Waar het Communisme voet voor
voet verder sluipt.
Flaneeren door Rome.
Kolonisatielanden, die zich onafhankelijk
maakten
door K. WINKLER.
Zuid-Amerika in onrust
Je door de Komintern aangekon
digde versterking van de Commu
nistische propaganda m de over-
zeesche landen begint vooral in
Zuid-Amerika vruchten te dragen,
[n December brak er een Commu
nistische opstand in Brazilië uit,
die weldra werd gedempt. Spoedig
daarop trok Uruguay weer den
aandacht, toen men daar den Sow-
jetgezant wegens het steunen van
de Communistische propaganda uit
het land moest zetten. Argentinië,
Paraguay en nu kortgeleden Chili,
waren achtereenvolgens het slacht
offer der Communistische propa-
gandaresultaten, in den vorm van
een spoorwegstaking. Over Zuid-
Amerika slaat thans een golf van
onrust
DRIE groote vloedgolven van onrust
heeft het Zuid-Amerikaansche
vasteland reeds achter zich. De
eene volgde op de ander, de vol
gende was niet denkbaar zonder
de voorafgaande. Toen tegen het
begin van de 16de eeuw de Spaansche en
Portugeesche veroveraars in Zuid-Amerika
landden, beschouwden zij het groote en
onmetelijke land als een kolonie in den
zuiversten zin van het woord. De enorme
schatten brachten zij op hun schepen naar
Spanje en Portugal, waar zij weldra het
fundament vormden van hun wereldmarkt.
De inboorlingen werden haast uitgeroeid
en met hen, hun hoogstaande cultuur eri
hun ryksorganisatie. Wat gespaard bleef
door de veroveringstochten door een heel
werelddeel, moest dienen om de nieuwe
heerschers te steunen in hun werk: het
uitbuiten van dit werelddeel, dat de Span
jaarden en de Portugeezen onder elkaar
verdeeld hadden.
Bijna drie eeuwen wist de Spaansche en
Portugeesche macht zich te handhaven.
Maar steeds moest men bloedige gevechten
leveren tegen de vrijheidslievende inboor
lingen, Inka's en Indigo's en toen de leer
regelen van de Fransche revolutie over den
oceaan doordrongen in de uitgestrekte oer
wouden van de Amazone-oevers en langs
de Rio de la Plata tot in de bergen der Cor-
derilla's, ging de tweede onrustgolf over dit
werelddeel. Toen Europa de groote vrij
heidsoorlogen tegen de tyrannie van den
grooten Corsicaan voerde, vocht Zuid-Ame
rika om zijn vrijheid, zijn onafhankelijk
heid! Groote leiders traden op den voor
grond in Argentinië Belgrano, in Brazi
lië Antonio Feijo, in Chili San Martin, in
Peru de Sucre en tenslotte* Bolivar, de
stichter van de republieken Ecuador, Vene
zuela, Columbia en Bolivia. Zij schudden
het juk der vreemde heerschappij af en
dreven de vroegere heerschers het land uit.
Maar tegelijkertijd begonnen de partijen
onderling te krakeelen de gewone strijd
om de macht! Republikeinen tegen Monar
chisten. Unitaristen tegen federalisten; Pa
raguay maakte zich los van Argentinië, Bo
livar trachtte nog de Vereenigde Staten
van Zuid Amerika te stichten, maar zijn
opzet mislukte. Uruguay, in den burgeroor
log door de Brazilianen bezet, werd het
voorwerp van de begéerigheid van Argen
tinië en Brazilië, die elkaar weldra erom
beoorloogden.
Tenslotte erkende Brazilië de onafhan
kelijkheid van het kleinste Zuid-Ameri
kaansche staatje en deed daarmee afstand
van den mond van den La Plata.
De grootste onrustgolf, de onrust tenge
volge van de Spaansch-Portugeesche heer
schappij, was reeds ver achter den rug. We
tellen het eind van de 19de eeuwVele
binnenlandsche oorlogen waren over Zuid-
Amerika gegaan en in 1889, met de val van
het Braziliaansche keizerschap, kwam er
pas rust over het land. De bevrijding van
de slaven was de onmiddellijke aanleiding
van het feit, dat de laatste monarchie van
Zuid-Amerika de republikeinsche staats
vorm aannam. En tenslotte werd die be
vrijding der slaven de aanleiding van de
derde onrustgolf, ontstaan door de sociale
en economische wijzigingen in het land, die
een chaotische wanorde stichtten in alle tot
nog toe bestaande verhoudingen en toe
standen.
De onafhankelijkheidsstrijd had in het
geheel geen sociale of economische gevol
gen. Een aantal vooraanstaande personen
in dit land, dat voornamelijk inwoners van
Spaansch en Portugeesch bloed bezat, voer
de dien krijg. De instelling van de nieuwe
Montevideo, het Scheveningen van Zuid-Amerika.
machthebbers ten opzichte van de inboor
lingenbevolking in hun wouden en moe
rassen, veranderde vrijwel niet! Maar deze
strijd bleef niet zonder echo in de gemoede
ren dier Inka's en Indigo's, in de polsslag
der mestiezen. En toen de immigratie be
vorderd werd begon de strijd om grond, om
bezit, om een levensbasis.
