3e BLAD
Van Week tot Week
Bieten rooien
BURGERLIJKE STAND
RADIONIEUWS
PLATER BTSBB
m smLwmrtmm
WEGELING'S NIEUWSBLAD VAN VRIJDAG 17 OCTOBER 1930 No. 41.
BINNENLAND.
Het huidige banditisme. De pers heeft
maar al te veel ruimte over voor sen
satie! edtuur. Daling van den eerbied
over andermans oordeel. Radiocieinsuiiir
en de ambtenaar die er in liep. Matafto.
De overval op Curacao. Diefstal aan
het Rokin. Het petitionnement tegen
de Vlootwet. Slecht betaalde burge
meesters. Maalgebod voor inlandscbe
tarwe. Nachttreinen. Postvliegtuigen.
Nederland kende reeds lang het slagveld
van den arbeid. Later voegde zich daarbij het
slagveld van het verkeer; auto-ongelukken'zijn
aan de orde van den dag, Er is nog een derde
slagveld bijgekomen: het slagveld van het ban
ditisme. Wlant er gaat tegenwoordig haast geen
Week, wij zijn geneigd te spreken Van geen
dag, voorbij, dat ook hier in Nederland niet
iemand naar een mes, vuurwapen of ander
moorddadig instrument gegrepen heeft, om
aan andermans toch al kortstondig leven een
einde te maken. De bandiet of bandieten, die
die een moordaanslag op den Rotterd. sejhilders-
patroon beraamden en de dronkaard alias
ser, die op het leven van een paar doodonschul
dige Amsterdamsche politieagenten gemunt
hadden, vormen de schotel van deze week.
Een klein variant vormden de ontvluchting en
achterhaling van twee gestraften uit de gevan
genis te Scheveeingen (intusschen hadden ze
nog den tijd gehad om eene Inbraak! te plegen)
en de geheimzinnige verdwijning van f13.000,
uit de tasoh van een loopjongen. Een ongeluk
kige., $iet heel normale vrouw in Rotterdam
pleegde een aanslag op haar man, terwijl zich
in Amsterdam een drama afspeelde, waarbij
een chauffeur zijn stiefvader doodschoot. Tot
•slot me more eren wij nog het vergiftigingsge-
val in Rottendam, dat den vader van het onge
lukkige gezin het leven kostte.
Ruimte belet ons al die tragiek hier nog eens
uiteen te rafelen, 't Is trouwens onnoodig,
want onze groote pers wijidt aan zulke dingen
vrij (veel misschien wel te veel aandacht.
Al gaat hier het sensatieigeschrijf -gelukkig nog
niet zoover als in Engeland en Vooral in Ame
rika. Een Amerikaansche courant is doorgaans
onleesbaar, in Engeland moesten zelfs de recht
banken maatregelen nemen tegen de sensatie-
ledtuur. Speciaal eohtscheidings-prooessen in
kleuren en geuren beschreven, vormden zoo
'langzamerhand het eenjgst Wat aan de lezers
werd opgediend.
Wais in de laatste tien jaren de toename der
Criminaliteit onrustbarend, daalde ontstel
lend de eerbied voor andermans Leven ook
om het oordeel, de gedachten van anderen geeft
men tegenwoordig niet veel meer. Er dreigt
van die altijd zoo geroemde Ned. Vrijheid
8 Oct. herdachten 'wij Alkmaaris ontzet niet
zoo veel meer over te blijven. Dit gevaar wordt
natuurlijk grooter, wanneer de regeering vóór
gaat in den strijd tegen de vrije meeningsuiting
fWe bedoelen, wanneer niet opgehouden wordt
met die radio-censuur, Welke vandaag deza mor
gen gene treft. Wat ervan te denken de Nieu
we Groene merkt dit zeer terecht op wan
neer iemand als de heer Alberda, alvorens een
rede door de radio te kunnen houden, eerst
de goedkeuring van een radiocommissie moet
verkrijgen.
Tot Welke dwaasheden zoo'n radio-oensuur
overigens leidt wanneer niet door intellectu-
eelen gecontroleerd wordt, wordt ons duidelijk,
Wanneer we den secretaris der V.A.R.A., de
heer ZWetbroek, wiens rade de vorge week
door de Radio-Controle-Commissie werd afge
broken omdat ze critiek op de regeering inhield,
ho.ooren vertellen, dal hij in stede van haar
aan te vallen, de Regeering vrijpleitte van alle
schuld aan den radiostrijd. De ambtenaar der
Radio-Contr.-Comm. had den zin van het be
toog niet begrepen.
