vurspll ter reclame, Heeren adverteerders! Binnenland. Doet Uw voordeel met Uwe adverteiitiëii te plaatsen in belaud ia. Zeluudia wordt he* meest in Zeeland gele zen, en daarenboven op ENORME SCHAAL gedurende deze maand zoo dat Uweadvertentiën onder ieders oogen ko men. Provinciaal Nieuws. HULST. Maandag werd door den trein die omstreeks twee uur 's mid dags alhier aankomt een hondje over reden toebehoorende aan een voerman van St. Jansteen en korten tijd tevoren vond een flinke jonge trekhond van den leurder S. te dezer stede op gelijke wijze den dood. St. JANSTEEN. Op Donderdagavond der vorige week werd de koopman in galanteriën en postpapier P. v. d. K. te btabroeck bij Antwerpen, nabij deze gemeente, door een vreemdeling aange rand en van zijne koopwaren beroofd. Dj aangerande deed van het voorge vallene onmiddelijk aangifte bij de ma- rechaussée te Hulst, Deze gaf weder kennis aan de omliggeode brigades, waarvan het resultaat was, dat bedoel de vreemdeling te Terneuzen werd op gepikt en tot bekentenis gebracht. Naar Hulst ter confrontatie met den koopman uit Stabroeck overgebracht werden de voorwerpen afkomstig van den diefstal, die nog op hom werden bevonden als overtuigingsstukken in beslag genomen. De koopman te voet van Stabroeck naar Hulst gekomen, arriweerde intus- schen juist een half uur te laat. 's HEERENHOEK 3 Dec. Dinsdag a- vond brak plotseling brand uit, in het onbewoonde huis van den heer C. Si- monce alhier. Daar er groot gevaa dreigde voor het aangrenzend percee van den heer J. Raas, was de brand weer spoedig ter plaatse welke dat ook het genoegen mocht smaken n een krachtdadig optreden dit pand t sparen, anders ware de schade niet t overzien geweest. Alles is geassureerd fnze„jén Heden Woensdag was ter Vet berustte markt aangevoerd, 31 stuks hoornvet Eerste prijs voor het grootst aantal ge kocht, Fr. Adriaanse 's Heerarendskei ke en grootst aantal aangevoerd, Winterswijk 's Heerarendskerke. Har del redelijk. ZAAMSLAG. Onze dorpsvereenigin „In 't belang der landbouwers" hee hare jaarvergadering gehouden, waari bleek, dat het^Jaantal leden met vermerderd is en thans 85 bedraag Aangekocht werd 871800 K. G kuns mest voor een bedrag van f 54152 e 283 K. G. klaverzaad voor f 212.21 In het geheel bedroegen de inkomste f54847.17' en de uitgaven f 54761. zoodat een goed slot van f 85.23' vermelden viel. De aftredende bestuur leden, de heeren J. van Hoeve en de Visser werden als zoodanig herk zen. Kerknieuws. Ingezonden Stukken. „Van nu af is zwart witroept Sin ger nog, voordat de verdere behandeling verdaagd wordt. Hevige brand. In een huis in de Alleestrasse te Bo- chum, waarin een suikerbakker zijn be drijf uitoefende, is Dinsdagavond brand uitgebroken. Slechts een deel van de bewoners konden zich redden. Negen men schen zijn in de vlammen omgekomen, drie werden zwaar, vier licht gewond. Van de zwaar gewonden liggen twee op ster ven. Verkiezingen te Leiden en in Amsterdam III. Bij de Dinsdag te Leiden gehouden her stemming voor een lid der Tweede Ka mer werden uitgebracht 4195 stemmen. Van onwaarde waren 32, geldig dus 4163. Gekozen prof. mr. W. vau der Vlugt (lib.) met 2087 stemmen. De heer J. de Lange (antir.) kreeg 2076 stemmen. Bij de stemming voor de Tweede Ka mer in Amsterdam III werden uitgebracht 4977 geldige stemmen. Volstrekte meer derheid 2489. Van de uitgebrachte geldige stemmen verkregen de heeren mr. P. J. Troelstra (soc.-dem 2476, J. W. IJzerman (lib.) 1165, mr. A. Anema (antir.) 959, H. Groe- newegen (christ.