2e BLAD
Van Week tot Week
MIJNHARDT's
WEGEL ING'S NIEUWSBLAD VAN VRIJDAG 28 JUNr 1929 No. 26.
vate:
elke
nie
)rder
>rdje
eei
pre
u uï
dafl
laktj
dai
wij
een
t>ij 't
doek
om
even
niet
kt de
BINNENLAND.
De twee deelen waarin ons volk ver
deeld is. Gelukkig nog geen hittegolf.
Over huisbrand. Het kind van de reke
ning. Het „raar" is er af. Verkiezings-
reclame en piëteit. Verdenking in ver
band met wat op Curacao gebeurde.
Een kruiser cadeau?. Particulier initia
tief. Mussolini"s opvatting. De steden
in de Zuidelijke provinciën totaal zon
der amusement op de radio na.
Klaplooperij? Nietbetalende luisteraars
De Ziektewet aangenomen in de Eerste
Kamer.
De zomer is de tijd, waarin zooals iemand
eens opgeemerkt heeft, het Nederlandsche volk
te verdeelen in twee helften, de eene helft be
staat uit lieden, die examineer en, de andere
helft dat zijn zij, die zich mett minder of
meerdere hoop en vertrouwen aan het onder
zoek onderwerpen. Er zullen er onder degenen,
die examen doen nog steeds wel eenigen bevin
den, voor wie het „opgaan"" naar de examen
zaal is te beschouwen als het gaan ter. recht
bank; het „gewogen en te licht bevonden" zal
denzulken wellicht reeds voor den geest staan,
wanneer zij de examenzaal nog nauw( betreden
hebben. Laten We voor die menschen vooral
dankbaar zijn, dat we tot nogtoa voor een hitte
golf gespaard bleven. De gedachte aan verzen
genden zonnebrand doet ons denken aan
den winter en aan wat we ,in dat jaargetijde
zoo van noode hebben: huisbrand. Uit Luxem
burg werd dezer dagen gemeld, dat de Neder
landsche, Duitsche en Belgische kolenprodu-
centen een overeenkomst hebben gesloten In
zake de regeling van de huisbrandprijzen In
Nederland. Voor de Fransche kolenmarkt be
staat alreeds een dergelijke regeling. Het des
betreffende bericht zegt verder niets. Laat dus
gelegenheid voor vermoedens omtrent mogelijke
gevolgen van de regeling; zal deze regeling tot
gevolg hebben, dat we duurder gaan stoken of
goedkooper? Met een vollen zomer in "t vooruit
zicht kunnen we voorloopig nog afwachten.
De tijd zal leeren in hoeverre het warmtelie-
vend publiek in den komenden winter het kind
vapldje rekening zal zijn.
De komende verkiezingen hebben ons volk
naar 't schijnt nog niet bijster warm ge
maakt, althans het niet gebracht tot de koorts
hitte, die zich naar buiten openbaart. Of werke
lijk firet ,,raar" van de verkiezingen en van
den verkiezingsstrijd af is, sinds we de even
redige vertegenwoordiging kregen, we wagen
het niet te beslissen. Misschien, dat het Neder
landsche volk geleerd heeft meer In stilte te
werken. In elk geval zal op den derden' Juli
slag geleverd worden en dan zal zooal niet
dadelijk toch vermoedelijk wel binnen af-
zienbaren tijd een antwoord gegeven kunnen
worden op de vraag of We in ons\ land weer
een parlementair Kabinet zullen krijgen of niet.
Het „beschilderen" ook van den beganen grond
wordt in vele plaatsen met veel virtuositeit
toegepast. Het minder mooie van dit soort ver
kiezingsreclame is, dat men dank zij' de
deugdelijkh eid van tel it smeersel zoo hier
en daar nog jaar en dag zit opgesaheept met
de niet altijd sierlijke producten van schilder
kunst. En het getuigt eigenlijk van weinig
piëteit tegenover de „verslagenen", als men
hunne namen tot aan een volgende verkiezing
prijken laat.