Meer vrijheid is dus gewensoht, al beeft zij
ook hare schaduwzijde, zooals iedere medaille
een keerzijde heeft. De alom bekende Britsch-
ffndische wijsgeer Tagore waarschuwt in een
zijner brieven de Japanners voor de overname
Hier Europeesche cultuur, o.m. omdat hier
vrijheid van reclame bestaat. Iedereen, zoo
sehrijtt hij, heeft in Europa het recht zijn
artikel als het beste aan Le grijpen, terwijl
er toch maar één artikel het best kan zijn. Aan
zulke, we zullen maar zeggen noodleugens zijn
wij al gewend geraakt, we letten er niet meer
op. Maar soms loopt men toch tegen den lamp.
Zoo hebben we werkelijk gemeend .dat het be
kende middel tegen mond- en klauwzeer „Ma
tafto" ook werkelijk een geneesmiddel tegen
die kwaal was, 'terwijl het vorige week gepubli-
peende rapport van Dr. Freukel duidelijk aan
toonde, dat al die reclame slechts verlakkerij
was.
Het zal Iedereen verheugen dat het Hoog mi
litair Gerechtshof den geheimzinnigen sluier Wil
oplichten, Welke hangt over de kwestie aan
gaande den overval op Curacao. Ook al is men
het dan ook niet eens met den opzet dier mili
taire rechters, dat hel noodig is „reclame" te
maken voor de versterking der Nederlandsdhe
'Weermacht in onze kolonieën. Steeds maar ver
school zich de heer Fruijtier achter de regee
ring; de rechtbank heeft hem ondubbelzinnig
duidelijk gemaakt (ze dreigde met gijzeling)
hier niet van gediend te zijn. Intusschen werd
kapitein Borren tot 1 dag gevangenisstraf ver
oordeeld. Wij lijn benieuwd naar hert resul
taat der aangekondigde interpellatie van den
heer Floris Vos in de Tweede Kamer.
Zooals Wij ook wel gaarne het fijne zou
den willen weten van dien diefstal in lèen
goudsmidswinkel aan het Roikn te Amsterdam
Te oordeelen naar hetgeen de „Telegraaf" dien
aangaande publiceerde de inbeslagname der
gestolen goederen in een hotel te Arnhem
enthétgeen daaraan vastzit zou volgens dit
blad gewoonweg door de Amsterdamsche re
chercheurs in elkaar zijn gezet valt eigenlijk
moeilijk anders te besluiten dan dat de politie
schuldig was aan dien diefstal, althans er
meer van wist. Al weigeren wij zulks voorloo-
pig te gelooven klaarheid is in ieder geval
ten zeerste gewenscht.
Volgens de opgaaf van „Het Volk" bedraagt
het aantal handteekeningen ten gunste van het
petitionnement tegen de vlootwet, door S.P.A.P.
en N.V.V. verzameld, het respectabele getal
van 1.465.245. Wie dienen nu maar af te wachten
of al die aan den dag gelegde energie ook hare
belooning vindt.
Voor het baantje van Burgemeester van den
Haag zal Wel niet veel belangstelling zijn, al
thans niet tegen de vergoeding, welke daar
thans voor gegeven wordt. De afgetreden burger
vader, de heer Patijn, heeft er volgens zijne
verkLaring handenvol geld bijgelegd.
Slechts kapitaalkrachtige menschen kunnen
zich echter een zoodanige luxe permitteeren. Te
hopen is h et maar, dat aan dien bngelwensdhten
toestand een einde Wordt gemaakt. Want de
taak van een bestuurder eener gemeente als den
Haag is toch werkelijk te veelomvattend dan
dit maar aan den eersten den besten man van
geld kan Worden opgedragen.
Teneinde den crisis in het akkerbouwbedrijf
eenig'szins te lenigen, is de Minister van Bin-
nenlandsche Zaken en Landbouw van plan een
maalgöbod in te voeren voor Nederlandsche
tarwe. Vorige week heeft hij in verband daar
mede een onderhoud gehad 'met tal van organi
saties in het meel- en bakkersbedrijf.
Veel succes schijnen de spoorwegen met de
ingevoerde nachttreinen niet te behalen; het
aantal reizigers bedraagt gemiddeld slechts 10
per trein. Het ongerief bij het reizen -en het
verbod tot in- en uitstappen op tusschengelegen
stations zullen wel als de oorzaak van het ge
ringe vervoer moeten aangemerkt worden.
