DE GELDHATER
Een kernachtige oproep van
Pater Borromaeus de Greeve
BURGERLIJKE STAND
FEUILLETON
Gespierde taal op een
Landstormdag
PETER ROSEGESSER.
tfEEUWSCH NIEUWSBLAD VAN VRIJDAG 28 AUGUSTUS 1936. No. 35.
Drie van de vier slachtoffers van het
auto ongeluk onder St. Laurens, hebben, na
verbonden te zijn het gasthuis verlaten en
zijn naar Domburg vertrokken. De jongste
bleef ter verdere verpleging opgenomen.
Een begin van brand ontstond bij den
Heer C. aan de Korte Delft. Een politie
agent kwam te hulp en voorkwam erger.
Zaterdag vierde de Middelburgsche voetbal
club „Middelburg haar 20 jarig bestaan. Mr.
P. C. Adriaanse hield in het Schuttershof
een toespraak en reikte een tweetal speld
jes uit aan de heeren J. Becks en W. Re-
mijn. De Vice-voorzitter bood daarna onder
applaus een speldje aan den Voorzitter aan.
Opgevoerd werd „Het witte paard
Zaterdagavond zag men vijf gekleede
personen in het water vallen. Men dacht aan
een ongeluk, maar het was gelukkig maar
een vermakelijkheid van enkele opvarenden
eener Duitsche boot.
AAGTEKERKE
De alhier gehouden collecte ten bate
van de Stichting „Hoenderloö" bracht al
hier op de som van f 5.16.
KOUDEKERKE
De uitslag van de ringrijderij op Woens
dag vorige week te Koudekerke-Bad luidt.
Aantal gereden ronden 42.
Ie pr. W. v. Sluis met 21 ringen na kam
pen met 2e pr. C. Koole eveneens 21 r.; 3e
J. Koole 17 r.; 4e J. Reijnierse 15 r.; 5e P.
Bosschaart 14 r.6e P. Verhage 13 r.; na
kampen met 7e P. Flipse eveneens 13 r.; 8e
P. Barendse 12 r., 9e Chr. Jobse 12 r., 10e
W. de Potter 12 r.; 11e Jac. Vos 11 r.12e Abr
Kluijfhout 10 r.; 13e L. Vos 9 r.; 14e C. de
Witte 9 r.; 15e J. de Potter en 16e J. de Pag-
ter 9. r.; 17e P. Koppejan 8 r.; 18e W. Wie-
lemaker 8 r.; 19e Ad. Kluijfhout 7 r.; 20e
J. de Witte 7 r.; 21e A. Janse 7 r.; 22e Iz.
Kluijfhout 6 r.; 23e J. v. d. Heijden] 5 r.; 24e
J. Jobse 5 r.; 25e W. Kluijfhout 3 r. 26e (Toost
Vos 3 r.
Medaille aangeboden door J. A. Visser,
gewonnen door P. Koppejan. Medaille aan
geboden door Van Dalsum, gewonnen door
Chr. Jobse. Nikkel kannetje, aangeboden
door de V.G. Limonadefabriek gewonnen
door W. van Sluis.
Prijs aangeboden door de Pensiongasten
van Kaapduin, gewonnen door J. Reijnierse
Wisselbeker, aangeboden door de V.V.V.
Koudekerke, gewonnen door J. Reijnierse.
Potlepel gewonnen door Abr. Kluijfhout. (Z.)
OOSTKAPEL LE
De Heer B. Koene slaagde voor diplo
ma boekhouden.
SOUBURG.
Tot gemeente-opzichter is benoemd
de Heer J. D. P. de Smit.
Zaterdagavond had hier een oefening
van het Roode Kruis plaats. De Heer F.
Leenhouts voerde daarbij het woord. De oe
fening werd besloten met een stukje hon-
dendressuur. De Speldjesverkoop bracht op
f 18.56.
Jaarlijksche Schietwedstrijd van de Bur
gerwacht. Begunstigd door mooi zomerweer
hield de Souburgsche Burgerwacht Zater
dagmiddag haar jaarlijksche wedstrijd op de
schietbanen te West Souburg. Er werd ge
schoten met model 95 op de baan van 100 M.
