iVOROL
2e BLAD
HARTEN DRIE
FEUILLETON
Mooie, unite tanden,
Verkouden
DE SAAR STEMT.
|DRAI5MA-VANVALKENBURG'S-
e A ••LEVERTRAAi
-LEEUWARDEN-
Doos 20 ct Tube 40 en 60 ct.
met
ZEEUWSCH NIEUWSBLAD VAN VRIJDAG 11 JANUARI 1935. No 2.
Ons Buiten-
landsch
Overzicht
DUSTSCHLAND OF STATUS QUO?
De rustige stemming is een groot
succes voor den Volkenbond. Er komt
geen „nacht der lange messen".
Zondag zijn de oogen van de gansche be
schaafde wereld gericht op het kleine plek
je gronds, daar tusschen Frankrijk en
Duitschland, het Saargebied. Een nu nog
zelfstandig volk gaat naar de stembus om
zich een andere nationaliteit te verzekeren
of maar dat is minder waarschijnlijk
om zich uit te spreken voor handhaving
van den beslaanden toestand.
Er is de laatste maanden over de Saar-
kwestie heel veel geschreven. Dat heeft zijn
reden. De Saarkwestie is een brandpunt
van Europeesche politiek; er zijn menschen
geweest, die met eenige reden gevreesd
hebben, dat aan de Saar wel eens een
nieuwe lont in het Europeesche kruitvat
zou kunnen worden geworpen. Een der
grootste successen van den Volkenbond is
dan ook de door zijn bemiddeling tot stand
gekomen regeling, waardoor een internati
onaal conflict als gevolg van de Saarstem-
ming tot de onwaarschijnlijkheden ging be-
hooren.
o—
Hoe ontstond eigenlijk de Saarkwestie en
waarom is thans de volksstemming noodig?
Het Saarbekken is niet grooter dan de
helft van onze provincie Overijssel, maar
heeft op dit plekske gronds een bevolking
van 800.000 zielen (waarvan ruim 500.000
thans stemgerechtigd zijn.) Het volk was
en is nog steeds in meerderheid Duitsch;
door de eeuwen heen is het land trouwens
steeds met Duitschland verbonden geweest.
Het Saargebied is eigenlijk één groote fa
brieksstad. De kolenmijnen leverden in '13
reeds meer dan 13 millioen ton brandstof
op.
Het vredesverdrag van Versailles is de
geestelijke vader van de Saarkwestie ge
weest. Het verdrag behandelt in enkele ar
tikelen den rechtstoestand van het Saarbek
ken. Alle mijnen met bijbehoorende fabrie
ken werden eigendom van Frankrijk. De
waarde van die eigendommen werd in min
dcring gebracht op de oorlogsschulden, wel
ke Duitschland aan Frankrijk had te beta
len.
Het bestuur van het Saarland kwam in
handen van den Volkenbond, die vertegen
woordigd wordt door een regeeringscommis-
sie van vijf leden, n.l. een Franschman, een
Saarlander, een Fin, een Zuid-Slaaf met
den Engelsman Knox als voorzitter. Deze
commissie bezit uitgebreide regeeringsbe-
voegdheden.
o
Deze neutraliteit met Fransche industri
eel e exploitatie zou voortduren tot 1 Janu
ari 1935. Tijdig voor dien datum aldus
het vredesverdrag zal een vrije en ge
heime volksstemming worden gehouden,
waarbij de Saarlanders zich kunnen uit
spreken, tot welk land zij voortaan wen
schen te behooren: Duitschland of Frank
rijk.
Er is echter in die vijftien jaren na den
oorlog in Duitschland iets veranderd; dat
heeft de Saarkwestie eerst recht tot een
kwestie gemaakt. Vele Saarlanders, Duitsch-
gezind in hart en nieren, moeten niets heb
ben van het tegenwoordige bewind in
Duitschland. Daarom zullen Zondag velen,
die anders graag weer Duitscher zouden
worden, voor een bestendiging van den
toestand (status quo) stemmen. Van de
maandenlangen feilen, niets en niemand
ontzienden verkiezingsstrijd der Nazi's heb
ben zij al meer dan genoeg gehad en zij
verlangen er heelemaal niet naar, onder
het Hakenkreuz te worden geregeerd.
