Een doodenrit door
de woestijn.
FANTASTISCHE PLANNWf.
De Zoutzee van Utah.
door
R. H a r b e r g.
Reeds 5 of 10 jaar geleden wist men met
zekerheid te vertellen, dat de toppresta-'
tie der motoren voor voertuigen op dezo
aarde bereikt was! Maar steeds weer vond1
het menschelijk vernuft een uitweg. Steeds
beter werden de motoren, steeds geraffi
neerder de stroomlijn der wagens en:
steeds vond men nieuwe mogelijkheden,;
om de grondmoeilijkheden voor deze nieu-',
we records te overwinnen. Tot nog toe!
werden, zooals men weet, de autoraces, die
in speciaal daartoe gebouwde wagens plaats
hadden, op het gladde strand van een lan
ge, hindernisvrije kust verreden. Dergelij
ke kusten zijn tegenwoordig al niet meer
voldoende, zélfs wanneer men bijna ein-
delooze uitgestrektheid van het Florida-
strand geheel-en-al m gebruik zou nemen.
Met nieuwe plannen ontstaat
een nieuwe taak
In den loop van het laatste jaar echter
rezen er plannen, die uitgingen van het
streven om een rechte of cirkelvormige
renbaan te zoeken, waarop zoowel snel
heids- als betrouwbaarheidsritten gehou-:
den zouden kunnen worden, hetgeen tot
nog toe onmogelijk was. Hoofdzakelijk
door de beperktheid van het race-gebied.
Dat men daartoe geen kunstmatige baan
kon aanleggen en tevens, dat de baan, die
tot nu toe gebruikt was, niet daartoe deug
de, stond vast. Men moest dus naar een an
dere mogelijkheid uitzien. En die vond
men in de woestijn.
Het plan van John Cobb.
In den zomer van dit jaar heeft de Brit-
sche coureur John Cobb in Amerika, in de
buurt van de Zoutzee van Utah, dus in de
oneindige zoutwoestijn, rondom die zee,
proeven genomen, waarover hij thans eerst
rapport heeft uitgebracht.
Hij heeft practisch bewezen, dat de zout-
bedding van Utah volkomen horizontaal is
gelegen en dat daar zelfs niet de geringste
bodemoneffenheid bestaat! Doch om te
kunnen rijden, moet de zon schijnen; het
geen praotisch geen bezwaar is, daar bt
den zomer onafgebroken de gloeiende zon
neschijn boven dezen woestijn staat..
Men kan op dezen renbaan reusachtige
afstanden met de topsnelheid van den mo
tor afleggen, waardoor men waarschijn
lijk binnenkort snelheden zal kunnen be
reiken, die den leek fabelachtig toeschij
nen.
Races, die practisch genomen,
expedities zijn...
Zulke woestijnraces krijgen echter wel
het karakter van een expeditie. Men moet
tenslotte veiligheidsmaatregelen nemen,
om in geval van een ongeluk met spoed
ter plaatse te kunnen zijn, om hulp te bie
den, enz.
De sterkste veiligheidsmaatregelen moe
ten de coureurs echter zélf nemen; zij moe
ten zich namelijk niet alleen beschermen
tegen de met volle kracht op hen neer
schietende zonnestralen, doch ook alle mo
gelijke voorzorgsmaatregelen nemen om
niet blind te worden! Het gevaar van ver
blinding door de witte zoutvlakte of de
gele en bruine zand- en rotspartijen, is
enorm groot!
Cobb heeft b.v. een speciale zonnebril la
ten construeeren en tevens een zonbescher-
ming voor zijn wagen bedacht, daar deze
een voortdurende zonnehitte van gemid
deld 100 gr. Fahrenheit in den schaduw
moet kunnen verdragen.
Wat hij denkt te bereiken.
Cobb, die overigens door een Britsche
wereldfirma (autofabriek) gesteund wordt,
wil een aanslag doen op alle wereld-auto
records, die de Amerikanen in handen
hebben. Hij zal in het voorjaar van het
jaar 1937 geheel klaar zijn met zijn voor
bereidselen.
Zijn plannen zijn niet volkomen nieuw,
hoewel zij tot nog toe nooit verwezenlijkt
werden, doch steeds mislukten. Zoo hoor
de men b.v. ruim een jaar geleden iets
over een dergelijke poging, die in Zuid-
Afrika ondernomen zou worden. Een
stoutmoedige coureur wilde zijn recordpo
gingen met een niet minder stoutmoedige
jacht naar goud verbinden. De plannen
liepen echter spoedig op niets uit, zoodat
er niets anders overbleef, dan een beetje
persoonlijke reclame voor een eerzuchtigen
snelheidsduivel.
