wie waarlijk de vreeze des
Heeren woont, uit diens hart zal de bede
opgaan: „Och Heere, dat mijne wegen gericht
werden, om uwe inzettingen te onderhouden".
D. Hoek.
uit DE PERS.
De Standaard herinnerde in schoone artikelen
aan het volkspetitionnement om eene School
met den Bijbel en de aanbieding daarvan op
3 Augustus 1878 op het Loo aan Z. M. Wil
lem III. Onder de opsomming van de boekdeelen,
waarin de adressen met handteekeningen wa
ren saam vergaderd, is in het verslag van de
Standaard Zeeland uitgevallen. Voor Zeeland
was één boekdeel. Het werd bij de aanbieding
op het Loo gedragen door Jhr Mr. Pompe van
Meerdervoort. Het aantal petitionnarissen be
droeg 305.102, vertegenwoordigende 114.375
schoolgaande kinderen. Zeeland leverde hiertoe
14090 petitionnarissen, vertegenwoordigende
6623 schoolgaande kinderen. Het was een tijd
van zeldzame geestdrift en éénigheid onder
de christenen. Zoo even vernamen wij, dat de
Augustus-collecte te Vlissingen heeft opge
bracht plm. honderd guldenreeds een goede
dertig gulden meer dan ten vorigen jare, terwyl
nog wel nagiften zullen komen. Het is dit
jaar de vijfentwintigste maal, dat de Uuie-
colleete wordt gehouden.
De bladen, ook sommige kerkelijke, gaan
voort allerlei bijzonderheden omtrent de verga
deringen van het Conclave (de samenkomsten
der Kardinalen) en de keuze van eenen nieuwen
paus mede te deelen. De groote vraag is, of
er een paus zal worden benoemd, die als zyn
voorganger de christelijke demokratie zal voor
staan en bevorderen, of meer op de eerbiedi
ging van de rechten van den pauselijken stoel
zal aandringen. Juist lezen wij, dat kardinaal
Jozef Sarto tot paus is gekozen.
In de vroegere republieken Transvaal en
Oranje Vrijstaat en in Kaapkolonie zitten oium
stamgenooten niet stil. Overal verrijzen, in de
eerstgenoemde landen vooral, Hollandsche
scholen. Men bemint de moedertaal meer dan
ooit. Ook beginnen wederom velen uit ons
land derwaarts te trekken, zelfs uit onze om
geving.
In onzen tijd van meetings en vergaderingen
en Conferentiën blijven onze kerken niet achter.
Donderdag13 dezerzal D. V. de Centrale
pastorale conferentie te Zwolle worden gehou
den in de Plantagekerk. Dit is duseene
algemeenein het midden des lands gehouden
wordende predikantenvergadering. Ook belang
stellende lidmaten der Gereform. Kerken heb
ben toegang, mits zich vooraf aanmeldende
by den Voorzitter of den Secretaris. Belang
rijke onderwerpen zullen daar worden ingeleid
en besproken, alsHet verband tusschen dog
matiek en exegesedoor prof. Lindeboom, De,
nam. En wie voor hem werken moest, was
er ook al niet gelukkig aan toe. Want al
werd te voren een accoord gemaakttoch
ging het daarom nog niet altijd even gemak
kelijk om betaling van hem te krijgen. Menig
een wilde dan ook niet voor hem werken.
We zeiden dat Van der Schraap schatrijk
was. Hij was daarom ook de „hoogst aange
slagene" in den „hoofdelijken omslag" of zooals
de Kleidorpers zeiden„in de dorpskosten".
Die „hooge aanslag" verdroot hem zeer, en
daarover klaagde hij eiken dag. En toen die
aanslag nog hooger werd, en nóg al hooger,
toen werd hem dit wat al te erg. Doch
wat zou hij er aan doen Betalen was de
boodschap voor hem. Eindelijk werd echter
die aanslag zóó hoog dat hij besloot Kleidorp
metterwoon te verlaten en een woning te zoe
ken op een dorp, waar die kosten minder
waren Overal werd geinformeerd en zulk een
dorp was eindelijk gevonden aan den Rijn, in
de omgeving waar hij vroeger als landbouwer
had gewoond. Hy huurde er een nette woning
voor honderdvijftig gulden per jaar en de tijd
werd bepaald, wanneer hij Kleidorp verlaten,
en zijn gehuurde woning betrekken zou.
Den Zondag vóór zijn vertrek was juffrouw
van der Schraap als naar gewoonte bij Ds.de
Vries ter kerk. Toen de kerk uit was, en de
diakenen de Collecte overstortten in het geld-
