2e BLAD
Hierop ietten
VEEVOEDING
BERIELSIKUNSTKORREL"
KWALITEIT HOILAND/Ch El BOVENAAN DOOD
WEGELING'S NIEUWSBLAD VAN VRIJDAG 14 AUGUSTUS 1931. Na 32.
AL WAT ZIJ HAD.
Het volgende teere stukje schreef A. van der
Vlugt-Waiop in het Geïll. Volksblad: Al wat zij
had, droeg zij daar bij zich in' dien zwart Wol
len doek gebundeld. Het was zoo'n klein nietig
pakje, en toch maakte het voor haar heel haar
rijkdom uit. Voor dat pakje zou ze straks, als
ze 't afgegeven had, uit werken gaan, ze zou
het vanavond igaan halen, en dan was het weer
van haar, totdat ze het morgenochtend weer
afgaf aan de kinderbewaarplaats, waar ze 't
ook morgenavond halen zou. Och, 't was zoo'n
nietig bundeltje en daarin lag zoo'n klein, teer
wezentje, zoo'n hulpeloos kindje van zes we
ken. Ein ze liep, de handen om het pakske ge
vouwen, ze hielden haar grootsten schat. Dicht
ging ze langs de huizenrij, want de regen viel
meedoogenloos neer, ook op het! pakje. Bescher
mend droeg ze het dicht tegen zich aan, het
dekkend met de warmte van haar vooroverge
bogen lijf. Sneller liep ze, om den regen te
ontgaan, streelend haar wang, langs het bun
deltje, om te voelen of het wel droog bleef.
En bij het huis gekomen, waar de kinderbe
waarplaats was, sptreide rij even het doek open
boven het slapende wichtje, drukte voorzichtig
een kus op het blozende wangetje, en belde dan
aan. Weinige minuten later kwam ze alleen te
rug, nog sneller voortmakend om tijdig in haar
werkhuis te rijn. Dit zou nu zoo haar dagen
gang worden, 's Morgens het kindje wasschen
en voeden, en haar kamer opruimen, wat was
schen of wat strijkgoed doen, dan, na haar ont
bijt, het kind wegbrengen, den geheelen dag
uit werken en 's avonds het kind weer halen,
het mee naar huis nemen, waar het zou slapen
Ja, veel zou ze er niet aan hebben, alleen de
Zondagen, en dan de feestdagen, dan was het
kind den geheelen dag lang bij haar. Ontelbare
malen had ze in die weken, toen ze nog te
zwak was, om op te staan, uitgeteld hoeveel
feestdagen er waren in een jaar, en het had
haar wel eens bedroefd, dat er zoo weinige wa
ren, waarop haar lieveling van haar alleen was.
Maar het had niet anders gekund. Toen haar
man stierf, een maand voor de geboorte van
haar kind, was hun spaarpotje al erg gedund.
Nog een korten tijd kon ze zich zoo redden,
•maar dan was ook alles op en moest ze zoo
gauw mogelijk werk zoeken. Het leek haar het
beste, een betrekking als huishoudster, mits ze
haar kind mee mocht brengen. Ze had de kran
ten afgezocht naar advertenties, was op een
morgen naar enkele adressen gegaan, waar ie
mand in die betrekking gevraagd werd; doch
de eerste was bij een ouden heer, die geen las
tige schreeuwers in rijn huis dulde, en de
tweede was bij een dame, die maar niet wilde
gelooven, dat rij weduwe was. Ook' ging ze nog
naar een fabriek, die een zet juffrouw vroeg
voor een van haar filialen; doch toen ze ook
daar vroeg' of ze haar kind mee mocht nemen,
werd ze dadelijk afgewezen. Een kind? Nee,
dat kon niet, een kind in een zaak, dat werd
een belemmering. Dus haar kind, het „alles"
wat rij had, was..„.een belemmering, voor an
deren, maar voor haar? Neen, voor haar niets
riji zou dus maar iets anders zoeken, desnoods
een werkhuis, dan werd ze maar werkvrouw,
ze verdiende dan toch eerlijk haar brood voor
richzelf en voor het kind. Ze was naar de kin-
derbewaarplaats (gegaan, om te vragen of ze
daar de kleine birengen kon, iets wat dadelijk
werd toegestaan. En zoo liep ze lederen mor
gen, met het kind stijf in den doek gerold, zich
'reppend langs de huizenrijten, naar het kin
dertehuis; \s avonds moe van het gesloof, ging
'ze terug met haar geheelen rijkdom in het
zwarte bundeltje in haar arm. Als ze dan in
haar woning kwam, legde ze het kindje op een
kussen midden op de tafel, dan liet ze het trap
pelen bn kraaien naar hartelust; zoo ging ze op
in haar schat, en dit half uurtje vergoedde al
het getob en gesloof, al de moeite van den gan-
schen werkdag. Dan voelde rij zich rijk in haar
bezit. Ze dacht niet aan moeitevolle dagen,
die komen zouden, wanneer het kind, grooter
geworden, niet meer te dragen zou zijn in den
warmen wollen doek, wanneer ze het met haar
lijf niet meer beschermen kon tegen den snij
denden wind. Ze daoht niet aan dagen van ziek
te, wanneer ook alle verdienste zou ophouden.
