2e Blad. Wegeling's Ilieuwsblad
van Vrl|dag 22 October 1926
No. 42
In dezen tijd van republieken, die veel van zich doen
spreken, is het niet onaardig eens een kijkje te nemen in
een zuster-republiekje, dat reeds een duizendtal jaren
bestaat en dat ergens ligt in de Pyreneeën op de grenzen
van Frankrijk en Spanje. Zoo dacht een Engelsch blad er
over en zond naar Andorra, zoo heet 't landje, een corres
pondent. De man kwam in aanraking met den president
der republiek, een boer, die kudden heeft en niet aan
beroepspolitiek doet. En voor zoover hij er aan doet, is
hij een politicus van voorzichtige vooruitstrevendheid. Zijn
volk is niet vooruitstrevend en dus hij moet wel voor-
lichtig zijn. Hij moet met zijn 6000 onderdanen toch in
goede harmonie kunnen blijven leven 1 Hoe lastig dit soms
kan zijn, als de naturen wat conservatief zijn aangelegd,
blijkt wel uit het feit, dat er eens een weg zou worden
aangelegd, die uit Spanje zou voeren naar het land. Dat
was een ongehoorde nieuwigheid, er kwam verzet en gróót
verzet ook, en toen de weg zou geopend worden, gingen
er honderden menschen huilend op dien weg liggen. An
dorra kon wel een paradijs voor dobbelaars zijn, zoo dach
ten eenige slimme vreemdelingen en zij wilden er een
casino oprichten. Maar zij berekenden niet, dat men in
Andorra niet doet, wat men wil. De menschen liepen te
hoop, gewapend met de meest zonderlinge wapenen en
de heeren speelbank-exploitanten moesten vluchten-haast-
je-rep-je. Anderen, mannen van de krant, hadden in Andorra
een blad willen oprichten, maar ook dèt was mis, en met.
een lach van voldoening vertelde de president, die toch
nog wel het minst conservatief wilde wezen, hoe ook deze
lieden vluchten moesten.
Ieder is toch baas in eigen huis? Qeen speelbanken
en geen couranten en geen nieuwe weg. De interviewer
deed trouwens ook iets, dat maar half naar den zin der
Andorra's was. Om te dineeren had hij den president
naar zijn .paleis" gereden en ook dat was een nleuwig-
WORDT VERVOLGD.
heid en een niet ongevaarlijke èn om de moppers
der menschen, èn om de smalheid van den weg, waar
de auto ter nauwernood kon passeeren. Het .paleis" was
heel gewoon wat trouwens wel te begrijpen is, als
de „paleis"-bewoner meedeelt, dat hij in heel het jaar
maar zes en dertig gulden verdiend. Lakeien en bedien
den houdt hij er niet op na. Zijn vrouw en dochter
zorgden voor wijn en koeken en na den maaltijd maakte
men een wandeling door den tuin, nl. daar waar varkens
en bijen nog een plaats voor wandeling hadden overge
laten. Ja. Andorra is wel een eigenaardig land, een on
gewoon land. Met een gemoedelijkheid, die naïf genoemd
mag worden, maar die toch nog minder gevaarlijk is, dan
de gemoedelijkheid van een gevangenbewaker te Ver
sailles, die nachtdienst had en behoefte kreeg aan'wat
verstrooiïng Toen ging hij heen en stelde een der ge
vangenen voor, een die onder verdenking van moord nog
wel, in voorloopige hechtenis zat, eens erop uit te gaan.