De volgende leden behaalden een prijs:
C. Osté 93 p., J. Louwerse 87 p., A. Wou
ters 86 p., J. Suurmond 85 p., A. C. Weeda
85 p., C. F. Vetter 85 p., S. Kaljouw 80 p.;
P. Marijs 78 p., J. W. Vetter 74 p., C. A. Job
se 72 p., L. A. Vreeke 71 p., P. Contant 69
p., D. Kaljouw 68 p., C. Steketee 65 p., Anth.
v. d. Broeke 60 p., A. Steketee 57 p., C. Vet
ter 50 p., A. v. d. Putte 44 p., D. Davidse
37 p., P. Huson 36 p., A. Arendse 36 p., J. Mai
lie 34 p., J. v. Maldegem 33 p., en S. Da
vidse 23 p. —(V. C.)
VEERE
Zaterdagmiddag brak brand uit in de
boerderij van D. Kasse te Zandijk. De schuur
is geheel uitgebrand. De Spuit en brand
weerlieden werden met een vrachtauto naar
de plaats des onheils gereden, maar dit ge
schiedde zoo snel, dat in een scherpe bocht
drie spuitgasten van den wagen werden ge
slingerd waarvan twee verwondingen oplie
pen
WESTKAPELLE
Slachtoffers van de zee. Donderdagmor
gen is op het strand tusschen Westkapelle
en Zoutelande een lijk aangespoeld. Uit een
signalement dat den burgemeester ter be
schikking stond, kon worden opgemaakt, dat
men te doen had met het stoffelijk over
schot van een der beide inzittenden van de
kano, welke in den namiddag van Zondag 9
Augustus ter hoogte van de haven van Cad-
zand omsloeg, waardoor beide personen ver
dronken. De gevondene is gebleken te zijn
de 24-jarige Philippe Constant, wonende te
Luik. Een oom en twee neven, die telegra
fisch ontboden waren, hebben het ljjk her
kend. (V. C.)
ZOUTELANDE
Ds. G. de Wijk, Ned. Herv. pred. te
Hijkersmilde herdacht zijn 25 jarige evan
gelie-bediening. Van 1911—1921 was de jubi
laris predikant alhier.
De Eerste Vlissingsche Accordeon
vereniging „Crescendo", directeur de
heer Marinus P. Ventevogel, geeft Vrij
dag 28 Augustus te 8 uur een concert
in de Willem Hl-tuin. Dit concert heeft
plaats op verzoek van de Vliss. speel-
tuinvereeniging. De geheele opbrengst
wordt aan de speeltuinver. afgedragen.
Programma
1. Feestmarsch J. R. v. d. Glas
2. Zonnegloren, Ouverture
M. P. Ventevogel op. 15
3. Recondylia, Wals
M. P. Ventevogel op. 20
4. Potpourri Populair 1935-1936
5. Een zonnige morgen, marsch
M. P. Ventevogel op. 16
Pauze.
6. Alte Kameraden, marsch C. Teike
7. Lentevreugd, Fantasie
M. P. Ventevogel op. 17
8. Carmen Sylva, Wals I. Ivanovici
9. Populaire stukjes
10.Tot Wederziens, marsch
M. P. Ventevogel
O. DN W. SOUBURG.
A.s. Maandag 31 Augustus van 8.30 tot
9.15 uur, Concert in de tent op het Oranje-
plein, te geven door het Chr. Fanfarecorps
„Vlijt en Volharding". Directeur J. J. van
Soelen. Daarna muzikale wandeling door de
Gemeente.
Te Alphen aan den Rijn zijn met medewer
king van vele autoriteiten en duizenden
Landstormers eenige Landstormdagen ge
houden georganiseerd door het gewest. Be
stuur van Zd. Holl. West.
Aldaar heeft o.m. de bekende R.K. Volks
redenaar in duidelijke bewoordingen een op
roep tot ons volk gericht die wij hier laten
volgen.
Spr. ving aan met in 't kort de taak van
den B. V. L. te schetsen. Daarnaast wil hij",
als goed vaderlander, het Nederlandsche
volk oproepen, zich niet te laten beinvloeden
doch vast te houden aan het staatkundig ide
aal van de Christelijke partijen en van het
grootste deel van ons volk: handhaving van
een krachtig gezag en rechtmatigen volksin
vloed.
Spr. is R.K. priester, doch hij is een vrij
burger van Nederland en wil gezag en staats
instelling, Koningin en vorstenhuis, slaat en
volk verdedigen met de kracht van het woord
gelijk de B. V. L. in preventieven zin doet
door zijn macht.