-hist.) 154, A. Sinnema (door onderofficiereu gesteld) 122 en B. H. Heldt (vrijz. dem.) 101 stemmen. Herstemming dus tusschcn de heeren J. W. IJzerman en mr. P. J. Troelstra. Men meldt aan de Residentiebode uit Grave Onze Burgemeester, het Kamerlid Frie- sen, is onverwachts door een ernstige bloedspuwing overvallen. De ziekte van den minister van marine blijft op dezelfde hoogte. Hoewel de mi nister nu en dan kalme oogenblikken doorbrengt, is de bezorgdheid nog niet ge weken Tweede Kamer. Dinsdag was in de Tweede Kamer aan de orde de suikerconventie, n.l. het wets ontwerp tot goedkeuring van de overeen komst in zake suikerbelasting, gesloten tusschen Nederland, Duitschland, Oosten- rijk-Hongarije, België, Spanje, Frankrijk, Groot-Britannië en Ierland, Italië en Zwe den. Zooals wij nog in een gedeelte onzer vorige oplaag konden melden is de con ventie goedgekeurd. Onze Zeeuwsche afgevaardigden zijn na tuurlijk in 't krijt getreden. Uit de discussien laten wij hier eenigs- zins uitvoerig volgenwat voor ons van het meeste belang is. De heer lleiiiic<|uin t Het zal wel eenigzins vreemd klinken, dat ik, mij aansluitende bij het gevoelen der Regee ring ook gedeeld door u, Mijnheer de Voorzitter dat in hoofdzaak alleen thans de conventie ter sprake dient te komen, verklaar een enkel woord te zullen zeg gen over een paar punten, die slechts in verwijderd verband staan met de conven tie en beter kunnen worden behandeld bij een eventueel in te dienen wetsontwerp, namelijk over de surtaxe en de quaestie van de verlaging: van den accijns. Ik zal daar motrent zeer kort zijn, maar waar door enkele leden en ook in de ge wisselde stukken een meening is geuit en Woorden zijn gezegd over deze onderwer pen, waarmede ik niet instem, wensch ik een woord van protest uit te spreken. Wat betreft de invoering der surtaxe wil ik, mij aansluitende aan hetgeen de heer Tydeman hoeft gezegd, verklaren, dat ook mij de invoering op het oogenblik onnoo- dig voorkomt. Daardoor bovendien zouden alleen de fabrikanten worden bevoordeeld, want of men spreekt van kartel of trust, het is vrijwel gelijk van beteekenis als het woord bond, thans door de fabrikan ten ook tegen de verbruikers van suiker te keeren, zooals die vroeger tegen de landbouwers optrad; wanneer de Regee ring met een wetsontwerp komt, zal zij om de noodige kennis van het cijfer der surtaxe bij voorbeeld te krijgen, de prijzen en de uitkomsten van het bedrijf moeten vernemen bij de fabrikanten en dan krij gen wij ongetwijfeld mededeelingen, die zeer rieken zullen naar eenzijdige voor stellingen. Ook van andere zijde dus moet men in lichtingen trachten te bekomen en onwil lekeurig zal men aanlanden bij hen, die te gelijk fabrikant en landbouwer zijn. Hier heeft men gelijkheid van belangen. De fabrikant heeft er geen belang bij om de cijfers te wijzigen tegenover den land bouwer-aandeelhouder en de landbouwer heeft geen bezwaar voor den dag te ko men met de cijfers, die zijn fabriek maakt; men zoude zoo zeggen hier heeft men een betrouwbare basis. Het is gebleken, uit de gewisselde stuk ken, dat men ook hier evenwel zeer moei lijk duidelijke gegevens zal kunnen^ ver krijgen. Door den heer de Ram toch is in zijn No ta reeds gewezen op de cijfers van de coöperatieve fabriek te Sas van Gent in een adres genoemd. In het bekende adres is gezegd, dat die fabriek het best is in gericht en het gunstigst is gelegen. Ik weet dit van nabij, het is een geheel nieu we fabriek, en zij ligt onmiddelijk aan het water, haar prijzen moeten dus zoo loonend mogelijk zijn. En wa.t ziet meri? Dat in het afgeloopen jaar niet meer is kunnen gegeven worden dan f 8,26 per duizend kilogram. Nu heeft men een andere gelijksoortige, de Noord-Nederlandsche fabriek, die even