Maar het Arabische hoogland
Veel ernstiger van opzet zijn de plannen
omtrent de races in Arabië, zij hebben alle
betrekking op het volkomen vlakke, Ara
bische hoogland. Dat deze hoogvlakten
met de auto te berijden zijn, werd verleden
jaar nog bewezen door het openen van
pelgrims-lijnen naar Mekka en Medina.
Men zou daar wel tot resultaten en suc
cessen gekomen zijn, als men er slechts
voor gezorgd had, dat de route beveiligd
was tegen roovers, en dat er nergens ge
brek aan water en brandstof kon ontstaan,
twee voorwaarden, die echter haast on-
overkomenlijke moeilijkheden meebren
gen. Daarom staat men in Utah thans
dichter bij de verwezenlijking van het ge
stelde doell
Het Rijk der 7083 Eilanden
De handel in Manilla heeft hoofdzakelijk langs de kanalen plaats.
Visschers van de Philippijnen.
In den laatsten tijd zijn er bovendien
uiterst rijke en zeer gemakkelijk te ex-
ploiteeren chroom-ijzer-groeven gevonden,
die eveneens voor de bewapeningsindustrie,
vooral voor de fabrikanten van pantserpla
ten, kanonnen en geweerloopen, van bij
zonder gewicht zijn. En tenslotte zijn er
hoogstwaarschijnlijk ook rijke petroleum-
velden, wanneer de teekenen niet bedrie
gen!
Hoe goed de Amerikanen zich met hun
geraffineerde constructie der „onafhanke
lijkheid" van de Philippijnen door het ver
binden van de politieke met de economische
landsbelangen tegen verrassingen gedekt
hebben, tóch voelt iedereen het gevaar,
dat er in zoo'n experiment schuilt. Het
sluiten van de Amerikaansche markt over
tien jaar kan tot een wanhopige verbitte
ring der Philippinos leiden, die gevaarlijk
zou kunnen worden, als de Japanners er
inmiddels in slagen, op hun stille, vastbe
raden en haast onmerkbare manier van
kolonisatie het economische leven van de
Philippijnen in handen te krijgen en daar
de steunpunten te leggen voqt hun wereld
omvattende plannen.
OP DE PHILIPPIJNEN...
Een onzichtbaar net van Amerikaansche
diplomatie. Clycerine voor dameshanden
en schietkatoen.
DE Vereenigde Staten hebben de
Philippijnen hun onafhankelijk
heid gegeven. Een nieuwe staat
heeft daarmede intrede gedaan
in de internationale volkerenfa-
milie: het „gemeenebest der Phi-
lippijnsche eilanden", zooals het zichzelf
pleegt te noemen. Dat woord „common
whealth" is zoowel voor het 'Britsche we
reldrijk, als voor enkele der Dominions, die
door blanken bewoond worden, zooals bv.
Australië, zoo ingeburgerd, dat ook het
nieuwe Rijk der Philippijnen zich dezen
naam heeft toegeëigend, om het karakter
der autonomie ermede tot uitdrukking te
brengen.
De Philippijnen hadden hun rijk ook het
„Rijk der 7083 eilanden" kunnen noemen. In
de groote boog, van de Behringstraat uit om
heel Oost-Azië en Australië heenbuigend, is
een gordel van dicht aaneengesloten eilan
den gelegen. Achter de Marshal-, Marian
ne- en Caroline-eilanden, vroeger Duitsch
koloniaal bezit, ongeveer in het midden
tusschen deze eilanden en het Aziatische
vasteland, vlak bij Nederlandsch-Indië, lig
gen de Philippijnen, waaronder 11 grootere
eilanden de eigenlijke rijks-kern vormen.
Met deze geografische beschrijving is
reeds gezegd, dat het nieuwe eilandenrijk
midden in 't snijpunt van de groote wegen
der wereldpolitiek is gelegen. Vanuit de
uiterste Oostpunt waar Amerika er bij
aansluit vormen zij feitelijk de brug
naar China, Achter-Indië en het Neder-
landsch Oost-Indische eilandenrijk.
Van Oost-Indië en feitelijk nog sterker
van Japan uit gezien, vormen zij een steun
punt tegen den Japanschen invloed, die van
het Noorden uit, bijna met geweld naar het
Zuiden gedrongen wordt, tengevolge van 't
geweldige bevolkingsoverschot op het eilan
denrijk van den opgaanden Zon.
Als dat allemaal het geval is., waarom,
zoo zal men zich afvragen, hebben de Yan
kees dan hun heerschappij over de Philip
pijnen opgegeven? Ach, deze „onafhanke
lijkheid" is slechts schijn. De Amerikaan
sche diplomatie heeft hier een meesterstuk
je gewrocht
Aangezien zij er economische voordeelen
bij konden behalen, hebben de Amerika
nen in 1898 de Philippijnen aan de Span
jaarden ontnomen en om dezelfde rede
nen hebben zij de Philippijnen thans we
derom „onafhankelijk" verklaard. In de
laatste jaren van den wereldoorlog verbon
den de groote Amerikaansche suikerkonin
gen zich met de Amerikaansche suikerar
beidersbonden, om gezamenlijk te strijden
voor de onafhankelïjkheid der Philippij
nen. De Amerikaansche suikerindustrie
streefde er namelijk naar den invoer van
het goedkoope suikerriet der Philippijnen
Stop te zetten, terwijl de suiker-arbeiders
zich ten doel stelden, de goedkoope Philip-
pijnsche werkkrachten te weren.