Natuurlijk wilde deze wel van de partij zijn, wie zou
zulk een menschlievenden bewaker dit genoegen niet
gunnen
En doordenkerder dan de bewaker zelf, vroeg hij, wie
dan de wacht moest houden? Qunst ja daar had hij
niet aangedacht, maar er was nog iemand, die hij wel
vertrouwde, een man die 5 jaar had voor diefstal. En
deze kreeg de sleutels en hield de wacht. Maar het on
gewone en gemoedelijke geval zou spoedig een einde
nemen, want daar kwam een surveilleerend politieagent
die niet goed begrijpen kon, dat een gevangene de wacht
hield. Hij blies alarm. En toen 's morgens de bewaker
met zijn vriend terugkeerden, vonden zij de wacht betrok
ken door den directeur en den commissaris van politie,
Tal van misdadigers zitten er in de gevangenis en
men begrijpt, hoe onverantwoordelijk deze gemoedelijk
heid van den braven bewaker is. Qelukkig was zijn plaats
vervanger een man, die zijn plicht deed en niemand heeft
vrijgelaten maar andersDe bewaker zou dit zeker
niet gedaan hebben, als hij geweest was in een Zwitser-
sche staatsgevangenis, waar destijds een vrouw directrice
was en waar het ook gemoedelijk toeging. Gemoedelijk
maar dan strenge gemoedelijkheid. Deze directrice was
eertijds gehuwd met den toenmaligen gevangenisdirecteur,
die, toen hij eens ziek werd, zijn vrouw de sleutels toe
vertrouwde, ook iets ongewoons. Na twee jaar stierf
hij en tot niet geringe verbazing der commissieleden sol
liciteerde de weduwe, die meende, geknipt voor de zaak
te zijn. Op het oog leek zij dit ook wel. Zij was een
respectable amazone, 1 M. 80 lang en had iets weg ran
een worstelaar. Gaarne wilde zij proeven van bekwaam
heid afleggen en bood aan, een worstelpartij met een der
heeren der Commissie aan te vangen. Men lachte slechts
en de gevangenis was een nieuwe directeur(trice) rijk.
Voorlooplg op proef van een jaar. Natuurlijk was er al-
gemeene afkeuring; Men sprak al .van oproer en moord
en de „arme" directrice als het eerste slachtoffer. Maar
alle voorspellingen ten spijt werd zij na een jaar voor
goed benoemd, want haar inrichting was een model-in
richting. Natuurlijk ging het anders dan men dacht. Een
Italiaan wilde haar eens de sleutels ontwringen, maar zag
zich toen met de grootste koelbloedigheid beetgegrepen,
de sterke vrouw legde hem over haar knie en diende
hem een pak slaag toe als hij nog nooit had gehad
heel gemoedelijk en bijzonder buitengewoon, en de ge
vangene was voortaan een der meestgewillige en gehoor
zame van heel het gevangenis-gezelschap. En tot haar
eer moet gezegd, dat zij niet alleen op deze ongewone
wijs haar menschen opvoedde, zij deed het ook anders
en oefende door goedheid en vriendelijkheid een gunstigen
invloed, ook later nog, als de gevangenen weer vrij-man
waren en zij hen dan nog met raad en daad bijstond.
Menigeen werd door haar op een goed pad gebracht,
waarop zij trotscher is dan de kracht van haar spieren.
Van Andorra via Versailles en Zwitserland naar Prin-
cenhage is maar één stap, op papier althans en in onze
gedachten. En onwillekeurig willen wij dat laatste land
en die laatste stad met elkaar in verband brengen, als
wij lezen van menschen, man en vrouw, die een 3-jarig
kind op ergerlijke wijze hadden mishandeld en dat door
den dokter was aangetroffen in totaal ondervoeden staat.
Het zwak onontwikkeld kind had verschillende litteekens
en sporen van mishandeling op gezicht, hoofd en lichaam,
ontstaan door schoppen en slaan. Verschillende buren
bevestigden de mishandeling. Een hunner vertelde o.a.
dat verdachten het kind bij zich genomen hadden, doch
na ongeveer een maand begonnen zij het jongetje te
mishandelen. De vrouw schold het kind en dreigde met
doodslaan, sloeg en trapte er op los. Arme kleine I En
wanneer de man thuis kwam, vertelde de vrouw wat er
gebeurd was, waarop dan de man het kind nog eens
mishandelde. Een andere getuige had gezien hoe het kind
met een mattenklopper op het bloote lichaam werd ge
slagen en hoe het knaapje eens een half uur in 't koude
water moest staan, om het kind zindelijk te maken. De
officier van justitie achtte de schuld bewezen en eischte
bekrachtiging van het vonnis gevangenisstraf van acht
maanden voor ieder hunner, wegens mishandeling van
een kind, dat aan hun hoede was toevertrouwd. Wie
fluistert daar in het oornaar Zwitserland Maar laat
ons na deze Europeesche tocht terugkeeren naar ons eer
zaam Walcheren. Ook hier doet men wel eens te ge
moedelijk. Zóó die minderjarige vrouw, die met een kind
op den arm langs de deuren met koopwaar ventte, maar
die, hoe onschuldig dit leek, in het „Alg. Politieblad"
gesignaleerd stond voor elders gepleegde strafbare feiten.
