uit Zee en Moerassen. De Zuiderzeedrooglegging De golfstroom verlegd? een meesterstuk van water bouwkunde* 100 Jaar geleden begonnen wij onze woonplaneet te vervormen. Oorlogen om warmtebronnen door Christiaan Christophe. Land wordt gewonnen Een heele provincie werd door de droog legging van het „Teufelsmoor" gewonnen. Mannen van den arbeidsdienst aan het werk IEDERE eeuw heeft haar utopieën, die in een latere eeuw een vanzelfspre kend iets worden en er is geen be grip, dat zich in de wereldgeschiede nis zoo geblameerd heeft, als dat van de „onmogelijkheid." Alles, wat de menschelijke herse nen kunnen uitdenken, kan in de praktijk verwezenlijkt worden! Men moet de menschheid slechts tijd daartoe gun nen! En zij hééft tijd, véél tijd! De astro noom Jeans spreekt van 2000 millioen jaar! Wat beteekent naast dit enorme tijdperk, de 300.000 jaar, die naar, men zegt reeds achter ons liggen, de jaren, waarin de mensch zich van den primitieven steen- tij d-jager tot cultuurmensch en technicus ontwikkelde? Want het is vastgesteld, dat de in den Bijbel genoemde aantallen jaren slechts symbolisch opgevat moeten worden, évenals de 7 dagen, waarin God de wereld schiep, die 7 tijdperken zouden aangeven. 800.000 jaar hebben we dus reeds achter ons en nog geen 100 jaar geleden is het, dat de mensch begon de oppervlakte van onze woonplaneet te vervormen, de schil van die groote appel met kanalen te door snijden, met tunnels te doorboren, met stuwdammen en stuwmeren de loop der rivieren te veranderen, de landkaart te wij zigen... Het Suezkanaal, de doorsteking van den Isthmus van Korynthe, de verbinding [tusschen Noord- en Oostzee, het Panama kanaal, het zijn alle mijlpalen in de ge schiedenis der geologische veroveringen; Inisschien echter is het pas een begin... Evenals het individu zijn woonverblijf zoo prettig en gemakkelijk mogelijk in richt, zoo tracht ook de menschheid de wentelende klomp, waarop zij moet leven, zóó te vervormen, dat deze bruikbaar wordt yoor dat doel: wegen worden aangelegd, grondstoffen gedolven, voedsel verbouwd, enz. Voor&l de strijd tegen den woestijn, jtegen die dorre, onvruchtbare reuzenvlak- fcen, die daar in de zon gloeien, is hevig! De stuwdam van Assoean, een der groot ste dalstuwen ter wereld, was de eerste overwinning van de techniek op de Woestijn! Bij Gebel-Aulia en aan het Albert-Meer ontstonden voorts nieuwe stuwinrichtin- gen, die stuk voor stuk het woestijnland in een bebouwbaar land herscheppen! Het wemelt van plannen om de Sahara vrucht baar te maken! Een kanaal van de Middel landsche Zee naar de Lybische woestijn... en het water giet zich uit over al de on der den zeespiegel liggende landstreken terwijl het hoogerliggende gebied dan vruchtbaar en bewoonbaar wordt! Een vol maakte wijziging van het Noord-Afrikaan- eche klimaat zou ontstaan en een nieuw woongebied voor millioenen menschen zou klaar staan, de kolonisten te ontvangen! Een toekomstdroom? Daarop zullen latere generaties het antwoord geven! Duitschland, Oostenrijk, Zwitserland zijn de landen, waar men met den bouw van dalstuwen voorbeeldig werk heeft verricht; Nederland staat bekend om zijn slui zen en zijn droogleggingsarbeid, b.v. van de Zuiderzee, een werkstuk, dat door heel de wereld met bewondering gevolgd is en nog steeds de belangstelling trekt van groepen buitenlandsche ingenieurs en tech nici. In Uruguay in Zuid-Amerika, wordt thans door Duitsche ingenieurs het groot ste kunstmatige meer met electriciteitsfa- briek gebouwd, dat er ter wereld bestaat! Dit stuwmeer alleen is reeds drie maal zoo De Pontijnsche moerassen vóór de drooglegging onder leiding en op initiatief van Mussolini. groot als het Boden-Meer bijvoorbeeld! Op den grens, tusschen de Noord-Amerikaan- sche staten Arizona en Nevada verrijst de Boulder-dam, een reuzen-stuwdam, die de wateren van den Colorado tegenhoudt en reguleert. In de staat Washington is het de Coule-dam met de 83 Meter hooge stuw- muur. Op alle continenten grijpt de hand van den technicus in, verandert de water loop, de aderen van den wereldbol. Nederland legde de Zuiderzee gedeelte lijk droog, Italië dempte de Pontijnsche moerassen, Duitschland legde heele stuk ken grond tusschen de wadden-eilanden droog. Waar water of moeras was, groei den steden', strekken zich thans golvende korenvelden uit... Polen is van plan de uit gestrekte Rokitno-moerassen in vruchtbaar land te veranderen, waar weer vele mil lioenen menschen onderdak en eten zullen vinden! Herman Sörgel wil in de Middellandsche Zee, door het verlagen van het waterpeil (Atlantropa-project) hetzelfde verkrijgen! Bij Gibraltar zou dan een stuwdam met 'n geweldige electriciteitsfabriek de watertoe- vloed uit den Atlantischen Oceaan keeren. De verdamping van het water zou de zee spiegel per jaar 1.60 M. doen dalen! Kilo- meterbreede stukken land zouden uit zee oprijzen! 