Van Week tot Week
HEERENBAAI
BURGERLIJKE STAND
sa
ECHTE FRIESCHE
20*50ctptma*
WIELRIJDERS, LICHT OP:
WEGELING'S NIEUWSBLAD VAN VRIJDAG 12 SEPTEMBER 1930 No. 36.
BINNENLAND.
Nogenkele dagen en het o ogenblik van
de plechtige opening vain de Staten Generaal
is weer daar. Een plechtigheid, die telken
jare vele belangstellenden naar de residentie
doet komen om te genieten van het schouw
spel, dat H.M. de Koningin zich met de Gour
den Koers naar het Haagsche Binnenhof be
geeft om in de grafelijke zalen met de voor
lezing van de troonrede de zitting der Eerste
en tweede kamer voor het nieuwe parlemen
taire jaar te openen. Naar we vernemen zal
ditmaal H.M. de Koningin-Moeder bij de
plechtigheid tegenwoordig zijn. Naar gemeld
werd, zou aanstaanden Dinsdag, den dag der
opening, de stoet, waarmede de Koningin zich
naar de grafelijke zalen begeeft niet meer uit
rijden in de sobere samenstelling welke sinds
het mobilisatiejaar gebruikelijk was, maar on
geveer hersteld zijn in den meer uitgebreiden
yorm van de vooroorlogsohe jaren. Er is mis
schien in de laatste Weken weinig nieuws aan
den binnenlandschen politieken hemel ge
weest, mede in verband met het naderend ein
de van een parlementaire periode. De Troon-
trede zal allicht weer om te beginnen wat
leven in de brouwerij brengen en rij zal
evenals elk jaar ook ditmaal wel weder
stoffè te over leveren tot nadere beschouwing
en tommentaar van verschillende zijden, tol
waardeening en afkeuring, tot tevredenheid
eeoierzijds en teleurstelling anderzijds. Onder
meer zal in de nieuwe parlementaire periode
die voor de deur staat, in het nieuwe zittings
jaar d us, wel een en ander betreffende nieuwe
vlootpLannen aan de orde komen. Tegen die
nieuwe vlootplannen wordt al sinds geruimen
tijd in hoofdzaak van soa dem. zijde krach
tige actie gevoerd en door het geheele land
wordt gewerkt met lijsten ter verzameling van
handteekeningen vooor het petitionnement te(-
gen de vlootplannen van minnister Deckers.
En dan wordt er op Zondag 14 September te
Rotterdam een groote demonstratie gehouden,
waarvan zeer groote deelname wordt ver
wacht, gezien ook het aantal extra-tarieven,
dat zal worden ingelegd op genoemden datum
Een demonstratie van anderen aard is ©enige
(dagen geleden gehouden op het bekendeHoutr
rusb-terrein te 's-Gravenhageeen A.V.R.O.-
demonstnatie tegen het zendtijdbesluit van 15
Mei van dit jaar. Door verschillende sprekers
werd het woord gevoerd voor de vele tiendui
zenden deelnemers uit alle deelen van ons
land. Volgens schatting moeten er op Hout-
rust een 'honderddertig honderd veer tig dui
zend menschen aanwezig geweest zijn. Bij
acclamatie werd een motie aangenomen, waarin
de verlangens van de A.V.R.O. en zijnn leden
inzake een heele week zendtijd worden uitge
drukt. Bedoelde motie zou ter kennisse ge
bracht worden van H.M. de Koningin,
't Zijn alweer de vorderingen der weten
schap en der techniek, die het hoiiden) van deze
en 'dergelijke demonstraties meer mogelijk ma
ken of liever de mogelijkheid scheppen, dat
een onbegrensd aantal deelnemers zich niet
meer tevreden behoeft te stellen met „zien"
alleen, maar ook in staat gesteld wordt te hoe
ren wat er gesproken wordt. Waar vroeger
alleen de naaste omgeving van de spreker hel
