LEERJONGEN
Wonden
Bietensteken
KL005TERSALSEM
Vrouwenhanden
PUROL
.(Jee/7 Goud zoo Goed
RADIONIEUWS
GEVRAAGD FLINKE
Boekbinderij H. Wegeling
door hei
Noordtraat 44, Vllsslngen
DE GEVOLGEN VAN DE UITVINDING VAN
DEN VERREKIJKER.
Karakteristiek voor de middeleeuwsche maat
schappij ii het verbonden zijn van christelijke
denkbeelden met heideniche philosophic De
philosophic van den denkreus Aristoteles (384-
323 v. Chr.) wiens uitspraken nog algemeen
voor onaantastbaar golden. De aarde was het
midden van het heelal. Ze bestond uit vier
elementen: aarde, water, lucht en vuur. Aarde
en water waren zwaarder dan lucht en vuur.
gingen daarom naar het midden van het heelal
toe. Lucht en vuur waren lichter, gingen naar
boven. Ieder element kreeg zoo z'n natuurlijke
plaats. De lucht, die de aarde omgeeft van alle
kanten, wordt op grootere hoogten steeds Ijler
en gaat over in het vuur. Gaan we nog verder
dan het vuur, dan komen, we in het „quinta
esentia", het werelddeel slechts bewoond door
Goden, waar geheel andere wetten géiden als
op aarde. Waar zon. maan, planeten en vaste
sterren zich bewegen in zuivere cirkels. Na
tuurlijk, immers in de volmaakste lijn. Ook de
planeten bewogen zich in cirkels. Had immers
Ptolemaens 3 eeuwen na Aristoteles met zijn
epicykeltheorte het zekere nog niet eens bewe
zen De pi an eten-beweging was alleen maar
*en combinatie van 2 cirkelbewegingen. Geen
veranderingen in het „quinta essentia". Daar
WEGELING'S NIEUWSBLAD VAN VRIJDAG 18 OCTOBER 1929 No. 42.
VAN OOGGETUIGE TOT OORGETUIGE.
Actualiteit in den Omroep.
Van groote gebeurtenissen en gedenkwaardige
momenten kunnen wij niet steeds ooggetuige
zijn. Radio stelt ons echter in staat tenminste
ais oorgetuige het evenement mede te maken
en aangemoedigd door de gunstige resultaten
begon men spoedig uitzendingen van allerlei
belangwekkende gebeurtenissen te geven.
Vooral in Amerika, Duitschiand en Enge
land beeft men op dit gebied zeer interessant
werk verricht, We herinneren Ais voorbeeld
van een dergelijke uitzending in Amerika een
het verslag van de aankomst van den „Graf
Zeppelin" te Lakehurst, hetwelk ook door ul
tra-kortegolfzenders werd doorgegeven en door
verscheidene Europeesche zenders werd gere-
Layeerd. In Amerika zoekt men op dit gebied
trouwens steeds nieuwe dingen. Men heeft
bijv. eens een muziekuitzending gegeven uit
een vliegtuig. Door middel van de radio-instal
latie van het vliegtuig werd de muziek uitge
zonden; op den beganen grond ving men. deze
uitzending op en de groote Amerikaansche ra
dio-stations gaven de muziek aan de luisteraars
door. Eveneens interessant is het verslag van
een valschermspringer, hetwelk onlangs in Ame
rika is uitgezonden. Dé parachutist was bij
zijn sprong voorzien van een draagbare korte-
golf-zendinstallatie, gevoed met droge elemen
ten. De microfoon was op zijn borst aange
bracht Gedurende den val deelde hij alles
mee. wat hij zag en ondervond. Ook deze uit
zending werd op den beganen grond opge
vangen en door de omroepstations doorge
geven.
Belangrijke buiten uilzendingen heeft ook de
B.B.C. gegeven. We herinneren ons bijv. die
van de Wembley Tattoo" en die ter gelegen
heid van den Wapenstilstandsdag. Bovendien
geeft de B.B.C. zich steeds veel moeite om
een radio-uitzending van toespraken van be
kende staatslieden door te kunnen geven. Zoo
heeft de Prins van Wales reeds verscheidene
malen voor de B.B.C.-microfoon gesproken.
Duitschiand komt geenszins achteraan op
het gebied van bulten uitzendingen. Een uitste
kend staaltje van hetgeen Duitschiand op dit
gebied presteert, was de uitzending van het
verslag van de uitvaart van Dr. Stresemann
op Zondag 6 October 1.1. Vele luisteraars zul
len door deze uitzending ongetwijfeld diep
ontroerd geweest zijn.
