Abdijsiroop
2e BLAD
Verdrijf dien Koest
Van Week tot Week
BURGERLIJKE STAND
die Uw ouden dag vergalt
DRAISttlA-vAN-VALKENBURG'S1-
A -'i LEVERT Ry
AKKERT
WEGELING'S NIEUWSBLAD VAN
VRIJDAG 31 OCTOBER 1930 No. 43.
Een nieuwe mijnramp. Het jodenvraag
stuk. Belg. invoerverbod van Neder
land soh vee. Russisch graan. Vermin
derde belangstelling voor Oceaan- en
Indiëvluchten. Radio in de treinen.
Staking in het typograf enbedrij f
voorkomen. Gouden jubileum der Vrije
Universiteit te Amsterdam. Vlootwet.
De „zwoegende werkers in den eeuwigen
nachv", zooals Clinge Doorenbos ze noemt,
worden wel zwaar getroffen. Nauwelijks had
den de mijnwerkers in Alsdorf hunne honder
den dooden grafwaarts gedragen bijna de
helft der slachtoffers van den mijnramp waren
dermate verminkt, dat het onmogelijk bleek
hunne indentiteit vast te stelllein of er kwa
men uit Saarbruoken berichten van een in zijne
gevolgen bijna even funest ongeluk in één der
Pruisische staatsmijnen 'bij Quierschied, krach
tens het Vredesverdrag van Versailles in exploi
tatie bij den Franschen Staat. Wlederom hon
derd en misschien meer nog dan honderd doo-
den
Het is een goede gewoonte het bij dergelijke
gelegenheden den overlevenden niet aan 'be
langstelling te laten ontbreken. Wie wel eens
een sterfgeval in zijne f ami'ie meemaakte Weec
maar al te goed hoe in dergelijke uren ieder
blijk van belangstelling wordt op prijs gesteld
Evenwel weten we ook maar al te goed, hoe
gauw de belangstelling der menschen in het
leed van anderen verflauwt 't Is begrijpelijk
men kan nu eenmaal niet blijven stilstaan bij
de dooderi; het leven roept, stelt ons telkens
weer voor nieuwe vraagstukken, wier oplos
sing voor ons noodzakelijk is en de vroegere
ellende wordt naar het onderbewustzijn ge
drukt, om met Freud te spreken.
En zoo is het te verwachten, dat wanneer
straks de rapporten van de commissies
welke bij rampen ats in Alsdorf natuurlijk
steeds worden ingesteld verschijnen, deze
niet meer die belangstelling genieten, welke
zij. inderdaad behoeven. Zooveel er geschreven
en gesproken werd toen de mijnramp plaats
had, zoo minitieus alle mogelijke bijzonderhe
den werden vastgesteld, door illustraties ver
duidelijkt (zoo las ik, dat aan persfotograven
verboden moest worden de verkoolde lijken
te fotografeeren) zoo weinig aandacht zal er
straks worden geschonken aan de rapporten
welke de Corzaxen van den mijnramp zullen
aan het licht brengen.
„Met ruwe hand heeft het noodlot ingegre
pen en de almacht der natuur doen gevoelen,
ondanks de wetenschap der menschen en den
vooruitgang der techniek" sprak de directeur
gen. van den Eschweiler-Bergwerksverein.
Westermann. Blijkbaar zijn bij het mijnbedrijf
de verweersmiddielen van de menschen nog niet
voldoende om aan alle krachten der natuur
weerstand te kunnen bieden. Aan allen mijn-
arbeid zijn nog altijd risico's verbonden.
Maar het mag niet voorkomen, dat om finan-
tieele redenen wordt nagelaten die maatregelen
te nemen, welke genomen kunnen worden. De
mijnwerkers hebben recht op al de bescher
ming, welke mogelijk is. En aan zoodanige be
scherming schijnt zelfs den Nederlandschen
mijnwerker het te ontbreken. Zoo is het eene
bekende zaak, dat de Limburgsche mijnwerkers
liever werken m oe mijnen van den Staat, dan
in die van particulieren, onder meer omdat
men in de eerste meer veiligheid smaal regelen
neemt dan in de laatste. Men versta mij goed
niet, dat het in de parlicuiere mijnen met de
veiligheid niet zoo nauw genomen wordt er
bovendien controle. Maar toch speelt de finan-
tieele kwestie om begrijpelijke redenen bij de
particuliere mijnen grooter rol dan bij de Staats
mijnen. Én met deze wetenschap wordt eene
verwijzing naar de almacht der natuur slechts
onder zeker voorbehoud a anvaard. Nog te meer
wianneer men leest hetgeen de correspondent
van „Het Volk" te vertellen heeft. Een stille
woede, een diepe wrok bezielt vele der over
levenden. De arbeiders verklaren, zoo schrijft
hij, dat nergens meer dan in de mijnen van de
Eschweiler-Bergwerksverein er alles wordt op
gezet om niet direct produelieven arbeid
waaronder het opvullen met steen van verlaten
gangen te rekenen is uit te schakelen. In de
ongeluks-mijn nu moeten veel van die niet met
steenen opgevulde ruim'en met gas gevuld zijn
geweest. De krachtige ontploffing zoo wordt
dan verder verklaard heeft de ruimten en
gangen doorgeblazen en het daar opgehoopte
gas mee uitgedreven. Daardoor werd de ramp
zoo ontzettend in omvang.