genoegen had diens woorden te verstaan en
een overgroote massa er op aangewezen was
de woorden zoo mogelijk van des sprekers
lippen te lezen, daar zorgen nu de luidsprekers,
vele in getal, er voor dat het gesprokene ook
be serafs taanden kan bereiken. Zooidat, om
zoo te zeggen, ieder voldaan huiswaarts kan
keeren. Wie leven tegenwoordig ifi een tijd van
groote feesten. Zoo vierde o.a. de stad Zwolle
feest ter gelegenheid van haar zevenhonderd-
|arig bestaan. In 1230 toch werden aan Zwolle
stadsrechten verleend. Als onderdeel van de
Zwolsche feesten werd een groote historische
pptocht gehouden. En dan vierde ook Enk
huizen feest. Enkhuizen, de stad met een
glorierijk verleden. Doch, Enkhuizen's glorie
is sinds lang vergaan en met hare zusleren
$!edemblik en Hoorn vormden zij den trots
Öer doode steden aan de Zuiderzee, die als
zoodanig nog eenige vermaardheid hadden en
aantrekkelijkheid voor bezoekers, maar die
zich 'overigens in niet meer dan middelmatige
bclangdcring moch en verheugen Doch eeni
ge dagen geleden stond Enkhuizen weer in
het brandpunt fan belangstelling, er werd
in de -oude vissobersstad een Zuiderzee Vis-
soherij tentoonstelling, gehouden. Vermoedelijk
de eerste I en toons telling van dien aard, maar
zeker wel de laatste tevens, zou men zeggen.
Wlant met de droogmaking van de Zuiderzee
zal het houden van een Zuiderzee Visscherij-
tentoonstelling Wellicht min of meer overbo
dig geacht worden, tenzij men in latere jaren
den verren naneer nog eens wil laten zien wat
er op het gebied van het zeevissoherijbedrijf
op de Zuiderzee te zien was. Maar allicht
zal in die latere jaren in Enkhuizen het der-
coratieve van de thans nog bestaande 'Zuider-
zeevloot althans voor het overgroote deel ge
mist worden. Maar thans heeft Enkhuizen
en met Enkhuizen een groot deel vain Noord-
Holland nog eeais gelegenheid gehad goed voor
den dag te komen mei alles wat op hel gebied
der Zuiderzeevisscherij te toonen viel. De Kon.
familie bracht aan de feestvierende £tad een
bezoek. En d© Zuiderzeevloot, uil de ver
schillende provincies rondom de Zuiderzee,
van Urk, Marken en Wieringen inbegrepen,
heeft in kleurigen vlaggen tooi haar vermoe
delijk laatste reünie in Enkhuizen gehouden
onder Koninklijke belangstelling. En daar
mede heeft wellicht Enkhulzen voorgoed af
scheid genomen van een in menig opzicht
grootsdh en belangrijk verleden. Er zou ©en
vlootrevue plaats hebben, waaraan zou worden
deelgenomen door velen honderden vaartuigen
van velerlei vorm, grootte en makelij. Maar
ook hier leek het alsof (om weer met den dich
ter Tollens te spreken) „natuur verbood den
toeleg door te drijven". De revue werd afge
last, doch het weer werd beter en honderden
bij honderden vaartuigen kozen zee, tenminnste
voor zoover ze over mechanische drijfkracht
motor-, of stoomvermogen beschikten, met
het vaartuig, waarop zich de Kon. familie be
vond. En zoo heeft ook hierdoor Enkhuizen
zijn groote dag gehad, waarover men lang zal
spreken en aan 'de boorden van de Zuiderzee
en zeker ook nog.èls welige landouwen, vrucht
'bare korenakkers en malsohe weiden, de plaats
innemen, Waar het nog dagelijks een kloek
visschersvolkje met zijn vaartuigen de golven
ploegt. Misschien daagt dan voor Ehkhuizen
ook een nieuwe, weer betere toekomst
BUITENLAND.