Ze zag alleen haar kind, haar schat, dankbaar
dat God haar dit gelaten had.
Spreekt dit mooie stukje weer niet vangroo-
le moederliefde. Van vrouwen, die heldinnen
Inogen worden genoemd, maar die door de
groote menigte niet worden opgemerkt, achte
loos worden voorbijgegaan. En toch een eere
palm voor dezulken, die ze zelf echter niet be-
geeren, omdat rij alles over hebben voor dit
eene „alles", wat rij bezitten. Maar laat ons
dezulken eeren en helpen zoo noodig, en mogen
kinderen beseffen, hoe groot de liefde hunner
moeder is. Liefde in zelf-offer.
VLISSINGEN. Geslaagd voor leerares aan de
Modevakschool de dames D. van Gilst en J. van
Doorn, voor costuumvak C. Puijpe, voor liingte-
rievak M. Buijs, voor handenarbeid: Mej. M.
Minderhoud.
Een 72-jarig man reed aan de binnenhaven
pet rijn fiets te water. De werkman WL C.
Maljaars, die zich direct langs de paalhoofden
liet zakken, wist den drenkeling te grijpen en
hem boven water te houden, totdat hulp kwam
opdagen.
De postduivenvereeniging „De Vrienden
kring!" hield haar vlucht van uit Groningen. De
volgende prijzen werden behaald le, 4e, 6e pr.
W. B. J. Visser; 2e en lie pr. M. C. de Buck;
'3e, 5e pr. P. Lippens; 7e, 9e, 10e pr. G. Jaoobs;
8e pr. H. Peeters en 12e pr. A. Peeters.
Op Woensdag 26 Augustus zal de verbete
ring van de haven alhier aan het gebouw van
het provinciaal bestuur van Zeeland te Middel
burg worden aanbesteed. De raming is f 68000.
In intiem en kring werd in het Gasthuis
herdacht, dat Mej. T. "Wleiijtenberg gedurende 25
jaar als naaister aldaar werkzaam was. De oud
ste hulp in de naaikamer, de 80-jarige wed. P.
bood haar namens allen een geschenk aan. Ook
waren bloemstukken aanwezig namens regenten
fcn van de ziekenhuis-af deeling. Door de man
nen zangvereeniging „D.O.U." werd voor de
(verpleegden een zanguitvoering gegeven.
Tot leider van de afd. krachtsport van den
Ned. Arbeiders Sportbond is benoemd de heer
A. Blijenberg.
Aan de N.V. Kon. Mij. „de Schelde" is op
gedragen het leveren van ijzerwerken voor de
schutsluis in het Bossche veld en de schut
sluis in het Julianakanaal te Roosteren, voor
f 17.078
Op den hoek Koningsweg—Singel had een
ernstige aanrijding plaats tusschen tram en
auto. De eerste liep uit de rails, de laatsite*
werd beschadigd,
Met een lading groenhardbalken voor Mid
delburg kwam alhier binnen de Lettische vier-
m ast schoener „Eurasia".
De luitenant ter zee 3e klasse der marine
reserve R. -W. v. der Giesen, aan boord van Hr.
Ms. Wachtschip alhier, is in het genot van on
bepaald verlof gesteld.
De directie der Ned. Spoorwegen heeft het
uitvoeren van grond- en spoorwerken, het ma
ken van een visitatiezaal met douanekantoren,
het maken van een schaftlokaal voor de maat
schappij Zeeland, het maken van een douane
gebouw', van een overkapping, het verlengen
van den toegangsweg, het maken van een afras
tering, het verplaatsen en opruimen van weeg
bruggen, het afbreken van gebouwen en het
uitvoeren van diverse werken op het station al
hier opgedragen aan den heer J. G. Steensma
te Lemmer vooir f 104.400,
Geslaagd voor Boekhouden: B. van der
Linden en G. C. Kooman; Nederlandsch: C. G.
de Vrij, H. M. Harinck Jr., J. Sohier en J. P.