De Curacaosche kwestie, we' schreven het
reeds een vorige maal, heeft in ons land eenige
beroering gewekt en, evenals de knuppel, die
In het hoenderhok gesmeten wordt, veel geka
kel veroorzaakt, in stad en land. Politieke kop
stukken van naam hebben den overval op
Curacao tot een onderwerp van bespreking ge
maakt in "s Lands vergaderzaal. De oudminis
ter Colijn heeft geïnterpelleerd in de Eerste
Kamer. In zijn repliek op het antwoord van den
Minister van Koloniën heeft de heer Colijn o.m.
verklaard, dat de soberheid der inlichtingen,
waarover de Kamer beschikte hem geen aanlei
ding gaf voor een uitspraak, welke hij anders
had willen uitlokken. Maar naast deze ver
klaring deelde hij als zijn persoonlijk gevoelen
mee, dat de verdenking dat de houding der
militaire en burgerlijke autoriteiten op Cura
cao gedurende den overval niet geweest is zoo
als ze behoorde te zijn, zoo sterk bij hem leeft,
dat hij bij de regeering wil aandringen op een
scherp onderzoek en heeft hij verder gezegd,
mocht inderdaad blijken, dat over die houding
een klacht kan bestaan, dan dringt hij er op
aan, dat daaruit de onverbiddelijke consequen
ties getrokken zullen worden, die er uit te trek
ken vallen. Als dus de autoriteiten, burgerlijke
en militaire in eenig opzicht gefaald hebben,
zullen, ze daaromtrent wel meer hooren.
De Indische Afdeeling van de vereeniging
„Onze Vloot" heeft aan het hoofdbestuur te
's-Gravenhage telegrafisch het voorstel gedaan
te willen bevorderen, dat een nationale in
schrijving gehouden zal worden ten einde aan
de regeering een kruiser aan te bieden welke
dan „Curacao" genoemd zou worden. Nu, de
naam doet er eigenlijk minder toe. De Indische
afdeeling van „Onze Vloot" heeft ook telegra
fisch, van het hoofdbestuur antwoord gekre
gen en daarin wordt meegedeeld, dat men het
voorstel in ernstige overweging wil nemen,
doch eerst wil afwachten een duidelijke ver
klaring van de regeering omtrent haar voorne
mens betreffende de beveiliging van West-Indië,
Aangenomen, dat de regeering voornemens
heeft, dia naar de opvatting van „Onze Vloot"
GEDIPLOMEERD.
In ons kleine landje hecht men,
Zooals iedereen wel weet,
Aan diploma's groote waarde
Dus: examens bij de vleet.
'n Diploma in het knippen,
In het snijden van een jas,.
In het koken en het scheeren
In 't bereiden van de wasch.
Een diploma in het zingen,
In het bakken van een taart,
In het zwemmen, in het strijken,
In het rijden op een paard.
Een diploma in het schieten.
Niet met spek wel te verstaan;
In het visschen, dat door velen
Achter 't net soms wordt gedaan.
Een diploma in het vliegen,
In het dansen ook al mee
In het rijden met een auto,
In het varen op de zee.
In het typen, in het kappen,
't Zij van dame, of van heer,
In het leggen van verbanden
En nog honderd dingen meer.
Moog'lijk zullen we 't beleven
Nog, dat ieder wordt geweerd
Uit den kring van „nette menschetn"
Die niet is gediplomeerd. Forest,
niet voldoende of niet afdoende zijn, dan zal
de r egeering een geschenk worden aangeboden
in d en vorm van een kruiser. Wat waarlijk geen
kleinigheid is. Blijft of liever komt nog de
vraag of de regeering het geschenk zal aanvaar
den en dit doen de haar „financieele" onmacht
erkennen. Mussolini heeft indertijd, 'toen een
deel van Italië door aardbevingen verwoest
was, als antwoord op aan de Italiaansche re
geering gedane aanbiedingen van finandeelen
steun voor de getroffenen gezegd, dat de regee
ring zelf voor een en ander zou zorgen; en
behoorde te zorgen. In Nederland zijn we nu
eenmaal van andere opvatting en o.a. na den
watersnood in Gelderland zijn het particulier
initiatief en de particuliere weldadigheid niet
weinig bij het herstel te pas gekomen. Als; we
ons niet vergissen is toen van regeeringszljde
wel eens beweerd, dat men wilde afwachten,
wat het particulier Initiatief zou doen of
niet zou doen. We mogen van onze regeering
dunkt ons in dit geval toch zeker niet? aanne
men, dat zij door het royale aanbod beïnvloed,
maatregelen zal nalaten waartoe zij, zonder
het aanbod gekomen zou zijn.