Wederom heeft een orkaan groote verwoes
tingen aangericht, thans boven San Domingo
in Midden- Afrika, 't Is er raak geweest. Werd
aanvankelijk het -aantal dooden op eenige hon
derden geschat, achtereenvolgens kwamen be
richten binnen, volgens welke het aantal slacht
offers veel en ^eel vgrooter was. Er werd
zelfs vermoed dat het aantal zou stijgen tot
vijfduizend in verhand met het zeer groote
aantal gewonden, van wie er zeer velen zoo
ernstig gekwetst werden, dat ze er het leven
niet meer zullen afbrengen. Van de stad San
Domingo moet bijna de geheele bevolking dak
loos geworden zijn. En niet alleen dat door
den hevigen wervelstorm zoo velen het leven
verloren en dat er zoo onnnoemelijk veel
materieele schade werd veroorzaakt, de ge
volgen van de natuurramp deden zich ook hier
weer gevoelen bij de reddingspogingen. Zoo
was bijvoorbeeld de electrische controle ver
woest, de stad was in duisternis gehuld en
dat dit het reddingswerk ten zeerste bemoei
lijkte laat zich begrijpen. Als een ander ge
volg van den desolaten toestand waarin de
stad en haar omgeving zijn gebracht, moet
genoemd worden het uitbreken van epidemieën.
De meeste gevangenen en krankzinnigen zijn
uit him cellen ontsnapt en maken de omgeving
der stad onveilig. Naar gemeld werd bleven
de in San Domingo vertoevende Europeanen
ongedeerd. Talrijke hulptroepen en reddings
ploegen zijn naar het geteisterde gebied uilge-
trekken. Ook een Nederlandsch marinevaar-
tuig is uil 'Willemstad naar San Domingo
gegatn om hulp te bieden, o.a. met levensmid
delen en verbandmiddelen, waaraan groot ge
brek moet zijn.
Uit 'Zurd-Amerika kwamen andere berich
ten. Daar is een revolutie uitgebroken, Üie een
einde gems a k* heeft aan de regeering van
president Irigoyea en zijn partij. Een voorloo-
pig foew.rd is gevormd. Reeds geruimen tijd
me,et in leger- en vlootkringen ernstige onte
vredenheid geheerscht hebben over het regime
van den nu afgezetten president. Deze laatste
was indertijd tot tweemaal toe tot president
van de Argentijnsche republiek gekozen. Vol
gens mededeeling van generaal Ureburu is in
een tot de bevolking gericht manifest Wenscht
de nieuwe regeering de grondwet te eerbiedi
gen en tot den normalen toestand terug te
keerén. De nieuwe regeering erkent ook alle
verdragen en overeenkomsten met het bui
tenland. Argentinië maakt Ge "laatste jaren een
uitzondering op de overige Zuid-Amerikaansche
staten en Wel in dit opzicht dat er in Argen
tinië sinds eenige tientallen van jaren eenige
revolutionaire beweging eigenlijk geen sprake
was, wat van völe andere staten in Zuid-
Amerika lang niet gezegd kan worden. Doch,
het schijnt dat de tachtigjarige Irigoyea met
zijn partij niet meer in staat is geweest het
land er financieel en economisch boven op
te brengen of te houden. In elk geval werden
hij en zijn medewerkers voor het steeds ver
slechteren van den financieel en en economi-
sohen toestand verantwoordelijk gesteld. Het
Congres werd ontbonden. Het zal nu wellicht
van den uitslag der verkiezingen van een
nieuwe volksvertegenwoordiging afhangen, of
weer spoedig de constitutioneel e toestand her
steld zal worden.
In Lotharingen zijn de groole Fransche ma
noeuvres begonnen Of begonnen is eigenlijk
het woord niet, want er werden dit jaar, nog
heel onlangs al groote manoeuvres gehouden
op de Italiaansche grens. De mogendheden,
die elk jaar elk voor zich op grooter of klei
ner schaal manoeuvres laten houden, schijnen
toch van wat er even over hunne grenzen
gebeurt wel goede nota \e nemen.