Eerst bleef die strijd beperkt tusschen
de immigranten en de inboorlingen, welke
eersten steun van de regeering ontvingen.
Maar later sloeg die strijd over op heel het
land, vooral toen de inlandsche bevolking
zich weldra sterk begon te vermengen met
de gewone bevolking van Spaansch of Por
tugeesch bloed en met de immigranten,
meestal Italianen, Duitschers en Engelschen
Deze onrust, veroorzaakt door de sociale
emancipatie, geeft toch een prikkel aan de
economische vooruitgang van het land. Aan
het hoofd staan niet mannen als Bolivar,
doch Noord-Amerikanen, Engelschen, Fran-
schen en misschien ook enkele Duitschers.
De machthebbers zaten in New-York, Lon
den en Parijs. En al waren de tijden van
de 16de en 17de eeuw onherroepelijk ach
ter den rug toch geleken de gebruikte
methoden heel veel op die van den kolo
nisatietijd. Zuid-Amerika werd wederom 't
doelwit van tal van uitbuiterijen, waarbij
men weliswaar met andere middelen werk
te, maar waarbij het doel hetzelfde bleef:
de schatten van dit werelddeel in het be
zit te krijgen. De edele metalen van Peru,
de salpeter van Chili, het vee en het koren
van Argentinië, de koffie het katoen en
de rubber van Brazilië. Of zooals
Frankrijk de zekerheid, dat een alliantie
met een Zuid-Amerikaansche staat de po
sitie in de politieke arena van Europa aan
zienlijk versterkte.
De wereldoorlog heeft de economische be
vrijding van Zuid-Amerika bevorderd, maar
niet voltooid en toen bleek, dat er in dezen
grond enorme schatten aan petroleum ver
borgen lagen, volgde weer een sttormloop
van machtzoekers uit New York en Lon
den daarheen. Zij zijn nooit kieskeurig in
hun middelen geweest, zoodat men veilig
kan aannemen, dat menige opstand en me
nige revolutie op hun konto geboekt zal
moeten worden, maar desniettemin hebben
de groote Zuid-Amerikaansche staten een
onafhankelijkheid verkregen, die ook stand
weet te houden tegenover de groote geld
machthebbers. Het gevolg echter van de
plotselinge, onbedachtzame, economische
openstelling die landen betrof, welke
midden in een ontwikkelingsproces ston
den, zonder nog een staatkundig of soci
aal geraamte te bezitten en voorts de
uitwerking van den wereldoorlog, alsmede
de banden, die de Zuid-Amerikaansche we
reld aan de Nieuwe Wereld, aan Noord-
Amerika binden, hebben een nieuwe rich
ting geschapen, waarin de demon van het
Communisme gemakkelijk werk heeft!
Zal het waarlijk het lot van Zuid-Ameri
ka zijn, een vierde onrustgolf te moeten
beleven? Dergelijke bewegingen in het
Zuid-Amerikaansche gebied zijn niet al
leen ingrijpend, maar duren ook uiterst
lang. En daarop rekent Moskou. Maar de
geschiedenis van de Zuid-Amerikaansche
staten is een waarschuwing voor de daar
verantwoordelijke staatslieden! Dat ver
duidelijkt ons ook, waarom men zich daar
zoo energiek schrap zet tegen het Commu
nisme. Laat ons hopen, dat deze onrustgolf
Zuid-Amerika bespaard zou blijven. Want
die golf zou een zondvloed zijn, die alle
leven verstikken zou!
Een der vermaardste satiren van den
Latijnschen poëet Horatius, een gedicht,
dat het leven rondom het Romeinsche Fo
rum betreft, en dat getiteld zou kunnen
zijn: „De lijdzame en de ongeduldige",
vangt met de volgende woorden aan:
„Eens op een morgen, toen ik volgens goe
de gewoonte langs het Forum flaneerde.
Dit genoeglijke flaneeren, dat zich soms
voordoet als een mengeling van kalm phi-
losopheeren en dichterlijke contemplatie,
is wellicht nergens van een zoo innige be
koring als in een wereldstad, waar gran
dioze monumenten onweerstaanbaar de her
innering aan een roemrijk verleden oproe
pen.
Het is met zulke monumenten, als met
groote historische figuren; wij kunnen ons
door diepgaande belangstelling tot op zé
kere hoogte met hun wezen vertrouwd
maken, geheel te benaderen zijn zij echter
door hun verheven geaardheid nooit. En
wij voelen ons in de schaduw van het in
drukwekkende Colosseum, als zeer simpe
le stervelingen, vervuld van eerbiedige be
wondering voor een nobele, meer dan twin
tig eeuwen oude cultuur.