Hier Zwijgt alle politiek en spreekt
slechts het hart", schrijft de „Haagsche Post".
En het blad heeft gelijk mits maar het in te
stellen onderzoek grondig zij.
Een andere zaak, welke in de afgeloopen
week heel wat gemoederen in beroering heeft
gebracht is hel Jodenvraagsluk, Men kent de
plechtige verklaring van Lord Balfour, waarin
Engeland verplichtte naar al zijn vermogen mee
te werken aan de vestiging van een Joodsche
nationale woonplaats in Palestina. Dat deze
plechtige belofte ook steeds werd nagekomen
kan niet wonden gezegd Reeds de wijze, waarop
de P.alentijnsehe regeeiing bij de onlusten van
verleden j,aar in gebreke bleef de veiligheid van
leven en bezit van de Palentijnsohe Joden te
waarborgen, was een ernstige grief van het
Joodsche ras, die ook door de mandaten oom
missie van den Volkenbond als rechtmalig er
kend is. Maar wat het nieuwe wetboek der En-
gelsohe Labourregeering thans tem. beste geeft.
Ook de Oostersche vrouw weet
dat Purol de huid gaaf en gezond
maakt en bovendien fluweelzacht.
moet de Joden wel alle vertrouwen in Enge-
land's gegeven woord te ontnemen. „Wat de
economische en sociale ontwikkeling betreft
moet geconstateerd worden", zoo wordt gezegd,
„dat op het oogenblik met de huidige methoden
van den Arabischen landbouwer er geen marge
van beschikbaar land is voor nederzetting ,in
den landbouw van nieuwe landverhuizers". En
een deskundige medewerker van de „N. R. C."
teekent hierbij aan: „Dus omdat de Arabieren
hun land op verkeerde wijze bebouwen en hon
derden dunams ongebruikt laten liggen, mogen
geen Joden, wier toekomst in Palestina de En-
gelschen onder garantie van alle volkeren be
loofd hadden te willen helpen bevorderen, hel
land meer binnenkomen. Ze moeten wachten,
totdat de Arabieren na vele, vele jaren van hen
geleerd zullen hebben, hoe het land op behoor
lijke wijze te bebouwen en indien er dan een
stukje overblijft, waarmede de Arabieren geen
raad weten, mogen er dan in de verre toekomst
misschien een paar Joden binnengelaten wor
den. Met andere woorden, het wordt den Joden
onmogelijk gemaakt land te koopen en het land
binnen te komen".
Des te meer ongelegen komt voor de Joden
deze nieuwe Engelsche regeerings-politiek nu
in bijna heel Midden-Europa met het ultra-
nationalisme, 'het anti-semiüsme den kop op
steekt. „Groote bezorgdheid", schrijft Prof. Dr
D. Cohen in „De Nieuwe Groene Amsterdam
mer", wekt het groeiend anti-semiiisme 'in de
Landen van Midden-Europa".
En de hooggeleerde spreekt zlijn vrees uit,
dat straks de ontevredenheid over de hechte
oeconmische toestanden zich op de Joden zal
Wreken. Het komt ons voor, dat deze vrees'al
leszins gegrond is. Wlanneer de fascisten in
Duitschland en Oostenrijk er in mochten sla
gen het roer in handen te nemen, ziet het er
voor de Joden slecht uit en zijn progroms
zooals wij die uit Rusland kennen geenszins
uitgesloten. Verweer acht Prof, Cohen onmo
gelijk: hij ziet slechts uitkomst in het vormen
van een eigen gemeenschap.
Wlanneer echter de woonplaats dezer ge
meenschap in Palestina moet worden gezocht,
dan zal die uitkomst, zooals wij boven aan
toonden, nog lang op zich laten wachten.. Om
het woord Sint-Juttemis niet te gebruiken.