wel niet geheel coöperatief is; deze is niet beter ingricht dan de fabriek te Sas van Gent en niet beter gelegen dan deze. De landbouwers-aandeelhouders hebben daar echter ontvangen f 9,82 per 1000 K G. en dus ruim f 1,50 meer. 6 pet. werden afgeschreven, 4'/« pet. uitgekeerd aan de aandeelhouders-niet-landbouwers; de aan deelhouders-landbouwers krijgen er niets bij. Een aanzienlijk verschil dus. Welnu, ook dan zal men dus in het duis ter tasten en de Regeering, wanneer zij zich van dien kant laat inlichten, zal wel nauwkeurig mogen nagaan wat de oorzaak is van het groote verschil tusschen de cijfers van die groote fabrieken wer kende onder gelijke omstandigheden. Maar de Regeering heeft reeds een zeer verstandigen weg ingeslagen door Da te gaan of door de vermindering van de beet wortelcultuur een crisis voor de landbouw komen zal van zoo groote beteekenis als uxvu D,;i gwlA/iOfln Mini&tp.p heeft aan de burgemeester opgaven ge vraagd van het aantal hectaren dat dit jaar bebouwd werd met beetwortelen en welke oppervlakte in 1901 daarmede was bebouwd. De vraag werd onvolledig over gebracht, althans aan dezen burgemeester. Men kreeg immers van elders ook daarne vens gestelde vragen te lezen, en toen bleek het dat de Regeering ook de zeer verstandige vraag had gedaan wat op de hectaren waarop nu geen bieten verbouwd waren, nu geplant was? Van hen die ook deze vragen te lezen kregen ontving zij ongetwijfeld het antwoord, dat de land bouwers zoo verstandig waren geweest te begrijpen dat, waar het getij verloopt, de bakens moeten verzet worden, en dat vele landbouwers met anderen producten, als vlas, haver, erwten, aardappelen, enz. loonender opbrengsten verkregen. Welnu, mijnheer de Voorzitter, hoezeer ik de beetwortelcultuur in de wisselbouw een belangrijke plaats wil zieD behouden en in natuurlijken omvang ongaarne zoude missen, meen ik toch hier een aanwijzing te mogen zien bij de beoordeeling van de toekomst der beetwortelcultuur, en te mo gen afleiden dat voor den landbouwer de quaestie niet zoo moeilijk zal worden op gelost Het is gebleken dat, met name in verschillende streken van Zeeland, ajuin geplant werd en op andere plaatsen aar dappelen, tarwe, vlas en haver; de over productie van beetwortelen heeft voor een groot deel schuld aan de lage prijzen dier gewassen in vorige jaren. Met het ophou den dier overproductie, in mijn oogen geen ramp voor den landbouw, kan het intre den eener verbetering van de suikerprij zen verwacht. De komende toestand moge dan voor den landbouwer bezwaren opleveren, ik ben volkomen overtuigd dat, dank ook de vor deringen van de wetenschap, in het land bouwbedrijf gretig opgenomen, deze crisis door onze landbouwers glansrijk zal wor den doorstaan. De heer van Wijdt» Mijnheer de Voorzitter! Ik was aanvankelijk niet ver- nemens om mij in deze discussie te men gen, maar nu dezen morgen vooral door den heer ter Laan de beteekenis van de suikerindustrie wel wat al te zeer is onderschat, wensch ik met een enkel woord te doen uitkomen, dat de bloei van die industrie van groot belang is voor den landbouw, voor de scheepvaart en voor de arbeiders. In de eerste plaats, zeide ik, is een bloeiende beetsuikerindustrie van belang voor den landbouw. In het straks voorge lezen adres van landbouwers uit de Hoek- sche Waard wordt verklaard, dat deze adressanten de beetencultuur met kunnen missen en uit andere deelen des lands heb ben wij van de zijde der landbouwers de zelfde verklaring gehoord, en nu schijnt het mij toe, dat die belanghebbenden hun belangen wel beter zullen kunnen beoor- deelen dan de heer ter Laan. Dat voor den wisselbouw de