Nieuwigheden uit de Mekanieke Wereld. No. 18.
WEGELING'S VRAAG EN AANBOD VAN 30 JAUNARM925
Schend nooit dien lossen trek, die beider harten mengelt.
Daar is geen zoeter hoop, als die twee harten bindt.
Meer zou hij nog gelezen hebben, ware het gezelschap
niet genaderd en hadHerman, die ondertusschen Ewoua,
de zwaar beladen boomen, de vruchtbare velden en de
lachende akkers van St. Laurens aanwees, hen niet met
zijn woorden gestoord. „Geen wonder Floris," zeide hij,
„dat gij u zoo gehaast hebt om vooruit te komen.
Gij hadt Isabella wat te zeggen, wat niemand hooren
mocht, dan zij alleen."
„Niemand heeft mif wat te zeggen, dat niet ieder
hooren mag," antwoordde Isabellamaar zij sprak te
haastig, om te doen gelooven, dat zij de waarheia sprak.
,,'t Is vreemd, dat ieder die bemint, of bemind wordt,
zulks altijd ontveinzen en ontkennen wil," zeide Hille-
{[onda. „Niet zonder reden zegt men, dat vrijen een
eugenachtig ambacht is."
4-
Deze plaats wordt zeer verschillend genaamd. In
het tractaat der leenmannen Ao. 1478 staatBrugdamme.
Ook is het oude wapen een brug met een dam, wel
licht omdat er een uitwatering afgedamd werd. Doch in
de meeste geschriften staat Brigdamme; misschien om
dat de kerk, alsmede het dorp aan St. Brigitta was
toegewijd.
Het geslacht van Boraelen is een der eerste en
oudste van Zeeland. Sommigen schrijven het ontstaan
toe aan hertog Lippold van Zwaben, die in 838, in ver
binding met Diderik later graaf van holland en Zee
land overkwam, om de gewelddaden der Nooren en
Denen te stuiten. Hierom werd hij met vele goederen
begiftigd, zoo o.a. Borselen. Later splitste dit geslacht
zich in onderscheidene takken bijv. Borselen van Veere,
heer van Veere, Zandenburg, Zandijk en Kleverskerke
Borselen van Brigdamme, Zoutelande, Koudekerke enz.
In 't jaar 1566 werden in Antwerpen en omliggen
de plaatsen, zoo ook in Holland, Zeeland en Utrecht en
elders, kerken en kloosters geplunderd en verwoest. In
Walcheren bleef niet één kerk ongeschonden.
4) ln 't ja&r 1574 versloeg de dappere hopman Schotte,
op dezen kruisweg een partij Spanjaarden, bij Brigdamme.
Hij werd later burgemeester van Middelburg.
Popkensburg is een zeer oud adellijk slot, dat in
1353 door Klaas van Borselen, in dien tijd de machtig
ste heer van Walcheren, gesticht werd. Na dien tijd
werd er een kerk bijgebouwd, die aan St. Laurens was
toegewijd, waaraan deze ambachts-heerlijkheid dan ook
haar naam ontleent Die kerk onderging in 1566 het
zelfde lot der andere kerken in Walcheren, doch werd
ln 1644 weer herbouwd. De {heerlijkheid lag tusschen
Serooskerke, Brigdamme, Grijpskerke en Buttinge. De
naam schijnt, gelijk in andere plaatsen van den Deen-
schen mannennaam Poppo afgeleid te zijn.
„Grasjesknoopen"' is een spel van jongs menschen.
Hierdoor willen zij voorzeggen, of zij elkaar beminnen
en trouw zullen blijven. Dit spel schijnt aan de heidenen
ontleend te zijn, gelijk meer andere spelen.
DAMRUBRIEK.
(Alles betreffende deze rubriek te zenden aan
L. Goedbloed jr. Koudenhoek 26, Vlissingen.)
Probleem No. 94 (le wedstrijd Probleem)
Auteur joh. van den Berg, Bussum.
.1 2 3 4 5
46 47 48 40 30
Zwart 8 schijven op: 3, 7, 8, 9, 12, 14, 17 en 30.
Wit 8 schijven op23, 27, 28, 29, 33, 37, 38 en 39.
Wit speelt en wint.
Oplossingen in te zenden vóór 10 Febr.
Oplossing Probleem No. 92.
Stand: Zwart: 2, 6/9, 15, 18'20, 36 en Dam op 49.
Wit: 28, 32, 34, 35, 38, 43, 45 en 47
Wit Zwart
32—27 6X17
47—41 36X47
27—22 47-40
22X24 49x30
45X1 en wint
Goede oplossingen ontvangen van:
joh. Goedbloed, jac. Goedbloed, P, y. Belle en C. Holle-
brandse te Vlissingen.
