Uraagen£anbod
DE NOODVLAG
Ie BLAD
KING
WEEKBLAD VOOR WALCHEREN
IN EGYPTE
36e JAARGANG
VRIJDAG 30 MEI 1930
No. 21
Uitgave :JH,jye^ellng, Noordstr. 44, Telef. 130, Vilsslngen, BijkantoorDrukk. De Lange Jan, Noordstr. C 34, Middelburg
DRUKKERIJ
H. W EG E LING
VLISSINGEN
Ook op het
van Kantoor- an
Schrijf behoeften
zijn wij goed en
goedkoop I
W eg e ling slïie
DRUKKERIJ
DE LANGE JAN
MIDDELB.
ADVERTENTIEPRIJS
20 CENT RER REGEL
INGEZ. MEDEDEEL. 40 CENT
CONTRACTEN SPEC. TARIEF
ABONNEMENTSPRIJS
40 CENT PER 3 MAANDEN
FRANCO PER POST 45 CENT
LOSSE NUMMERS 5 CENT
DRUKKERIJ
H. WEGELING
VLISSINGEN
Wij zorgen voor
nette uitvoering
van uw Drukwerk
en zijn toch het
laagst in prijs I
DRUKKERIJ
DE LANGE JAN
MIDDELB.
„In ide modern© beteekenis", zoo schrijft
een bekend socioloog, kan de democratie ge
acht worden te bedoelen eiken regeeringsvorm,
waarin de als zoodanig erkend© burger in het
volle recht van zijn politieke rechten en bur
gerlijke vrijheden en waarin de regeeringsper-
sonen verantwoordelijk zijn voor hun daden,
zoowel in juridisch opzicht, als in dien zin,
dat de kiezers het recht hebben, hen door an
deren te doen vervangen". Het komt ons voor,
dat deze definitie het wezen der democratie
goed heeft gekarakteriseerd. In den democra
tisch bestuurd wordenden Staat heeft dus de
burger zekere rechten en vrijheden. Zoo be
staat er persvrijheid, men kan nagenoeg alles
schrijven, critiek uitoefenen op de regeering
zooveel men maar wenscht. Van het oogenblik
af dat men deze persvrijheid gaat beperken,
tast men één der hechtsle pijlers aan, waarop
het gebouw der democratie rust. In den de-
moeratischen Staat heeft ook iedere burger het
recht van vereeniging. Zonder dit recht is de
mocratie evenmin denkbaar.
Onder het fascisme, evenals onder dien an
deren vorm van dictatuur (bolsjewisme), komt
van de evengenoemde vrijheid en het recht,
welke de democratie biedt, niets terecht. Cri
tiek op Mussolini of de regeering, hetzij in
het binnenland dan wel in het buitenland uit
geoefend, is strafbaar met verbeurdverklaring
van alle goederen van den schuldige. Er wordl
discipline, geen critiek geéischt. Iedere poli
tieke actie is door de wet verboden. Slechts
de fascistische arbilragehoven worden erkend
en van deze hoven is slechts beroep mogelijk
op Mussolini. Volgens de fasccistische wel
is Mussolini slechts verantwoordelijk tegenover
den koning, in feit natuurlijk tegenover nie
mand. De instelling van den middeleeuwschen
podesta als kern van het gezag, de toekenning
van uitgebreide administratieve bevoegdheden
aan prefecten, welke doorhet centraal gezag
worden aangewezen, schakelen de verkiezingen
voor het plaatselijk en provinciaal gezag uit.
Mussolini is oppermachtig. Het is zooals een
andere bekende socioloog zeide:
„Baar mij meer zonen", roept Mussolini tot
de Italiaansche moeders en zij antwoorden
hem: „Wij zullen het doen, Duoe".
„Ik zal U brood geven", roept hij tot het
Italiaansche volk „en vraag slechts uw gehoor
zaamheid in ruil daarvoor".
UJ1-- J-t' -<■ 1 11
Gaarne wordt door fascisten betoogd, dat
het fascisme practischer is dan de democratie,
omdat het geen rekening behoeft te houden
met de kostbare en demagogische machinerie
der verkiezingen, om krachtige mannen aan
het bewind te krijgen, die nuttige wetten uit
vaardigen voor den Staat. Er is, volgens hen,
geen sprake van nuttelooze krachtsverspilling
door de onderdeelen, omdat alles van de cen
trale uit werd geregeld en ieder onderdeel
zonder critiek de hem toegewezen taak ver
vult. In zeker opzicht hebben de fascisten in
hunne bewering gelijk. Wie niet blind is voor
de feiten, ziet hoe in de verkiezingsdagen de
kiezers worden gesuggereerd op een bepaalde
partij of groep te stemmen. Ook is de machi
nerie der verkiezingen kostbaar. Zelfs willen
we toegeven, dat het fascisme „practischer"
is dan dsi democratie.