De Nederlandsche Artisten-organisatie is me
de op het oorlogspad getrokken, in dien zin, dat
ze zich heeft gemengd in het bioscoopconflict
in de Zuidelijke provinciën, Noord-Brabant en
Limburg. In een spoedvergadering in Amster
dam gehouden is besloten, een verbod uit te
vaardigen aan de leden der organisaties, om
in de Gemeenten, welke bij het conflict betrok
ken zijn op te treden, In cabaret, theater of
andere openbare amusementinrichting. In de
bij bet conflict betrokken gemeenten zal het
dus voor de uitgaande wereld, wat men noemt
een saaie boel worden en een voordeelige
boel. Gelukkig, dat de radio er nog is om
voor de zoo noodige afleiding te zorgen. De
radio. Strijd in de lucht. In den aether. We
behoeven er niets over te zeggen, over dien
strijd namelijk. Wat we willen zeggen, heeft
betrekking op de „klaplooperij". Het aanschaf
fen van een radio-ontvangtoestel is een kwes
tie van meer of minder geld. Heeft mem het
ding, dan kan men de heele wereld beluisteren,
maar ookbetalen. Hier te lande luisteren
veel menschen zonder 1e betalen aan de orga
nisatie die uitzendt. In enkele andere landen
betaalt de luisteraar jaarlijks een bedrag aan
den Staat die dan de verschillende omroeporga
nisaties subsidieert. Wie luistert zonder be
talen, wordt gestraft. Een zekere vorm van
radiobelasting, welke echter niet in de eerste
plaats de schatkist ten goede komt, maar wel
de omroeporganisaties en daardoor de luiste
raars ook. Het is duidelijk dat de omroeporga
nisaties niet bepaald instellingen van liefdadig
heid zijn en dat quatitatief en. qualitatief meer
zullen kunnen geven als de luisteraars zich
in liet dragen van de kosten niet onbetuigd
laten. Jammer, dat omroeporganisaties en de
luisteraars dit zaakje niet onder elkaar kun
nen uitmaken, en dat het Rijk er in; gemoeid
moet worden, zooals door sommigen verlangd
wordt. Als ide regeering eenmaal iets tot be
lastingobject gemaakt heeftEn zullen we
als de radio eenmaal „belast'" is, ook een> be
lasting krijgen voor al degenen, die langs den
weg gebruik maken van de wegwijzers: van den
A. N. W. B. zonder nochtans ltd van dien
Bond te zijn?
In de Eerste Kamer is de Ziektewet aange
nomen de invoering geschiedt met lv September
waardoor de ziekteverzekering op 1 Maart van
het volgende jaar in werking zal kunnen tre
den.
BUITENLAND.
De Duitsche Rijksdag bijeen. Het Saar-
gebied willen de Duitschers spoedig
terug hebben. Het plan Young geeft
fn elk geval verlichting1. Liquidatie
van den oorlog. Fransche zorgen. De
ratificatie. Waarom men tegen de rati
ficatie is. Betooging van oud-strijders.
Mac Donald toch in het vliegtuig. Zijn
bezoek aan Amerika. Wat er achter
zit. Vrees voor een nieuwen wereld
oorlog. Stokerij van wraakgedachten.
Trotzki niet naar Engeland.