En zoo blijft Uiteraard voor Duitsobland
niets onopgemerkt, wat er even over de Fran
sche grens gebeurt, én nog wel op het terrein,
dat In 1914, het oorlogsjaar, een opmarsohge
bied van een der Duitsche legers was. Het feit,
dat de manoeuvres in Lotharingen onmiddellijk
volgen op de oefeningen aan de Italiaansche
grens mod aifhans inDuPschl and min
of meer den indruk Wekken alsof Frankrijk
bezig is zich voor" te bereiden op een moge-
lijken striid Gissoh en Duitsehland en tegen
HaMê 4Tet Duitsche blad Germania" van de
C^nt-umoariij maakt zich eenigszins ongerust
Got wijst er oai. op, dat uit artikelen van
Pnin car* on itft redevoeringen van den Fran
sehen minister van oorlog Magenot, al vol
doende gebleken is, dat Frankrijk, nu het
Rijnland óhtruimd ts, rijn gedachten ernstig
laat gaan over "de mogelijkheid tmisschien Weil
waarschijnlijkheid) van een nieuwen oorlog
met Duitsehland en dat in sommige Fransche
kringen de sterke vestinggordel ten westen
van den Rijn nog niet sterk genoeg geacht
wordt om eventueel invallende en overvallende
Duitsche troepen het hoofd te bieden. En dan
wijst .de Germania" (waarschijnlijk niet ten
onrechte) er op, dat Duitsehland toch waar
borgen heeft gegeven voor de onaantastbaar
heid der bestaande grenzen. Nu zal de „Ger
mania" er misschien niet aan denken, dat de
meening over Duitsche opvattingen omtrent
gesloten verdragen en overeenkomsten er na
de bekende Duitsche bewering inzake: „vod
jes papier" niet bepaald beter op geworden
moet rijn. Maar geprikkeld door de legeroef e-
ningen van Fransche militairen op het voor
malig Duitsoh gebied, vraagt het blad o.a.
waarvoor toch wel verdragen als het Locarno-
en het Rellogg-pact gesloten Worden, wanneer
toch de militairen maar rustig doorgaan met
het ontwerpen van veldtochtplannen, als ware
de vólgende oorlog slechts een kwestie van
tijd. En ten slotte heeft de „Germania" het
over wat er met de manoeuvres aan de hand
is en de redevoeringen welke te Genève we
der gehouden zullen Worden over de beper
king 'van Jaewapening. De „Germania" meent
misschien dat er te veel gepraat Wordt en dat
er te weinig gedaan wordt, dat als consequentie
van dat gepraat te beschouwen zou zijn. Een
dergelijke meening is ook wel eens door man
nen van naam aan de overzijde van het Kanaal
geuit. Te Genève is de Pan-E uropees oh e con
ferentie begonnen, Welke door Briand is bij
eengeroepen. Aan deze conferentie wordt deel
genomen door de vertegenwoordigers van 27
staten. Op die conferentie zal Briand's plan
inzake de vorming van een Europeesche Fe
deratie, of Statenbond, besproken worden. Wal
niet zeggen wil, in 't geheel niet, dat de Euro
peesche Statenbond daar te Genève nu maar
zoo geboren zal worden. De Europeesche Sta
tenbond ligt nog zoo diep in de windselen,
dat er van een te voorschijn komen, als dat
ooit al zal plaats hebben, zeker voorloopig
nog Wel geen sprake zal zijn. En, dat de Euro
peesche Federatie er zoo spoedig zal zijn, wordt
ook wel niet verwacht. Wat wel verwacht
wordt, als 't eenige practische resultaat van
de Pan-Europeesche conferentie, dat is de vor
ming van een commissie van onderzoek. Over
de wenschelijkheid van een dergelijke com
missie zal men het te Genève wel eens zijn,
en, daarover kan men )iet ook veilig eens rijn,
zonder zich ook maar eenigszins te binden op
welke wijze dan ook. Baat het niet, dan schaadt
het in elk geval ook niet en men kan altijd
weer verder zien. Er is pas te Genève nog
een andere conferentie gehouden, namelijk hel
congres der Europeesche minderheden, de zg.
nationale minderheden. Daar heeft men onder
te verstaan die grootere en kleinere groepen
van bevolking, die in verschillende staten wo
nen en daar een minderheid vormen, die door
Ge meerderheden in den regel niet naar Wensoh
behandeld worden en die zich het door wijlen
den Amerikaanschen president Wilson aange
duide en aanbevolen zelfbeschikkingsrecht zon
der meer langs den neus zagen voorbijgaan.