Vermelden we tenslotte nog de aankomst op
4 October van bet eerste postvliegtuig te Ban
doeng en het oponthoud van het tweede post
vliegtuig te Sofia doordat de Turksche regeering
nog geen vergunning verleend had ovtir Turksdh
gebied te vliegen,
BUITENLAND.
De R101. De revolutie in Brazilië. Pa-
leissKbanidaal in Roemenië. De eerste
Zitting van 'den Duitschen Rijksdag. De
Russisdhe graan export.
Richten Wij het oog paar het buitenland,, dan
dient het rampzalig ongeluk aan: de R101 over
komen het eerst vermeld te worden. Dompelde
het Engeland in rouw, het heeft ook "in Neder
land diepen indruk gemaakt en de hartelijkste
•gevoelens van mededoogen gewekt. Naar schat
ting zijn ongeveer 100.000 menschen langs de
te praal gestelde lijkkisten in de Westminster
Hall getrokken om aan de slachtoffers de laatste
stille hulde te brxShgen.
Degeen, die zich voor "de Wereldpolitiek inter-
resseert, kan aan hetgeen er zich in Zuid-Ame-
rika afspeelt niet 'genoeg de aandacht schenken.
Engeland en de Vereenigde Staten ontmoeten
elkaar hier op hun weg naar Kapitaalsbeleg
ging en achter bijna iedere revolutie is dat we
relddeel in een strijd tusschen die 2 machten
verscholen. De economische toestand wordt er
steeds slechter en elke week wordt Latijnsch
Amerika dieper in de revolutiezee gedompeld.
Vorige Week was de grootste der zgn. A.B.C. Sta
ten (Argentinië, Brazilië, Chili) aan de beurt.
Er werken daar krachten, die San de opper
macht der koffieplanters van Sao Paulo (één
der Staten van de „Vereenigde Staten van Brazi
lië) een einde willen maken en de opstand dezer
liberalen schijnt zeer ernstig te zijn. Dei 5 Sta
ten, die Sao Paulo en Rio de Janeiro omringen
Rio Grande do Sul, Muias-Geraes, Parana, Mal
ta' Grosso en Santo Catherina, zouden reeds in
handen dier liberalen zijn. Overigens dime men
wel te bedenken, dat Brazilië eene oppervlakte
heeft van bijna half Z. Amerika, dat de afstan
den er dus groot zijn en wanneer er b.v. in
Matto Grosso gevochten wordl, dc republiek!
daarom nog niet 'n gevaar is Want Mat o Gros
so is een afgelegen wildernis, waarop voor
een onmetelijk gebied slechts 300.000 zielen
wonen.
In Roemenië is de boerenleider Manix met
zijn Kabinet afgetreden, waarschijnlijk als ge-
gevolg,van zijn strijd met het Roemeensche Hof
Manix is een trouwe aanhanger der kleine En
tente, terwijl koning Carol aansluiting zoekt bij
Italië en Hongarije. Als bijkomende omstandig
heid is nog te beschouwen, dat Manix niet de
verantwoording wilde dragen van die eindelooze
hofschandalen.
De gescheiden echtgenooote van den koning
weigert beslist wederom met hem in den echt
te treden. Met alle geweld wil de "koning des
ondanks in Alba Julia met groote praal laten
kronen met de koningin. Reeds meer dan eens
werd de kroning uitgesteld, maar Carol schijnt
thans vast besloten deze in ieder geval in het
voorjaar te doen plaats hebben. Van een derge
lijke handelwijze moest Manix echter niets heb
ben.
De eerste zitting van den Duitschen Rijksdag
is niet zonder het Hoodige tumult verioopen.
De Nazi's (fascisten) verschenen in hun bruin
Hitier uniformen. Reeds h«t traditioneelb af
lezen der namen gaf aanleiding tot incidenten.
Toen de naam Breitscheid (soc.-dem.) werd af
geroepen schreeuwde een communist: „Nog al
tijd geen minister". Bij de oproeping van Brü-
ning Werd er geschreeuwd: „Hongerdictatuur".
De nat.-soc. Goebbels, die weigert voor "het ge
recht te verschijnen, kreeg te hooran: „Weg met
den moordenaar", en herhaaldelijk klonken
scheldwoorden als: „moordenaar, fascist", enz.
De benoeming van een voorzitter schijnt zelfs
onmogelijk; wie gelooft dan nog .aan andere
mogelijkheden?
