„Wij erkennen slechts Mandsjoeiwo"
GORILLA
zeggen de Mongolen.
Het schrikbeeld
BIJ DE MONGOLEN VAN BARGA.
De Chineesche heerschappij in Mongolië
in de verdrukking!
door A. R. Lindt,
Zwitsersch reis-reporter.
Twintig jaar lang woedde de strijd tus-
schen Mongolen en Chineezen, op Aziati
sche wijze uitgevochten, meestal onder
gronds smeulend, zelden openlijk
nóóit beslist! Het was niet alleen de strijd
van twee verschillende rassen, baseerend
op de ongelijkheid der Chineesche en Mon-
goolsche taal, doch tevens van twee levens
opvattingen: de Mongolen stellen tegen
over de Chihieesche cultuur van rustige ko
lonisatie, landbouw en het Chineesche fa
milieleven met de autoritaire ambtenaren
stand, het nomadenleven met veeteelt en
de aristocratie van hun stamvorsten
De Mongolen van Barga, dat reeds be
hoort tot de hoogvlakte van Oostelijk-Si-
berië en de rand van Mongolië, en dat
nog niet is overstroomd door Chineesche
immigranten, verdedigen hun weideplaat
sen met meer succes dan hun stambroe
ders in het_ Zuiden, die moesten wijken
voor de Chineesche boeren. Maar ook de
Barga-Mongolen konden niet verhinderen,
dat de Chineezen zich langs den spoorlijn
vestigden. Desondanks waren zij in staat,
het binnenland en het kleine weidegebied,
dat hun nog restte, te behouden. De Chi
nees bleef in de steden, waar hij vrij kon
handelen en werken; hij waagde zich niet
in de steppen! De landbouw was hem ech
ter verboden. Direct voor de poorten van
Chailar begint het steppenland, dat nooit
door een ploeg beroerd werd. De Mongolen
wilden slechts enkele koelies toestaan in
enkele moerassige streken langs de rivie
ren papavers aan te planten om opium te
Winnen!
Van tijd tot tijd trachtte de Chineesche
generaal zijn heerschappij uit te strekken
tot de steppe. Dan werden de Mongolen
echter onmiddellijk als één man opstan
dig en sabelden zij iederen Chinees neer,
die zich buiten de stadsgrenzen waagde!
Met hun lange herdersstaven, aan het ein
de waarvan 'n soort schuif lus is bevestigd,
en waarmede zij even handig zijn als een
cowboy met zijn lasso, trokken zij de
Chineesche soldaten van hun paarden. Met
oude jachtgeweren bewapend, behaalden zij
overwinning op overwinning op de met
machinegeweren bewapende Chineezen, die
met die automatische vuurwapens niet
konden omgaan! Steeds eindigde de strijd
met een ongeschreven wapenstilstand, die
beide partijen in hun veroverde stellingen
liet. De Mongolen bleven de heerschers der
steppe en de Moongoolsche Jamen stond
nog steeds in Chailar naast den Chinee-
schen Jamen terwijl Chineezen en Mon
golen slechts op het gunstige oogenblik
wachtten om den gehaten tegenstander ge
heel en al te onderwerpen!
De Japanners sloegen dezen strijd rustig
gade. Zij wisten, dat de Mongolen geduren
de hun opstanden de hulp van Sowjet-
Rusland hadden genoten. Van hun gehei
me agenten, die reeds jaren door de step
pen kruisten, vernamen zij, dat de Mongo
len de Russen slechts als werktuig tegen
de Chineezen gebruikten, gereed hen te
verloochenen, wanneer zij een beter ver
weermiddel gevonden hadden! Toen de Ja-
pansche regimenten Noordelijk Mand-
sjoerije bezetten, zonder dat Rusland te-
§en durfde te streven, daalde het prestige
er Russen in de oogen van de steppenbe-
woners geheel en al! De nomaden begonnen
steeds meer aan de waarde van de bolsje
wistische hulp te twijfelen...
Toen boden de Japanners hun diensten
aan. Niet alleen werden door hen zeer be
langrijke posten aan het hof van den nieu
wen Mandsjoerijschen keizer Poe-Yi door
Mongoolsche vorsten bezet, doch zij wisten
ook gedaan te krijgen, dat Mandsjoekwo,
ondanks het overwicht der Chineesche mi-
Overal in Mongolië ontmoet men van die
Obo's....
kaal, zooals men zich dikwijls een steppe
voorstelt, maar begroeid met hoog gras,
waarin violette en gele bloemen bloeiden -
zacht glooiende hellingen, ronde heuvel
toppen... Op een verhooging stond een to
ren, gebouwd van steenen, bekroond met
dorre takken, waaraan witte en roode zij
den linten wapperden. Iederen keer, als zij
in den steppenwind klapperden, stegen er
van die linten gebeden op, die met Mon
goolsche teekens erop geschilderd waren...
zeiden de Mongolen. Óveral in Mongolië
ziet men van die Obo's. Hieromheen ver
zamelen de stammen zich bij bijzondere
plechtigheden of ter gelegenheid van hun
Heidensche feesten.
m
ooomgroep m, waarin de sterkste geluiden
klonken en die tevens het beste belicht
was. Plotseling hielden de geluiden op, ik
hoorde het geluid van rennende voeten,
terwijl de toppen der bamboes eenigszins'
trilden... ik begon te draaien!