Eenige tientallen van millioenen moeten er in
Europa^ nog tot dergelijke nationale minder
heden behooren, - die het zelfbeschikkingsrecht
alleen bij name kennen. Nu zijn na den oorlog
eenige der vroegere nationale minderheden tot
min of meer zelfstandige staten verheven, voor
namelijk in Oost-Europa, waar van het oude
Rusland heel wat gebied tot den rang van af
zonderlijken staat is verheven, op grond van
het nationaliteitsbeginsel. Maar er bleven toch
nog vele groote groepen over, die ingedeeld
werden of bleven bij andere naties, zonder het
tot ^parte natie te kunnen brengen en
zonder de grieven tegen de meerderheid bij
welke ze waren of werden ingedeeld te kunnen
vergeten. En die nationale minderheden, te
Genève in (haar zesde) congresbijeenkomst, ver
wachten van Briand's Statenbond al heel wei
nig, omdat rij meenen dat zij, de nationale
minderheden, in Briand's plannenalweer
vergeten zijn.
CORNEILLE.
Deze beroemde dichter, die wel de vader
van het Fransche treurspel genoemd wordt,
Werd geboren te Rouaan in 1606. Daar rijn
vader advocaat was, studeerde "hij aanvankelijk
in de rechten, maar met weinig plezier. Hij
voelde zieh reeds iong tot de poëzie aangetrok
ken. Eerst maakte hij een blijspel „Melite"
dat hij aan het gezelschap van Alexander Hard
zond; in 1629 werd het voor het eerst opge
voerd. Het succes, dat hij oogstte met dit
stuk, moedigde hem aan om op den ingeslagen
weg voort te gaan, zoodat hij verscheidene
blijspelen samenstelde. Zijn eerste treurspel
„Médée" gaf reeds blijken van een groot talent
op bet gebied van dichtkunst „Le Cid" (1636)
was een openbaring: nog nooit waren zulke
edele, verheven gevoelens in zulk een krachtige
taal op het tooneel uitgedrukt; Frankrijk be
zat nu een echt nationaal tooneel. Zijn vol
gende stukken „Horace". „Cina" en „Poly-
eucte" (1639—40) waren oorzaak, dat hij voorl
aan de „groote Corneille" werd genoemd, wel
ken naam hij altijd heeft behouden. Inderdaad
is grootheid een kenmerkende karaktertrek van
de personen, die hij schetst. De bewondering,
die rij ons afdwingen is de voornaamste oor
zaak van zijn succes. Met bovengenoemde vier
meesterwerken was het treurspel gegrondvest.
In 161? maakte hij nog een boelend "treurspel
„Le Menfceur" (De Leugenaar), vol inlrigues,
Uat een wegwijzer is geweest voor Molière. Ten
slotte dankt men aan Corneille nog de schep
ping van een derde genre van tooneel, de tragi-
oomedie, dat in den modernen tijd is uitgen
groeid tot het romantisch drama. Zijn ouder
dom werd helaas verdonkerd door het geringe
succes, dat hij met zijn laatste stukken ver
wierf en door de ondankbaarheid van het
publiek, dat hem liet ritten om Raeille, zijn
jeugdigen en genialen opvolger, te verheer
lijken. In 1648 stierf hij onder droevige om
standigheden, bijna vergeten door het Fran
sche volk, dat hem na zjjn dood weer zou gaan
roemen. Tot de Weinigen, die hem tot het
einde toe getrouw gebleven, behoort Madame
de Sévigné, die zijn verzen „verrukkelijk" vond.