Venlevogel; Duitsch: J. Burgers; Engelsch: E.
L. Rabé, H. D. van de Velde, P, König, H. J1. ten
Hacken en Wl. Harting Jr.
De Kano-wedstrijd van Zaterdagmiddag,
kon, wegens het ongunstige weer, niet door
gaan en is nu gesteld op a.s. Zaterdag.
Zaterdag had de begrafenis plaats van het
stoffelijk overschot van den kwartiermeester
der Stoomvaartmaatschappij „Zeeland" C. M.
van de Kop, die door een droevig ongeval om
het leven gekomen was. Verschillende autori
teiten waren aanwezig. Verscheidene bloem
stukken werden meegedragen. Het woord werd
gevoerd door de beeren Van den Broeke, Ree
Èn Beks.
In den nacht van Zaterdag op Zondag is
een gpoote ruit in een woning in de Kanaal
straat ingeworpen. Ook enkele boompjes rijn
vernield. Men vermoedt, dat dronken matrozen
zulks hebben gedaan,
Iemand tracht manufacturen te verkoopen,
die een voorschot op de te leveren goederen
vraagt, Een ingezetene heeft zich hierover bij:
de politie beklaagd.
MIDDELBURG. Geslaagd voor examen teeke-
nen M. O. (akte Ma) Mej. G. T. Gabriëlse, voor
nuttige handwerken Mej. C. C. Brons, voor hoofd
akte: de heer P. A. Vermeulen; voor handenar
beid: Mej. M. A. B. Migchelsen en N. "Wil, voor
Nijverheids-onderwijs: (akte Nh.) S. TaaL
Bedankt voor het beroep bij de Geref. kerk
(H.V.) door Ds. J. J. Buskes !e Oosterend.
De Geref. Zondagsschool „Jachin" maakte
piet een 300-tal kinderen een uitstapje naar
Domburg.
Gedurende de kermis werden van verschil
lende zijden anli-kermisvergaderingen gehou
den of fiets- en roeitochten georganiseerd.
Door de filmfabriek Polygoon uit Haarlem
is opname gedaan van een geluidsfilm op de
Markt, met medewerking van de Ver. voor
Vreemdelingen verkeer.
Ged. Staten handhaafden het besluit van
den gemeenteraad tot toelating van mevr. Weijl-
Snuijf, als lid van den raad.
Een 20-jarige jongeman viel uil een schuit
je van de stoomoaroussel. Een bloedende hoofd
wonde bleek niet van ernstigen aard te rijn.
De eigenaar van den caroussel liet den jongen
naar den dokter en daarna naar diens huis per
auto brengen.
Geslaagd voor Boekhouden: I. F. Rijkaard
en J. C. Vader;
De eerste-luitenant der mil. adm. F. A.
Nieuwland alhier, die 1 Sept. voor 3 jaar ge
detacheerd wordt bij de hoogtere krijgsschool
Poeders en tabletten zijn alléén echt, als
de verpakking voorzien ls van den naam
Mijnhardt. Let bij het koopen daar speciaal
op, want dit alleen garandeert U de echtheid
tot het volgen der intendance-studiën, wordt
alsdan overgeplaatst bij het 2e reg. veldartil
lerie.
ARNEMUIDEN. Enkele jongens vonden Zon
dagavond een bedrag van f200.aan bankpa
pier. Zij deden aangifte bij de gemeentepolitie.
Geslaagd voor examen handenarbeid de
heer J. P. IsraëL
BIGGEKERKE. Bij het ringrijden viel een der
deelnemers van rijn paard en verwondde het
oor, een ander viel eveneens en kreeg van het
paard een Map, zoodat rijn been brak.
DOMBURG. De wisselbekers bij de gehouden
ringiijderij werden gewonnen door G. J. Pas-
senier en L. de Voogd.
SOUBURG. De familie de P. alhier ontving
het droef bericht, dat hun zoon Joh. A. de P. te
Castricum bij het zwemmen verdronken was.
Geslaagd voor Boekhouden: J. de Smit al
hier.
De zilveren wisselbeker is afgereden door
P. Bal jeu, voor de eerste maal. Een andere be
ker bekwam P. de Visser.