De „Westdeutsche Rundfunk" heeft den laat-
sten tijd een reeks zeer interessante buitenuit
zendingen gegeven. Met de microfoon werden
bijv. verschillende industrienê in West-Duitsch-
land bezocht Zoo hebben de luisteraars een
kijkje kunnen nemen in een hoogovenbedrijf,
en alle werkzaamheden, welke daar geschie
den, kunnen hooren. Ben bezoek aan de mij
nen was ook zeer interessant de radio-luiste
raars zullen den Indruk hebben gehad, of
ze zelf in de mijnen zijn geweest
Naast de groote artistieke waarde van de
tegenwoordige programma's vormen ongetwij
feld ook deze actueele uitzendingen een der
allergrootste attracties van radio-ontvangst,
DE NIEUWE ZENDER TE BOEKAREST
„DRAAIT PROEF".
Vanaf 10 September geeft de nieuwe zen
der te Boekarest op de golflengte van 394 M.
(761 kc/sec.) proefuitzendingen met een energie
van 12 KW. De aankondigingen geschieden in
de Roemeensche, Fransche, Duitsche, Italiaan-
sche en Hongaarsche taal.
WAT KOST DE OMROEP?
De Australische regeering heeft berekend,
dat er in Australië tot op heden ongeveer
70 k 90 millioen gulden voor den radio-omroep
is uitgegeven. Jaarlijks wordt 12 millioen gul
den voor den omroep besteed, waarbij kosten
voor het bouwen of herstellen van zenders
niet i nbegrepen zijn.
OP ZOEK NAAR EEN GOEDE PLAATS
VOOR EEN ZENDER,
Te Salzburg (Oostenrijk) bestaat het plan
om een nieuwen omroepzender te bouwen.
Het is echter niet eenvoudig om in de berg
achtige streek, waarin Salzburg ligt een ge
schikte plaats voor het construeeren van een
zender te vinden. Daarom doet men op het
oogenbllk uitvoerige proefnemingen met een
verplaatsbaren zender.
RADIO-DANSLESSEN.
Ook dit jaar zal Walter Carlos, de bekende
Duitsche dansleeraar, weer een reeks dans
lessen over Berlijn uitzenden. De cursus is
Maandag 14 October begonnen, terwijl de 2de
les Donderdag 17 October plaats had.
FRANSCHE STATIONS.
In de Fransche omroepwereld hebben de
volgende veranderingen plaats gehad:
De particuliere zender St, Etiennö Is voor
goed buiten bedrijf gesteld. Ook de ultzen
dingen van den zender te Juan-les-Plns zijn
stopgezet daar ln de nabijheid een staatsom
roepzender gebouwd zal worden.
Radio Vitus zal vanaf het eind van October
met een grootere energie werken.
De experimenteele korlegolfzender van het
„Journal des 8" het tijdschrift der Fransche
zendamateurs, zendt in de toekomst in plaats
van op 47 op 55 M.
RADIO CATALANA ZENDT WEER
Nadat de zender Radio-Catalana geruimen
tijd buiten dienst is geweest; heeft men thans
de uitzendingen weer aangevangen. De golf
lengte van het station is 275 M. (1090 kc/sec.),
zoodat interferentie met Koningsbergen en Tu
rijn niet te vermijden ia
FILMARTISTEN VOOR DE MICROFOON.
De Amerikaansche auto-firma Dodge Brot
hers heeft eenigen lijd geleden een radio-uit
zending georganiseerd, waaraan verscheidene
der voornaamste fllmspelers der „United Ar
tists" hebben deelgenomen. De microfoon was
geplaatst ln het zomerverblijf van Douglas
Fairbanks, waar Mary Pickford de rol van
gastvrouw vervulde. Aanwezig waren voorts
'John Barrymone, Dolores del Rio, Charlie
lihaplin en Norma Talmadge. John Barry-
mor© heeft een gedeelte uit Hamlet voorge
dragen, Douglas Fairbanks heeft over sport
gesproken en Dolores del Rio heeft getoond,
dat ze behalve een filmkunstenaresse ook een
uitstekend zangeres is.
blijven ondanks alle buishoudelijke arbeid
I gaaf, zacht en blank door
DE UITVINDER VAN DE „RADIO-PIANO"
IS EEN HONGAAR
Eenigen tijd geleden hebben wij een artikel
gepubliceerd over nieuwe radio-muziekinstru
menten welke door Dr. Frankó IstvAn uitge
vonden waren, waarbij vermeld werd, dat Dr.