Zij hoorde thuis in een woonwagen te Middelburg. En
gemoedelijk" wilden een tweetal personen in een café
alhier hun twist uitvechten, hetwelk echter door de politie
werd verhinderd, toen de caféhouder haar hulp inriep. En
„gemoedelijk" wilde een 33-jarig los werkman de lade
lichten, waarvoor hij werd aangehouden. En met dit bericht
laten wij de „gemoedelijkheid" maar verder rusten en laten
verdere gebeurtenissen de revue passeeren.
Mocht ooit in deze gevangenis een nieuwe directrice
noodig zijn, dan is1 wellicht aantebevelen een zekere
dame in Berlijn, 't Gebeurde des avonds tusschen 6 en
7 uur in het Grunerwald te Berlijn. Twee dames wan
delen er rustig, en vredig. Een jonge man komt haar
tegen en vraagt den weg Jnaar Potsdam. De dames
lichten in en gaan verder. Spoedig echter blijkt, dat hij
niet den weg naar Potsdam insloeg, maar achter de
dames aan bleef loopen. „Hebt u den weg niet kunnen
vinden V* vraagt de eene dame. Geen antwoord ja
toch een antwoord de man valt op de dame aan en
bijt haar in de lip. Zulke dingen kunnen niet ongestraft
geschieden, dachten de beide vrouwen en samen wier
pen zij zich op den belager in een oogenblik lag hij
op den grond, jammer, dat zij niets hadden om hem te
kastijden. Wacht terwijl de eene vrouw den kerel in
bedwang houdt, trekt de ander hem zijn schoen uit. En
met zijn eigen schoen ranselde zij hem af, zoo geducht
en zoo raak, dat het heerschap om genade smeekt.
„Zul je nog meer eenzame dames lastig vallen? werd
hem toen gevraagd en meteen hield de vraagster even
op met slaan. En de man beloofde dit nooit meer te
zullen doen. Toen was de kastijding afgeloopen, maar
de schoen kreeg hij niet terug. En als een geteekende
kon hij zijn weg vervolgen misschien wel in de rich
ting van Potsdam. Een uitnemende, gevoelige les, goed
voor leden van het mannelijk geslacht, die meenen, dat
tegenover vrouwen en meisjes alles maar geoorloofd ia,
die haar niet rustig langs de straten kunnen laten gaan,
zonder hinderlijke uitroepen of zoogenaamde aardighe
den, en die daarbij wel eens mochten denken aan een
bekende wenkdenk er aan dat ook uw moeder een
meisje is geweest I Uw moeder en dat woord roept
om eerbied. Eerbied voor het „zwakke" geslacht, dat
echter sterker is, dan het „sterke", dat zijn kracht zoekt
in gedurfde uitroepen en zoutelooze praatjes, waarop
de „zwakke niet is gesteld. Waarom toch omdat men
zich van zijn meerdere kracht bewust is? 't Mocht wat,
dit Berlijnsche voorval leert de mogelijkheid, dat als de
zwakke haar kracht, lichamelijke kracht, zou gaan be
nutten, het mogelijk is, dat de „sterke" om genade
smeekt en van pijn schreeuwt en met verlies van een
schoen thuiskomt om dan te peinzen over het licht
dat hem is opgegaan, dat er nog menschen zijn, die
men als „zwakken" alles durft aandoen, maar die, als
het er op aankomt, zoo zwak niet zijn en ook niet ver
langen om het voorwerp te zijn van der sterken spot,
die steeds hun grootste kracht toonden in het verloo
chenen van hun sterkte. Maar genoeg daarvan,
In Middelburg werd een Hullebroeck-avond gehouden
Deze Vlaamsche zanger wist de aanwezigen tot mede
zingen te bewegen. De opkomst was niet groot. De bazar
ten behoeve van het bewaarschool-onderwijs in de Paling
straat te Vlissingen werd Vrijdagavond officieel geopend
door ds. A. de Voogd, die zijn groote blijdschap uitte,
dat Mevr. Van Woelderen—Luijken als eere-voorzitster van
het Comité, hem heeft opgedragen deze bazar te openen.