VEERE. Aan de Oudheidskamer rijin 25 zilve
ren oude Zeeuwsche munten geschonken, die
•gevonden werden bij het verbeteren van den
weg van hier naar Middelburg.
De heer Verhage, benoemd politieagent
alhier, heeft voor deze benoeming' bedankt.
TiTIT THIW^ ifi^ltrSr iw
Zondagmorgen-Concert van de hat
monie „Ons Genoegen", directeur de heer
C. Ci. Govaarts op Zondag 16 Augustus
in de tuin van de voormalige Willem Hl-
kazerne. Aanvang 8 uur.
Programma
1. Psalm 19
2. A Sabbath Song arr. C. G. Govaarts
3. Engelenzang Ph. Sponheimer
4. Chr. Liederen Album arr. C. G. Govaarts
5. De Heer is mijn
Herder Stebbins
6. Adoration Ph. Sponheimer
7. Fantaisie over
Chr. Liederen arr. C. G. Govaarts
8. Danklied
Zondagavond-Concert van de har
monie „Ons Genoegen" in de tent Boule
vard Evertsen. Aanvang 8 uur.
Programma
1. „Bleue Danube" Marsch
arr. C. G. Govaarts
2. „Ein Morgen, ein Mittag, ein
Abend in Wien", Ouverture
h. v. Suppé
3. Carmen Sylva. Walzer Ivanovici
4. Une Nuit a Venise
Scènes Descriptine F. Andrieu
a. Patrouille
b. Rêverie
c. Serenade
d Tarantelle
5. „Lebenslust", Ouverture C. Latann
6. „Panus Angelicus" Cesar Franck
Trombone-Solo
7. Die Turkische Scharnacke
Th. Michaelis
8. „Tannhüuser", Grande Fant.
sur l'Opera R. Wagner
9. Finale
Functie's die de verschillende onder*
deelen van het voedsel vervullen, in
verband met hun verteerbaarheid.
Het vermogen om bepaalde voedermiddelen
ie verteren is voor verschillende diersoorten
niet e^en groot.
Verschillende facloren rijn hier natuurlijk de
oorzaak van, welke we nie. nader zullen uiteen
zetten. Wij willen bij onze beschouwing over
de vertering nog wel opmerken, dat de wijze
waarop het voedsel is bereid, en wordt toege
diend invloed heef op de mate van verlering.
Men meene dus niet dat voedsel, dat een dier
alleen door honger gedwongen opneemt, een
even nu'.tig effect zal hebben als voedsel, dat
met graagte wordt genomen.
Wij dienen nu eens ;na le gaan, welk gebruik
het lichaam van de verteerde sloffen kan ma
ken. In dit hoofdstuk bepalen wij ons daarbij
tot de eiwitten, de vetten, de stikstofvrije ex-
stratie-stoffen en de ruwe vezel.
Het water en de minerale bestandrieeku laten
(Volledig Pluimveevoeder*)
daar deze uit ideafe grondstoffen is vervaardigd
en géén vischmeel bevat
Alles vereend in één korrel^niels byvgeretll
Sedert 1925 is de pluimveeteelt
verrijkt met Bertels'.Künstkorrel'het wetenScnZD
pelgk ideale, voordeeliqer en volledige voeder
voor kuikens, kippen.eenden enz waarin
d&qranen.vleeschmeel. vitaminen.voedinqszouten
enz. in één korrel zijn vereeniqd en waarmede ver»
kregen wordh arbeidsbesparing, laqere productie-'-'
kosten en betere bevruchting v.hei.grooteren smake
lijker eieren, sterker en mooier dieren en 50% méér
eieren dan met de omslachtige dubbel voedering
met Ochtendvoeder enqemenqd qraan. Alle foutief'
voederen, waardoor noq millioenen verspild wor\
den.wordt door de.Kunstkorrel 'in eens opgehe
ven. In Nederland voert men reeds Z millioen
kippen en eenden met Resiiïzis JÓMnstkoVi&C*
50 kll° f Vr^qLbcochyrSi
nvBERTE1§^^ASRDAM
Octrooi reeds verkregen in België.Canada.Engeland
Frankrijk. Italië. Hongarije. PPIen.5panje.Zuid -Afrika
wij dus voorloopig' mog buiten beschouwing,
om hier later wat meer uitvoeriger op terug te
komen. Voor het verkrijgen van een inzicht in
in het gebruik, dat het dierlijk lichaam van de
bedoelde verteerde stoffen onder verschillende
omstandigheden maakt, bepaalt men de stik
stof-kool stof en energiebalans. Met behulp van
de stikstofbalans kunnen wij een inzicht krij
gen in den vleeschaanzet.