Frankó een Duitscher was. Dit blijkt echter
niet juist te zijn; men deelt ons mede, dat de
uitvinder van Hongaarsche nationaliteit is.
EERSTE STEENLEGGING VAN HET
„BROADCASTING-HOUSE".
In het begin van 1930 zal men zoo ver ge
vorderd zijn met het aanleggen van de fundee
ringen van het Engelsche Broad casting-Hou
se", dat men zal kunnen overgaan tot het
optrekken van het eigenlijke gebouw. De eerste
steen zal waarschijnlijk door een van do leden
der Engelsche Koninklijke Familie gelegd wor
den.
KORTEGOLFZENDER TE HLOUBETIN.
Te Hloubetin nabij Praag bevindt zich een
experimenteele kortegolf zender van de Tsjeciho-
Slowaaksche P. T. T., welke op 50 meter
uitzendt en ais roepletters OK-LMPT heeft
RADIO-TENTOONSTELLING TE PRAAG.
De voorjaars-radio-tentoonstelling te Praag
zal in Maart 1930 plaats vinden. Men verwacht
veel van deze tentoonstelling, daar ook de zoo
uist gesloten najaarsbeurs zeer druk bezocht
is geworden. Het aantal bezoekers Is grooter
geweest dan een half millioen.
Men neemt aan, dat uit het werken met
lenzen de uitvinding van den verrekijker om
streeks 1590 als 't ware vanzelf is voortgeko
men. Nochtans hebben onze landgenooien Za-
charias Jansz. en Hans Lipperheij in Middel
burg zich zeer verdienstelijk gemaakt, meer
nog zijn beroemd geworden door het belangrijk
verbeteren van den kijker. Het is mijne bedoe
ling ln het onderstaande de wereldhistorische
beteekenis van deze uitvinding in het licht te
stellen. U te laten zien, hoe zij er machtig toe
heeft medegewerkt, de bestaande wereldleer on
derste boven te werpen. Wat was die wereld
leer?
is het eeuwige, onveranderlijke, het vaste, niet
afwijkende, het hemelsche, In tegenstelling tot
het aardsche: waar alles beweegt, verandert.
De godheid beweegt de sfeer van vaste ster
ren, dezexde planeten en van hieruit wordt de
aarde bewogen. Zoo wordt het levenslot der
menschen bepaald door, in verband gebracht
met het gebeuren aan dein hemel. En groot was
daarom de taak der astrologen, die de men
schen in kennis brachten met den wil des he
mels, Geen wonder, dat geen potentaatje, maar
ook niet de paus, bulten een astroloog kon, er
één of meerdere aan zijn hof verbond, Juiste
voorspellingen elsehten echter juiste waarne
mingen. Met de grootste nauwgezetheid be
spiedden de astrologen den hemel. En veel
heeft daarom de sterrenkundige wetenschap
aan deze astrologen te danken. Zoo zijn de be
kende wetten van Keppler gebaseerd op de
waarnemingen van den beroemden astroloog
Tycho Brake, welke waarnemingen beoogden
de leer van Copernicus te doen vallen.
In zijn sterfjaar (1543) publiceerde n.l. Co
pernicus ln 't geheel niet verzet. Zijn boek
orbium Libri VI". Copernicus bracht in zoo
verre verandering in de bestaande wereldleer,
dat hij tegenover het geocentrische stelsel stel
de het heliocentrische. Niet de zon draait om
de aarde; de aarde draait om de zon. De zon
Is het Middelpunt van draaiing. Algemeen acht
te men deze uitspraak echter niet van groote
beteekenis; men beschouwde het meer als een
„nechnerische Spielerei". De Kerk heeft zich
dan ook in den aanvang tegen de leer van Co
pernicus in 'tg feheel niet verzet. Zijn boek
is opgedragen en aanvaard door den Paus.
Ook de beroemde wetten van Keppler (1571-
1630), hierboven reeds genoemd, brachten geen
noemenswaardige verandering in de wereldleer
(wet der perken, de planeten bewegen zich om
de zon in ellipsen; de harmonische wet).
Neen, de ontzaglijke verandering in de we-
reldbegrippen kwam eerst door de ontdekkin
gen van Galilei (1564-1642) met den kijker.