Deze week. Maandag is de Duitsche Rijksdag
begonnen met de behandeling van de begroo
ting van Buitenlandsche Zaken. Eindelijk was
het begin er Zaterdag reeds, mjuu» da hear Stre
semann was wegens ziekte verhinderd de zit
ting bij te wonen. Zijn rede werd daaromi uit
gesteld tot Maandag. Zaterdag heeft de Rijks
minister van Financiën, Dr. Hilferich, er onder
meer nog op gewezen, dat Duitschland voor
het jaar 1929 niet minder dan vier en een
half milliard oorlogslasten had gedragen. Bij
het debat over de bezette gebieden, waartoe
de besprekingen eigenlijk wegens afwezigheid
van Stresemann beperkt bleven, bleken alle
partijen het eens over den eisch betreffende
een snelle en onvoorwaardelijke ontruiming
van het bezette gebied en teruggave van het
Saargebied. Dat Saargebied is een van de vele
wormen die aan het Duitsche hart knagen. In
de Duitsche kringen is men over 't algemeen
nogal goed over het resultaat van de deskundi
gen conferentie te Parijs te spreken, al ver
werkt men er dan misschien nog lang niet alles
van. Maar, dat men in Duitschland aan de
uitvoering van het plan Young voorwaarden
stelt bleek uit een verklaring van de industrie
en handelskamer te Trier. In deze verklaring
wordt o.m. gezegd, dat als voorwaarde voor
de uitvoering van het plan Young wordt ver
langd, dat het bezette gebied in Rijn-land 'Wordt
ontruimd en dat het Saargebied in zijn geheel
weer bij het moederland wordt gevoegd, met
teruggave van de mijnen. Daar kan en zal
heel Duitschland het allicht mee eens zijn.
Doe ef w
-V^Joosl'erbcilaem op,
Is» Keb gewone gez.ecy=le
ZiC-K g«4r«a
Jen( geferczncl
oeKlo^a oP
«Oia <zr*
geoeeo* tonder
Adv >n E^okschfj£fr
Frankrijk, zoo wordt gezegd, heeft uit het be
zit van het Saargebied al veel meer geld ge
maakt, dan het noodig had om het verlies
(veroorzaakt door het vernielen der Fransche
mijnen door de Duitschers tijdens den oorlog)
goed te maken. De Duitschers hadden zich
veel ongemak en veel schade kunnen besparen
als ze indertijd in Frankrijk de mijnen maar in
tact hadden gelaten. Doch, wat gebeurd is, is
gebeurd. Wanneer het nu volkomen waar is,
dat de Franschen het Saargebied gekregen heb
ben als vergoeding voor de vernielde mijnen,
dan, zou men zeggen, is het niet onbillijk, dat
zij dat gebied teruggeven als ze er zooveel uit
gehaald hebben als het werkelijke verlie® inder
tijd heeft bedragen. Of de Franschen vol
mondig zullen toegeven, dat ze er al meer uit
gehaald hebben, dan de voldoening van het
geleden verlies noodig was? Om nu op de
Rijksdagzitting van Maandag terug te komen
van communistische zijde werd Dr. Strese
mann begroet met een motie van wantrouwen,
in zijn rede heeft Stresemann er den nadruk
op gelegd, dat in het plan Young niet iets
ideaals te zien is en dat er nog geen vaste waar
borgen zijn voor de uitvoerbaarheid. Maar, zei
Stresemann, "het is niet tegen te spreken, dat
er door het plan Young eenige verlichting ge
geven wordt van het plan-Dawes. Ongetwijfeld
moet het ter conferentie te Parijs vastgestelde
betalingsplan als het uitgevoerd wordt een
einde kunnen maken aan vele kwesties, die
tusschen de overwinnaars en de overwonnenen
nog hangende waren en al blijven er nog ver
schillende kwesties te regelen over, als de
schadevergoedingskwestie en in verband daar
mee tenslotte ook de kwestie van de ontrui
ming geregeld zijn bestaat de kans dat de
scherpe kanten, die aan de in 1919 tot? stand
gekomen vredesovereenkomst zaten, voor een
goed deel zullen zijn verdwenen. Frankrijk
heeft de op de conferentie te Parijs in elkaar
gezette plannen reeds aanvaard en in Duitsch
land zal men zich ook met het in het plan
Young vervatte regelingen wel kunnen vereeni
gen, mits het (zooals we boven reeds opmerk
ten) inzake de ontruiming van Rijnland en de
teruggave van het Saargebied maar een beetje
vlot wil. In verband met de verwachting nu,
dat het advies van de commissie van deskundi
gen 'door de verschillende regeeringen (meer
of minder gretig) zal worden aanvaard, is 't
inderdaad misschien niet te voorbarig te spre
ken van een liquidatie van den oorlog, ai; blij
ven er dan, zooals we zeiden ook bij' het vol
ledig uitvoeren van het plan Young mogelijk
nog eenige zaken te regelen over. Het rapport
der financieele deskundigen laat na 31 Aug.