De omstandigheden zijn gunstig voor de
speculanten en machtswellustelingen, die on
der bedriegelijke leuzen het volk ophitsen
tegen Regeering en grondwettelijke instellin
gen.
Men wil ons volk brengen tot het extreme
van het communisme of nationaal-socialis-
me. Daarvoor moet het volk gewaarschuwd
worden.
Geluk is alleen te brengen als het schip
van staat tusschen 't Scylla van het commu
nisme en 't Charybdis van het nat.-socialis-
me doorkomt.
Spr. schetste de werking van Moskou, die
de volken ophitst lot moord en doodslag. Als
Spanje valt onder bloed en vuur, is te vree
zen dat Frankrijk volgt. Het communistisch
manifest in alle talen verspreidt, roept op
tot de wereldrevolutie en marxisme.
Het is mogelijk, dat we het kwaad aan de
grenzen niet kunnen keeren en we Gods ge
richt moeten aanvaarden om stervend onze
zielen te redden.
VLISSINGEN, van 20-27 Aug. 1936.
Ondertrouwd: W. A. de Landmeter, 28 j.
en A. Roeting, 27 j. A. "Vogel, 30 j. en E.
Hendriks©, 26 j. J. Wisse, 35 j. en J. van
Opbergen, 25 j. F. N. M. van Reysen, 28
en J. C. van Gem er t, 21 j. J. M. Huij-
bens, 44 j. en M. C. Kemeling, 39 j.
Getrouwd: C. L. J. Wanst, 23 j. en L. de
Smit, 20 j. C. van Barneveld, 24 j. en
M. Scheepers, 22 j. W. J. Bouwens, 30 j.
en J. van Duin, 29 j. J. H. J. Plouvier, 28
j. en F. M. ten Hacken, 31 j. C. Willeboord-
se, 51 j. en K. M.» Streefkerk, 46 j. J.
Kolk, 24 j. en M. Schout, 25 j. A. Suur
mond, 22 j. en J. Pelster, 17 j. W. van
der Heijden, 33 j. en P. A. Gideonse, 25 j.
Bevallen: J. de Rooij, geb. Schunselaar,
z. E. Kooger, geb. de Bruijne, d. M.
H. de Landmeter, geb. Vorder Hake, z.
M. C. Sinke, geb. Labruijère, d. J. van
Hese, geb. van Belzen, d. J. J. Broerse,
geb. Seijs, z. P. M. Ventevogel, geb. Suur
mond, d. A. J. Contant, geb. Minneboo,
d. C. Gunst, geb. de Keijzer, d.
Overleden: O. G. Heldring, 54 j., man
van J. M. Faber. (V. C.)
Doch zoover is het nog niet. Het Neder
landsche volk is nog niet laf genoeg om
zich te laten slaan in de boeien van het
communisme, inet vernieling van alles wat
u dierbaar is.
Dan barst de hel los.
De sterkste waarborg in ons land is de B.
V. L„ die het tegen den satan van de revo
lutie opneemt. Evenmin zullen wij ons la
ten winnen door de speculatie van het Ne
derlandsche naiionaal-socialisme.
Het nationaal-socialisme kondigt zich aan
als de groote bestrijder van het communis
me.
Spr. weet, dat hem elders verguizing
wacht, als hij zijn overtuiging uitspreekt,
doch hij zal het niet nalaten.
Het dilemma van het Nationaal Socialis
me is valsch gesteld.
Er is een derde uiting n.l. het staatkundig
ideaal der Chr. partijen.
Wij kunnen het best af met onze Oranje
mannen en hebben geen fascisten noodig.
(Applaus). De triomph van het nationaal-
socialisme zou beteekenen een geweldiga
ramp voor ons volk. De groote zorg in de
zen moeilijken tijd wordt door Mussert aan
gegrepen om het volk in wanhoopstemming
te brengen, om zelf de macht in handen te
krijgen.
Waar haalt de man het lef vandaan om'
te zeggen, dat hij malaise en crisis zal over*
winnenkan hij den internationalen toestand
naar zijn hand zetten?
Hoe durft de man er naar te staan om ka
pitein op het schip te zijn, hij die nog nooit
gevaren heeft. (Vroolijkheid).