W. Boogaard en jac. Boogaard te Middelburg.
P. Meijers te Souburg.
F. Laroes te Arnemuiden.
P. Meliefste te Nieuwland.
J. Daane te Zoutelan4e.
Correspondentie:
Zooals uit bovenstaande probleem blijkt, is dit het
eerste wedstrijd-jxobleem. Hieraan hoop ik dat alle lief
hebbers mee zullen dingen. De prijzen zullen bestaan
uit verschillende voorwerpen, welke ih onze Damsport
ten nutte kunnen zijn.
De duur der wedstrijden is bepaald op 13 problemen,
le. Aan de wedstrijd kunnen meedoen alle Damliefheb
bers
2e. Diegene welke de goede oplossing inzendt wordt,
voor 2 punten aangeteekend. Schuilt er in een goede
oplossing nog een Bij-oplossing d.w.z. als er een -robleem
2 oplossi:
geplaatst wordt waar 2 oplossingen in voorkoken, dan
geeft dit voor de goede oplossing ook 2 pur isn en 1
voor Bij'-oplossing dus kunt u 3 punten behalen.
3e. Dat alle oplossingen vóór den aangegeven datum
ingeleverd moeten zijn, wordt dit overschreden dan wor-
zij terzijde gelegd.
4e Diegene dewelke het hoogst aantal punten heeft
behaald is bezitter van den eersten prijs enz.
5e. Het aantal prijzen wordt nader bekend gemaakt
en ook welke.
6e. Komen meerdert personen met dezelfde punten
aan, waarvoor zij in een prijs voor aanmerking komen
dan wordt hier om geloot.
7e. Het toekennen der prijzen zal bestaan uit een
Commissie van drie personen, dewelke beslist.
Van de zijde der Redactie van Wegeling's Vraag en
Aanbod is een gift geschonken van f 5.— voor de
wedstrijd(en), waarvoor ik mijn oprechten dank zeg.
Deze f 5.— zal gesplitst worden en wel f 2.50 voor de
Probleem-wedstrijd en f 2.50 voor het spelen om het
Kampioenschap van Vlissingen waaraan ook prijzen ver
bonden zijn.
P. v. B. te VI. Hartelijk dank voor uw bijdrage
F. L. te A. Behoef zooveel niet kan met 50% minder
P. M. Uw opmerking is zeer juist ben dank verschul
digd.
Heden ontving ik een schrijven dat er in Veere een
Dam-Club is opgericht. Nadere bijzonderheden ontbreken
mij. Ik hoop dat dit navolging moogt vinden. Veel succes.
Tevens moet ik aan ae vele Damliefhebbers bekend
maken dat heden de treurige tijding is binnengekomen
van het overlijden van Dhr. J. Dijkstra resp. Voorzitter
der Goesche Damclub. Vele Damvriënden aie hiermede
in contact hebben geleefd zullen beseffen waarin de
Goesche Damclub wordt getroffen zoowel in het optre
den van Voorzitter als van vooraanstaand sterke speler
Zijn heengaan zal dan ook bij velen ter nagedachtenis
leven. Hij rust in Vrede. De Problemist
Apotheken geopend te Vlissingen
Zondag 1 Februari is geopend de apotheek van
A. J. VAN CfCKENBURG, Walstraat
Te Middelburg:
Zondag 1 Februari is geopend de apotheek van
J. W. VAN DE GARDE, Korts Noordstraat
Beide zijn de geheele week des nachts geopend tot
den Zaterdagmorgen.
ABONNEERT U OP DIT BLAD
HOE WORDT EEN GLOEILAMP GEMAAKT?
De groeilampenfabricage in Nederland is in 33 jaren
uitgegroeid tot een der grootste nationale industrieën
en heeft zich hoofdzakelijk geconcentreerd in één goed
georganiseerd grootbedrijf, de N.V. Philips"Gloeilampen
fabrieken te Eindhoven. Zevenduizend-vierh
-vierhonderd nijvere
Nederlandsche arbeiders vinden op deze fabriek volop
werk. Een op de duizend Nederlanders is dus reeds
werkzaam in deze nieuwe, krachtige tak van nationale
nijverheid en nog is het aantal arbeiders groeiend bij
den dag.
Welvaart, frissche nieuwe welvaart laat deze jonge
levenskrachtige industrie pulseeren tot in de fijnste
aderen van ons nationaal bestaan
Dit succes is alleen en uitsluitend geboren uit het
onvermoeide streven om een onovertroffen lamp te
leveren. Om dit doel te bereiken worden kosten noch
moeite gespaard en zijn de meest moderne voorzienin
gen getroffen op technisch, wetenschappelijk en sociaal-
economisch gebied.
Van de vervaardiging der gloeilamp, van dit zoo zuiver
Nederlandsche product, waarvan door de verrassende
snelheid waarmede deze industrie oiftstond en opbloeide—
over het algemeen zoo weinig bekend is, zullen we
trachten een kort overzicht te schetsen. We moeten ons
zeer beperken en kunnen slechts de voornaamste pun
ten even aanstippen, want weet weleen gloeilamp is
de geheele wetenschap in een notendop l
Homogeniteit is het arbeidsparool der Philipsfabrieken.
