Utopieën worden
werkelijkheid.
De techniek verandert het
aanzicht van de aarde.
Dammen en kanalen geven
vruchtbaar land.
Noodlijdend hotelbedrijf
in Zwitserland.
Natuurkrachten, dienstbaar gemaakt
aan de menschheid.
ALLES wat de menschelijke her
senen kunnen verzinnen, laat
zich omzëtten in den daad. Men
moet de menschen alleen maar
tijd laten. Het is nog geen hon
derd jaar geleden, dat de mensch begon
de oppervlakte van onze woonplaneet om"
te bouwen, de korst van de aardbol met
kanalen te doorsnijden, met tunnels te
doorboren, door dal versperringen en stuw
dammen de wereldkaart te veranderen.
Het Suez-kanaal, de doorbreking van de
Korintische Isthmus, de verbinding tus
schen Noord- en Oostzee, het Panamaka-
aaal, het kanaal tusschen Weser en Elbe
tgn kenteekenen van de geschiedenis van
bet geologische ingrijpen, maar misschien
(Dok eerst het begin.
Zooals de enkeling zijn woning doelma
tig inricht, zoo zal de menschheid de ro-
*eerende bol waarop hij leeft, zóó omvor
men, als hij hem noódig heeft, om ver
keerswegen, nieuwe grondstofbronnen, ver
dere levensruimte en meer voedsel te ver
schaffen. De strijd geldt vooral de woeste
nij.
De stuwdam van Assuan, een van de
grootste waterwerken van de wereld, was
de eerste overwinning van de techniek
©ver de woestenij.
Bij Gebel-Aulia aan 't Albert-meer ont
staan verdere stuwdammen, die stuk voor
•tuk de woeste grond in land veranderen,
die bebouwd kan worden. Het wemelt op
de Sahara van projecten, die dienstbaar
gemaakt kunnen wordeij.
Eenige doorbraken van de Middelland-
sche Zee naar de Libische woestijn, of
naar de oase van Iwa en het water stroomt
uit in alle onder de zeespiegel gelegen ge
deelten, terwijl de hooger liggende gebie
den vruchtbaar en bewoonbaar worden.
Een toekomstdroom?
Latere generaties zullen het antwoord
geven.
Nederland heeft met de aanleg van
stuwdammen, waterwerken, en droogma
kingen het groote voorbeeld gegeven.
In Zuid-Amerika aan de Rio Negro in
Uruguay ontstaat in samenhang met een
groot waterkrachtwerk het grootste kunst
matige meer, dat bijna driemaal zoo groot
k als het Bodem-meer.
Aan de grens tusschen de Noord-Ameri-
kaansche Staten Arizona en Nevada is de
Boulderdam ontstaan, wiens reusachtige
•tuwmuur het hoog-water van de Colorado
regelen moet.
In de staat Washington wordt de groot
ste Coule-dam met zijn 83 meter hooge
•tuwmuur gebouwd.
Overal op het vaste land grijpt de hand
van den techniker in, verandert den loop
ven het water, de aderen van de aarde en
daarmee de vorm van zijn oppervlakte.
Daartoe behooren ook de groote droogleg
gingen van onzen tijd en van de toekomst.
Sedert Frederik de Groote, die de door
braak van de Oder practisch uitnutte en
daarmede in Duitschland de eerste syste
matische drooglegging doorvoerde, zijn
reusachtige stukken braakliggende gron
den drooggelegd.
Varder bestaan er in Duitschland plan
nen om hat land uit te breiden ten koste
van de Noord- en Oostzee; door dijken en
dammen moet het eeuwen en eeuwen ge
leden verdronken lend tusschen de Noord
en Oost-Friese ha eilanden teruggewonnen
worden. Sr is reeds een begin gemaakt met
de enorme droogleggingswerken aan de
Slees wij k-Holsteinsche kust.
Een tegenhanger van de drooglegging
van de Zuiderzee.
Heele provincies zullen uit de zee op
stijgen, bebouwd en bewoond kunnen wor
den.
Italië legde de Pontijnsche moerassen
droog. Waar eerst water en moeras was
ontstaan nu nederzettingen en welige ak
kers.
Er bestaan zelfs plannen om in de Mid-
dellandsche Zee door het laten zakken
van de waterspiegel (het Atlantropa-pro-
ject) hetzelfde te bereiken.