Een ware paniek op alle graanbeurzen ver
oorzaakt de Russische graanexport. De Russen
vragen zulke abnormaal lage prijzen, dat al ger
en een van een „bederf van de marktprijzen"
wondt gesproken. Na hetgeen ik in de verschil
lende bladen over deze materie las kwam ik tot
de conclusie, dat men met het vellen van een
oordeel over deze zaak zeer voorzichtig moet
zijn. Begrijpelijk is, dat de boeren van dien ver
koop beneden wereldmarktprijzen niets moeten
hebben en licht geneigd rijn te spreken van
„dumping", terwijl andere groepen der bevol
king bijv. reeds (die dat gaarne vervoeren) wed
willen zullen aantoonen, dat van dumping geen
srpake is. In de financdeele afdeel ing ^van de
„N. R. C." vonden We tenminste een betoog in
den laatsten geest. Rusland, aldus de schrijver,
produceert door den groot eren omvang der be
drijven en kan daarom ook tegen 1 ageren prijs
verkoopen. In de „Haagsche Post" is de 'heer
Treub aan 't woord. Hij schrijft: „Men vraagt
zich waarschijnlijk af hoe het mogelijk is, dat
Rusland zooveel goedkooper dan andere export
landen leveren kan. Dit zou niet mogelijk zijn,
indien de fegeering er voor het land zelf en
rijn bewoners had Le zorgen, maar dit is zoo
weinig het geval, 'dat de loonen der zoogenaamd
mje arbeiders er lager rijn dan in welk ander
land van Europa ook. De grootste uitvoerpro-
ducten (hout, petroleum, steenkool) worden bo
vendien verkregen door arbeid van verbannenen
die behandeld worden als slaven
aardappelen rooien en andere land
arbeid, veroorzaakt kloven in de
handen en maakt ze ruw en pijnlijk.
Dit verzacht en geneest men met
Doos 30, 60 en 00 ct. PUROL
VLISSINGEN van 9—16 October 1930.
Ondertrouwd: G. B. Gerritsen 36 j. en A. R»
Engelse 34 j. A. H. W. Pawlowski 26 j. en
M. J. v. Oijen 21 j. C. A. de Beste 26 j. en
G; M. Bosselaar 23 j.
Getrouwd: J. de Lange 28 j. en K. Hendriks©
26 j. G. C. Hazenbosch '27 j. en M. J. Dis
sen 28 j. J. A. Limaire 20 j. en N. P. Kusse
21 b
Bevallen: C. van de Walle geb. Mbrijn z.
A. Acda gCb. van Dijk d. S. A. G. de Roos
geb. KoLyn d. E. J. Dekker geb. Bakker 2,
A. J. Coppejans geb. Friesema z. C. M.
Visser geb. van de Grijp z. H. S. van der Lin
den geb. van der Maden z. D. H. de Baar
geb. Lambert z.
Overleden: E. Jorens vrouw van C. van
Steenkiste 88 j. F. K. Kooper wedr. van S,
M Crince 44 j.
MIDDELBURG van 9—16 October 1930
OndertrouwdG. J. P. M. Neyenbuur
25 j. en P. van Hoorn 21 j. A. Scheij-
grond 20 j. en S. ]onk 29 j.
Getrouwd H. Couzijn 43 j. en E. Frank
31 j. Leijnse 31 j. en Coppoolse
31 C. P. de Vos 24 j. en W. J. Vink
24 H. A. v. d. Heuvel 28 j. en P.
v. a. Broek 28 j.
Bevallen W- M. Fondsete Groen d.
A. M. SinkeDijke z. j. Schuilwerve
Kloet z. K M. de MooijerWanderer z
M. E. de Koning—Back z. en d. M.
J. JeremiassePieterse d.
OverledenJ. Westerveld 80 j. geh. met
M. van Olphen P. Taal 76 wede. C.
v. d. Werf W. van Oosten 75 geh.
met L. Baljé
ARNEMl'IDEN van 1-15 October 1930
Geboren: 1-Dingenus z. v. Robbert van Bei
zen en vain Willemina Blaasse 1. Daniël z. v.
Casper Caljouw en van Theuntje van Belzen
8. Cornelis Adriaan Hendrikus z. v. Hendri-
kus van Beek en van Wilhelmina Hagens
13. Willemina d. v. Cornelis Schuit etn van Geer
tje Schroevers 12. Willem 2. v. Blaas van
Belzen en van Cornelia Theune 11. Willem 7,.
v. Dingenus vam Belzen en van Maatje Mulder.