De voorbereiding van deze stemming heeft
heel wat voeten in de aarde gehad, ook al
omdat te voren moest vaststaan wat er zou
gebeuren „na den storm", als Duitschland
wat iedereen verwacht het roer in han
den krijgt. De wereld wilde de anders den
kende Saarlanders gedekt zien tegen den
„nacht der lange messen", een moderne
Bartholomeusnacht dus, waarvan Duitsch
land reeds een voorbeeld heeft gehad en
waarmede overwinningszekere Nazi's ge
dreigd hadden. Frankrijk gesteund door den
Volkenbondsraad, eischte een verdrag,
waarbij de stembus-overwinnaar zich ver
bindt leven en eigendommen der Saarbe-
woners te beschermen. Berlijn wilde eerst
niet, maar moest tenslotte toegeven. De
Volkenbondsraad heeft gewonnen, kreeg in
vrijwel alles zijn zin. Daarom zijn er nu Hol
landsche mariniers in het Saargebied en
soldaten van andere landen; zij zullen ook
na de stemming de orde en veiligheid hand
haven. De stemming zal inderdaad vrij en
geheim zijn; ieder biljet moet in een ge
sloten enveloppe worden ingeleverd. Er
kan met de stembriefjes niet worden ge
knoeid daarvoor staat het neutrale
steumbureaux-personeel (w.o. vele Neder
landers) voldoende borg. Alle maatregelen
zijn genomen om een rustige stemmingsdag
te verzekeren. De Volkenbondsraad heeft
een waarlijk Gordiaansche knoop ontward.
—o
Verwacht wordt, dat het vereischte meer
derheidspercentage voor een weder-aanslui-
ting bij Duitschland er zeker zal komen.
De wereld is echter het meest nieuwsgierig
naar het aantal stemmen, dat voor de sta
tus quo zal stemmen omdat deze als het
ware een uitspraak vormen tegen het Hit-
Ierbewind. Voorspellingen dienaangaande
zijn moeilijk; er spelen te veel factoren een
rol in de Saarstemming.
Als de Saarbevolking zich uitspreekt voor
een terugkeer naar Duitschland zal de Fran
sche schatkist 900 miliioen francs ontvan
gen voor het afstaan van de mijnen, fa
brieken, Spoorwegen en Stations, die Frank
rijk in 1919 in eigendom kreeg.
BEDRIJFSUITKOMSTEN VAN VERLEDEN
JAAR.
In verschillende streken van het land
vallen de uitkomsten van den tuinbouw o-
ver 1934 niet legen. De omzet van de U-
trechtscbe veiling steeg met f 72.253 tot
f 2.263.260; de opbrengst van groenten en
fruit aan deze veiling steeg met plm. f 110.
000, de besomming van de eierveiliing ech
ter daalde met ongeveer 60 pCt.
Ook Beverwijk heeft verleden jaar ge
boerd; de besommingen der vijf tuinbouw
veilingen zijn totaal f 287.000 hoogcr en met
totaal f 1.710.000 gekomen op het peil van
1932. Dit moei voornamelijk worden toege
schreven aan de veel betere uitkomsten van
de aardbeiencampagne, nog steeds een der
voornaamste bronnen van bestaan in Ken-
nemerland. Hoezeer overigens ook in dit
gewest de tuinbouw in den loop van enkele
jaren achteruit gegaan is blijkt wel uit het
feil, dat de vijf veilingen te Beverwijk in
1929 nog een omzet hadden van ruim drie
millioen gulden.
In Westfriesland heeft alleen de veiling
Bangert en omstreken een vermeerdering
van omzet kunnen boeken, n.l. van f 632.000
tot f 715.000.
o
Holland's fruilluin bij uitnemendheid, het
Westland, ging in 1934 weer met ruim een
millioen achteruit; de totale omzet van de
twaalf veilingen bedroeg ruim 11 millioen
gulden een daling, vergeleken bij 1933 met
8.5 pCt. In 1930 was de omzet nog ruim
20 millioen einde 1931 gaf een miillioen ver
mindering te zien, 1932 bracht een vak van
19 op 14.5 millioen. Van deze aanzienlijke
daling kneep 1933 nog eens 'n slordige mil
lioen af.
De veilinginkomsten van de Westland-
sche tuinders zijn in vier jaren tijds met
ruim 40 pCt. gedaald.
KALIBEMESTING EN KALI GEBREK....
In verband met het feit, dat kalimest de
laatste jaren slechts in beperkte mate ge
bruikt werd, terwijl het thans veel goed-
kooper is geworden, verdiend dit aller aan
dacht.
Ook dezen zomer kon men verschillende
gewassen zien welke openlijk verschijnse
len toonden van kaligebrek, zoo treft men
reeds zeer vroeg bij de graangewassen voor
al bij haver, kaligebrek aan.