Bij Gibraltar zal een stuwdam met een
reuze-waterkracht werk de eigenlijke af
voer in de Middellandsche Zee regelen,
woordpor dan de zeespiegel jaarlijks een
meter zestig moet zakken. Kilometer bree-
de vlakten zullen dan uit de zee opstijgen,
160.000.000 paardekrachten wordt met de
ze afvloeiing gewonnen. Maar de moeilijk
heden bij dit project schijnen niet te over
winnen te zijn. Het zijn vooral de niet te
voorziene klimatorische veranderingen, die
een sterk zakken van de zeespiegel zou
den kunnen bewerkstelligen.
Wat gebeurt er met de havens, die dan
op groote afstanden van de kust komen te
liggen, wat met de rivieren, wier beddin
gen zullen verdrogen. Het grondwater zou
wegsijpelen en het land in een woestijn
veranderen.
Het ingrijpen in de geologische vorming
heeft zyn grenzen en gevaren. In milli-
oenen jaren heeft de aardbol zich uitgeba
lanceerd; grijpt de mensch in dit even
wicht in, dan zijn de gevolgen niet te over
zien. De zeestroomingen zijn niet door toe
val ontstaan. De aardomwentelingen, de
loop van het water, de luchtstroomen heb
ben in samenwerking de richting bepaald.
Wij hooren van projecten, die er zich mee
bezig houden de loop van de zeestroomin
gen te verleggen. In Atlanta zou de golf
stroom, die er ontstaan is in de Golf van
Mexico, door enorme stuwdammen afge
voerd worden, om met zijn warm water
de Oost-Amerikaansch-Canadeesche kust
te omspoelen en de reusachtige ijsklompen
van Groenland te doen versmelten.
De moerassen in Duitschland worden
drooggelegd.
Voor West-Europa, dat zijn gematigd
klimaat aan de golfstroom te danken heeft,
zou dat een catastrofe voor het klimaat
beteekenen, heete korte zomer en Siberi
sche winter einde van onze bodemcul
tuur.
Het onmogelijke zal de techniek van de
toekomst mogelijk maken. Waar echter
dat onmogelijke tegen de natuurwetten in-
druischt, waar het handelt om het even
wicht van de aarde, komt de grens voor de
voorwaarts stormende menschengeest.
Zijn opgaven liggen op ander terrein.
Wij staan aan het begin van een beheer-
schen en uitbuiten van de natuurkrachten.
Men zal beginnen met het maken van
groote krachtwerken, om de warmte van
het binnenste der aarde, die door de diver
se vulkanen vrijkomt, te benutten voor de
groote electriciteitswerken. Waarom ook
deze warmtebron niet te benutten?
Het krachtwerk Larda rello in Italië
werd in 1916 gebouwd, levert 12.000 kilo
watt en voorziet vijf steden van electri-
sche energie.
De warme dampen worden door buizen
opgevangen, die 120 meter diep in de aard
bodem reiken. Daar de druk van de stoom
gelijkmatig blijft en ook de hoeveelheid,
die steeds uit de bronnen komt, is het dus
een perpetuum mobile aan energie.
Eb en vloed van de zeeën worden reeds
volkomen uitgebuit.
Twee groote projecten schijnen spoedig
werkelijkheid te zullen worden, het werk
aan den mond van de Severn bij Bristol
en het werk aan de Noord-Amerikaansche
kust bij Gastport in de staat Maine.
Het opkomende water, dat tijdens de
vloed in de monding van de Severn
stroomt, dat op 500.000.000 kubieke meter
wordt geschat, zou door een geweldige
stuwdam opgevangen worden. Na het op
treden van de eb stroomt het opgevangen
De stuwdam van Assuan maakt het geheele
Nijlgebied vruchtbaar.
water door tribunes in de 2ee terug, tot
dat de waterspiegels aan beide kanten van
den dam even hoog zijn. Daar het verschil
van waterhoogte tusschen eb en vloed on
geveer elf meter bedraagt en er dus een
voldoende sterk verval ontstaat, hoopt men
in de zeven uren, die de turbines dagelijks
werken een energie van 10.000.000 kilowatt
uur te winnen.
Veel heeft de moderne mensch reeds be
reikt, toch heeft hij nog slechts een begin
gemaakt, een bescheiden begin.
Zwitserland is het land van de hotels.
Nog in 1929 waren 120.000 personen in
het hotelbedrijf werkzaam. Voor den we
reldoorlog kwamen elk jaar ongeveer
500.000 buitenlanders naar Zwitserland en
gaven in het land niet minder dan 250 mil-
lioen Zw. francs uit. Op het oogenblik is
dit aantal bezoekers tot op de helft ge
daald en naar alle waarschijnlijkheid zal
het in den loop der eerstvolgende jaren
nog verder terugloopen.
