RADIO-NIEUWS
Mod«i Hollywood
363945.— 55—
65— 75— tot 85
WEGELING'S NIEUWSBLAD VAN VRIJDAG 27 SEPTEMBER 1929 No. 59.
DE NOODZAKELIJKHEID VAN ANTENNE
BEVEILIGING.
Hoe men zich met enkele Interessante proeven
hiervan overtuigen kan.
door M. Leeuwin.
Door diepgaand onderzoek en uit vele sta
tistieken is gebleken, dat blikseminslag op een
normale ontvangantenne tot de allerhoogste
zeldzaamheden behoort en zelfs, dat een juist
geïnstalleerde antenne een beveiligende wer
king heeft. Daarom verdient het aanbeveling,
om aandacht te schenken aan de juiste instal
latie van de antenne.
De redenen, waarom elke buitenantenne van
een doeltreffende beveiligingsinrichting moet
worden voorzien, zijn, dat tengevolge van na
der te bespreken atmosferische omstandighe
den op de antenne electrische ladingen kun
nen ontstaan, welke tengevolge kunnen heb
ben, dat het ontvangtoestel beschadigd wordt,
of dat men bij een toevallige aanraking van
de antenne een pijnlijken schok krijgt.
Het is uit den aard der zaak voor niet vak-
kundigen zeer moeilijk, om zich een juiste
voorstelling te maken van de hier besproken
verschijnselen. Teneinde hieraan tegemoet te
komen, zullen wij een paar interessante proe
ven beschrijven, die een ieder met behulp van
enkele zeer eenvoudige ingrediënten in de huis-
kamer nemen kan.
Hiervoor zijn noodig: een pijp zegellak, een
stukje metaaldraad van circa 40 cM., een kurk
een stukje zijden draad, een hoornen of cellu
loid kam en een kaars.
Voorbereidingen.
De pijp lak wordt rechtopstaand vastgekleefd
op de kurk van een flesch, het stukje metaal
draad wordt in het midden omgebogen tot een
rechten hoek en het midden van het horizon
tale deel vastgekleefd op de bovenzijde van
JStL.
de lakstaaf. Uit de kurk snijdt men 2 bolletjes
met een middellijn van 5 mM. Met een naald
rijgt men het zijden draadje door de 2 kurken
bolletjes heen. zoodat zich aan beide einden
van het 8 cM. lange draadje een kurk bol
letje bevindt. Het draadje wordt nu ergens
over het horizontale deel van den metaaldraad
gehangen, zoodat de 2 kurken bolletjes tegen
elkaar rusten.
Eerste proef.
Deze eerste proef zal demonstreeren. wat men
verstaat onder ..statistische InducW, hetgeen
populair uitgedrukt beteekent, dat een geladen
voorwerp in een ander voorwerp een electri
sche lading veroorzaakt. De omgebogen metaal
draad stelt de antenne voor, het horizontale
deel en het verticale deel; voor de proef is
het onverschillig, welken vorm men aan den
draad geeft, de geteekende vorm werd echter
gekozen, om aan het voors'ellingsverniogen te
gernoet te komen. Wij nemen nu den kam, die
goed droog moet zijn en strijken deze eenige
malen krachtig over den mouw of door het
haar (dit moet ook goed droog zijn) l^ierdoor
zullen op dezen kam electrische ladingen ont
staan. Wij naderen nu voorzichtig den geïso-
leerden metaaldraad en zien dan, dat reeds
voordat wij den draad met den kam hebben
aangeraakt de 2 kurken bolletjes uit elkaar
wijken. Deze uitwijking toont de aanwezigheid
van een electrische lading aan en is te ver
klaren, doordat gelijknamige ladingen elkaar
afstooten. Daar de bolletjes dezelfde lading
verkrijgen, zullen zij elkaar afstooten met een
kracht, die tevens een maat is voor de grootte
van de spanning. Bij de gegeven afmetingen
kan men gemakkelijk een uitwijking van enkele
centimeters veroorzaken. Wij raken thans den
draad even met den kam aan en de antenne
blijft lading houden, ook nadat de kam verwij-
hoogit modern®
veloursatoffen
Ook fn chique geruite flausch-
dessins het allernieuwste uit
de beste Engelsche fabrieken
in 34 dessins. Met of zonder
heele of halve ceintuur in
alle maten en
tusschenmaten
fföeymSety
VLIS SIN GEN
Walstraat 84
derd is, hetwelk wordt aangetoond door de
kurkbolletjes. Ook als men het eene einde van
den antennedraad aardt (bijv. met de hand
vasthoudt) zal men op het andere einde van
den draad ook een lading kunnen veroorzaken,
die slechts zoo lang blijft bestaan als het ge^
laden voorwerp in de nabijheid is. Ontlaadt
men den kam door hem even aan te raken,
dan vallen de kurkbolletjes onmiddellijk weer
samen.
Ongevaarlijke hoogspanning.