We werden in de afgeloopen week opge
schrikt door het 'bericht, dat België een in
voerverbod uitgevaardigd had van alle Neder-
landsche koeien. Thans blijkt echter, dat België
alleen maar bezwaar maakt tegen invoer van
besmet vee. Voortaan zal bij het bewijs van den
veearts nog een bewijs noodig zijn, dat het vee
afkomstig is uit eene gemeente en provincie,
waar geen besmetting heerscht, en eene ver
klaring, waaruit blijkt, dat de verzender iedere
aanraking met besmette haarden heeft uitgeslo
ten.
Zooals te verwachten was hebben de Ant-
werpsohe readers zich tegen de maatregelen
der Belgische regeering inzake den invoer in
België van Russisch graan verzet. Rusland is
van Antwerpen een goede klant geworden. Al
leen in Augustus kwamen in Antwerpen 120.000
ton graan aan, bestemd voor Zwitserland, den
Elzas en Duitschland. Thans liggen te Antwer
pen -300 binnenschepen met Russisch graan.
En ook al deze sohepen zullen, evenals de on
derweg zijnde, waarschijnlijk naar Rotterdam
worden gedirigeerd.
Langzamerhand schijnt de belangstelling
voor de Oceaan- en Indiëvluchten minder le
worden. Ondanks het feit, dat men in Parijs alle
schoolkinderen vrijaf gegeven had, is de triomf
tocht van de Fransche Oceaan vliegers Co-s les en
Bellonte eigenlijk een beetje in het water ge
vallen. En in Nederland heeft Evert van Dijk
als bestuurder van het postvliegtuig, dat dit sei
zoen het eerst naar Indië vertrok en een re
cordtijd van 8i/2 dag maakte, bij zijn terugkomst
niet die lauweren geoogst, welke men verwacht
te. Evert van Dijk heeft 240 K.G. mail meege
bracht.
Eenigen tijd geleden liepen er geruchten, dat
men ook in Nederland proeven wilde nemen
om de treinen van radioinstallalies Ie voorzien.
In Frankrijk schijnt men zeer enlhousiast Ie
zijn over de ontvangst der radio-programma's,
'thans lezen we echter dal in Italië niet zulke
gunstige res ul tal en verkregen werden.
De dreigende staking in hel typografenbe-
drijf is gelukkig voorkomen kunnen worden.
De rijksbemiddelaar Mr. S. de Vries Czn.,
heeft dus succes gehad. Van beide kanten gaf
men iets toe en de zaak kwam in orde.
Vermelding verdient de feestelijke herden
king van het gouden jubileum der Vrije Uni-
versitéit te Amslerrfam. Aan belangstelling
heeft het zeker niet ontbroken ook niet
var de zijde der andere Universiteiten in Ne
derland. Vermelden wij tenslotte nog de zeer
rumoerige Tweede Kamerdebtaten bij de be
handeling der vlootplannen van minister Dec
kers. De communist De Visser moest zelfs
den toegang tot de vergaderzaal worden ont
zegd. Tenslotte werden de plannen van den
minister met groote meerderheid van stemmen
aanvaard.
VLISSINGEN van 23—30 October 1930.
Ondertrouwd: J. Posahmann 27 j. en B. E.
van Duijse 23 j.. G. L. van Assen 21 j. en
G. Ladosie 19 j. J. de Bart 23 j. en S. M.
van Aalst 24 j. F. Ovaa 26 j. en C. de
Rijke 25 j.
Getnouwd: A. H. van der Sloot 23 j. en J.
M. M. van Hercules 23 j. J. Mieras 27 j.
en A. T. E. W. de Raad 26 j. G. B. Gerrit
sen 36 j. en A. R. Engelse 34 j. J. "Wl van
den Berg 21 j. en J. de Ridder 19 j.
Bevallen: J. H. Meulmeester geb. vajn de
Runstraat z. W. Michielse geb. 'Janssen d.
C. den Outer geb. de Nooijer z. T. Braam
geb. Bos z. J. Roelse gieb. Verhage d.
E. de Ridder geb. van Beusichem z. E. C.
Cramer geb. de Wiaal d. T. C. Weststrate
geb. Kroon z. M. E. Hintzen geb. van
Leeuwen d. M. C. Vrijer geb. Bakkum d.
Overleden: C. H. L. Moiet vrouw van F.
Naerébout 69 j. C. Machielse man van
P. Minderhoud 76 j. Wl JSchülke jm. 22 j.
E. Leeman d. 6 mnd. C. J. de Houdt
wedr. van M. A. P. Vosse 54 j.