beetencul tuur van groot gewicht is, werd straks reeds door den heer van Bylandt op af doende gronden betoogd. Van af het oogen blik dat de tarwe, de meekrap en derge lijke gewassen niet meer loonend waren voor den Nederlandschen landbouw, is de suikerbeetcultuur als het ware zijn red dende engel geweest, die hem voor onder gang heeft behoed. De heer Hennequin zal dit niet kunnen tegenspreken en of men in Zeeland zich zonder beetencultuur zou kunnen redden, meen ik te mogen betwijfelen. Zelfs nu de beeten veel lager betaald worden dan vroeger, kan ik niet inzien,hoe de land bouw het zonder die cultuur zou kunnen houden, ja ik meen, dat het ophouden van de beetencultuur gelijk zou staan met het verwekken van een ernstige crisis op landbouwgebied. Eu van niet minder belang is de sui kerindustrie voor de binnenschipperij. In de stukken is er reeds door een van onze geachte medeleden op gewezen, dat de binnenschipperij op dit oogenblik ver keert in een to stand van zeer ernstige malaise. Als het vervoer van suikerbee- ten in September aanvangt, rijzen de scheepsvrachten voor alle goederen met 100 a 150 pet. Die dure vrachten moeten het voor de schippers voor het geheele jaar goed maken. Vermindert dus dat ver voer van beeten, dan zullen vele schepen voor afbraak of oud ijzer moeten worden verkocht. Eindelijk is de suikerbeeten-cul- tuur van groot gewicht voor den arbei der. Voor geen andere cultuur wordt zoo veel arbeidsloon uitbetaald als voor die van de suikerbeet. Terwijl het groen land bijna geen geld voor den arbeider opbrengt, kost een hec tare suikerbeeten meer dan f 100 voor zaaien, wieden en rooien van de beeten, terwijl het laden en lossen van het pro duct nog veel arbeidsloon vordert. De laatste werkzaamheden en het ver werken van de beet geschieden in het najaar, dus in een tijd, waarin op het platteland het minste werk is. Het zou dan ook een ramp zijn voo.' het platteland wanneer de beetencultuur ging kwijnen en de trek naar de steden zou er nog weer door worden bevorderd, wat ook een nadeel voor de daar gevestigde arbeiders zou zijn. De heer FruytierIk heb het woord gevraagd om mij aan te sluiten bij den heer van Wijck en om te bestrijden den heer Hennequin. Wij hebben hier te doen met een indus- strie die voor ons land van het hoogste belang is, vooral omdat zij haar grondstof fen moet verkrijgen uit eigen land, wat vaak niet het geval is met andere indus trieën. Zeeland, de bakermat van de sui- kerbeetenteelt in Nederland, is wel het meest bij deze industrie betrokken, en om nu den schijn te voorkomen, dat men in die provincie algemeen zou instemmen met de rede van den heer Hennequin, voorzitter der Zeeuwsche Maatschappij van landbouw, moet ik diens woorden korte- lijk rescontreeren. De heer Hennequin heeft gezegdwij hebben geen surtaxe noodig, want die be voordeelt alleen de suikerfabrikaftten. Ik zal daarop nu niet ingaan, omdat wij la ter die surtaxe in uitgebreider zin zullen behandelen bij het. toegezegde wetsont werp. De heer Hennequin heeft verder gewezen op de uitkomsten van de coöpe ratieve suikerfabriek te Sas van Gent en de vrees uitgedrukt, dat de Minister daar mede te veel rekening zou houden. Hij heeft gezegd: die fabiiek heeft over het vorige jaar uitgekeerd f8,26, terwijl de fabriek, ,,de Vier Verlaten" voel meer heeft uitgekeerd: maar de heer Henne quin was eerlijk genoeg er hij te voegen, de eene fabriek is zuiver coöperatief, de andere maar half. De vergelijking tus schen beiden gaat dus niet op. Dan heeft de heer Hennequin gezegd men moest aan de verschillende burge meesters gevraagd hebben of de teelt van uien, karwei en