Jonge menschen en gedesillusioneerden
mogen worden aangetrokken tot dit vuur
werk, nuchtere Nederlanders laten zich
door hem niet vangen. Als Mussert wint is
het uit met de vrijheid van godsdienst, den
eigendom, uit met vrijheid van onderwijs
en opvoeding. Vrijheid van pers en vergade
ring is dan weg. Alles wat Kuyper, Lohman
en Schaepman gebouwd hebben gaat verlo
ren. De gewetensvrijheid komt in gedrang.
Het staatsabsolutisme brengt mede dat de
Staat voortaan bepaalt wat recht is.
De keuze communisme of nationaal-socia
lisme beteekent voor spr. bloedig vervolgd
te worden of met een fluweelen handschoen
langzaam geworgd te worden.
SOUBURG, van 19-22 Aug. 1936.
Geboren: Jacobus, z. v. P. Hangoor en J«
A. Lantsheer.
Getrouwd: H. T. Kaale, 23 j. en M. C. E.
Mijnsbergen, 20 j.
Overleden: J. E. J. Ross, 75 j., wed. van C.
van Weele W. Boone, 59 j., man van P,
Dingemanse.
MIDDELBURG van 20—26 Augustus 1936.
Ondertrouwd: C. H. C. Vierhout, 32 j. en
E. L. M. de Wolff, 24 j. A. J. van denMaas
26 j. en C. de Keizer 25 j. W. van der
Hout 27 j. en C. H. Vroegop 24 j. L. Aar-
noutse 23 j. en A. J. van Helleman 19 j.
J. W. Dimonti 31 j. en J. J. Klinge 29 j.
Getrouwd: E. van Zweeden 21 j. en P.
Lameijn 19 j. A. J. Verhage 27 j. en C.
M. Fastenau 25 j.
Bevallen: J. Leijnse geb. Coppoolse d.
A. Gillissen geb. Neufégliese d. E. C. van
der Welle geb. Ocké z. H. C. Korstanje
geb. Beekman z. J. van Belzen geb. van
Belzen d. M. Wisse geb. Kesteloo d.
M. J. Polderman geb. Becks d.
Overleden: H. P. J. Vetter, wed. P. C.
van Dijk 83 jaar. (M. C.)
DOOR
4.
Door de ramen en deurreten loerden de
meiden in de kamer, om den iongen te
te zien zitten eten, tot de boer hun onver
wachts toeriep ,.Wel sakkerloot, moet dat
soms werken heeten?' Toen verdwenen de
nieuwsgierige oogen.
De deur ging open, een lange, magere man
kwam binnen en zei met heesche stem„Ge
luk erin, onheil eruit, de Heere God be
hoede dit huis
„Dankje, dankje wel', antwoordde de
Hooge-Weider en keek den anderen kant
uit. Hij hoorde graag den ouden herders-
groet, maar den man, die hem nu uitgespro
ken had, kon hij niet 1> st uitstaan. Daar zag
de binnentredende dan ook niet precies
naar uit. Hij had een dofgrijs, lakensch pak
aan, dat echter al lang afgedragen, aan alle
kanten te kort en haveloos was. Het boven
ste deel van zijn lichaam was sterk naar
links overgebogen, zoodat de dunne, slanke
man wel een geknakte boonenstaak leek.
Zijn rechterschouder stond opgetrokken en
daartegenaan leunde het kleine hoofdje, dat
door het lage, breede voorhoofd en de
spits-vooruitstekende kin den vorm van een
driehoek had. In dezen driehoek zaten in
de eerste plaats twee waterige, scheelkij ken
de oogjes, dan een spitse, maar te korf uit
gevallen neus met wijde neusgaten, en een
opmerkelijk breede mond, waarin de boven
tanden zóóver vooruit slonden, dat de on
derlip er gemakkelijk achter kon wegschui
len. Met een schok hief de man den arm op,
om zijn bruine pelsmuts af te nemen, want
beleefd was Remini Dreihand altoos, en zijn
bruine pelsmuts droeg hij óók aldoor: die
was zóó, dat ze 's zomers een zonneschermp
je vormde voor de oogen, en 's winters een
paar oorlappen tegen de kou.
Deze Remini sloop nu de kamer door op
den boer toe, legde een hand óp diens schou
der en zei fluisterend maar gejaagd: „Tlooge-
Wei ier, Hooge-Weider. 't is afschuwelijk,
't is om heelemaal gek te worden'
„Wat dan?"