geen onderhoudskosten voor het bezettings
leger meer toe; en in dit rapport wordt ook
als voorwaarde voor een vlotte uitvoering! van
het plan gesteld, dat alle oorlogskwesties als
opgelost moeten worden beschouwd.
Het rapport, zou men zeggen, veronderstelt
dus niet, dat er nog iets dat op een kwestie
gelijkt, zal blijven zitten. Als dat waar is, dan
mag zeker wel van de liquidatie van den oorlog
gesproken worden. Frankrijk, dat zich kan ver
eenigen met het plan Young is daarmede nog
niet uit de zorgen, de financieele zorgen. Op
1 Augustus beeft dit land aan Amerika te be
talen een bedrag van vierhonderd millio^n,
zijnde dit bedrag de koopsom voor de na den
oorlog door Amerika in Frankrijk achterge
laten legervoorraden. Weliswaar heeft Frank
rijk al geruimen tijd betaald op den voet van
de indertijd gesloten overeenkomst, de over
eenkomst Mellon-Berenger, maar tot een rati
ficatie van deae overeenkomst is hst In Frank-
Want er is een middel dat U
kalm maakt en kalm houdt,
terwijl Uw geest helder blijft
ZENUW TABLETTEN
behoeden U voor zenuwachtigheid
Buisje 75 ct. Bij Apoth. en Drogisten
rijk nog niet gekomen, zoodat eigenlijk tus
schen dit land en Amerika nog steeds eenige
onzekerheid omtrent de betalingen bestaat. Er
is in Frankrijk tegenstand met betrekking tot
de ratificatie, tegenstan k met betrekking
tot betaling der verschillende bedragen. Er zijn
er in Frankrijk, die het onrechfraandigl vinden,
dat dit land moet betalen aan de onkosten die
gemaakt werden voor en tijdens den oorlog,
die door de geallieerden met één gemeenschap
pelijk doel gevoerd werd. Nu is er sinds kort
een beetje verlichting gekomen. De betalingen
van Duitschland zijn nu in het plan Young
geregeld. Wat dit t>etreft kan dus Frankrijk
eenigszins gerust zijn. Maar Amerika hand
haaft zijn oude standpunt, volgens hetwelk hef
weigert verband te leggen tusschen de betaling
der Duitsche oorlogsschatting en de schulden
welke Frankrijk heeft. Nu zullen vermoedelijk
de tegenstanders van de door Poincaré zoo vu
rig begeerde en zoo warm bepleite ratificatie
zeggen: als we de overeenkomst Mellon-Beren
ger geratificeerd hebben, zitten wie er aan
vast en, als nu, wat toch altijd mogelijk' blijkt,
als nu ter eeniger tijd de Duitschers toch eens
in gebreke bleven aan hunne financieele ver
plichtingen te voldoen, dan zou Frankrijk des
niettemin krachtens hef geratificeerde accoord,
verplicht blijven aan Amerika te blijven; afdra
gen, zonder eenige kans, dat dit land van een
evenredige kwijtschelding der Fransche schuld
iets zou willen hooren. De actie tegen de ratifi
catie heeft zich Zondag geopenbaard door een
betooging van oud-strijders, die Intusschen nog
al rustig verloopen moet zijn.