In het eerste groeistadium heeft het blad
een iets grijs gele tint, overgaande tot
bronskleurig met dikwijls een bruin rood
ASPIRIN oefent een gun
stige invloed uit op de
circulatie van het bloed,
verwijdt de kleinste bloed
vaten en bevordert zo de
bloedsomloop. Vandaar fa A
zijn Aspirin-tabletten bij
verkoudheid onontbeerlijk.
Uitsluitend verkrijgbaar in de oranje-bandbuisjos van
20 tabt. 70 cis. en oranjezakjes van 2 tab!, a IC C'i-
bladpuntje, terwijl de blaadjes der jonge
plantjes slap op den grond vallen, het per
ceel krijgt daardoor den indruk van een
verward voorkomen, wat iemand met er
varing direct moet opvallen.
Boonen erwten en klaver beginnen in
den regel al spoedig na opkomst grijs ge
le puntjes op het blad te vertoonen, voor*
al langs den rand die langzamerhand ver-
bruinen.
Boonen geven bovendien ook nog de ver
schijning vooral in den verderen groei,
geteekende zwarte plekken aan de randen
van het blad die zich uitbreiden op het
dof-groene blad, en daarna verschrompelen
Aardappelen reageeren zeer duidelijk op
kaligebrek, reeds in den vroegen voorzo
mer toont het gewas een zwart-bronsige
kleur, welke doet denken aan een zwaar
bemest perceel. Het bronsig-zwarte is zel
den een falend kenmerk en zal iedere land
bouwer wel eens hebben ontdekt, het ge
was krijgt dikwijls tegen de verwachting in,
het land niet vol en sterven de planten dik
wijls te vroeg af.
Bij bieten kan men kali gebrek niet ge
makkelijk onderscheiden, en komt dit eerst
bij totale uitputting voor den dag.
Nu de tijd aangebroken is dat kalimest
zoo uitermate goedkoop is geworden, zal
het gewenscht ja, in sommige gevallen zelfs
dringend noodzakelijk zijn, de grond van
kali te voorzien.
Men kan nu nog gebruik maken van ka-
lizout 40% terwijl men in het voorjaar in
vele gevallen, en vooral bij aardappels Pa
tentkali zal moeten gebruiken.
Het advies is nu evenwel gebruik, nu
de prijs geen bezwaar kan zijn dit jaar
kali en tracht tevens de volgende zomer tc
onderzoeken of men op zijn bedrijf ook
bovenstaande, van kaligebrek kan waarne
men. Elke plant heeft de voedingsstof, kali
noodig en men behoeft ook niet gauw bang
te zijn dat te veel wordt gegeven, want de
practijk heeft de laatsten tijd wel bewezen
dat vele gronden geen overvloed of zelfs
nog niet voldoende kali voor een volgend
gewas bezitten.
DOOR BERTA RUCK.
29.
HOOFDSTUK IX.
DE WARE MAN NIET.
Vlak bij het dierenasyl, aan het einde
van de laan waar de familie Hallett woon
de, zag de opgejaagde, ontredderde Billy
een witte auto aankomen. De chauffeur
scheen geen haast te hebben en de wijze
waarop het voertuig over den weg kron
kelde, rechtvaardigde het vermoeden van
Billy, dat de auto op eigen initiatief een
toertje maakte.
Doch toen de afstand tusschen officier en
auto kleiner werd zag de eerste, dat er een
man in de laatste zat.. Niet slechts een
man, maar een tuinman, en nog wel de
tuinman van den notaris en de auto welke
hij bestuurde was ja waarachtig Billy's
eigen witte karretje, dat hij „ergens had la
ten staan.."
„Allemachtig, mijn auto. Ja zeker. Erg
best hoor. Dank je wel. Ik had 'm juist
noodig", zei Billy terwijl hj den dienaar
van Flora een shilling in z'n hand drukte.
Indien er nog iets helder in zijn ver
ward brein was overgebleven, dan was het
de gedachte, dat hij naar de familie Wijnne-
Prilchard moest terstond. Maar toen hij
in het „Witte huis" was en in de gezellige
eetkamer zat, waar alles hem, als 't ware
als oude bekenden, toelachte en waar hij
zich reeds als een lid van de familie had
gevoeld, toen hij daar zat, schoot zijn hart
vol.
Majoor Wynne-Pritchard zag er bedroefd
uit, toen hij den jongen man hartelijk en
vol sympathie de hand drukte en de mooie
Iersche oogen (Nora's oogen) van mevrouw
Wynne-Pritchard vertoonden roode randjes.