Met de grootst mogelijke piëteit, toewij
ding en volharding, heeft Rome haar ar
cheologische schatten opnieuw aan het
licht gebracht, ontmanteld, gerestaureerd
en tot nieuw leven geroepen. De onsterfe
lijke schoonheid van het Keizerlijke Rome
bezielt de moderne metropolis.
De tijd, dat men in Rome belangwekken
de resten der antieke beschaving in een
duister labyrinth van slopjes en stegen, of
op vochtige, lugubere pleintjes kon vinden,
ligt definitief achter ons. De resten van
bouwwerken, evenzeer vermaard om hun
architectonische waarde, als door hun his
torische beteekenis, zijn niet meer verbor
gen door de dikwijls ontstellende monoto
nie van gebouwen, welke in de laatste de
cennia der vorige eeuw zijn ontstaan, toen
Rome sinds kort de hoofdstad was van het
vereenigde Italiaansche Koninkrijk.
In dien tijd had Rome eenigszins de
sfeer van een ietwat verwaarloosd muse
um, waar de waardevolle inventaris onvol
doende tot haar recht komt. En de omge
ving van de stad was wellicht inspiratief
voor een dwependen dichter, doch voor het
overige in hooge mate ongezond, berucht
zelfs door de tot voor korten tijd daar
heerschende moeraskoortsen. Inmiddels
echter is deze streek niet slechts volkomen
gesaneerd, doch Rome doorleeft een op
bloei op velerlei gebied.
De imposante monumenten zijn bevrijd
van alle storende elementen, die in een
tijd van wanbegrip in hun onmiddellijke
omgeving waren opgetrokken. De bezon
kenheid der klassieke schoonheid en de ac
tiviteit van het moderne stadsbeeld zijn op
weloverwogen wijze verbonden door groe
ne plantsoenen, met fantastische fontei
nen en door voortreffelijk geprojecteerde
verkeerswegen.
Van den Aventinus een der zeven
heuvelen, waarop de Romeinsche hoofdstad
gebouwd werd voert een weg, langs de
„Passeggiata Archeologica", een gebied,
rijk aan antieke kunstschatten, naar den
Botanischen Tuin. Het Forum Romanum en
de Palatinus, de Villa Borghese, de fameu
ze Pincio, de vriendelijke omgeving van de
Villa Paganini, de prachtige 17de eeuwsche
paleizen, het Colosseum en de Keizerlijke
Fora, het Theater van Marcellus, het Lido
van Rome en de voormalige Romeinsche
havenstad Ostia, al deze onvergankelijke
monumenten van eeuwige natuur en eeu
wenoude beschaving zijn door een even
fraai als vernuftig wegennet tot een schoon
en machtig geheel vereenigd. Zoo werd Ro
me tot een ontzaglijk en boeiend complex,
tot een indrukwekkend centrum, waar
ieder, welke ook zijn intenties mogen zijn,
zich verrijkt door een schat van nieuwe en
onvergetelijke ervaringen.
Een bij uitstek belangwekkend deel der
Italiaansche hoofdstad is overigens ook de
wijk, welke eenerzijds door de magistrale
Sint Pieterskerk, anderzijds door de mar
meren glorie van het Stadion Mussolini
wordt begrensd.
De blijde davering van de zonnestralen
onder den milden koepel van den blau
wen hemel, de teere stemming van de sche
mering en het sereene maanlicht, elk uur
van den dag en van den nacht, nagenoeg
elke weersgesteldheid en iedere belichting
komt de eindeloos veelzijdige Italiaansche
hoofdstad op zeer markante wijze en in ve
lerlei subtiele nuances ten goede. En de
moderne mensch, van welke levensbeschou
wing en hoe veeleischend hij ook moge zijn,
flaneert met evenveel innige vreugde door
Rome, als destijds Horatius, wiens 2000sten
geboortedag binnenkort wordt herdacht.
HET KARAKTER VAN DE VROUW.
De statistiek levert dikwijls een eigenaar
dig beeld op van het karakter der twee
sexen.
Zoo beweert bijvoorbeeld het hoofdbe
stuur van de Londensche telefooncentrales
dat de vrouw beter geschikt is om de tele
foon te bedienen, omdat zij niet alleen een
helderder stem en meer geduld, maar bo
vendien betere manieren heeft dan de
man. Het bestuur van de bureaux voor ge
vonden voorwerpen te Parijs stelde vast
dat niemand meer vergeetachtiger is dan
de vrouw, daar 80 pet. van de verloren
voorwerpen aan haar behoort.
De eigenaar van een groot warenhuis
verklaart, dat de vrouw zich bij het koo-
pen misschien door grillen laat leiden,
maar dat zij zich toch nooit iets zal laten
„aansmeren", terwijl de man die een paar
handschoenen, die hij dringend noodig heeft
wil koopen, in staat is om met een vest,
dat hij heelemaal niet gebruiken kan, den
winkel te verlaten!
De reusachtige salpetervoorraden van Chili vinden tegenwoordig geen afnemer meer!