Met de Jaren verzwakken onze adem
halingsorganen. Kom ze te hulp wanneer
het ademen moeilijker gaat dan vroeger,
wanneer Gij vlugger benauwd zijt Ge
kunt al die ongemakken bestrijden. Ge
behoeft niet te hoesten, niet te kuchen,
geen wanhopige pogingen te doen dat
moeilijk op te lossen slijm kwijt te raken.
Neem dadelijk Abdijsiroop. Door de
bijzondere samenstelling voor U een aan
gewezen middel. Buitengewoon verzach
tend, slijmoplossend en borstversterkend.
Beroemd bi) Hoest, Bronchitis, Asthma*
„Voor de Borst99
ATom vericrijgoaar. Prijs Fl. 1.50, Ft 275, Fl. 4.50
T LEEUWARDEN
Gebruik buitenshuis Abdijsiroop-Bonbon»
(60 ct.). Dan bespoedigt Ge Uw genezing,
ABDIJSIROOP-BONBONS (Gestolde Abdijsiroop
SOUBURG van 23—30 October 1930.
Ondertrouwd: Adriaan Krijger 26 j. en Jo
hanna Apoloma de Priester 22 j.
Geboren: Johanna Cornelia Adriana d. v.
Anthony Pieter Leenhouts en Maatje vanSpar-
rentak Abraham Izaak z. v. Johannes Bruljn-
ooge en Susanna Francana de Jonge.
Overleden: Adam Pieterse 88 j. wedr. van
Wtilhelmina Wouters.
MIDDELBURG van 23—29 October 1930.
Ondertrouwd A. M. Wondergem 23 j.
en L. P. van Noppen 21 j. J. C. Poer-
stamper 25 j. pn P. de Nooijer 22 j.
Getrouwd C. H. Net 23 j. en Dinge-
uianse 21 j. A. Scheijgrond 30 j. en S.
j. Jonk 29 j.
BevallenA. j. de Veer-Berdenis van
Berlekom d. B. de Craene-de Smet z.
E. de Wijze-Jobse d. A. Gillissen-
Neufégliese d. j. C. Huiszoon-van Iren
a. - H. A. P. Antheunisse-de Bruijne d.
OverledenTh. M. A. Voerman 52 j.
geh. met H. Cornelius CohenP. Brou
wer 80 j. weduwn. v. Louwerse.
LEVERTRAAN EN VITAMINEN.
Het is een vreemd verschijnsel, da' de mo
derne wetenschap als resu' aat 1 arer onder
zoekingen, vaak to co »cl s es kon, ve' k1 de
ervaringsWijsheid onzer grootouders op me
disch gebied, gelijk' geven Hun huismid de
tjes" waren vaak nog zoo nis n e Hel schijn
dat, zonder den s eun der weienschap, de
mensch als bij intuïtie voelt, wa goed voor
hem is en wat niet. Men heeft hel altijd voor
goed en natuurlijk gehouden, versch vleesch,
groenten en fruil le e'en en men schuwde
instinctmatig voedsel, dal te lang gestaan"
had. De vitaminen-theorie lost he waarom van
deze voorkeur Op. Niet zoo heel lang geleden,
toen de moderne techniek middelen vond om
alle mogelijke soorten van voedsel voor ombe
paalden tijd te bewaren, meende men, dat al
die „blikjes" even voedzaam waren als de
versche stof, waarvan zij bereid waren. Men
meende dat sardines of zalm uit blik even voed
zaam was. Immers, chemisch onderzoek had
uitgemaakt, dat al deze conserven volkomen
dezelfde bestanddeelen bevatten, als het ver
sche voedsel. Thans weten wij dat „blikjes"
lang niet evenwaardig zijn aan de versche waar,
Zoo staat margarine ver achter bij natuur
boter, gecondenseerde melk bij versche melk
enz. En dit verschil in voedingswaarde berust
slechts op één enkel punt.
Er bestaan uiterst kleine lichaampjes, zoo
klein, dat ze tot dusver niet geïsoleerd kunnen
worden, doch die zich geducht laten gelden.
Zij komen alleen voor in versch voedsel en
gaan te niet door koken, steriliseeren of inleg
gen. Wanneer voedsel geneel fabrieksmatig lot
stand komt en geen bestanddeelen van dierlij
ken aard bevat (zooals sommige margarinesoor
ten) ontbreken zij natuurlijk ook. Zij worden
vitaminen genoemd en in drie klassen ver
deeld, namelijk de vitaminen A, B en C. Elke
soort vitaminen speelt bij de voeding haar
eigen rol, zij zijn alle drie noodzakelijk voor
ons welzijn en Wanneer één er van in ons
voedsel ontbreekt, treedt er een of andere ty
pische storing in. Neem bijv. vitamine A. Zij
ontbreekt in margarine en komt slechts voor
in natuurboter. Zij komt echler ook voor in
de meeste dierlijke vetten, doch niet in spek.