Daardoor werd alles onderste boven geworpen,
de phllosophie van Aristoteles volkomen te
gronde gericht; de juislheid van de leer van
Copernicus kon niet worden ontkend. Want
wat zag Galilei? Hij zag de vier wachters van
Jupiter. Deze manen schommelden afwisselend
ter rechter- en ter linkerzijde van de planeet
heen en weer, evenals Venus en Mercurius ten
opzichte van de zon heen en weer schommelen.
Hier was nu duidelijk te zien, dat de aarde
onmogelijk het middelpunt van alle cirkelbe
wegingen kon zijn en dat er naast haar nog
nadere middelpunten bestaan.
Maar Galilei zag nog veel meer. Hij zag ber
gen op de maan, bergen als op de aarde. De
maan was een lichaam als de aarde.
Ook zag hij een duidelijk verschil tusschen
de vaste sterren nen de planeten. De vaste ster
ren vertoonden zich nooit cirkelvormig be
grensd, maar door trillende, schitterende stra
len omgeven. Ze zien er in den kijker evenroo
uit als met het bloote oog. En de planeten?
Deze vertoonden zich door den, kijker als vol
komen, ronde, cirkelvormige bolletjes, met
kwartieren als kleine maantjes, met licht ge
drenkt. Volgt daar echter dan niet uit, dat ook
de planeten lichamen zijn als de aarde.
Echter was dan ook de door den godsdienst
geheiligde opvatting, dat de aarde het hoofd
lichaam van het heelal was, en dat dit heelal
voor de bewoners der aarde, voor de menschen,
geschapen was, niet juist. De aarde nam geen
bijzondere plaats in. Ze was een gewone pla
neet als alle andere.
Maar daarmede werd dan ook de aarde vol
ledig onttroond. En wat bleef over van het
„quinta essentia"?
Wat de Kerk ontstelde, was niet alleen het
feit, dat er verschil was tusschen het Woord
der Schrift en de ontdekkingen en thcoriën der
nieuwe geleerden, maar vooral het 'besef, dat
er Iets nieuws kwam dat men de wereld ging
verklaren uit haar eigen orde, de scheppings
daad van God ging ontkennen en ervaring en
waarneming als grondslag van alle kennis, nam.
Terwijl, zooals ik U boven vertelde, in den
aanvang de Kerk zich tegen het werk van Co
pernicus niet verzette, werd dit thans anders.
Ondanks alle moeite, die JGalilei bij de hem
bevriende kardinalen deed, kon hij niet ver
hinderen, dat de congregatie van den index ln
1616 de leer van Copernicus en alle boeken,
waarin zij als waarheid geleerd werd, verbood.
Alleen als eenvoudige hulponderstelling voo-r
wiskundige doeleinden mocht ze worden ge
bruikt. Zelfs werd Galilei in een proces voor
de Inkwisitie gewikkeld, toen hij in 1032 zijn
prachtig geschreven „Dialoog over de belde be
langrijkste wereldsystemen" uitgaf.
Galilei legt door zijn onderzoekingen den
grondslag tot de mechanica. Straks verschijnt
Newton (1643-1727) en brengt ons' de wet der
algemeene aantrekkingskracht; alles trekt aan.
Ze is algemeen en geldt dus voor de aarde,
itaar ook voor het „quinta essentia".
(Wordt vervolgd).
Zijn door het bietensteken Uw handen ge
barsten, ruw, gewond, pijnlijk en ontstoken 7
Doen Uw handen pijn bij het werken en
verhinderen zij U zoo flink aan te pakken als
gij wel zoudt wenschen? Bedenk dan, dat
naast deze ongemakken elke open wond een
open deur is voor bloedvergiftiging en infectie,
(besmetting). Wanneer gij Uw eenvoudige
verwonding, schijnbaar niet ernstig maar toch
zoo lastig, open en ontstoken plekken, Uw
hinderlijke bloedhlaren» Uw kloven, Uw open
vingers» dadelijk behandelt met AKKER'*
Kloosterbalsem, zult ge in 9 van de lö
gevallen niet het gevaar loopen, dat kleine
oorzaken groote gevolgen kunnen hebben.
En hebt gij oude wonden, die om zoo te
zeggen een erfenis zijn van vroeger verwaar
loosde kwetsuren, dan zult gij in AKKER's
Kloosterbalsem het jarenlang beproefde middel
vinden, dat diezelfde wonden, waarmee gij
al zoo lang sukkelt, bijna ziender oogen
zuivert en geneest. Verzorg daarom het klein
ste onbeteekenendste wondje met AKKER's
waarvan tallooze jarenlange gebruikers onveranderlijk en opgetogen zeggent