Teneinde een uitwijking van de kurkbolletjes
te veroorzaken, zooals deze hierbij worden
waargenomen, zijn spanningen noodig van tien
duizenden volt. Inderdaad bezit de geladen ge
leider dan ook een buitengewoon, hooge span
ning. Men behoeft echter niet bang te zijn,
dat hierdoor ongelukken zullen veroorzaakt
worden, want de stroomen, die bij ontlading
optreden, zijn zoo gering, dat deze bij ontlading
door ons lichaam niet bemerkt worden. Als
men den draad met den vinger even aanraakt,
ziet men de lading onmiddellijk verdwijnen;
dat men de lading echter zichtbaar kan maken,
zal verderop worden aangetoond.
Wat leeren ons nu deze proeven?
Ie. Dat, indien een geladen onweerswolk
over onze antenne trekt, of indien electrisch
geladen regendroppels onze antenne treffen,
electrische ladingen van zeer hooge spanning
worden opgewekt, die bij een goede isolatie
lang kunnen blijven bestaan.
2e. Dat ook op een geaarde antenne zich
door „inductie" van wolken ladingen kunnen
verzamelen, die bij ontlading van de wolken
|(dus bij bliksemovergang) als een zeer heftige
stroomstoot weer afvloeien. Daarom kan men
bij onweer ook van een geaarde antenne een
leelijken schok krijgen.
Aangezien de „capaciteit" van een echte an
tenne veel grooter dan die van de kunst-anten
ne is en dus ookde geïnduceerde ladingen
grooter zijn, kunnen de ontladingen van een
echte antenne ons wel een schok bezorgen; die
spanningen kunnen bij goede instaPaÜe gemak
kelijk zoo hoog worden, dat doorslag van con
densatoren in het ontvangtoestel er het gevolg
van is. Niet alleen door voorbijtrekkende on
weerswolken kunnen ladingen worden geïndu
ceerd, ook door stuivend zand, sneeuwvlokken,
stoom uit locomotieven en dergelijke, maar er
is nog ©en andere oorzaak voor het ontstaan
van dergelijke ladingen.
In de atmosfeer zijn altijd en overal electrt-
sche potentiaal-verschillen aanwezig. Dit po
tentiaal-verschil bedraagt normaal 100 volt per
meter, d.w.z. dat de luchtlaag van een hoogte
van 100 M. boven de aarde een potentiaal heeft
van 10.000 volts. Dit ls echter alleen het geval
bij volkomen normaal weer, bjj onweer echter
kan het voorkomen, dat het potent laai-verschil
meer dan een mtllioen volt per motor bedraagt.
Indien een volkomen geïsoleerde geleider zich
in deze geladen luchtlaag bevindt, zal deze het
potentiaal (spanning) van deze luchtlagen aan
nemen en zoodoende een zeer hooge spanning
ten opzichte van de aarde kunnen verkrijgen.
Terloops zij opgemerkt, dat dit dan ook de
oorzaak is van het feit, dat uit luchtschepen,
Hie heel uit hoogere luchtlagen komen, bij het
landen soms meterlange vonken overslaan.
Indien onze antenne nu goed geïsoleerd Is,
zullen zelfs bij geheel wolkeloozen hemel op
warme zomerdagen hierop zeer hooge span
ningen kunnen optreden.
(Wordt vervolgd).
DEMONSTRATIES OP DE „OLYMPIA-SHOW".
In tegenstelling met vorige laren, zullen er
ditmaal op de groove Engelsche radio-tentoon-
stelhng de „Olympiade-Show", ook demonstra
ties gehouden worden. Hiervoor zijn 24 „sound
proof cabines ingericht.
RUSSISCHE REGEERING MOEDIGT
ZENDAMATEURS AAN
De Russische regeering moedigt de radio
amateurs in dat land aan om over te gaan tot
het in gebruik nemen van amateur-zenders, het
geen ten gevolge heeft gehad, dat het aantal
zend-amateurs in de laatste maanden sterk is
vooruitgegaan en thans de 500 overtreft
NIEUWE KORTEGOLFSTATIONS.
We kunnen aan de lijst der kortegolfitaMon®
Wederom eenige nieuwe zenders toevoegen,
en we! Motala, dat tegenwoordig op een golf
lengte van 99 meter uitzendt en hoofdzakelijk
de programma's van Stockholm doorgeeft; de
nieuwe kortegolfzender in Duitschland te Zee-
sen. werkt op een golflengte van 31.38 meter.
Deze zender revaleert de programma's van
Königswusterhausen. Voorts een nieuwen zen
der te Goethen op 43.6 meter (roepletters D4
AFF). Al deze uitzendingen dragen een expe
rimentaal karakter.
Het Fransche blad „Radio Magazine" exploi
teert een kortegolfzender. die op 20 en 40 M.
uitzendt, telefonie zoowel als telegrafie.
ER WAS EENS....
Er was eetis een baby, die niet sprekend zljh
[vader was.
En die ook niet liever was de baby van da
[buren.
Er was eens een vrouw, die prompt op lijd
[was.
En toen bleek «chteraf dat ze niets vergeten
[had.
Maar dat was niet op de» aarde