Maar er is een gansch andere factor: ge
weld schept geweld.' Zoo lezen wij van de hand
van den bekenden Spaanschen schrijver Blas-
oo-Loanez (Alphous© démasqué. La terreur mi
litarist© en Espagne. Alphouse XIII ontmas
kerd. Het militaire schrikbewind in Spanje)
over de Spaansche dictatuur onder Primo de
Rivera o.a. het volgende: „In geen ander land
als (Spanje) nemen de arbeiders zoo gauw hun
toevlucht tot het gebruiken van geweld. Iedere
keer, dat ze hun verlangens naar voren brach
ten, heeft men hen in de straten neergeschoten.
De arbeider, niet over de middelen beschik
kend om het militarisme, dat alle moordinstru-
menten in handen heeft, te bestrijden, heeft
zijn toevlucht genomen tot aanslagen. De so
ciale worstelingen, welke zich In andere lan
den voltrekken onder een meer of minder zach-
teren vorm, dragen in Spanje het karakter van
een verwarden oorlog". Het verwonderde ons
dan ook geenszins, dat de Spaansche corres
pondent van de „Rotterdamsche Courant" on
langs schreef, dat eene dictatuur als in Rus
land in de naaste toekomst zoo al niet te ver
wachten was, dan toch zeer zeker niet tot de
onmogelijkheden behoorde. Dit is de scha
duwzijde van het fascistisch regime.
Stellen wij ons de vraag, of in de naaste
bekomst het tijdvak der demokratie zal wor
sen (afgesloten, de nieuwe sociale en cultu-
^eele ontwikkeling der menschheid een tijdvak
van dictatuur zal noodig hebben. Haast geen
fciaand gaat er voorbij, pf er valt in één der
vele Europeesche Staten een kabinet. In ver
schillende staten brengt het parlementaire sy
steem moeilijkheden. Nemen we in den aan
vang gegeven definite van democratie, dan
blijkt hier wel uit, dat de moeilijkheden met
het vormen van een kabinet eigenlijk haast in
overeenstemming is met de democratie. Daar
uit te besluiten, dat het met de democratie
ten einde loopt, is onjuist. Echter zijn er an
dere dingen, welke wijzen op het naderend
einde der democratie, ook al vormt, het zij er
direct bij gezegd, Nederland in dit opzicht
nog eene uitzondering. Langzamerhand komen
de politieke rechten en burgerlijke vrijheden
der democratie in vele landen in het gedrang.
kende men reeds vanaf
de oudste tijden de op*
wekkende en verfris*
schende eigenschappen
van de echte pepermunt,
zoodat men de peper*
muntplant (menta pipe*
rita) als cultuurgewas
verbouwde.
PEPERMUNT
ontleent haar eigen*
schappen aan hetzelfde
origineele natuurpro*
duct en is daardoor voor
iedereen een onmisbaar
middel ter opwekking
en verfrissching.
Dat het inlrekken dezer vrijheden en rechten
noodzakelijk is, wordt door ons niet betwist.
Maar niettemin gaat het dan toch den kant
van het fascisme uit.
Of ook weer de dictatuur een voorbijgaand
verschijnsel is en men later weer terugkeert
op de „beproefde wegen" der democratie, is
een andere vraag. Eene vraag intusschen, welke
vooral voor Italië, naar het ons voorkomt, varf
het grootste belang is.
H.
VLISSINGEN. Voor het examen als derde
stuurman is geslaagd de heer A. L. van Dijk,
leerling van de De Ruyterschool.
Dinsdag 29 Juli zal een zendingsdag ge
houden worden alhier in den tuin van de
Voormalige Willem III-kazerne, ten bate der
Qhr. Geref. zending op midden-Celebes.
Als spreker hopen dan op te treden Ds.
Gruppen van Zwaagwesteinde, Ds. Hoogen-
doorn van Zierikzee, Ds. H. Jansen, leger- en
vlootpredikant in algemeenen dienst, Ds. van
♦der Meiden van Den Haag en Ds. Tolsma van
Zaamslag.
MIDDELBURG. Door het polderbestuur van
Walcheren is in het polderhuis in de Abdij aan
besteed
le. het maken van een rijwielpad en het
verleggen van een bocht op den Noordweg tus-
schen Serooskerke en Oostkapelle.
Minste inschrijver de heer H. Geldof Jzn.
te Serooskerke voor f22850;
2e. de uitvoering der werken en leverantiën
tot verbetering en onderhoud der zeeweringen,
enz. in 5 perceelen. is
Minste inschrijver voor het eerste perceel
de heer L. Minderhoud te We'stkapelle voor
f27773; tweede perceel dezelfde f9700; derde
perceel de heer A. A. de Wilde te Middelburg
voor f2290, vierde perceel f3480; vijfde per
ceel de heer C, van der Klippe te Vlissingem
f9143.