Er is reeds veel gedaan, om het Zwitser-
sche hotelbedrijf, dat onder een schulden
last van ongeveer 1.1 milliard francs ge
bukt gaat, te helpen. De bondsregeering
heeft b.v. een verbod uitgevaardigd, dat
er voor 1940 geen nieuwe hotels mogen
worden geopend en de buitenlandsche rei
zigers kregen flinke reducties van de Zwit-
sersche spoorwegen. De schepper van het
Hotelplan Duttweiler trachtte ook op an
dere wijze te helpen: hij verlaagde de prij
zen en trok dusdoende toch nog een groot
aantal buitenlandsche gasten in de leeg
staande hotels. Het plan is echter over het
algemeen te gecompliceerd en stuit dan
ook op veel tegenstand.
De reusachtige kapitalen, die in de groo
te hotels geïnvesteerd zijn, behooren voor
het grootste gedeelte niet aan de eigenaars,
doch zijn geleend. Juist daarom is h«t
Zwitsersche hotelbedrijf ook zoo gevoelig
voor de crisis. Had de bondsregeering niet
ingegrepen, dan zou reeds een aanzienlijk
deel van het bedrijf ineengestort zijn.
Voor den oorlog kwam ongeveer 30 pro
cent van alle reizigers uit Duitschland.
Door de coiitigenteeringsmoeilijkheden is
dit aantal echter in den laatsten tijd van
jaar tot jaar minder geworden. Desondank»
vormen de Duitschers ook op het oogen
blik nog een groot percentage van de be
zoekers. Wanneer men bij het Duitsche
voorbeeld blijft, dat al naar believen ook
tot de andere staten uitgebreid kan wor
den, doet zich de volgende situatie voor:
Duitschland heeft aanzienlijke lire-vorde
ringen op Italië. Tegelijkertijd heeft Italië
een z.g. „reislire" ingesteld, die een zeer
goedkoop oponthoud in Italië mogelijk
maakt. Het is nu begrijpelijk, dat een
groot aantal Duitschers, die tot nog tos
aan Zwitserland de voorkeur gaven, thans
naar Italië trekken omdat en daar veel
goedkooper leven dan in Zwitserland. Bo
vendien zijn Joego-Slavië, Hongarije, Tsje-
cho-Slowakije en Denemarken geliefde va-
cantie-oorden geworden: landen waar men
eveneens veel goedkooper terecht kan dan
in Zwitserland. Door de reis- en register-
mark trekt overigens ook Duitschland te
genwoordig veel buitenlandsche bezoekers.
Zooals uit de Duitsche statistieken blijkt,
heeft daar het reisverkeer in de laatste ja
ren een groote vlucht genomen.
De vooruitzichten voor de Zwitsersche
hoteliers zijn dan ook werkelijk slecht.
Twee dingen werken hierbij op funeste
wijze samen: ten eerste de hooge verblijf
kosten, die uit de hooge valuta voortsprui
ten en ten tweede het slechte functionee-
ren van de reisverkeersovereenkomsten.
Daarbij komt nog, dat het hotelbedrijf
jaarlijks groote sommen voor vernieuwin
gen moet uitgeven. Dat zijn vaste lasten,
die even hoog blijven, of er nu veel of
weinig bezoekers komen.
Het is zeker geen toeval, dat in gebieden,
die aan Zwitserland grenzen, het bezoek
van reizigers in de laatste jaren goed was,
terwijl de Zwitsersche hoteliers steen en
been klagen. In de Italiaansche Dolomieten
is op het oogenblik slechts met de grootste
moeite een kamer te krijgen en ook in
Beieren en in Frankrijk heeft men niet
over gebrek aan bezoekers te klagen.
Het is duidelijk, dat Zwitserland er het
grootste belang bij heeft, zijn vreemdelin
genverkeer niet alleen te behouden, doch
ook op te voeren. De heerlijke natuur van
het land zal ook in de toekomst zijn aan
trekkingskracht op vele buitenlanders ble
ven uitoefenen. Maar in deze slechte tij
den is het voor touristen een beslissend
iets, wanneer men in andere landen, die
ook vele schoonheden herbergen, veel en
veel goedkooper terecht kan. Deze gedach-
tengang is ook in Zwitserland niet onbe
kend. Het is dan ook te verwachten, dat
men zal trachten, de prijzen nog verder
naar omlaag te schroeven en aan de reis
verkeersovereenkomsten een beteren vorm
te geven.