VLISSINGEN van 411 September 1930.
Ondertrouwd: K. van Everdingen 25 j. en
R. M. G. Mae sen 23 j. N. Fiegen 23 j. en
P. M. Taelman 22 j. J. Schout 27 j. en J.
C. Franke 21 j. C. L. Koster 24 j. en C.
L. van der Walle 26 j.
Getrouwd: H. deJongh 24 j. en J. Swenneo
21 j. K. Wl Meulmeester 23 j. en J. M.
Geschiere .20 j.
Bevallen: M. de Smit geb. Visser z.
C. de Wolff geb. de Rijke z. F. E de Greef
geb. van Dongen 27" J. van Weele geb.
Kerkhove d. H. van Sprang geb. le Roij d.
C. de Keijser geb. de Rijke z. (levenl.)
Overleden: G. Neurink vrouw van P. J.
Faas 32 j. J. Leeman d. 1 jaar C. Aar-
noutse vrouw 83 j. C. E. Schütz wed. van
P. B. Oost Lievense 78 j.
SUOBURG van 4—11 September 1930.
Ondertrouwd: Jan Willem van Kogelenberg
31 j. en Jacomina Goud 25 j.
Getrouwd. Hermen Jan van der Eist jm.
34 j. en Maria van Soelen jd. 30 j. Adriaan
Matthijsse jm. 39 j. en Johanna de Bree jd.
21 j. Erwin Joseph Hellrüng jm. 23 j. en
Jaooba Pieternella de Vrieze 23 j.
Geboren: Pieternella', d. v. Hubreciht de
Kok en Jans Sturm.
MIDDELBURG van 4—10 Sept. 1930
OndertrouwdJ. J. Boutens 29 j. en P.
E. Leijnse 24 j. Verrijzer 23 j. en H.
van Raay 22 j. H. Haan 27 j. en A.
Kerkhove 18 j.
Getrouwd K. W. Haaze 22 j. en Spruijt
20 j. C. de Munck 27 j. en M. C. Fie
gen 22 j. J. Polderman 48 j. en D.
Snoodijk 45 j. D. van Luijk 26 j. en
de Koning 25 j. L. P. Louwerse 27 j.
en C. S. Koppejan 25 j. A. A. Noest
27 j. en E. C. Arnoldus 22 j.
BevallenM. joziasse-Dobbelaar z.
E. Will-Meerman d. G. van Faassen-
Wentzel z M. Markusse-Wijkhuis z.
A. Sinke-van der Reest d. H. E. van
Duren-Lindhout I. Schenkenberg-Blok-
poel d. C. J. de Hijke-Behage z.
Overleden1. |anse 85 j. geh. met J.
Cijvat P. W. Pijpelink 6 mnd. z. M.
J. van de Vijver 26 j. ongeh. d. A. D.
Berger 61 j. ongeh. d.
Zaterdag 13 Sept. te 7.50 uur
Zondag 14 te 7.48
Maandag 15 te 7.46
Dinsdag 16 te 7.43
Woensd. 17 te 741
Donderd. 18 te 7.39
Vrijdag 19 te 7.36
Naïef.
Vrouw (een verjaringscadeautie voor haar
man koopend): „Ik geloof niet, dat mijn man
om sigaren met bandjes geeft; hij scheurt er
de bandjes altijd af.
DITJES EN DATJES.
I
Heeft U visch gekookt? Doe dan wat versch
water in de pan en doe er een handje ge
bruikte theebladeren in. Even laten koken.
Dat neemt de vischlucht uit de pan weg.
Schoencreme.
Hard en brokkelig geworden schoencreme
kunt U zacht maken met een beetje terpen
tijn.
Brons.
Bronzen voorwerpen krijgt men schoon door
ze met zeepsop af te wasschen en daarna
op te wrijven met witte was.
Kachelglans.
Als ge kachelglans met azijn nat maakt,
in plaats van met water, zal de kachel of
het fornuis veel mooier glimmen.