Met zeer veel succes zijn proeven geno
men met het verlichten van het Stadhuis met
op verschillende plaatsen op de Markt opge
stelde schijnwerpers. Tegen den donkeren he-
tnel geleek het wereldberoemde gebouw als
een hieuw stuk marmer. Voor stadgenoot en
zeker niet minder voor vreemdelingen zal een
herhaling dezer verlichtfhg een zeldzaam ge
not verstrekken.
ARNEMUIDEN. De scheepstimmerman J.
Meerman Czn. 'had de vorige week1 terwijl hij
bezig was 'een stuk hout met den dissel te
bewerken, het ongeluk dat de dissel uitschoot
en hem aan het rechterbeen zoodanig ver
wondde, dat M. zich onder geneeskundige hulp
moest stellen.
KOUDEKERKE. De afd. Koudekerkio van
de Ziekenhuisverpleging vergaderde vorige week
onder Ds. A. C. Heij. De heer P. Dorleljn
hield een propagandarede. Acht personen ga
ven zich als lid Op. Opgewekt werd de alge-
fneene vergadering te Middelburg op 24 de
zer te bezoeken. Ds. A. C. Heij en F. de Rijke
werden als bestuurslid gekozen, als nieuw be
stuurslid de heer P. Dorleajn, in de plaats
van burgemeester Bakker, die bedankt had.
SOUBURG. Vorige week vergaderde de afd
Souburg van de vereeniging Ziekenhuisverple
ging op Walcheren.
In zijn voorwoord wees de voorzitter er op,
Hat 1929 goed was geweest en het ledental tot
1559 was gestegen. Het geheele bestuur, be
halve de voorzitter werden tot afgevaardigden
voor de algemeene vergadering te 'Middelburg
benoemd. De voorstellen voor deze vergade
ring werden unaniem goedgekeurd. Den leden
Werd verzocht in eigen belang en van de ver
eeniging bij eventueel vervoer naar het zie
kenhuis van de goedkoopste gelegenheid ge
bruik te maken.
VROUWEPOLDER. De heer J. L. van Bor-
tel te Driebergen heeft bedankt voor de be-
1.
De ochtendzon scheen warm en vriendelijk
over de daken en in de straten van Lerchentalj
doch toen Brigitte Köllner uit een van de kleine
huizen, die in de voorstad gelegen waren, trad,
was het opeens alsof de zon nog helderder
in' de straat scheen.
Voor zij het kleine voortuintje doorliep, buk-
te zij zich om een paar anjelieren uit het
bloembed te plukken, die zij op haar blouse
stak. Vervolgens hief zij haar hoofd op en
keek dankbaar omhoog naar de zon, die van
daag weer een mooien zomerdag voferspelde.
Brigitte Köllner was zoo jong niet meer en
toch lachte alles aan haar evenals in de van
levenslust bruisende jeugd. Die gezonde, roode
kleur. Die lichte tred. Wat stond het hoofd
fier rechtop boven den fraai gevormd en hals.
Het vilten hoedje een weinig naar achteren ge
schoven zoo stond zij daar en keek naar de
zon. En met welke oogen. Met lange wimpers,
groot en fonkelend: als angels, die zich in
mannenharten vastzetten, zoodat deze sparte
len en zich niet meer los kunnen maken.
„Haar oogen, die doen het. Zij is geheel en
al oog", had eens de in café „Het Lam", toen
bet. gesprek op buurvrouw Brigitte Köllner
kwam, de lyrisch aangelegde onderwijzer Ap-
felstedt gezegd. „Jammer, jammer".
Slager Akendroht echter had zijn mond af
geveegd en vervolgens aan zijn baard getrok
ken, waarop hij met den bijzonderen nadruk
van een kenner opmerkte: uF.n die borst Die
schouders. Jammer, jammer".
„Jammer, jammer", dat hadden allen tot
flus ver gezegd. Den een was zij te arm, de
ander ergerde zich aan de ingebeelde nede
righeid van haar beroep. Deze voelde zich
weer te jong en had zeft' juist zooveel om met
eere zich door het leven te slaan, een ander
zou haar zeker reeds uit het dorp weggehaald
hebben, als hij niet reeds lang in het bezit
van een betere helft geweest was. Maar bij
allen ontvlamde in meerde of mindere mate
hun hart als zij in de oogen van Brigitte
Köllner gekeken hadden.
Deze zelf echter scheen zich weinig om dit
alles te bekommeren. De jaren gingen voorbij.