„Vergeef mij, Billy, dat ik je niet heb
geschreven, niettegenstaande ik het je had
beloofd", zei ze berouwvol. „Maar het viel
me ook zoo zwaar, om te gaan zitten schrij
ven over iets waarover eigenlijk niets te
schrijven valt".
„Natuurlijk weet jij van deze geschiede
nis meer dan wijzelf, Billy", verklaarde de
majoor zonder genade voor zijn knevel,
terwijl zijn vrouw mompelde, dat het nu
wel weer in orde zou komen. Hij keek uit
het raam. „Je hebt je auto bij je, zooals
ik zie. Waarom rijdt je niet direct naar
Wales om met Nora te praten? Je moet
nooit met een vrouw correspondeeren", zei
de vader van Nora. „Zij nemen nooit notitie
van hetgeen je schrijft, maar alleen van
hetgeen zij tusschen de regels goedvinden
te lezen en dat is fantasie. Dus kan je van
daag niet, ga dan morgen".
Billy wees hem op zijn nieuwe werkkring
„Nu goed; geef haar tijd, om na te den
ken", mompelde haar vader. „Iersch, Iersch
dat geeft altijd last".
„Dank je wel voor je compliment", pro
testeerde zijn vrouw.
De majoor vervolgde, terwijl hij zijn arm
door den hare stak: „'Er was maar één
man, die wist hoe hij ze moest regeeren;
Cromwell heette hij. Kijk maar eens naar
ons ministerie".
't Was toen juist in de dagen, dat er zoo
veel over de mogelijkheid van een burger
oorlog werd gesproken.
„Wat betreft Nora", vervolgde de majoor,
„is het juist haar Iersche spontaniteit,
wellicht vermegd met een weinigje Welsch
temperament, dat als melk overkookt, als
men het een oogenblik veronachtzaamt. Ik
zou anders niet weten, wat de ware reden
zou kunnen zijn".
„Eenigei wat mij te doen staat is Nora te
spreken", zei Billy, „want ik weet zelf de
reden niet. Dus voor dien tijd kan ik U
niets naders mededeelen. Het is een uitste
kend idee, daarheen te rijden, zoodra ik
weg kan. Ik zal maar niet schrijven en Hal
lett komt Maandag reeds terug".
„Misschien krijgen wij morgen wel be
richt van haar. Misschien heb jij dan wel
iets van haar gehoord", opperde Nora's
moeder met een vertrouwelijken blik naar
den langen jongen man, dien zij als bond
genoot beschouwde. „Wel ja, kom morgen
even overwippen".
Billy kwam echter den volgenden dag
niet „even overwippen" naar het „Witte
huis", Nora's tehuis, en dat uit elk voor
werp tot hem sprak van Nora. In eiken
hoek van dat vriendelijk huis zag hij in zijn
verbeelding het bevallige figuurtje en hex
fijnbesneden gelaat. Ach, wat verlangde hij
vurig de werkelijkheid te mogen aanschou
wen.
Weinig vermoedde hij, dat terwijl hij en
Nora's ouders na ontvangst van hun res
pectieve postbestelling met teleurgesteld go-
laat constateerden: „Neen, geen nieuws", er
zich op een kleine honderd kilometer af
stand het volgende afspeelde:
Het tooneel vormde een breede strook
van goudgeel zand tusschen de zee te Cow
ry-Bay, en het purperen zigzag van de ber
gen in de verte. In het zomermiddagwaas
zagen de bad tentjes er uit, als een veld
van gestreepte klaprozen en de kinderen,
die er omheen dartelden leken een krans
van Boterbloemen en madeliefjes.
Nora Wynne-Pritchard in een rose lin
nen japon die haar volmaakt zat, wandelde
langzaam' op het strand zoo dicht mogelijk
bij de golfjes die af en aan kabbelden.
Naast haar liep kapitein Hunter de offi
cier van gezondheid in flanellen pak gesto
ken.
Een schitterende zomerdag; 'n beeldige
zomerjapon; flink hard zand 0111 op te
wandelen; een knappe donkere jonge man,
die zich bizonder. gelukkig gevoelt, naast
u te wandelen; wat zou het hart van een
meisje nog meer kunnen verlangen?
„Niets, niets, niets", verzekerde Nora haar
eigen hart, waarvan elke vezel trilde bij
het zien van den ontrouwen Billv en bij
het hooren van zijn welluidende gebiedende
jongensachtige stem.
Zeker hij was niet zoo knap als de broer
van haar vriendin Nellie, kapitein Hunter.
Ook niet zoo pienter. Terwijl zij wandelden,
praatte, kapitein Hunter voortdurend met
haar; hij redeneerde over liefdesproblemen.
(W«rdt verv#lgd
