We ge ting's Vraag en Jtanbod
Bijblad van
31e JAARGANG
VRIJDAG 27 MAART 1925
No. 12
De Avonturen ven Dikke Dorus
WtGf LING's VRAAG EN AANBOD VAN 27 MAART 1925.
in riep. Nemen we echter deze voorzorgen in acht, dan
is er niets te duchten. Met de handen mogen we nim
mer aan het zwavelzuur raiten uaar net ecti scnerp bij
tend en mvi etend zuur is, we laten het dus in een
fleschje doen. len tweede moeien we goed onthouden
dat we nimmer water in zwavelzuur mogen gieten doch
bij het verdunnen van zwavelzuur steeds het zuur in
bet water moeten gieten. Voor ons doel moet het zwa
velzuur verdund worden in veuioudmg: 1 op 10. We
halen voor ons uoel uus o.v. oO giam zwavelzuur en
verzoeken de diogist ons nog een ledig tlesciije van 5Ü
gram inhoudsmaat te geven. Inuis gekomen gaan we
bij het verdunnen van net zuur aldus te werk we meten
eerst met ons ledig tiescnje 10 tiesenjes water af en
gieten dan met een dun snaakje het zuur in deze af
gepaste hoeveelheid water. Nu wal het kopervitriool be
treft: Dit zijn groene knslallen (niet te verwarren met
KOPER-ROOD,) en voor ons doel moeten we een ge
concentreerde (is: verzadigde:) oplossing hebben van
kopervitriool in water, üizondere voorzorgen zijn hierbij
niet noodig, uitteraard weten we toch wel dat we met
alle chemicaliën vooizichtig moeten zijn voor wondjes of
inwendig gebiuik?? Nu zijn we zoover gevorderd dat we
aan het expei imonteei en kunnen gaan. We willen bij
voorbeeld een afdruk maken van de een of andere zeld
zame medaille of munt, dan gaan we aldus te werk
we moeten eerst een atgietsei maken van het te ver
menigvuldigen voorwerp. De stof waarvan dat afgietsel
gemaakt wordt mag eenter geen metaal zijn. Men ge-
bruike daarvoor dus: g<ps, lak, pijpaarde of was. Toch
is het noodig dat de aldus verkregen afdruk geleidend
voor electnciicit gemaakt wordt, vandaar dat we dit af
gietsel geheel (met een zacht borsteltje) bestrijken met
fijn potlood (graphit). Nu monteeren we de geheele
zaak De hanngpot gieten, we voor de helft vol met de
verzadigde oplossingkopervitriool in water. Door de
houten schijf heen steken we eerst de koperen stang
waaraan de koperen plaat geklonken zit en plaatsen dan
de schijf op de rand van de pot Nu laten we de po
reusche pot in de opening zakken. Hoe diep deze po-
reusche pot moet zakken ziet ge op de teekening, op
de koperen plaat legt ge de gips- of wa^afdruk met de
met graphit bestreken kant omhoog. De zinkcylinder
plaats ge binnenin de poreusche pot en verbindt de uit
einde van de zinkstreep met de koperen stang waar onder
aan de koperen plaat zit. Ten slotte gieten we in de po
reusche pot, dus bij de zinkcylinder, het verdunde zwa
velzuur. Daartoe gieten we dus, zooals ik reeds zei
eerst 10 fleschjes water in poreusche pot en daarbij met
een dun straaltje gieten we het zwavelzuur. Het koper
vitriool moeten we af en toe aanvullen door er kristal
len bij te gooien. Zoodra de vloeistof een bleek-groene
kleur krijgt, is het oogenblik daartoe aangebroken. Door
het glas heen kunt ge nu kontroleeren of de afdruk dik
genoeg is.
Nu tot slot voor de meergevorderderde een zwaar
stukje theorie wat de scheikundige werking is die onder
de boven omschreven omstandigheden plaats heeft.
Het zink (zinkcylinder) wordt aangetast door het zwa
velzuur, en verbindt zich met de zuurstof daaruit tot
ZWAVELZULJR-ZINKOXYDE. Het zwavelzuur (bestaat
uit water en zwavelzuur), vormt dus in de poreusche
pot een ONTBINDING van het water in waterstof en
zuurstof. De nu vrij geworden waterstof, komt, door de
poreusche pot bij het kopervitriool.