andere gewassou niet e- ven voordeelig was als die van suikerbee ten. Dit had men dit jaar wel in den zin van den heer Hennequin met succes kun nen vragen, maar dat zou het geval niet zijn als men de uitkomsten van het vorig jaar voor oogen hield. De prijzen toch zijn dit jaar eensklaps naar beneden gegaan zoodat do industrie belangrijk nadeel leed en de suikerbeeten dientengevolge minder in prijs waren. Verder zeide de heer Hennequin als het getij verloopt, moet men de bakens verzetten, maar als men het getij niet laat verloopen, behoeft men geen bakens te verzetten. Men zorge slechts, dat de sui kerindustrie in het belang van landbou wers en fabrikanten en zooveel anderen, als arbeiders en schippers, in het leven blijft. De heer van Wijck heeft er op gewezen dat de meekrap uit Zeeland verdwenen is. Dit wordt daar nog altijd betreurd, ook de vlas industrie is verhuisd. Het vlas dat tegenwoordig in Zeeland ver bouwd wordt, gaat onbewerkt het land uit naar België, en ik zou het zeer be treuren wanneer wij ook al onze beeten aan de Belgen moesten leveren. Dit nu zou het geval zijn, wanneer wij onze sui kerindustrie niet van dezelfde wapenen voorzagen als het buitenland dit de zijne doet. Het komt mij toch voor, dat wij het zelfde doen wat ook in andere landen ge schiedt, al is het ook niet in dezelfde mate. Wanneer in ons land een surtaxe gehe ven wordt zooals in Duitschland, Oosten rijk en Frankrijk, dan bestaat voor fabri kanten de mogelijkheid om een kartel te vormen, het bedrag der surtexe zal daar om hier te lande lager kunnen worden gesteld dan in genoemde landen, want 5'/» francs is wellicht voor Nederland te veel. Met België staan wij gelijk. Met de Belgen zullen wij hebben te strijden en indien wij dan inferieure wapens hebben zullen wij het onderspit delven. Ik ben voor groote vermindering van accijns, maar dan moet men zorgen, dat die verlaging ten goede komt aan onzen landbouwer, aan onze industrie en niet aan die van het buitenland, met andere woorden, indien, ten gevolge van vermin dering van accijns het suikergebruik toe neemt dan zal die toeneming ten goede komen aan onze fabrikantenen aan on zen landbouwer en niet aan den buiten- landschen en dat kan alleen door het hef fen eener surtaxe geschieden. HULST Het bestuur der vereeniging „Ernst en Luim" heeft bericht ontvan gen, dat de rederijkskamer „De vriend schap" uit Amsterdam, wegens ziekte van een paar leden. Zondag 14 December niet aan den wedstrijd zal kunnen deelnemen. In plaats daarvan zal nu optreden de rede rijkskamer „De Vreugd van St. Gilles, die het in België zeer bekende en bekroonde drama. „Vergeten en Vergeven" zal op voeren. KOEWACHT. De commissie tot viering voor het 25-jarig burgemeesterschap van den heer C. Dierick heeft besloten, het teest ie doen plaats heDt)en op Vrijdag 2 Januari a. s. en niet op 7 Januari, zooals eerst bepaald was. Door de verschillende, hier bestaande vereenigingen zal een stoet gevormd worden, die den burgemeester in zijne woning zal afhalen en naar het ge meentehuis leiden, waar hem van wege de ingezetenen een prachtig geschenk zal worden aangeboden. ST. JANSTEEN. Gisternacht heeft een zekere vrouw M. N., bijgenaamd Mie van de Weel, die, naar men zegt, in den laatsten tijd niet wel bij haar zinnen was, aan een 12-jarig meisje, M. Schoof, dat steeds bij haar sliep, met een mes eenige wonden toegebracht. Om een einde aan haar leven te maken, sprong zij daarna in een beerput. Door de koude scheen ze haar bezinning terug te krijgen, en was ze spoedig op 't droge. Des morgens is zij, waarschijnlijk tenge volge van de opgedane koude, overleden. De wonden