Mac Donald, die eenige dagen In zijn geboor
teplaats heeft doorgebracht, is per vliegtuig
naar Londen teruggekeerd. De bezorgdheid
voor Ih'et leven en welzijn van een eersten mi
nister is groot ook in Engeland. HIJ moet voor
dat hij de terugreis aanvaardde stapels, brieven
ontvangen hebben, waarin hem werd verzocht,
aangeraden, gesmeekt, toch niet per vliegtuig
te gaan. Mac Donald heeft zich ondanks de
vele verzoeken toch maar fn het vliegtuig ge
waagd en is behouden in Londen aangekomen.
Zooals men weet heeft de Engelsche premier
het voornemen Amerika te bezoeken om daar
met den president Hoover te spreken over ma
ritieme be- en ontwapening. Het plan wordt
zoowel in Engeland als Amerika toegejuicht.
Alleen, er wordt, althans In Engeland Iets meer
achter gezocht dan de lust alleen om eens over
de vlootbewapening te spreken. Naar uit Wash
ington gemeld wordt, heeft een vriend van Mao
Donald verteld, dat het plan van Mac Donald
naar Amerika te komen gesproten is uit de
vrees, dat binnen enkele jaren, misschien reeds
in 1935 een nieuwe wereldoorlog zal kunnen
uitbreken, wanneer een wijziging van verschei
dene in de vredesverdragen voorkomende punten
ter sprake zou komen en Amerika en Engeland
er samen niet in zouden slagen de tusschen
de volkeren bestaande strijdpunten uit den weg
te ruimen. Mac Donald nu zou, volgens zijn
vriend Europa zien als een enkele gewapende
troepenmacht en hij zou van meening zijn, dat
de huidige toestand, in verhand met nationa
listische stokerij en wraakgedachten een be
dreiging vormt voor den wereldvrede. Hef zou
nu Mac Donald's bedoeling zijn met den heer
Hoover eens daarover te spreken. Dat er wel
licht nog vele strijdpunten zijn tusschen de
Europeesche en de S'aten onderling, dat er na
tionalistische stokerij Is en dat er wraakge-
gedachten zijn, die tot daden kunnen leiden
wie zal het ontkennen. Als Mac Donald en
Hoover bij hunne samenkomst (die wel tot het
volgende voorjaar zal worden uitgesteld) er
kans toe zien de strijdpunten tot het minimale
te beperken en aan Europeesche stokerijen en
wraakgedachten een eind te maken, zullen ze
ongetwijfeld de menschheld ten zeerste aan
zich verplichten. Trotzki, die nog te Constantï-
nopel vertoeft heeft geen prettige boodschap
ontvangen. Zijn particulier secretaris heeft een
reisje naar Londen gemaakt om daar invloed
rijke personen warm te maken voor de zaak
van zijn meester en om voor Trotzki de toe
stemming te verkrijgen den Engelschen bodem
te betreden. De man moet heet optimistisch'
gestemd naar Constantlnopel teruggegaan zijn.
Doch, naar gemeld wordt is de verlangde toe
stemming toch geweigerd.
DE REGENWOLK.
Wij stellen ons de regenwolk slechts donker
en grauw voor en weten niet, dat we aan haar
wellicht de schoonste, zooal niet de meest
verblindende, kleuren des hemels danken.
Vaak, in onze Engelsche morgens, vormen
de regenwolken in den dageraad zachte effen
velden, die onmerkbaar in het blauw weg
smelten: of wanneer zij kleiner zijn, pakken
zij zich samen in zichtbare «treepen, welke de
breed e wolkenbanden er boven krufsen; en
dit alles baadt in een onuitsprekelijk: licht voor
zuivere rozefinten en purper en amber en
blauw: niet schitterend, doch mistig zacht
de gestreepte massa's, bij nader beschouwen
samengesteld uit wol ken tros sen of tressen als
floszijde, er uit ziend alsof elk van hem een
pakje of bundeltje verlichte regen la.