Opeens een reusachtig, zwart gezicht,
vlak voor me, tusschen de takken! Op
hetzelfde oogenblik trof het me als een don
derslag, waar de fabels over het vreeselij-
ke uiterlijk van de Gorilla vandaan kwa
men... Het gezicht van de Gorilla was
zwart als geolied leer, zóó koolzwart, als
men zich maar kan indenken! Het was
door korte, zwarte haren omlijst, waaruit
kleine, ronde oortjes te voorschijn staken.
Twee ernstige, maar felle oogen staarden
mij doorborend aan! In die blik was iets,
dat sterk aan booze geesten deed denken...
ze bezorgden me een nieuwe rilling! Ze ke
ken door me heen met een uitdrukking als
of alle duivels der hel de straf bepaalden
voor een sterveling, die het gewaagd had,
hun rijk op ongeoorloofde wijze te betre
den!
Geen wonder, dat de inboorlingen dit
harige wezen, met het koude, wreede moord
dadige gezicht en de tot een satyrische
grijns vertrokken lippen voor een kruising
van mensch en demon houden!
Slechts luttele seconden blikte ik in die
harde, onderzoekende oogen dén was de
kop verdwenen! En nauwelijks was de
Gorilla weer tusschen de beschermende
bamboes verdwenen of een oorverdoovend
krijschend gebrul verscheurde de stilte...
een gebrul, dat mijlenver in de wildernis
te hooren moest zijn!
De plotselinge schrik over dit verschrik
kelijke rumoer was niet zonder uitwer
king op mij gebleven. Het duurde enkele
minuten eer ik mijn evenwicht weer her
vonden had. Ik rende op een der boschjea
toe, waar een gorilla nog aan het brullen
was... Ik was wel niet snel genoeg om de
camera te kunnen opstellen, maar ik zag
een zwarte schaduw tusschen de takken
vluchten.
Teleurgesteld zette ik de camera neer en
wilde terugloopen naar de eerste boom
groep. Toen verhief zich, niet meer dan
vijf meter van mij af, een reusachtige go
rilla, langzaam op zijn achterpooten. De
reusachtige, schrikwekkende muil ging
open en weer klonk, thans in mijn onmidr
dellijke nabijheid, dat afgrijselijke gehuil!
Duidelijk kon ik de roode tong en het
bloedroode verhemelte zien. De vertrokken
lippen lieten de enorme scherpe slagtanden
vrij... Als ik niet beter wist, zou ik gezwo
ren hebben, dat deze aap drie meter hoog
was geweest en 500 Kilo minstens had ge
wogen zóó overweldigend was de indruk!'
Thans nog, nu ik toch al zoo veel gorilla's
heb gezien, zou ik kunnen beweren, dat
die brullende aap, daar in het bamboe
bosch je de grootste van allen was geweestl
Het krijschen rondom mij duurde nog
lang. Osa en de Witt riepen naar mij, daar
zij de camera zochten! Nog geheel onder
den indruk van hetgeen ik gezien had,
voegde ik mij bij hen en kwam nog juist
op tijd om te zien, hoe circa 15 meter
van ons af, een groote Zilverrug-gorilla
een drietal kleinere over een omgevallen
boom hielp en met hen in het bosch ver
dween. Dan werd alles weer stil!
De vorst van een Mongoolsche stam. Op
den achtergrond de steppe...
nisters, een Mongoolsche provincie vormde,
die militaire en burgerlijk-autoritaire auto
nomie verkreeg. Want de Japanners tracht
ten bij hun optreden in Mandsjoerije ook
de Mongolen van Centraal-Mongolië, zoo
wel als van de randgebieden te bewijzen,
dat zij de aanspraken der Nomaden wisten
te waardeeren en te eerbiedigen. Dienten
gevolge werden uit de Chineesche provin
cies Heiloengkiang en Liaoning de Mon
goolsche bezittingen losgemaakt; deze zijn
gelegen om het gebergte van den grooten
Tsjingan. Hieruit maakte men een zelf
standig gebied! Barga de noordelijke pro
vincie, de groote Mongoolsche Tsjinganpro-
vincie, verkreeg ten teeken, dat de
macht door de nomadenstammen daar was
overgenomen den ouden Mongoolschen
naam Hoeloenpaïr. Het hoofd van den Mon
goolschen Jamen werd tot gouverneur ge
kozen. Onze tolk vond het beter, de vorsten
van den Mongoolschen Jamen een pas te
vragen, waarin alle stammen van Barga
werd verzocht ons gastvrij te ontvangen.