van 't meisje zijn niet ge vaarlijk. GRAAUW. Bij het eindigen der beeten- campague jl. Zaterdag waren te Paal voor de verschillende fabrieken afgeleverd 6036410 Kg. suikerbiet. Verleden jaar was de aanvoer aanmer kelijk hooger hij bedroeg toen 9873170 Kg. Dit jaar is dus bepaald ongunstig te noemen, en door zijn veel mindere op brengst 6000 Kg. per gemet minder) èn door den lagen prijs, 't Is te hopen, zoowel voor den werkman, als voor den landbouwer, dat het a.s. jaar door den suikerfabrikant wat 'n hooger prijs kan besteed worden. In 't tegenovergestelde geval of wanneer de prijs gelijk mocht zijn aan dien van dit jaar, zal het er treurig uitzien. Er zullen dan zoo goed als geen bieten verbouwd worden. De landbouwi heeft ondervonden, dat hij aan f 9 per IOC Kg. geen suikerbiet aan zaaien, dat is weinig loonend. Immers de pachten zi hoog, en aan werkzaamheden wordt e? jaar meer uitgegeven sommige boer- betaalden ditmaal tot f 20 per gemet vc 't rooien. Daarenboven kosten de biete akkers veel aan voedsel, en strooit i bietenverbouwer niet flink, hij kan er rekenen, dat de opbrengst zeer gering i Zal dus de bietencultuur in onze g meente met succes blijven bestaan, da moet de prijs aanmerkelijk verhoog worden. SAS VAN GENT. Met het einde d' 7rij-py aanstaande week zullen alle bieten vot^"iG/ de Coöp. Beetwortelsuikerfabriek zijn g< leverd. Naar het schijnt is de schade door te vlug ingevallen vorst veroorzaakt vo< deze fabriek althans, onbeduidend. TERNEUZEN. Het tjalkschip J. B. alhier dat vsn zaterdag op Zondag nacl ,'fV, nabij 't Hellegat is gezonken, is naar me 2°','" f i in Zeelai verneemt met verloren zooals men ree; meldde; doch het schip kan met pompe ^a" drijvende worden gehouden. en V -«ve geric Te Leiden is het doctoraal examen ree, ten afgelegd door den heer J. F. van Dein- se. Spoorweg Mechelen-Ter- neuzen. Ofschoon men juist niet kan zeggen vergelijking met het aantal kilomete welke door de Maatschappij geexploitee worden en in vergelijking met ande Maatschappijen, dat bovengenoemde M. p over te weinig materieel beschikt het toch de Directie besloten om zich nog 1 nieuwe goederenwagons door publieke onderhandsche aanbesteding aanteschafb vooral met het oog op het bietenvervoe waardoor zij dit jaar zich genoodzaa zag een honderdtal wagons einde dezer huren. ROSENDAAL. De gemeenteraad hee aan ZeerEerw. Heer C. Luijkse Pasto der te stichten nieuwe Kerk aan d> Vaartkant eene subsidie van f 4000 tc gestaan als bijdragen in de bouwkost* zijner kerk. In den nacht van Woensdag op Do derdag is weder in de Katholieke kei ingebroken en zijn de offerblokken gefi ceerd. I><* upimmf van IngrioiKlrit stukken brwl| volstrekt niet, dat de Kedactle met den inkoud Instemt. Mijnheer de Redacteur 1 De afgevaardigde van Oostburg rr Hennequin, heeft in de kamerzitting vi Dinsdag beweerd dat de bietencultuur ni van overwegend belang is voor onzen lan bouw, dat deze zich er wel zou weten te schikken, als er geen bieten meer v< bouwd mochten worden. Zie, M. de R., hoe de heer Hennequ dit durft beweren, is mij opbegrijpelij Hij, de afgevaardigde van een distric waar de peeën op zoo'n groote schaal ve bouwd worden, hij moest toch weten d de peeën de welvaart in onze streek he ben gebracht voor landbouwer werkim en schipper, dat het de beetencultuur waarop hier alles gebaseerd is, waarop les drijft, dat wij nietbuiten desuikerp en kunnen I Neen, de heer Hennequin niet op zijn plaats, kent onze belang niet, wij zullen hem dit bij een eerstve gende verkiezing trachten duidelijk te m ken. Ik dank U, M. de R,. voor de verleent

Krantenbank Zeeland

Zelandia | 1902 | | pagina 2