Dit woord beheerscht alle werkzaamheden.
Homogeen ziin de materialen van de bekende Philips-
fabriek; homogeen zijn de onderdeelen, die een orga
nisch geheel vormenhomogeen zijn arbeid en weten
schap, vader en mosder van de Philipslamp l
Getrouw aan dit parool, worden in de vormerij, laagje
op laagje, de vuurvaste leemen kuipen, waarin straks
het glas germolten wordt, uit
de hand vervaardigd. De leem
die hiervoor gebruikt wordt,
is tevoren nauwgezet gekneed
sn gezuiverd. Ongeveer 1200
van die kuipen zijn er jaarlijks
noodig, om in de behoeften
der Philips' Glasfabrieken te
voorzien. Dag-in, dag-uit wor
den er dus nieuwe bijgemaakt.
Door de stralende warmte
van de groote glasovens wor
den de kuipen door en door
uitgedroogd alvorens in gebruik genomen te worden.
Aan hetzelfde beginsel getrouw, worden de grond
stoffen, waaruit het glas gesmolten wordt in de meng
kamer door groote machines ge
zuiverd, gezeefd en innig ver
mengd. De hoofdbestanddeelen,
waaruit dit mengsel bestaat, zijn
zand, soda, menie en potasch.
Om loodvergiftiging te voorko
men wordt aan iederen hier
werkzanren arbeider dagelijks
eenige liters melk verstrekt. Stof-
maskers beschermen hunne
ademhalingsorganen. Ruime ge
legenheid tot baden Wordt ge-
gevén, terwijl ook de medische
dienst deze arbeiders geregeld onderzoekt. Ziedaar eenige
voorbeelden, hoe op de Philipsfabrieken de hygiëne in
acht wordt genomen 1
Dagelijks worden niet min
der dan 20.000 K.G. van het
mengsel gesmolten en hiervoor
zijn 12 gigantische ovens, ieder
met 6 of 12 kuipen ln bedrijf,
die per dag 50 ton steenkool
verslinden.
Het eerste gedeelte van de
Philips' glasfabrieken werd
tengevolge van de verhinde
ring van den glasinvoer door
den oorlog, einde 1915 binnen 6 maanden gebouwd;
een groote prestatie, wanneer men bedenkt, dat dit be
drijf als een voorbeeld kan gelden in zijn soort wat be
treft inrichtingen outillage. Thans
vinden er 1200 arbeiders werk.
Natuurlijk is de glastechniek
hoofdzakelijk toegepast op de
gloeilampenfabricage, d. w. z.
nier worden de glazen ballons
in alle modellen en kleuren ge
blazen en worden de buizen tn
staven getrokken, die voor het
inwendige van de lamp noodig
zijn. Het glasblazen is een bij
zonder schilderachtig bedrijf. Op
breede platforms [Jrondom de
groote blakerend# ovens, staan
de stoere kerels en zwaaien de lange blaaspijpen, waarop
de gloeiende glasbolletjes dansen 'en zwellen als dae-
monisch© glimlichtjes. Ruim een kwart millioen glas
ballons in alle vórmen
en grootten worden door
hen per dag geblazen.
Het glasbuizen-trekken
eischt bijzondere vaar
digheid in het handwerk.
De blaaspijp wordt daar
toe, door herhaaldelijk
onderdompelen in de
vloeibare glasmassa, van
een zware „post" glas
voorzien. Deze post glas
krijgt telkens een nieuwe
laag om zich heen en
groeit eindelijk aan tot
een zwaren kegel. Daar
na wordt de strooperig-
weeke glaskegel opge
vangen op een gloeiende
plaat, die aan 'het uit
einde van een staaf ge
smeed is en tenslotte
terwijl de glasblazers
snel achteruitloopen
uitgetrokken tot een lan
ge buis. Het grootste ge
deelte der buizen en sta
ven wordt echter thans
machinaal getrokken.
Machines van eigen vin
ding, door octrooien be
schermd, worden hier
voor gebruikt. Ruim twee
honderd kilometer buis
en staaf worden per dag
in de Philips' Glasfabrieken getrokken.
De ballons ondergaan een serie bewerkingen, waarbij
ze gecontroleerd worden en verder geschikt gemaakt
voor de gloeilampenfabricage, en de buizen en stave*
worden verdeeld in stukken van gelijke afmetingen en
daarna gesorteerd naar hun dikte.
ln een speciaal daarvoor ingericht laboratorium zijn
de bedrijfsingenieur en zijn assisteerende ingenieurs on
ophoudelijk werkzaam aan de contröle der glasproduc
ten en met het onderzoek naar de geschiktheid der
rondstoffen, opdat alleen de beste materialen voor de
hilipslampen gebruikt zullen worden 1
(Wordt vervolgd).