Spr. zeide, dat uit alle streken onzer provincie en van
ons land daadwerkelijke steun werd ondervonden en brengt
dank aan allen, die meewerkten den bazar te doen slagen.
Na de opening werd alles bezien. Alles, dat is te veel om
te noemen. In een aangrenzend lokaal is een keurig inge
richte tearoom verbonden en allerlei attracties waren aan
wezig, terwijl onder leiding van mej. de Hondt een strijkje
de gezelligheid verhoogde. Te Middelburg had de jaar
vergadering plaats van de vereeniging „Vuor de Kunst".
Uit het jaarverslag bleek, dat in den laatsten winter 3
tentoonstellingen zijn gthouden en eene lezing, te samen
bezocht door 258 leden en 541 betalende bezoekers.
Het aantal steeg tot 181. Het batig saldo tot f226.01
Plannen voor den komenden winter werden genoemd.
Uit de vergadering werd aangedrongen op een betere
convocatie der leden. De Ver. van Huisvrouwen aldaar
hield haar eerste jaarvergadering. Voor de buitengewone
Alg. Verg. in November te Amsterdam werd als afge
vaardigde benoemd Mej. Callenfels. Daar zal het defini
tief besluit genomen worden betreffende de oprichting
van het „Instituut tot voorlichting inzake huish. arbeid".
Met algemeene stemmen werd besloten een request aan
den gemeenteraad te zenden, inhoudend de wensche-
lijkheid de huishoudvakken op de Middelbare Meisjes
scholen te doen invoeren. Commissies werden benoemd
voor het houden van cursussen en excursies, en ver
slag werd uitgebracht door twee leden van het Bestuur
van hun bezoek aan de kantwerkerij in Westkapelle.
Ook hier werden er winterplannen besproken, en mede
gedeeld werd, dat de collecte voor de Drentsche venen
ruim f 700 opbracht.
Te Vlissingen werd weder een inschrijving gehouden
voor de verpachting der gezamenlijke winkeltjes op het
strand. Een voortzetting van de eerste. Bij deze tweede
inschrijving werden dezelfde personen in gelegenheid
gesteld tot inschrijving, die aan de eerste hadden deel
genomen. Zij konden nu ook voor de gezamenlijke win
keltjes inschrijven. De hoogste inschrijver was bij deze
tweede verpachting, de heer W. P. van de Linde voor
f 1911. B. en W. zullen nu aan den gemeenteraad naar
aanleiding van deze verpachting een voorstel doen, om
dat de beslissing bij den raad berust.
Te N. en St. joosland werd opgericht een Ver. voor
Chr. L. onderwijs." Drie vierde van het benoodigde aan.
tal kinderen, om een school te kunnen openen, zijn
reeds opgegeven. De vereeniging telt aanvankelijk 20
leden. In deze gemeente hield de raad een openbare
vergadering. De gewone dienst van ontvangst en uit
gaaf sloot met een batig slot van f 1613.15. De kapi
taal-dienst met een nadeelig slot van f75.47. De begroo
ting wordt den raadsleden ter inzage gezonden. Het
voorstel van B. en W. om f 25 beschikbaar te stellen
voor de in 1927 te houden landbouwtentoonstelling,
werd met 6 tegen 1 stem aangenomen. Onveranderd
vastgesteld wordt de verordening op de heffing van
schoolgeld. Eene mededeeling werd gedaan, dat alleen
de grafdelver verzekeringspllcntlg is, niet de andere ge
meenteambtenaren. Bij rondvraag kwamen nog enkele
dingen In bespreking, alswijze van verkoop bij nood-
slachting, verharding van een voetpad en aflevering van
het schilderwerk in de dokterswoning.
Ongelukken Te Aagtekerke sloeg een paard
op hol, het sprong in de sloot en verwondde zijn lin-
kervoorpoot zoó, dat veeartsenijkundige hulp noodig
bleek. Te Souburg had een aanrijding plaats tusschen
de tram en een Middelburgschen bodenwagen. De eige
naar van den wagen diende een klacht bij de politie in,
4- i