Getrouwd: 15. Abraham Francke 25 j. jm.
en Jacoba Maria Lagendijk 22 j. jd.
SOUBURG van 9—16 October 1930.
Getrouwd: Daniël Polderman jm. 24 j. en
Lourina Tannetje Arendse jd. 22 j.
Overleden: Johanna SuzaAna Meijers 68 j.
wed. van Willem Izeboud.
WEET GIJ?
dat goed spreken een groote kunst is, maar
goed luisteren en zwijgen nog moeilijker is?
dat men bij de jongste opgravingen van een
Egyptisch graf, van 400 jaar oud, een primi-
tieva vulpen vond? «n
KMöWtffttprai
PAS8EPA8TOHT8»
uum 450 SOQBTBU
STAAJPL^STBN
dat Wie meer eerzucht heeft dan talent, ,rijp
is voor de afgunst? "en
dat het beter is een ons voedsel te weinig
dan te veel te gebruiken?
dat Wie meent dat de eerste stap in ver
keerde richting nog niet zoo erg is, reeds
den tweeden doet? en
dat He ware rozenkrans is een Tevensdraad
met koralen van reine gedachten en hartelijke
liefde?
dat Koning George van Engeland een post
zegelverzameling heeft, welker waarde nog
nooit geschat is en die in 200 albums is aan
gebracht?
dat neer te zien op anderen U niet helpt
omhoog tp komen?
dat de meeste menschen de groote beteekeuis
der matigheid nog niet beseffen? en
STENTOR REDIVIVUS.
PHILIPS' „STEM VAN DEN REUS" TE
ATHENE.
Stentor, de Grieksche held, die eertijds met
daverende stem voor Troje den volke toesprak,
heeft een opvolger gevonden in de Philips'
„Stem van den Reus"-installatie. Deze geluid
versterker-installatie is thans weer met groot
succes toegepast bij de opening van de Balkan
Olympische Spelen, die in het stadion te
Athene plaats vinden. Venizelosi, de Minister-
President van Griekenland en verschillende af
gevaardigden van andere Balkanlandem, die
in verband met de Balkan-conferentie te Athene
verblijven, hielden toespraken voor de micro
foon. De meer dan vijftig duizend aanwezigen
konden ieder Woord uitmuntend verstaan.
DE INTERNATIONALE PROGRAMMA-UIT
WISSELING.
De omroepleiding van de zenders Stuttgart
Toulouse en Barcelona hebben besloten in de
toekomst nu en dan eikaars programma's uit
te zenden. Hierbij zal een nieuw systeem wor
den gevolgd Vroeger was het gewoonte, dat
bij een dergelijke programma-uitwisseling, een
der zenders het programma voor een heelen
avond verzorgde en de andere dit overnamen.
Dit zal nu echter niet het gjeval zijn. Elke zen
der zal een half uur lang een bijzonder pro
gramma brengen, dat ook door de andere sta
tions wordt uitgezonden. De eerste avond,
waarop de zenders zulk een programma hebben
samengesteld 'is Donderdag 16 October geweest
DE WOONKAMER ALS STUDIO.
Bij Wijze van proefneming heeft men te
Lille onlangs een radiospel uitgezonden, waar
bij twee spelers van hoofdrollen niet in de
studio aanwezig waren, doch in hun woning
voor een microfoon spraken. Alle andere spe
lers bevonden zich in de studio le Lille. Om
het geheele verloop van het stuk goed te
kunnen volgen luisterde ieder mei een hoofd
telefoon naar de uitzending van het radiospel.
Volgens berichten slaagde deze proefneming
goed.
RADIO IN CEYLON.
Reeds in 1923 zag men in Ceylon het be
lang in van den radio-omroep en werd er
algemeen op aangedrongen, dat .uitzendingen
zouden worden georganiseerd. De regeering
besloot daarom de telegjrafinzender te Co
lombo ook voor den radio-omroep geschikt
te maken. De zender werd dus zoo ingericht,
dat op 800 M, de radio-omroep kan plaats
vinden en op 600 en 2300 M radio^xridhk
ten voor schepen konden worden uitgezonden.
De energie van dezen zender, die nog steeds
gebruikt wordt, is 2 K W. Na de radio^aooh
ferentie te Washington, was hel noodzakelijk
dat de zender weer eenigszins werd omge
bouwd, daar het omroepstation op een kor
tere golflengte moest gaan Werken. Het pro
gramma van den radio-omroep is gewoon
lijk vrij beperkt. Gemiddeld zendt het omroep
station fleehts vier k vijf uur per dag.