Kopervitriool bestaat echter weer uit een verbinding
van koper en zuurstof. Nu heeft waterstof (een gas)
een groote aantrekking op zuurstof, want daarmee wil
het water vormen. In het kopervitriool vindt het water
stof juist wat het noodig heeft. Een deel waterstof ver
bindt zich bijvoorbeeld met één deel zuurstof uit het
kopervitriool, maar dan komt er koper vrij. Dit koper
zet zich nu onder anderen ook neer op de met graphit
bestreken matrijs (munt-afgietsel,) waardoor we dus van
zelf een dikke neerslag in koper verkrijgen, of tech
nisch uitgedrukt: we verkrijgen daarmee een galvano-
piastisch beeld.
Ons bad is ook een electrisoh element (principe ME1-
D1NGER) als we de verbinding bij de koperen staaf en
zinkcylinder verbreken.
Nu beste jongens, deze les wordt wat lang hé Vol
gende week gaan we aan het vergulden en vernikkelen....
Allen hartelijk gegroet van jelui aller Oom Theo.
VOOR DE JEUGD
Oplossingen der raadsels
uit het vorige nummer.
Voor Grooteren
1 Gelderland, Laren, eland
geld, lade.
2 Gent, Lent, kent
3 Van Oldenbarneveldt
4 Borneo, bron, boor, roer,
been.
Voor Kleineren
1 APELDOORN,
ka Ars
koPer
stCen
DeLft
k u D d e
plOeg
stOrm
A p R i I
ei N d e
2 Rus, ros, roos, reus.
3 Oom, toom, stoom.
4 Gaan jan en KO Een
fietstocht maken (Koe.)
Vloog de muscH ONDer
de tafel (hond).
Is er veel wind Ja, wil
je heuscH ER Tegen op
fietsen? (hert.)
Ik weet zeker, dat ik in
dEZE Laan zijn moet (ezel).
Om op te ossen.
Voor Grooteren
Begraven buitenlandsche
steden
„Gauw het bed in burge
meester zei de dokter.
Dit kleed staat mooi op
den grond.
Ik gaf Lize een anjer;
u zal Emma toch zeker een
roosje geven
2. Ik word met 4 letters
geschEeven en noem een
beroemd eiland.
Een 3 4 2 is kinderspeel
goed.
Een 3 1 2 geeft geluid
3 4 3 1 2 noemt een
stad uit de oudheid.
3 Schrijf onderstaande
woorden elk op een apart,
smal strookje papier, maar
schrijf alle lettérs afzonder
lijk. Leg nu deze strookjes,
in volgorde onder elkaar
en verschuif ze zoodanig
naar rechts of links, dat
twee op elkaar vólgende
verticale rijen van boven
naar beneden een bekend
spreekwoord vormen.
Russen - Holland - Maas
tricht - Hanna - adder -
Assen - Weesp - Nijenbeek
- mosroos.
4 Welke rivier in Azië
maak je van
REBAMTAPORA
Voor Kleineren
1 Met H hoor ik in het
kippenhok thuis.
Met Z ben ik een rivier
in Noord-Holland.
Met D een verkorte jon
gensnaam en
met W een ander woord
voor verbeelding.
Wie raadt dit
2 Mijn geheel wordt met
9 letters geschreven en
roemt een ambachtsman.
Een 4 2 5 6 is een ijverig
diertje.
1 2 9 is een metaal.
7 8 8 6 1 is de naam van
een maand.
Een 3 5 1 5 6 is een
lengtemaat.
3 Met O ben ik een vier
voetig dier, met e een li
chaamsdeel van een dier,
met eu een boom en met
ee stroomend water.
4 Welk woord kun je ma
ke n van
PALM PEKO
VROOLIJK HOEKJE
Een slimmert, hoor!
„Daar is de stroop, ventje", zegt de winkeljuffrouw
tot jan, „waar heb je nu je geld
O, antwoordde jan. „dat lag in 't potje, juffrouw
9
Zelfbewustzijn. Rechter (tot een boef): „Tot
nog toe zijt ge Jwegens diefstal voor het gerecht ver
schenen vandaag echter wegens inbraak
Boef„ja, ik heb mijne zaken uitgebreid 1"
Voor Jong en Oud
173 Na een lange reis zagen ze in de verte
een stad liggen. Daar ging het nu op af.
Dorus was erg nieuwsgierig hoe het daar
weer zou zijn.
174 Op zekeren avond toen Dorus ernstig lag
te slapen kwam Marco het aapje uit den
wagen gekropen, en gevoelde er veel voor
bij Dorus te gaan liggen.
175 Dorusje had Marco nog nooit gezien. En
hij vermoedde niet wat hem boven het hoofd
hing.
176 Maar 's morgens Wat schrok onze Dorus
Hu wat een gezicht Hij had nog nooit
een aap gezien en hq dacht dat het zoo'n
leelijke man was