160 millioen paardekrachten nut tige kracht zou er door een Stuwdam bij Gibraltar gewonnen worden: twee vliegen in één klap! Doch de moeilijkheden bij de verwerkelijking van dit plan schijnen on overwinnelijk! Het is niet het bouwen van de stuwdam, doch de politieke consequen tie daarvan, die de verwezenlijking van dit plan tegenhoudt! In de eerste plaats zou de zeeweg naar Indië verloren gaan, in de tweede plaats zou Engeland zijn machtspositie aan den ingang van de Mid dellandsche Zer- moeten derven. In de derde plaats zou door een daling van den zeespiegel iedere haven aan de Middel landsche Zee door een strook land van zee gescheiden worden, zoodat een nieuwe ha ven gemaakt zou worden; voorts zouden alle rivieren, die in de Middellandsche Zee uitmonden, van stuwen en sluizen voor zien moeten worden, wil men voorkomen, dat zij totaal uitdrogen en leegloopen, waar door het land zonder water zou komen te staan en zou uitdrogen tot een dorre, on vruchtbare woestijn! Het ingrijpen in de geologische gesteld heid heeft altijd zijn grenzen en gevaren! In millioenen jaren heeft de aardbol zich zelf uitgebalanceerd, zijn de zwaartepun ten over den aardbol verdeeld. Grijpt de mensch bij deze dingen in, dan zijn de ge volgen dikwijls onafzienbaar! De groote zeestroomingen zijn niet door "+'/>-*»V, Een der grootste stuwdammen ter wereld: De Nijldam bij Assoean. Nieuw land nieuw leven: schapen gra zen op het pas-gewonnen land: de herders boeren en handelaars hebben te eten. een toeval ontstaan. Aardwenteling, water cirkelloop, luchtstroomingen zij hebben in een volkomen samenwerking de richting bepaald! Wij hooren van plannen, die erop gericht zijn de loop der zeestroomingen te wijzigen. In den Atlantischen Oceaan is het de Golfstroom, die uit de Golf van Mexico komt, die men door middel van ge weldige stuwdammen wil verleggen, om met de warme wateren de Oost-Amerikaan- sche-Canadeesche kust te bespoelen en den geweldigen ijsklomp Groenland te smol ten! Voor West-Europa, dat zijn evenwich tig klimaat aan dien Golfstroom te danken heeft, zou dit een weer-catastrophe betee- kenen: heete, korte zomer Siberische winter het einde van onzen landbouw en veeteelt! Men meent door verlegging van zeestroo mingen bepaalde werelddeelen te kunnen verwarmen! Dat zijn gevaarlijke plannen: wat het ééne land aan warmte wordt toe gevoerd, wordt een ander land ontnomen! En in de toekomst doemt het afschuwelijke beeld op: oorlog om zeestroomingen oor logen om de laatste warmtebronnen op 'n steeds kouder wordende, verstarrende pla neet! De toekomsttechniek zal alles, alles, wat thans onmogelijk schijnt, mogelijk maken! Doch waar dat „onmogelijke" veroorzaakt wordt door de eeuwige natuurwetten, wan neer 't gaat om 't evenwicht op onzen aard bol, moet er 'n grens gesteld worden aan de voorwaartsstormende menschelijke geest! De taak voor ons vernuft ligt op een an der, meer nut afwerpend gebied! Wij staan aan het begin van een volmaakte beheersching en uitbuiting der natuur krachten. Eén vulkaankrachtwerk bezit de aarde reeds, een krachtbron, die de warmte der aarde in electrische energie omzet! Waarom de warmte in het binnenste van de aarde ook niet gebruikt? Het krachtsta tion Lardarello (Italië) werd in 1916 ge bouwd, produceert 12.000 kilowatt en voor ziet 5 steden van electriciteit! De heete damp wordt in buizen opgevangen, die 120, Meter diep in den grond steken. Daar de stoomdruk constant blijft en ook de onuit puttelijkheid dier dampbronnen, is het een perpetuum mobile aan energie! Ongebruikt is nog het eb- en vloed-ver schil van de zee. Twee groote plannen zul len spoedig verwezenlijkt worden: het vloedwerk aan den mond van de Severn bij Bristol en aan de Noord-Amerikaansche kust bij Eastport in de staat Maine. De ge durende den vloed in de Severn-monding binnenstroomende watermassa, die men schat op 500 millioen kubieke meter, wordt dan opgevangen door een geweldige stuw dam. Na het invallen van de ebbe stroomt het binnengekomen water via turbines in zee terug. Zoolang tot de binnenste en bui tenste waterspiegels weer in evenwicht zijn. Daar het verschil tusschen de water hoogten bij eb en vloed circa 11 meter be draagt, hoopt men in de zeven uren, waar in de turbines dagelijks werken, een ener gie van 10 millioen kilowattuur te winnen! Het wemelt nog van ongebruikte kracht bronnen. Millioenen paardekrachten slui meren nog, alle ter beschikking gesteld door de natuur zelve. Wij zullen den aard bol vérder veranderen, continenten verbin den door subtransoceanische tunnels, ka nalen graven, woestijnen bedwingen

Krantenbank Zeeland

Zeeuwsch Nieuwsblad/Wegeling’s Nieuwsblad | 1935 | | pagina 6