Stikstof- en koolstofbalajns samen leereo ons
(ien vleesch- en vel aanzet kennen en maken het
ons tevens mogelijk de energiebalans op te ma
ken.
Deze geeft op haar beurt weer een inzicht
in de volledige stofwisseling.
De vleeschaanzet kan berekend worden
dit de hoeveelheid stikstof, die bij een bepaalde
voedering in het lichaam wordt teruggehouden.
Daarbij gaat men van de veronderstelling
.uit dat de stikstof uitsluitend dienst doet voor
vorming van spierweefsel. Dit nu is niet ge
heel juist. Een zekere, riji het dan ook kleine,
hoeveelheid slikstof dient voor vorming van
haar, hoef, e.a. stikstofhoudende lichaamsbe-
stamddeelen. Behalve bij schapen meent men
echter deze hoeveelheid te mogien varwaar-
loozen.
Bovendien neemt men aan, dat de .stikstof
hel lichaam alleen verlaat met de vaste en
vloeibare uitwerpselen.
De in het lichaam achtergebleven stikstof uit
het voedsel kan gevonden worden, door de opge
nomen hoeveelheid te verminderen met de hoe
veelheid, die in de vaste en de vloeibare uit
werpselen voorkomt. Kent men de hoeveelheid
in het lichaam achtergebleven stikstof, dan
berekent men de vleeschaanzet met behulp van
de gegevens dat vet- en aschbestanddeelten-
vrije, droge stof van vleesch 16,67 pCt. stikstof
bevat en dat versch, mager vleesch een water-
gehalte van 77 pCt. heeft
De vet aanzet ban bepaald worden door
allereerst na te gaan, hoeveel koolstof, met het
voedsel wordt opgenomen en die hoeveelheid
te verminderen met de hoeveelheid koolstof,
die voorkomt, niet alleen in de vaste en de
Vloeibare uitwerpselen, maar ook in de koolstof
houdende afscheidingsproducten. Andere Wijzen
van koolstof-afscheiding rijn er niet.
Heeft men langs dezen weg de hoeveelheid in
het lichaam achtergebleven koolstof bepaald,
dan kan men de hoeveelheid koolstof, die voor
Vetvorming heeft gediend, vinden, door de ge
vonden hoeveelheid te verminderen met de
hoeveelheid koolstof, die voor den vleeschaan
zet wordt vereischt. Daaruit volgt, dat bij dit
onderzoek ook steeds de achtergebleven stik
stof moet worden bepaald.
De opzet van dergelijke proeven zijn zeer in
gewikkeld.
De energiebalans. De energie van een
stof is de hoeveelheid warmte, die bij' volledige
verbranding van die stof ontstaat.
Deze hoeveelheid warmte kan men met be
hulp van een Caloriemeter bepalen. Dit is een
toestel, waarbij men de vrijgekomen warmte
vaststelt door de temperatuursverhoogimg van
een bekende hoeveelheid wa.er te meten.
Men gaai hierbij als volgt te werk. Een klei
ne, afgewogen hoeveelheid van de te onder
zoeken slof wordt in metalen tombe gebracht,
die mei zuivere zuurstof gevuld is. De bombe
worilt onder edompeld in een afgewogen hoe
veelheid wa er en de temperatuurstijging van
he! water wur* t nauwkeurig waargenomen.
Op deze wijze kan men de energie van voe
dingsstoffen en voedermiddelen bepalen.
De hoeveelheid warmte, die een voeder bij;
ledige verbranding lever., zullen wiji bruto ener
gie noemen.
Dan heeft men nog de netto-energie, onder
deze energie wordt verstaan, dat deel van de
beschikbare energie, hc welk voor onderhoud
en productie heeft gediend. Van de beschik
bare energie moe steeds een deel als warmte
Verloren gaan en wel da! doel, hetwelk voor
verl eringsarbeid van het voeder noodig geweest
is. Deze energie noem, men de thermische ener
gie. Wij kunnen zoowel de thermische als de
ne to-en erg e van een voe ler bepalen door het
opmaken van een energiebalans bij verstrek
king van een bepaald grondvoer en daarna bij
,hel toedienen van hel zelfde grondvoer met het
e onderzoeken voeder. Een volgende maal zul-