Zij lachte echter vroolijk en dapper, en uit haar
oogen straalde een licht, alsof zij elk nieuw
jaar pas haar leven begon. Dat zij den mannen
niet onverschillig was, wist zij natuurlijk. Dat
merkte zij uit iedere groet, dat zei haar ieder
mannenoog, dat naar haar keek. Maar hoogge
plaatst of nederig: op dit punt waren zij allen
eender. Met een eerlijke, op redelijke gronden
gebouwden genegenheid was tot nu toe nog
geen een bij haar gekomen en om zich aan
een te geven, enkel en alleen om de genoegens
der jeugd na te jagen, dat wilde zij niet. Daar
voor vond zij zichzelf te goed. Zij wilde niet
met zich laten seplen. „Ga met ons mee" had
den de andere meisjes meermalen vroeger tegen
haar gezegd. „Men is toch maar eens jong, en
later kijkt niemand meer naar ons£.
Mijnentwegen. Het kwam haar heelemaal
niet voor, alsof haar meisjesjeugd voorbij was,
ondanks haar vijf en twintig jaren. De arbeid
schonk haar vreugde en een vermindering van
haar inwendige vroolijkheid had zij ook niet
bij zichzelf waargenomen. Tot nu toe was
het zonder man goed gegaan, zelfs heel goed.
Dan behoefde zij zich voor de toekomst ook
niet bevreesd te maken. Zij trok een weinig
aan het roode lint, dat om haar hals zat, zoodat
de uiteinden midden onder den donkerbruinen
haarwrong in haar nek kwamen te zitten. Toen
deed zij de tuindeur op slot.
Uit het geopende venster der onderste ver
dieping klonk oen zwak geklop. Op den driestal
achter den met water gevulden glazen bol zal
schoenmaker Metzier, die onbarmhartig op
op het leder klopte.
„Goeden morgen, buurman".
Hij verhief glimlachend zijn borstelig rood-
blond voorhoofd.
„Goeden morgen, juffrouw Köllner. Al zoo
vroeg aan den wandel?" Zijn oogen keken met
welgevallen naar het aardige meisje.
„Ik ga naar hievrouw Kantor te X. Zij
noemde den naam van een dorp in den om
trek.
„En altijd maar vroolijk. Altijd maar een
vriendelijk gezicht".
„Waarom zou het anders zijn? Het Ifwade
moet men vergeten en zich verheugen bver al
het overige".
„Ja, dat is zoo. Maar velen leeren het nooit".
„Omdat ze dom zijn, Metzier. Ad ju".
„Dat is zoo, dat is zoo. Adju. Dat is den
spijker op den kop geslagen".
En hij begon lustig weer te hameren, alsof
hij zinnebeeldig de waarheid van het zooeven
géhoorde bevestigen wilde.
„Het is en blijft een arm meisje", wendde
hij zich vervolgens tot zijn vrouw, die achter
in de kamer juist bezig was hun bed op te
sdhuddeiL „Nietwaar Augusta: jammer, jam
mer".
Maar zijn vrouw scheen echter van een an
dere meening te zijn. De onverholen bewonde
ring van haar man deed haar telkens onprettig
aan.
„Bekommer je liever om je werk", antwoord
de ze kattig. „Iedere ouwe ezel maakt zij het
hoofd op hol en jij bent geen uitzondering. Kijk
toch eens naar die loop van haar. Alleen om
de aandacht van heeren te trekken. En dan
van achteren dat roode halslint. Haha, dat is
de noodvlag. Die dragen alle ouwe juffers als
het bedenkelijk wordt of ze nog eenen man
zullen krijgen".
Schoenmaker Metzier antwoordde hier niets
op. Hij kende de nutteloosheid van hiertegen
iets in te brengen. Maar hij keek het aardige
buurvrouwtje na, totdat zij om den hoek ver
dwenen was. En toen leek het hem toe oT die
groole fonkelende oogen nog op hem gevestigd
waren. Hij lachte stil vergenoegd in zichzelf
en begon opnieuw het leder te bewerken.
Al spoedig had Brigitte Köllner de stad ach
ter zich. Menigen groet had zij gegeven, maar
misschien nog meer beantwoord. Toen kwam
het laatste huis, tuinen, een paar strook en
land, vervolgens het bosch. Wat was het hier
heerlijk stil onder de hooge boomen. Men hoor
de slechts het gezang der vogels en het murme
len van een half verscholen beekje en in de
verte hoorde men ergens een dorpsklok in de
ochtendstilte. Het rook zoo frisch en kruidig
in het bosch. Een paar malen bleef zij staan
om diep adem te halen en dan. keek zij vroolijk
naar boven. Onbeweeglijk stonden de toppen
ider dennen in het blauw der lucht O, wat was
de wereld toch mooi
(Wordt vervolgd)»,