Ook eieren, kaas, graan, kool, bananen, noten,
versch vleesch en versche visch bevatten deze
vitaminen. Doch levertraan staat bekend als
het rijkst te zijn aan vitaminen A en dit is
de reden, dat deze niet zeer smakelijke vloei
stof altijd hoog in eere is gehouden als verster
kingsmiddel voor kinderen in hun groeiperiode
en als geneesmiddel tegen hoest, verkoudheid,
zwakte en dergelijke kwalen. Voor de gezond
heid van volwassen menschen is de aanwezig
heid van vitaminen A noodzakelijk én natuur
lijk zooveel te meer voor kinderen. Gedurende
de eerste twee jaren van een kinderleven roept
de afwezigheid van vitaminen A, rachi'is-ver
schijnselen (Engelsche ziekte) te voorschijn. In
dien na die periode, de vitaminen blijven ont
breken, wordt de groei sterk belemmerd. Daar
om is het noodig, kinderen, die niet willen
groeien, voedsel te geven, dat rijk is aan vita
minen A, bij voorkeur levertraan.
Men begrijpe wel: chemisch onderzoek kan
nog geen vitaminen aantoonen. Geen schei
kundige kan zeggen of een monster levertraan
inderdaad de noodige vitaminen bevat en het
is zeer gemakkelijk in levertraan de vitaminen
geheel te dooden. Zij behoeft daartoe slechts
eenige uren op kookhitte verwarmd te worden
en geen scheikundige zat het verschil bemer
ken. Zijn we dus in dit opzicht geheel op de
goede trouw der fabrikanten aangewezen? Tot
voor kort wel. Thans wordt echter in Amerika
en ook in Engeland een methode van vitami
nen-meting toegepast. Zij komt hierop neer.
Wanneer men een gezond onvolwassen dier
neemt en dit voedt op een normaal diëet, zoo
danig, dat de A vitaminen geheel ontbreken,
dan'noemt men dit een minus-A-diëet; en men
zet nu het proefdier (bij voorkeur een jonge
rat) op een minus-A-diëet en houdt dit eenige
dagen vol Zonder het zoover te laten komen,
dat. het dier ziek wordt en sterft. Dan wordt
het dier weer op een ABC diëet gezet, waarbij
de te beproeven levertraan, in een bepaald
quantum verstrekt, de vi'amine A vormt. De
Rnelheid, Waarmede het dier groeit, is dan de
best mogelijke toets voor den vi^aminenrijkdom
der levertraan. Wanneer deze methode op een
reeks ratten wordt toegepast, die tot hetzelfde
lichaamsgewicht gereduceerd zijn en de hoe
vefelheid levertraan aan efke rat verstrekt,
wordt nauwkeurig gemeten en opgerekend, dan
kan met iuistheid worden nagegaan, in hoe
groote mate in het te beproeven merk le
vertraan de vitaminen A voorkomen. En zoo
kwam men tot de conclusie, dat goede lever
traan minstens 50 vitaminen A eenheden per)
gram moet bevatten.
Verschillende oliesoorten en „kracht voed-
sels" worden voor kinderen als den groei be
vorderend aangegeven 7oo, buvoorbeeld, orijf-
olie in emu«die-vorm Deze bevat echter geen
spoor van de A-vitaminen en kinderen der
gelijk goed te geven is groove dwaasheid.
Levertraan-emulsie is goed, doch lang niet
zoo voortreffelijk ats de gewone levertraan. Het
rvrnd met! e nro ee der te ver' man -em u' sie werkt
nnrnmriig nr> hnt nanfat eenheden der vi'amine
Woirf-t^v^e'rasm versch is ook buitesn-
rt—non ,ii« t" ho-Alvr)
Onda«V" bo'-en b^dhreven kenrtngsme-
thndo HlhT teveriraan in al ziin vormen toch
nor» fn-n zeerste oen ar'ikel van ver'rouiwen en
wie ziin kinderen lief heeft, koooe van dit ver
sterkingsmiddel sieoTRs die merken, van welke
hii steRirr weet, dat ze goed zijn
WEET GIJ?
dat sport een bezigheid is, waaraan men
zich niet zonder medische toeslemming mag.
overgeven? en
dat de uitvoer van groenten en fruit en
vruchtenpulp in 1928 f86 482.000 bedragen heef t
tegen f61 940.000 in 1927? en
dat Amsterdam in het jaar 1300 nog maai
een klein vissohersdorp was? en