„Ach, 't is afschuwelijk, Als mijn moe
der dat geweten had werkelijk dan
had ze me weggezonden naar de Nieuwe
Wereld, aan den overkant. En nu, Hooge-
Weider, is me daar in de Oude. aan dezen
kant, dat overkomen, en mij mij, den
goeden, armen Remini, die toch al niet
weet, waarvan hij op zijn ouden dag zal
moeten leven
„Kom, loop heen", viel de boer hem in
de rede, „je bent vandaag weer net als altijd
een klagend, oud wijf; je hebt genoeg om
van te leven".
De geknakte boonenstaak zweeg een oo-
g en blik. Ten zocht hij, bevend ei haastig
iets in zijn binnenzaak. „Ho. ge-W ti lerbe
gon hi| opnieuw en bracht een nieuw biljet
van tien gulden te voorschijn, „Hooge-Wei
der, hebt u wel eens een valsch bankje van
tien gezien? Niet? Nu, dan kan ik je er
aan helpen, netjes nagemaakt, nietwaar?
Netjes, keurig" en toen barstte hij los: „Vijf
zware thalers heb ik hem ervoor gegeven,
dien ploert, dien schurk. En nu hen ik mijn
geld kwijt, dat vod is valsch. Kijk maar eens,
Hooge-Weider, wat dat voor een watermerk
isdat is met varkensreuzel gedaan. Maar
vandaag hebben ze den vos uit zijn hol ge
haald; de goede God mag weten, hoe lang
hij daar al mee bezig geweest is".
„Ja maar, wie dan, wie dan?" riep de
boer „wat klets je toch alles door elkaar?'
„De gendarmen zijn vandaag mijnlver de
adjunct-houtvester Kiliaan Ehrlich komen
halen. We hebben een valschen munter in
ons midden gehad, Hooge-Weic'er. Maar dat
zeg ik u, als hij opgehangen wordt, dan heb
ik er wat voor over, om er naar te gaan kij
ken. Ja, ja, nu weten we, waar al die fon
kelnieuwe bankbiljellen vandaan komen.
Zie maar eens na, Hooge-Weider, allicht heb
je er ook een paar in je zak".
De boer greep al naar zijn roode porte
feuille, maar liet haar in zijn jas zillen en
bromde: „Ik niet. De boer van de Ilooge
Weide let op zijn geld".
Bravo De man van de Hooge Weide geeft
zich nooit bloot, en wel allerminst tegeno
ver zoo n kerel als de e Remini Dreihand.
Dien vrek zal hij het plez-'er niet gunnen,
den grooten man van den berg op slag een
pavr tientallen guldens armer te zien wor
den.
Eerst later, toen de geknakte met een hui
lerig gezicht zijn valsch bankbiljet weer
even zorgvuldig in zijn zak had gestoken,
alsof het een echt was, ging de boer naar
een hoek van de kamer, waar naast het
laatste raam de bruine, staande klok stond
en keek zijn bankbiljetten na. „Wel ver
vloekt", riep hij plotseling, „een heele koe
weg. Vijf valsche bankjes van tien".
Twee minuten daarna was hij weer de
oude, ging langzaam naar de tafel toe en
riep: „Nu, meneer de vagebond, smaakt
het niet?"
Melchior had mes en vork al lang weer
neergelegd. Het valsche bankbiljet van Re
mini Dreihand had hem den eetlust reeds
benomen. Daarna was hij bleek en roerloos
blijven zitten.
„God vergelde 't; ik heb genoeg", zei hij
en slond op, „maar wat ik vragen wou, boer,
kan ik hier in dienst komen?"
De Hooge-Weide-boer nam den knaap van
het hoofd tol de voeten op met een kouden
gebiedenden blik, als een oude militie-com
missaris een loteling. Hij stond op 'l punt
om te zeggen: „Dat bevalt me wel van je.
Goed voor den dienst", maar inplaats daar
van antwoordde hij langzaam en droog: „De
Hooge-Weide-boer neemt niemand in zijn
dienst, dien hij niet e.engoed kent als zijn
deurpost daar niemand".
„Mijn doopbriefje en verhuisbiljet liggen
bij den molenaar, ginds, beneden", zei de
andere, „ik ben tot dusver bij den molenaar
in dienst geweest".
(Wordt vervolgd.)