In het gebouw, waar met het oog op
hun thans groote politieke beteekenis de
aristocratische Mongolen woonden, troffen
wij twee leden van den Jamen aan.
„Hebt U een Mandsjoekwo-visum op Uw
pas?" vroeg een van de beide vorsten...
Toen Steele en ik den eersten keer door
Mandsjoerije reisden, was het visum der
Chineesche republiek daar toen nog van
kracht, ondanks het feit, dat er reeds een
Mandsjoekworegeering gevormd was...
„Wij erkennen slechts Mandsjoekwo!
Daar het Mandsjoekwovisum ontbreekt, ne
men wij aan, dat Uw passen vervalscht
zijn. Zendt U de passen maar ter bekrach
tiging naar Charbin!"
Wij voerden aan, dat Mandsjoekwo in
den loop der eerstvolgende dagen den
postdienst zou overnemen, die tot nog toe
nog in Chineesche handen was geweest en
dat daar de Chineesche ambtenaren ver
klaard hadden te weigeren om in Mand-
spoekwo-dienst te treden het een ge
waagd experiment was in zulke omstandig
heden onze passen aan de posterijen toe
te vertrouwen!
De beide vorsten hadden al lang weer
plaats genomen. De een las in een vergeeld
boek, geluidloos met de lippen de woorden
vormend, terwijl de ander op een lange
parkamentstrook de Mongoolsche letterty
pes schilderde, die veel op kleine, gekrulde
varkensstaartjes lijken! Wij hoestten. De
schrijver hief het hoofd op. Zijn blik drong
door ons heen, alsof wij onzichtbaar wa
ren... Nadat zijn oogen een oogenblik na
denkend op de muur gericht geweest wa
ren, begon hij weer te pennen... Wij ver
wijderden ons zoo zachtjes mogelijk.
Den volgenden dag verschaften wij ons
een aanbevelingsschrijven aan een der
prinsen. Deze las den brief vluchtig door.
„Hebt U het visum van Mandsjoekwo?"
„Neen, maar kunt U ons enkele oogen-
blikken te woord staan?"
„Ik ben aan 't werk"
Toen de prins juist de deur achter zich
dicht wilde trekken, vroegen wij nog haas
tig, of wij niet zónder Mongoolschen pas
de steppe mochten betreden. De prins sloot
de deur...
Wij besloten toen maar het prinselijke
zwijgen als een toestemming op te vatten
en bestelden paarden voor den volgenden
dag!
De Mongoolsche herders, de lange staf
op den rug, dreven de runderen en scha
pen van de steppe terug naar het landgoed
van den Mongoolschen prins. Op een weide
bij den Jamen hadden enkele Mongolen
met hun ossenkarren halt gehouden. Zij
keken toe, terwijl hun vrouwen de dieren
uitspanden...
Wij reden de steppe in... Niet woest en
Een ontmoeting, die ik nooit vergeet
door Martin Johnson,
den bekenden Afrika-reiziger.
Het spoor liep door een dichte wildernis.
Hier hadden de apen, inplaats van het
gras neer te trappen, hun tocht door zelf
gemaakte tunnels voortgezet. Wij volgden
op handen en knieën tot aan een plaats,
waar de gorilla's over 90 c.M. hoog onder
hout waren heengegaan.
Voor deze dieren, die met hun vier han
den hun evenwicht gelijkmatig wisten te
verdeelen, was dat vrij gemakkelijk, maar
voor ons was het voorwaartsgaan al heel
moeilijk. Steeds gleden onze voeten uit en
zakten wij in het hout... Wij kwamen
slechts langzaam vooruit, alsof we door
metersdikke sneeuw waadden. Het was
inspannend en vermoeiend.
Eindelijk kwamen we aan een open plek,
waar op afstanden van circa 4 Meter klei
ne bamboes groeiden. Daar hoorden we de
gorilla's takken afbreken! De gidsen ble
ven staan, om ons te wijzen, waar de die
ren waren, maar we hadden geen hulp
noodig, want ze waren duidelijk genoeg te
hooren.
Vlug maakte ik een filmcamera klaar
en stelde in op een bosch je, in de hoop,
dat er een gorilla uit te voorschijn zou ko
men. Maar er gebeurde niets, totaal niets.
Plotseling drong uit een ander bosch je een
feluid, alsof daar een dier te voorschijn zou
omen; vlug draaide ik de camera om,
maar ook hier vertoonde zich niets. De ge
luiden schenen van alle kanten te komen.
Ik was zóó vol verwachting Gorilla's te
zullen zien, dat ik er kippevel van kreeg!
Tien minuten achtereen draaide ik mij;i
lens van de eene boomgroep naar de andere.
Maar... geen Gorilla had medelijden met me
en liet zich even zien... alleen het geluid
van brekende takken was steeds duidelijk
te hooren.
Tenslotte stelde ik de camera op de