Want niet dadelijk heeft men de Philip
pijnen de volledige onafhankelijkheid ge
schonken. Daartoe is een tienjarig over
gangsstadium vastgesteld. En dit politieke
overgangsstadium is tevens een econo
misch overgangstijdperk, waarin de Philip
pijnen zich langzamerhand moeten gaan in
stellen op de Amerikaansche tariefmuren
en de Amerikaansche immigratiebepalin
gen. Over 10 jaar wordt 't den bewoners
der Philippijnen toegestaan jaarlijks zegge
en schrijve 50 Philippinos naar Amerika
te doen emigreeren. Maarde Philippi
nos mogen dan hun eigen president kie
zen, die thans kortgeleden voor het eerst
zijn ambt aanvaard heeft. Zij hebben ook
door middel van een volksstemming de
nieuwe grondwet mogen aannemen. Ook
De op palen gebouwde.
de Amerikaansche gouverneur is verdwe
nen en zelfs is er geen Amerikaansche chef
van den Generalen Staf meer op de Philip
pijnen, zooals voorheen.
AlleenAchter den president van het
Philippijnsche gemeenebest staat een duis
ter personage.de „hooge commissaris"
der Vereenigde Staten, die in geval van
nood mag ingrijpen, wanneer het eigen
dom of de vrijheid van de burgers of de
Grondwet zouden worden aangetast, of er
onordelijkheden in de regeering zouden
plaats vinden. Gedurende het geheele over
gangsstadium behouden de Vereenigde
Staten hun militaire basis, zoowel hun
troependêpots, als hun vlootbasis en lei
den zij de buitenlandsche politiek der
Philippijnen. En nu bemerkt men het fijn-
gesponnen net en kan men nagaan, waar
de draden van dit marionettentheater heen-
loopen. Terwijl ieder jaar en iederen dag
der „onafhankelijkheid" de afsluiting van
het Amerikaansche afzetgebied vollediger
en de afzetmogelijkheid van de Philippijn
sche markt geringer werd, blijft de machts
positie der Vereenigde Staten volmaakt on
veranderd!
Daarmede is de geraffineerdheid van de
ze constructie nog niet ten einde: de Ver
eenigde Staten hebben afstand gedaan van
de handhaving der binnenlandsche rust en
orde en laten deze taak over aan de nieu
we Philippijnsche regeering. En die heeft
daaraan geen gemakkelijke taak!
De talrijke halfbloeds uit huwelijken tus
schen inboorlingen en Spanjaarden of
Spaanschen ontsproten, zijn bij de bevol
king niet bijzonder geliefd. Op de Zuidelij
ke eilanden wonen trotsche Mohamme-
daansche stammen, die tot de laatste ja
ren van het Spaansche bewind, dus tot het
einde van de vorige eeuw, een zeeroovers-
bestaan geleid hebben. In de gebergten
huizen nog stammen, die bekend staan als
koppensnellers. De sociale structuur ver
toont het meeste overeenkomst met Mexi
co en evenals in dat land heeft de
Communistische agitatie hier vele volgelin
gen gewonnen.
Wij hebben allen wel eens van het be
roemde Manillatouw gehoord, gemaakt
van een soort hennep, die in heel de we
reld een goeden naam bezit. De Japanners
hebben op de Zuidelijke eilanden bij Da-
vao een kolossale hennepplantage aange-
woonhuizen der Moro's.
legd, waar niet minder dan 12.000 Japs te
werk gesteld zijn. Twee Japansche scheep
vaartmaatschappijen onderhouden regel
matig het verband met het moederland.
Daarenboven is zooals reeds opgemerkt
de suikerindustrie hier buitengewoon
sterk ontwikkeld, zoodat hier, wanneer de
invoer m Amerika geheel wordt verboden
en afgesloten, een ernstige crisis zou ont
staan. De cocospalm wordt hier in groote
getale aangeplant; die is van veel belang
voor de margarine-industrie en levert te
vens de glycerine, waarmede niet alleen
gevoelige dameshanden verzorgd kunnen
worden, doch dat ook een der voornaamste
materialen is voor het vervaardigen van
uiterst explosieve stoffen, die bij de muni-
tiefabricatie van belang zijn; immers, gly
cerine en salpeterzuur, uiterst voorzichtig
en onder voortdurende controle der tem
peratuur, tezaamgevoegd, geeft het beken
de dynamiet.
